گاهی اوقات غده تیروئید شما ملتهب می شود و این التهاب می تواند سبب شود که هورمون تیروئید زیادی در غده تیروئید ذخیره شود و به جریان خون ترشح شود، یکی از انواع نادر التهاب تیروئید که التهاب نیمه حاد نامیده می شود می تواند سبب ایجاد درد در غده تیروئید شود انواع دیگر آن بی درد هستند و گاهی اوقات بعد از بارداری اتفاق می افتد .

پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism)

هیپرتیروئیدیسم شرایطی است که در آن غده تیروئید شما مقادیر بالایی از هورمون تیروکسین را ترشح می کند، علائم هیپرتیروئیدیسم عبارتند از:

•    به صورت معنی داری متابولیسم بدن شما بالا می رود.
•    می تواند سبب کاهش وزن ناگهانی شما شود.
•    ضربان قلبتان را تند یا نامنظم می کند.
•    افزایش تعریق خواهید داشت.
•    با عصبانیت یا کج خلقی روبرو خواهید شد.

راه های درمانی متفاوتی جهت درمان پرکاری تیروئید وجود دارد. پزشکان از داروهای ضد تیروئید و ید رادیو اکتیو جهت کاهش تولید هورمون های تیروئید استفاده می کنند گاهی اوقات درمان هیپرتیروئیدیسم شامل جراحی و در آوردن قسمتی از غده تیروئید شماست، بنابراین در صورتی که به این بیماری توجه نشود می تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود. بیشتر افراد زمانی که هیپرتیروئیدیسم شان تشخیص داده می شود به درمان پاسخ می دهند.

نشانه ها

علائم هیپر تیروئیدیسم مشابه مشکلاتی است که در سایر بیماری ها پیش می آید به همین علت تشخیص آن برای پزشک شما کمی دشوار خواهد بود ولی به هر حال علائم و نشانه هایی دارد که عبارتند از:

•    کاهش وزن ناگهانی حتی در زمانی که اشتهای شما و برنامه غذایی تان نرمال است و یا حتی افزایش غذای مصرفی هم داشته اید.
•    افزایش ضربان قلب به طور عادی بیش از 100 ضربه در دقیقه، ضربان قلب نامنظم و فشار قلب
•    افزایش اشتها
•    عصبانیت و کج خلقی
•    لرزه که معمولا در دست ها و انگشتان دیده می شود.
•    تعریق
•    تغییر در الگوی دفع مدفوع به خصوص افزایش دفع مدفوع
•    خستگی و ضعف ماهیچه
•    اشکال در خواب

معمولا در بزرگسالان یا هیچ یک از علائم مشاهده نمی شود و یا یکی از علائم را به صورت خفیف نشان می دهند مانند افزایش ضربان قلب ، عدم تحمل گرما، خستگی زود هنگام در هنگام فعالیت های روز مره.

داروهایی تحت عنوان بتا بلوکرها که در شرایط پرفشاری خون یا سایر بیماری ها مصرف می شود می توانند سبب قطع علائم هیپر تیروئیدیسم شوند.

•    عوارض مختلف چشمی (Graves opthalmopathy): یکی از مشکلات نادر در هیپرتیروئیدیسم Graves opthalmopathy است که روی چشم ها تاثیر می گذارد در این اختلال بافت ها و ماهیچه های پشت چشم متورم می شود و کره چشم از حدقه بیرون می زند و از حالت عادی خارج می شود و حالت برآمدگی خواهد داشت این برآمدگی به این علت است که کره چشم از حدقه تا حدی بیرون زده است و این مطلب می تواند سبب شود که قسمت قدامی کره چشم شما دچار خستگی شود علائم این بیماری چشم عبارتند از:

•    برآمدگی کره چشم
•     چشمان ورم کرده یا قرمز
•    افزایش پارگی یا احساس ناراحتی در یک یا هر دو چشم
•    حساسیت به نور،دید تار یا دید دوتایی، التهاب و یا کاهش حرکات چشم
علت

علل متعددی مانند بیماری Graves یا بیس داو، گواتر سمی، بیماری Plumer یا تیروئید چندگره ای سمی و التهاب غدد تیروئید می تواند سبب بیماری هیپر تیروئیدیسم شود.

دو هورمون مهم که تیروئید شما تولید می کند عبارتند از (تیروکسینT-4) و (تری یدو تیرونین T-3) که عملکردهای زیر را به عهده دارند:

•    اثر بر تمام سلول های بدن و میزان استفاده بدن شما از چربی ها و کربوهیدرات ها
•    برضربان قلب شما تاثیر می گذارند
•    به کنترل تولیدات پروتئینی کمک می کنند

همچنین تیروئید شما با تولید هورمونی به نام کلسیتونین میزان کلسیم را در خون شما کنترل می کند.
عملکرد تولید تیروکسین ( T-4) و تری یدو تیرونین (T-3)

میزان آزاد سازی دو هورمون T-3و T-4 تحت کنترل غده هیپوفیز و هیپوتالاموس شما می باشد که ناحیه ای در پایین مغز شماست و کنترل کننده حرارت کل بدن است. غده هیپوتالاموس پیام هایی را به سوی هیپوفیز می فرستد تا هیپوفیز هورمونی به نام TSHرا ترشح کند که تحریک کننده تیروئید است.

مقدار ترشح TSHبستگی به سطح ,T-3 T-4در خون شما دارد اگر سطح T-3وT-4 در خون شما پایین باشد ترشح TSH بالا می رود و اگر مقادیر این دو هورمون پایین باشد ترشح TSH کم می شود بنابراین غده تیروئید شما براساس اینکه با چه میزان TSH روبرو شده است مقدار ترشحT-3 وT-4 را تنظیم میکند. در صورتی که غده تیروئید شما بیمار باشد و مقادیر بالایی هورمون ترشح کند سطح TSH در خون پایین تر از حد نرمال می رود و در صورتی که نتواند هورمون کافی تولید کند سطح TSH از حد نرمال بالاتر می رود.

علل افزایش T-4:

در شرایط نرمال تیروئید شما مقدار کافی هورمون تولید می کند اما گاهی مقدار تولیدT-4 بالا می رود که می تواند به علل زیر باشد:

•    بیماری گرویز ( Graves): در این بیماری که یک اختلال اتوایمیون است آنتی بادی ترشح شده توسط سیستم ایمنی سبب تحریک غده تیروئید و تولید مقادیر بالای T-4می شود. این علت یکی از رایج ترین علل ایجاد هیپرتیروئیدیسم است در شرایط عادی سیستم ایمنی آنتی بادی ها را جهت محافظت بدن در مقابل ویروس ها، باکتری ها و سایر مواد خارجی که بدن را مورد تهاجم قرار داده اند استفاده می کند، در بیماریGraves آنتی بادی ها به اشتباه به غده تیروئید شما و گهگاه به بافت های پشت چشم شما(Gravesopthalompathy) یا به پوست شما (Gravesdermopathy) به خصوص پوست ناحیه ساق پا حمله می کنند، دانشمندان در مورد بیماری Graves و علت ایجاد آن مطمئن نیستند اما زمینه ژنتیک را در آن موثر می دانستند.

•    التهاب غده تیروئید: گاهی اوقات غده تیروئید شما ملتهب می شود و این التهاب می تواند سبب شود که هورمون تیروئید زیادی در غده تیروئید ذخیره شود و به جریان خون ترشح شود، یکی از انواع نادر التهاب تیروئید که التهاب نیمه حاد نامیده می شود می تواند سبب ایجاد درد در غده تیروئید شود انواع دیگر آن بی درد هستند و گاهی اوقات بعد از بارداری اتفاق می افتد .

عوامل خطر

هیپرتیروئیدیسم به خصوص بیماری Graves معمولا به صورت خانوادگی منتقل می شود و در بین زنان رایج تر از مردان است در صورتی که یکی از اعضای خانواده شما دچار بیماری تیروئید است با پزشک خود در این مورد صحبت کنید و از او بخواهید تا راهنمایی های لازم در مورد میزان مراجعات به پزشک وکنترل بیماری با شما ارائه دهد.

عوارض

هیپرتیروئیدیسم می تواند عواقب متعددی را به دنبال داشته باشد که عبارتند از:

•    مشکلات قلبی: یکی از جدی ترین مشکلات هیپرتیروئیدیسم درگیر کردن قلب است که شامل افزایش ضربان قلب و ضربان نامنظم قلب است که این عوارض با درمان مناسب قابل درمان هستند.

•    شکنندگی استخوان: هیپر تیروئیدیسم درمان نشده می تواند سبب ضعف و شکنندگی استخوان ها (استئوپروز) شود مقاومت استخوان های شما تا حدی به مقدار کلسیم و سایر مینرال های موجود در آن ها بستگی دارد مقادیر بالای هورمون تیروئید توانایی بدن برای نگهداری کلسیم در استخوان ها را ضعیف می کند.

•    مشکلات چشم: افرادی با بیمای چشمی Graves دچار مشکلات چشمی مانند بیرون زدگی ، قرمزی و یا تورم ،حساسیت به نور ،دید تار و دید دوتایی می شود.

•    پوست قرمز و متورم: در بعضی موارد نادر افرادی با بیماری پوستی Graves پوست تحت تاثیر قرار می گیرد و سبب قرمزی و تورم پوست به خصوص در ساق و کف پا می شود.

•    تیروئید سمی: هیپر تیروئیدیسم می تواند شما را در خطر تیروئید سمی قرار دهد و به صورت ناگهانی علائم را شدت دهد و منجر به تب، افزایش ضربان قلب و گاهی اوقا ت سبب هذیان گویی شود، اگر این علائم را دیدید سریعا در پی درمان باشید.

آمادگی برای ویزیت پزشک

احتمالادر قدم اول شما به ملاقات پزشک خانوادگی خود که یک پزشک عمومی است خواهید رفت گرچه در بعضی موارد شما اولین قرارتان را با متخصص غدد خواهید گذاشت و از آنجا که این ملاقات کوتاه خواهد بود بنابراین بهتر است که برای این ملاقات آماده باشید و بدانید که چه سوالاتی باید داشته باشید.

•    در مورد محدودیت های قرار ملاقاتتان آگاهی پیدا کنید برای مثال در مورد زمان حضورتان و یا کارهایی که باید در جلسه اول انجام دهید سوال کنید.

•    تمام علائمی را که تجربه کرده اید یادداشت کنید شامل تمام مواردی که حتی به نظر شما بی ربط می رسند .

•    اطلاعات شخصی کلیدی خود را یادداشت کنید مانند استرس ها یا تغییرات اخیری که در زندگی داشتید.

•    لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کردید تهیه کنید حتی ویتامین ها یا مکمل ها.

•    در صورت امکان یکی از اعضا خانواده یا دوستانتان را همراه خود ببرید زیرا گاهی به یاد آوردن تمام اطلاعات و جزئیات در ملاقات با پزشک سخت خواهد بود در صورتی که فردی شما را همراهی کند به شما در این امر کمک خواهد کرد.

اقداماتی که شما می توانید انجام دهید

از آنجا که زمان شما در این ملاقات محدود است بنابراین سوالات خود را یادداشت کنید و سوالات خود را به ترتیب از مهم ترین به کم اهمیت ترین مرتب کنید در مورد هیپر تیروئیدیسم سوالات مهمی که وجود دارند عبارتند از:

•    دلیل احتمالی بیماری من چیست؟
•    آیا علل احتمالی دیگری برای بیماری و نشانه های من وجود دارد؟
•    چه نوع آزمایشاتی باید انجام دهم؟
•    بیماری من زودگذر است یا مزمن؟
•    بهترین درمان کدام است؟
•    به غیر از درمان عادی و اولیه، راه حل پیشنهادی دیگر شما چیست؟
•    من بیماری های دیگری نیز دارم چطور می توانم این موارد را با هم کنترل کنم؟
•    آیا باید یک متخصص را ملاقات کنم؟ هزینه آن چقدر می شود؟ و آیا بیمه آن را تقبل می کند؟
•    به جز داروهایی که برای من تجویز کردید راه درمان دیگری هم وجود دارد ؟
•    آیا می توانید بروشور یا برگه ای در مورد این بیماری به من ارائه دهید که به منزل ببرم ؟ آیا سایت اینترنتی در مورد این بیماری وجود دارد که به من پیشنهاد کنید؟

به علاوه شما در مدتی که از پزشک خود سوال می پرسید نباید در مورد پرسیدن سوالهایتان دچار شک شوید.

آنچه باید از پزشک انتظار داشت

پزشک شما تعدادی سوال از شما خواهد پرسید اگر برای این سوالات آماده باشید می توانید زمان بیشتری را به خود اختصاص دهید سوالاتی که پزشک می پرسد احتمالا عبارتند از:

•    اولین بار چه موقع علائم را مشاهده کردید؟
•    آیا علائم مقطعی بود یا ادامه پیدا کرد؟
•    چگونه علائم شما تشدید می شد؟
•    به نظر شما چه مواردی باعث بهبود علائمتان می شد؟
•    چه مواردی علائم شما را تشدید میکرده است؟

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که کاهش وزن بی علت، افزایش ضربان قلب، تعریق غیر عادی، تورم در قسم قدامی گردن یا سایر علائم مرتبط با هیپر تیروئیدیسم را داشتید به پزشک خود مراجعه کنید. و این مطلب حائز اهمیت است که شما به دقت تمام تغییراتی را که رخ داده است مشاهده و گزارش دهید زیرا بسیاری از علائم هیپر تیروئیدیسم با سایر بیماری ها مشترک است و زمانی که تحت معالجه قرار گرفتید و یا پس از آن به صورت مرتب برای کنترل سلامت خود با پزشکتان مشاوره داشته باشید.

آزمایش های تشخیصی

•    تاریخچه دارویی و بررسی جسمانی: در طول تست پزشک شما سعی می کند لرزش های خفیف را در دستتان زمانی که دستتان به حالت کشیده در می آید، واکنش های شدید، تغییرات چشمی و حرارتی و رطوبت پوستی را تشخیص دهد. همچنین پزشک شما غده تیروئید شما را زمانی که آب دهانتان را می بلعید امتحان می کند.

•    تست خون: تشخیص پزشک می تواند به وسیله آزمایش های خون که سطح تیروکسین و TSH در خون را می سنجد تثبیت شود. مقادیر بالای تیروکسین و مقادیر پایین یا عدم وجود TSHنشانه ی پرکاری تیروئید است ، مقدار TSH مهم است زیرا این هورمونی است که پیام هایی را به غده تیروئید برای تولید بیشتر تیروکسین می فرستد، این تست به خصوص برای بزرگسالان که علائم سنتی هیپر تیروئیدیسم را ندارد لازم است . اگر تست خون نشان دهنده ی هیپر تیروئیدیسم باشد پزشک شما یکی از آزمایش های زیر را برای تشخیص علت پرکاری شما تجویز می کند.

•    آزمایش جذب ید رادیو اکتیو: جهت انجام این آزمایش شما یک دوز کوچک خوراکی از ید رادیو اکتیو را دریافت می کنید بعد از گذشت زمان ید در غده تیروئید شما تجمع پیدا می کند زیرا غده تیروئید شما از ید جهت تولید هورمون ها استفاده می کند شما می توانید در فواصل زمانی 2 ، 6 و یا 24 ساعت و یا در بعضی موارد در هر سه فاصله مورد بررسی قرار گیرید که مشاهده شود چه میزان ید توسط غده تیروئید شما جذب شده است .

جذب بالای ید رادیو اکتیو نشان می دهد که غده تیروئید شما مقدار بالایی تیروکسین تولید می کند محتمل ترین علت می تواند بیماریGravesویا گره های پر کار باشد . اگر شما پر کاری تیروئید دارید و جذب ید رادیو اکتیو در شما پایین است پس شما دچار التهاب غده تیروئید هستید. اگر اخیرا تحت تاثیر اشعه x بوده اید یا پرتونگاری کرده اید حتما این موضوع را با پزشک خوددر میان بگذارید زیرا در این آزمایشات موادی تزریق خواهد شد که احتمالا جواب آزمایش ید رادیو اکتیو را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. دانستن علت پرکاری تیروئید شما می تواند به پزشک شما کمک کند تا بهترین درمان را انتخاب کند. تست رادیو اکتیو دشوار نیست اما به هرحال شما را در معرض مقدار کمی ید رادیو اکتیو قرار می دهد.

•    اسکن تیروئید: در طول این تست مقداری ایزوتوپ رادیو اکتیو به ورید قسمت داخلی آرنج شما و در بعضی مواقع به ورید دست شما تزریق می شود سپس شما روی یک تخت دراز می کشید و سرتان را به سمت عقب متمایل می کنید و در همین حال یک دوربین مخصوص یک تصویر از غده تیروئید شما درصفحه کامپیوتر به نمایش می گذارد زمان لازم برای این پروسه مختلف است و به این بستگی دارد که چه مدت زمانی طول می کشد تا ایزوتوپ به غده تیروئید شما برسد ممکن است در طول این آزمایش گردن شما در موقعیت مناسبی نباشد و شما کمی در معرض پرتو نگاری قرار بگیرید. گاهی شما اسکن تیروئید را به عنوان بخشی از تست رادیو اکتیو انجام می دهید در این موارد ید رادیو اکتیو تصفیه شده برای نشان دادن تصویر غده تیروئید شما استفاده می شود .

درمان دارویی

درمان های متعددی برای پرکاری تیروئید وجود دارد بهترین روش برای شما به سن ، وضعیت جسمی و وخامت حال شما بستگی دارد :

•    ید رادیو اکتیو: یک داروی خوراکی است. ید رادیو اکتیو توسط غده تیروئید شما جذب می شود و سبب منقبض شدن غده تیروئید و فروکش کردن علائم می شود که معمولا 3 تا 6 ماه به طول می انجامد زیرا این نوع درمان سبب می شود فعالیت تیروئید شما به طور قابل ملاحظه ای کم شود و شما سرانجام احتمالا نیاز دارید که داروها را به صورت روزانه برای جایگزین کردن تیروکسین دریافت کنید .

•    داروهای ضد تیروئید: این داروها به تدریج علائم پرکاری تیروئید را به وسیله ی جلوگیری از تولید مقدار زیاد هورمون توسط غده تیروئید شما کاهش می دهندکه شامل: Propylthiouracil و Methimazole می باشد علائم بعد از 6 تا 12 هفته شروع به بهبود می کند، اما درمان به وسیله قرص های ضد تیروئید به طور معمول یک سال یا بیشتر به طول می انجامد. در بعضی افراد مشکل دائمی است و در بعضی افراد دوره های بهبود و بازگشت بیماری وجود دارد. هردو داروی ذکر شده آسیب های شدید کبدی خواهند داشت و گاهی سبب مرگ خواهند شد از آنجا که Propylthiouracil آسیب های جدی تری به کبد وارد می کند در کل تنها زمانی باید مصرف شود که Methimazole قابل تحمل نباشد.

•    بتابلوکر ها: این داروها معمولا جهت درمان فشار خون بالا استفاده می شوند و سبب کاهش سطح تیروئید شما نخواهند شد اما می توانند سبب کاهش ضربان قلب سریع شوند و از تپش قلب جلوگری کنند به همین علت پزشک شما این داروها را تا زمانی که سطح تیروئید شما به حد نرمال نرسیده تجویز می کند.

•    جراحی: در صورتی که نتوانید داروهای ضد تیروئید را تحمل کنید و با درمان رادیو اکتیو مخالف باشید احتمالا باید برای جراحی آماده شوید گرچه این روش تنها در تعداد محدودی از افراد قابل انجام است.

در تیروئیدکتومی یا برداشتن غده تیروئید پزشک بیشترین قسمت غده تیروئید را خارج می کند خطرات این جراحی شامل آسیب به تارهای صوتی و غدد پارا تیروئید (غدد ریز قرار گرفته در پشت غده تیروئید که سطح کلسیم را در خون کنترل می کند) است، به علاوه شما به درمان مادام العمر با لووتروکسین (LEVOXYL و SYNTHROIDو غیره) نیاز خواهید داشت تا سطح هورمون تیروئید در بدن شما را تنظیم کند، اگر غدد پاراتیروئید شماهم برداشته شود شما برای نرمال نگاه داشتن سطح کلسیم تان نیاز به درمان دارید.

•    بیماری چشمی Gravesopthalompathy

در صورتی که بیماری Graves چشمان شما را متاثر کند Gravesopthalompathy نامیده می شود. در صورتی که علائم متوسط باشند میتوانید تا حدی به وسیله اجتناب از باد و نور زیاد، استفاده از اشک مصنوعی و ژل های نرم کننده سبب کاهش آنها شوید. اگر علائم شدید باشند پزشک تان درمان به وسیله کورتیکو استروئید ها مانند پردنیزون را پیشنهادمی کند تا بیرون زدگی کره چشم را کاهش دهد. ولیکن در بعضی افراد راه کار جراحی می باشد:

•    جراحی تصلب شرائین کره چشم :

در این جراحی پزشک شما استخوان بین کاسه چشم و سینوس ها را خارج کرده و یک فضای خالی ایجاد می کند در صورتی که جراحی موفقت آمیز باشد سبب بهبود بینایی و تامین فضای کافی برای چشم می شود تا چشم ها به حالت نرمال خود برگردند اما احتمال دارد عوارضی مانند به وجود آمدن دید دوتایی بعد از جراحی هم مشاهده شود.

•    جراحی ماهیچه چشم:

گاهی زخم به وجود آمده در بافت ها ناشی ار بیماری چشمی Graves سبب می شود یکی یا تعداد بیشتری از ماهیچه های چشم کوتاه شود که در نهایت چشم دچار بیرون زدگی و دید دوتایی می شود. جراحی ماهیچه های چشم می تواند سبب تصحیح دید دوتایی به وسیله قطع ماهیچه هایی که روی کره چشم اثر می گذارد شود و کره چشم به حالت قبل خود برگردد، هدف از این جراحی حذف دید دوتایی زمانی که مطالعه می کنید یا مستقیم نگاه می کنید است، در بعضی موارد شما به بیش از یک جراحی نیاز دارید تا به هدف خود برسید.

کنترل شرایط و حمایت

اگر پرکاری تیروئید شما تشخیص داده شد مهمترین امر انجام به موقع مراقبت های ضروری پزشکی است. بعد از اینکه شما و پزشکتان راه درمان را انتخاب کردید مواردی وجود دارد که شما را در طول درمان حمایت می کند و به شما کمک می کند تا از عهده ی این بیماری برآیید.

•    انجام فعالیت بدنی منظم: فعالیت بدنی در کل سبب می شود شما احساس بهتری داشته باشید و مقاومت و کشیدگی ماهیچه ها و سیستم قلبی و عروقیتان بهبود پیدا کند. ورزش های استقامتی برای افراد مبتلا به بیماری Gravesبسیار مهم است زیرا سبب حفظ چگالی استخوان ها می شود فعالیت بدنی می تواند سبب کاهش اشتهای شما و افزایش سطح انرژیتان شود .

•    تکنیک های تمدد اعصاب را بیاموزید: تکنیک های تمدد اعصاب زیادی به شما کمک می کند تا دیدگاه مثبتی داشته باشید به خصوص وقتی می خواهید بیماری را کنترل کنید و از آنجا که ثابت شده که بیماری Gravesبا استرس در ارتباط است، بنابراین بیاموزید که آرام باشید و تعادل خود را در زندگی حفظ کنید تا سبب بهبود زندگی از لحاظ فیزیکی و روانی شود.

تغییر شیوه زندگی و درمان خانگی

زمانی که درمان را شروع می کنید علائم پرکاری تیروئید کاهش پیدا می کند وشما به مرور زمان احساس بهبود خواهید کرد پیشنهادات زیر می تواند یاری دهنده شما باشد:

•    از پزشک خود در ارتباط با تکمیل و اصلاح برنامه غذایی خود سوال کنید: اگر شما کاهش وزن ناگهانی داشته اید یا ضعف در ماهیچه هایتان احساس می کنید بنابراین بهتر است کالری و پروتئین دریافتی خود را افزایش دهید. پزشکتان یا یک متخصص تغذیه می تواند در ارتباط با وعده های غذایی شما را راهنمایی کند، در خیلی موارد شما نیاز دارید که مکمل یاری را در برنامه غذایی خود تا زمانی که پرکاری تیروئیدتان کنترل نشده است ادامه دهید. درمان پرکاری تیروئید سرانجام می تواند منجر به اضافه وزن شود این مهم است که یاد بگیرید چگونه مواد مغذی را به اندازه نیازتان دریافت کنید بدون اینکه کالری بیش از حد مصرف کنید. به علاوه مصرف مقادیر مناسب سدیم و کلسیم یکی از موارد مهم قابل ملاحظه ی رژیمی برای افراد دچار پرکاری تیروئید است.

•    دریافت کافی کلسیم: از آنجا که پرکاری تیروئید منجر به نازک شدن استخوان ها می شود بسیار اهمیت دارد که کلسیم روزانه دریافتی تان مکفی باشد تا از استئوپروز جلوگیری شود. مقادیر توصیه شده برای افراد کمتر از 50 سال 1000 میلی گرم کلسیم به صورت روزانه (چه ازطریق مکمل ها و چه از طریق مواد غذایی و یا هر دو مورد) و افراد بالای 50 سال 1200 میلی گرم به صورت روزانه است. از پزشک خود در ارتباط با مصرف ویتامین D همزمان با کلسیم راهنمایی بخواهید .

توصیه هایی برای بیماری گرویز ( Graves):

اگر به بیماری پوستی و یا چشمی Gravesمبتلا هستید پیشنهادات زیر سبب تسکین پوست و چشم شما می شود:

•    استفاده از کمپرس سرد بر روی چشم ها: رطوبت زیاد می تواند سبب تسکین درد شود .

•    استفاده از عینک آفتابی: اگر چشمانتان دچار بیرون زدگی است در مقابل اشعه های خورشید بسار آسیب پذیر و درمقابل نور آفتاب حساس می شود، استفاده از عینک آفتابی به شما کمک می کند تا در مقابل خورشید و باد از چشمانتان محافظت کنید .

•    استفاده از قطره های لیز کننده چشم: قطره های چشمی سبب کاهش خشکی و خراش چشم می شود.

•    سر خود را هنگام خواب بالاتر بگذارید: سر خود را بالاتر از حالت استراحت بگذارید تا جریان خون به سر شما کم شود و در نهایت سبب شود که فشار خون در چشمانتان کاهش یابد.

•    کرم های بدون نیاز به نسخه مرسوم را برای برای کاهش آماس پوست خود امتحان کنید: این کرم ها شامل هیدرو کورتیزون یاtriamcinolone acetonid(Cortaid یا kenaloge,وغیره هستند، که احتمالا سبب کاهش قرمزی و آماس روی ساق و کف پا می شود. برای پیدا کردن این کرم ها با داروساز خود صحبت کنید.

نکات تغذیه ای

رژیم غذایی در پرکاری تیروئید:

یک رژیم غذایی مناسب می تواند در جهت حذف موادی که علایم بیماری پر کاری تیروئید را تشدید می کند گام بردارد و به بهبود علایم بیماری کمک شایانی نماید. یک مشکل عمده در رژیم غذایی افراد مبتلا به پرکاری تیروئید کنترل میزان ید دریافتی است. در برخی موارد پزشکان معتقدند که حضور مقادیر بیش از حد ید می تواند در مواردی در ابتلا به پرکاری تیروئید موثر باشد و لذا کنترل میزان ید رژیم غذایی می تواند در تخفیف علایم بیماری کمک کند.

یک راهکار برای کاهش میزان ید دریافتی کاهش میزان نمک دریافتی است. شما می بایست میزان ید دریافتی روزانه خود را کنترل کنید. برخی از مواد غذایی که محتوای ید آنها بالا است عبارتند از:

_غذاهای دریایی
_تخم مرغ
_محصولات لبنی
_ گیاهانی که در خاک های غنی از ید رشد می کنند.
_نمک های دریایی و نمک های ید دار
_مولتی ویتامین هایی که حاوی ید هستند.
•    پر کاری تیروئید می تواند سبب کاهش وزن آشکار و دشوار شدن افزایش وزن گردد چرا که متابولیسم بدن در این بیماری افزایش می یابد. افزودن کالری اضافی و غذاهای غنی از پروتئین به رژیم غذایی به جلوگیری از کاهش وزن شما کمک بسزایی خواهد نمود. گنجاندن گوشت قرمز،ماکیان، تخم مرغ و حبوبات در رژیم غذایی برای تأمین نیاز پروتئینی مبتلایان به پرکاری تیروئید توصیه می شود.

•    توصیه می شود افراد مبتلا به پرکاری تیروئید از یک رژیم غذایی غنی از غلات کامل، منابع پروتئینی عاری از چربی ، میوه و سبزیجات پیروی کنند. مصرف مقادیر فراوان از سبزیجات و میوه جات تازه مفید است. همچنین با پزشک معالجتان در مورد مصرف مولتی ویتامین ها مشورت کنید. اطمینان کسب کنید که مقادیر فراوانی از غذاهای غنی از آنتی اکسیدانها از جمله سلنیوم را دریافت می کنید.

•    اطمینان حاصل کنید که ویتامین کافی را از طریق رژیم غذایی خود دریافت می کنید.منابع غذایی غنی از ویتامین ها را در رژیم غذایی خود بگنجانید، می توانید بدین منظور از رهنمودهای متخصص تغذیه مدد بگیرید. با توجه به افزایش نیاز به ویتامین ها، ممکن است استفاده از مولتی ویتامین ها همراه رژیم غذایی مفید واقع گردد لذا در مورد مصرف مکمل های ویتامینی و مواد معدنی با پزشک معالج مشورت کنید.

•    کلسیم کافی دریافت نمایید : همانطور که پیش تر گفتیم از آنجا که پرکاری تیروئید منجر به نازک شدن استخوان ها می شود بسیار اهمیت دارد که کلسیم روزانه دریافتی تان مکفی باشد تا از استئوپروز جلوگیری شود. مقادیر توصیه شده برای افراد کمتر از 50 سال 1000 میلی گرم کلسیم به صورت روزانه (چه ازطریق مکمل ها و چه از طریق مواد غذایی و یا هر دو مورد) و افراد بالای 50 سال 1200 میلی گرم به صورت روزانه است. در ارتباط با مصرف ویتامین Dو کلسیم با پزشک معالج خود مشورت کنید.

•    محدودیت فیبر غذایی در هنگام مصرف دارو: گفته می شود افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مصرف فیبر غذایی را در هنگام دریافت داروهایشان کاهش دهند. مقادیر زیاد فیبر غذایی می تواند از جذب مناسب داروی هورمونهای تیروئیدی ممانعت به عمل آورد.

•    برخی اقلام غذایی ممکن است در عملکرد مطلوب تیروئید بدن اختلال ایجاد کنند و بهتر است آنها را از رژیم غذایی خود حذف کنید. این اقلام اغلب عبارتند از: کلم بروکلی، خردل و گل کلم.اگر دارو مصرف می کنید با پزشک معالجتان در مورد مصرف محصولات سویا مشورت کنید زیرا شواهدی وجود دارند دال بر اینکه ممکن است محصولات سویا در جذب هورمون های تیروئیدی مداخله نمایند.

ارتباط پرکاری تیروئید با بیماری سلیاک:

گفته می شود بیماری تیروئید می تواند زمینه ساز ابتلا به بیماری سلیاک گردد. سلیاک یک بیماری در هضم غذاست که توانایی جذب مطلوب مواد غذایی را محدود می کند. افراد مبتلا به بیماری سلیاک نمی توانند غذاهای حاوی گلوتن را مصرف کنند، گلوتن پروتئینی است که در منابع نشاسته ای یافت می شود. اگر بیماری پر کاری تیروئید شما با سلیاک مرتبط باشد محدود نمودن رژیم غذایی از مصرف : محصولات گندم و جو می تواند تاثیر مفیدی داشته باشد.

به یاد داشته باشید پیروی از رژیم غذایی مناسب به تنهایی برای تخفیف و مدیریت این بیماری کفایت نمی کند و شما نیازمند مراقبت های بالینی دیگر از جمله درمان های هورمونی می باشید.

کم کاری تیروئید (Hypothyroidism)

کم کاری تیروئید به حالتی اطلاق می شود که غده تیروئید شما مقادیر کافی از هورمونهایی مهم و خاص را تولید نکند. زنان به ویژه زنان بالای 50 سال بیش احتمال دارد که به کم کاری تیروئید مبتلا گردند. کم کاری تیروئید تعادل طبیعی واکنشهای شیمیایی بدنتان را مختل می کند . کم کاری تیروئید در مراحل اولیه اش به ندرت سبب ظهور علایم بیماری می شود ولی در اغلب مواقع، کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند سبب ایجاد پاره ای از مشکلات در سلامت تان گردد از جمله: چاقی، درد مفصل، ناباروری و بیماری قلبی.

نکات خوب در مورد کم کاری تیروئید این است که برای تشخیص آن آزمایشهای دقیق سنجش عملکرد تیروئید در دسترس هستند و درمان کم کاری تیروئید با هورمونهای تیروئید سنتتیک معمولا راحت، ایمن و موثر است (وقتی که دوز مناسبی از دارو مصرف شود.)

نشانه ها

علایم کم کاری تیرویید بسیار گسترده هستند و به شدت عدم کفایت هورمونی بستگی دارد. به طور کلی شما هر عارضه ای که داشته باشید پس از گذشت سالها، اغلب عارضه تان دچار پیشرفت و شدیدتر شدن می گردد. در ابتدا به ندرت ممکن است که متوجه نشانه های کم کاری تیروئید نظیر: خستگی و کسل شدن گردید و ممکن است به سهولت آنها را به پیری و افزایش سن خود نسبت دهید و توجه چندانی نکنید. ولی به موازات اینکه به تدریج کاهش متابولیسم بدنتان ادامه می یابد ممکن است نشانه ها و علایم آشکار بیشتری در شما توسعه یابند. علایم بیماری کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشند:

•    خستگی
•    تنبلی و احساس کسل بودن
•    افزایش حساسیت به سرما
•    یبوست
•    پوست خشک و رنگ پریده
•    صورت متورم
•    صدای خشن و گرفته
•    افزایش سطوح کلسترول خون
•    افزایش وزن ناخواسته
•     درد، حساسیت و سفت شدن عضلانی
•     درد، سختی یا تورم مفاصل
•    ضعف عضلانی
•    دوره های قاعدگی شدیدتر از حالت عادی
•    ناخن ها و موهای شکننده
•    افسردگی

اگر کم کاری تیروئید درمان نشود ، نشانه ها و علایم بیماری به تدریج شدیدتر می گردند. تحریک مداوم تیروئید به منظور آزادسازی هورمونهای بیشتر، ممکن است منجر به افزایش حجم تیروئید (گواتر) گردد. به علاوه ممکن است با پیشرفت بیماری بیشتر دچار فراموشی شوید و روندهای فکری شما آهسته تر شود و یا احساس افسردگی کنید.

کم کاری تیروئید پیشترفته که به نام میکزدم نامیده می شود نادر است ولی وقتی این حالت ایجاد گردد می تواند تهدیدی برای زندگی شما محسوب شود و علایم این نوع کم کاری تیروئید پیشرفته عبارتند از : فشار خون پایین، کاهش تنفس، کاهش حرارت بدن، اختلال توجه و عدم پاسخ به محرک ها و حتی کما . در مواردی بسیاری میکزدم می تواند کشنده باشد.

کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان:

اگر چه کم کاری تیروئید اغلب بر زنان میانسال و مسن اثر می گذارد ولی هر شخصی می تواند بدین عارضه مبتلا شود ، از جمله: کودکان و نوجوانان. در ابتدا کودکانی که بدون غده تیروئید و یا با غده تیروئیدی با عملکرد نامناسب متولد می شوند ممکن است شماری از علایم و نشانه های کم کاری تیروئید را داشته باشند. اگر در کودک نوپایی مشکلاتی مرتبط با کم کاری تیروئید وجود داشته باشد ، عارضه های ظهور یافته معمولا عبارتند از:

•    زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (زردی) : در اغلب موارد این حالت هنگامی به وقوع می پیوند که کبد کودک نمی تواند مولکولی به نام بیلی روبین را متابولیزه نماید. (بیلی روبین طبیعتا در موقع تخریب گلبول های قرمز ، فرسودگی چرخه های بدنی و اجرای نوسازی ها ایجاد می شود)
•    گرفتگی مداوم گلو
•    زبان بزرگ و متورم
•    تورم در صورت

به موازات پشرفت بیماری ، ممکن است که کودکان در غذا خوردن مشکل پیدا کنند و رشد و نمو طبیعی آنها مختل شود. آنها ممکن است همچنین عارضه هایی به شرح زیر را داشته باشند:

•    یبوست
•    نیروی عضلانی کم
•    خواب آلودگی بیش از حد

اگر کم کاری تیروئید در کودکان درمان نگردد حتی در موارد خفیف و ملایمش نیز می تواند منجر به عقب افتادگی جسمی و ذهنی در کودک گردد.

به طور کلی در کودکان و نوجوانان مبتلا به کم کاری تیروئید نشانه هایی مشابه با علایم بیماری بزرگسالان ظهور می کند ولی همچنین ممکن است در آنها یکسری مشکلات به شرح زیر ایجاد گردد:

•    رشد ضعیف که منجر به کوتاهی قد کودک می گردد.
•    تاخیر در ظهور دندانهای دائمی
•    بلوغ دیررس
•    تکامل و پیشرفت ذهنی نامطلوب و ضعیف

علت

غده تیروئید شما یک غده کوچک و پروانه ای شکل است که در انتهای ناحیه جلوی گردن شما (درست زیر بر آمدگی حنجره: Adam's apple) واقع شده است . هورمونهای مترشحه از غده تیروئید تاثیر گسترده ای بر سلامت شما داشته و بر تمام جنبه های متابولیسم بدنتان تاثر می گذارد. به موازات اینکه غده تیروئید تان بتواند مقادیر متناسب از هورمونهای تیروئیدی را آزاد کند عملکرد سیستم بدنتان روال طبیعی و مطلوب می یابد ولی برخی مواقع تیروئید هورمونهای کافی را تولید نمی کند که سبب اختلال در تعادل واکنشهای شیمیایی بدنتان می گردد که این حالت تحت عنوان کم کاری تیروئید شناخته می شود.

دو هورمون اصلی مترشحه از تیروئید:

غده تیروئید شما دو نوع هورمون اصلی یعنی تیروکسین (T4) و تری یدو تیرونین (T3)را تولید می نماید. این هورمونها در تنظیم مصرف چربی و کربوهیدرات در بدن اثر دارند و نیز به کنترل درجه حرارت بدن کمک می نمایند و همچنین این هورمونها در کنترل میزان ضربان های قلب دخیل هستند و در تنظیم سنتز پروتئین در بدن نیز کمک می نمایند.

غده تیروئید همچنین کلسی تونین را که هورمونی است که در تنظیم کلسیم خون اثر دارد، ترشح می نماید. میزان آزادسازی تیروکسین و تری یدو تیرونین تحت کنترل غده هیپوفیز و هیپوتالاموس است (ناحیه ای در انتهای مغز که به مشابه یک ترموستات و تنظیم کننده برای کل سیستم بدن می باشد). رسیدن سیگنال های هیپوتالاوس به غده هیپوفیز منجر به ترشح هورمونی تحت عنوان هورمون محرک تیروئید (TSH) می گردد و سپس TSHاز غده هیپوفیز آزاد می شود و مقدار TSHآزاد شده به میزان تیروکسین و تری یدو تیرونین موجود در خون شما بستگی دارد. در نهایت غده تیروئید بر اساس مقادیر TSHدریافتی تولید هورمونها یش را تنظیم می نماید. اگر چه پروسه مذکور اغلب به خوبی کار می کند ولی برخی اوقات تیروئید در تولید مقادیر کافی از هورمونها ناتوان است . کم کاری تیروئید ممکن است ناشی از عارضه های مختلفی به شرح زیر باشد:

•    بیماری اتوایمیون (تیروئید هاشیموتو): این عارضه رایج ترین علت بیماری کم کاری تیروئید است .اختلالات اتوایمیون وقتی ظهور می کند که سیستم ایمنی شما آنتی بادی هایی را بر علیه بافت های بدنتان ترشح نماید. برخی مواقع این پروسه شامل غده تیروئید نیز می گردد. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چرا بدن آنتی بادی هایی را بر علیه خودش ترشح می کند و علت دقیق بیماری های اتوایمیون ناشناخته است. برخی چنین تصور می کنند که ممکن است یک ویروس یا باکتری محرک ایجاد چنین عکس العملی گردد و برخی دیگر معتقدند که ممکن است تاریخچه ژنتیکی در این امر سهیم باشد. به احتمال زیاد بیش از یک عامل در ظهور بیماری های اتو ایمیون نقش دارند و چنانچه بیماری کم کاری تیروئید اتو ایمیون ایجاد گردد آنتی بادی ها، توانایی تیروئید برای تولید مکفی هورمونها را متاثر می سازند.

•    درمان پرکاری تیروئید: افرادی که بیش از حد هورمونهای تیروئیدی تولید می نمایند( هایپر تیروئید) اغلب به منظور کاهش و نرمال نمودن عملکرد تیروئیدشان، تحت درمان با ید رادیو اکتیو یا داروهای ضد تیروئید قرار می گیرند. برخی مواقع درمان پرکاری تیروئید می تواند منجر به ایجاد کم کاری تیروئید پایدار گردد.

•    پرتودرمانی: استفاده از پرتو درمانی برای معالجه سرطانهای سر و گردن می تواند بر غده تیروئید شما اثر بگذارد و ممکن است منجر به کم کاری تیروئید گردد.

•    عمل جراحی تیروئید: برداشتن تمام و یا قسمت بزرگی از غده تیروئید می تواند تولید هورمونهای تیروئیدی را کاهش داده و یا متوقف نماید، در این صورت در طول زندگی تان به مصرف هورمونهای تیروئیدی نیاز خواهید داشت.

•    دارو درمانی: برخی از درمان های دارویی می توانند در توسعه کم کاری تیروئید سهیم باشند. یکی از این داروها لیتیوم است که برای درمان برخی اختلالات خاص روانی مصرف می شود. اگر دارویی مصرف می کنید در مورد اثر آن بر غده تیروئیدتان از پزشکتان سئوال نمایید.

در موارد نادرتری کم کاری تیروئید می تواند از یکی از علل زیر ناشی شود:

•    بیماری مادرزادی: به طور تقریبی یک کودک در هر 3000 کودک متولد شده در ایالات متحده با نقص در غده تیروئید و یا بدون داشتن غده تیروئید متولد می شود. در اغلب موارد غده تیروئید به دلایل ناشناخته ای به میزان طبیعی رشد و نمو نمی یابد ولی برخی کودکان به یک نوع ارثی از این اختلال مبتلا هستند. کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید ارثی اغلب در هنگام تولد طبیعی به نظر می رسند و به همین علت است که امروزه نیازمند غربالگری تیروئید بر نوزادان تازه متولد شده هستیم.

•    اختلال غده هیپوفیز: یک علت نادر مرتبط با کم کاری تیروئید نارسایی غده هیپوفیز برای تولید مقادیر کافی TSHاست (که معمولا از یک تومور خوش خیم در غده هیپوفیز ناشی می شود).

•    بارداری: در برخی زنان در طی دوران بارداری و یا پس از بارداری شان (کم کاری تیروئید پس از وضع حمل)، کم کاری تیروئید توسعه می یابد و اغلب بدین دلیل است که بدن آنها آنتی بادی هایی را بر علیه غده تیروئیدشان ترشح می کنند. رها کردن کم کاری تیروئید درمان نشده، خطر سقط جنین، زایمان زودرس و پره اکلامپسی را افزایش می دهد. پره اکلامپسی حالتی است که منجر به یک افزایش چشم گیر در فشار خون زنان در طی 3 ماهه آخر بارداری می گردد. این حالت همچنین می تواند تاثیرات جدی ای را بر روند رشد و تکامل جنین داشته باشد.

•    کمبود ید: ید یکی از عناصر معدنی جزئی است و عمدتا در غذاهای دریایی و گیاهان دریایی و گیاهانی که در خاک ید دار و نمکهای غنی شده با ید یافت می شود. ید برای تولید هورمونهای تیروئیدی ضروری می باشد . در برخی مناطق دنیا کمبود ید رایج است و حقیقتا امروزه ید اضافه شده به نمک های سر سفره و غنی کردن غذاها و نمکها با عنصر ید این مشکل را در کشورهای بسیاری برطرف کرده است.

عوامل خطر

اگر چه کم کاری تیروئید در هر شخصی می تواند ظهور کند ولی اساسا در زنان بالای 50 سال بیشتر ملاحظه می شود و خطر این بیماری با کهولت سن بیشتر می گردد . همچنین اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما مصداق داشته باشد در خطر بیشتری برای ابتلا به کم کاری تیروئید قرار دارید:

•    ابتلاء یکی از بستگان نزدیک (مانند والدین و پدربزرگ -مادربزرگ) به یک بیماری اتو ایمیون
•    استفاده از پرتو درمانی برای نواحی گردن و نواحی فوقانی قفسه سینه
•    انجام عمل جراحی( تیروئیدکتومی)

بیماری کم کاری تیروئیدی درمان نشده ممکن است منجر به ظهور عوارض و مشکلاتی در سلامت گردد از جمله:

•    گواتر: تحریک مداوم غده تیروئید برای آزادسازی هورمونهای بیشتر ممکن است منجر به بزرگ تر گشتن غده تیروئید شما (حالتی که تحت عنوان گواتر شناخته می شود) گردد . تیروئید هاشیموتو یکی از رایج ترین علل گواتر می باشد. یک گواتر بزرگ می تواند بر ظاهر شما اثر گداشته ونیز در بلع و تنفس شما اختلال ایجاد کند.

•    مشکلات قلبی: کم کاری تیروئید همچنین ممکن است با افزایش خطر بیماری قلبی همراه باشد چرا که در افراد دارای اختلال تیروئید ممکن است سطوح بالا از لیپو پروتئین های با چگالی کم (کلسترول بد:LDL) ایجاد گردد . حتی کم کاری تیروئید تحت بالینی که نوع خفیف تر و خوش خیم تری از کم کاری تیروئید حقیقی می باشد می تواند منجر به افزایش سطوح کلی کلسترول و اختلال در پمپاژ طبیعی قلبتان گردد. کم کاری تیروئید همچنین می تواند منجر به بزرگ شدن قلب و نارسایی قلبی گردد.

•    پی آمدهای کم کاری تیروئید بر سلامت روان: ظهور افسردگی ممکن است زودتر در بیماری کم کاری تیروئید ایجاد گردد و ممکن است با گذشت زمان افسردگی شدید تر گردد. کم کاری تیروئید می تواند منجر به کند شدن عملکرد ذهنی گردد.

•    میکزدم: میکزدم حالت نادرتر و شدیدتر از بیماری کم کاری تیروئید است که تهدیدی برای زندگی محسوب می گردد و می تواند در نتیجه بیماری کم کاری تیروئید تشخیص داده نشده و درمان نشده در دراز مدت باشد. علایم آن عبارتند از: عدم تحمل شدید سرما، خواب آلودگی که به دنبال آن رخوت شدید و بی هوشی ایجاد گردد . یک اغماء میکزدم ممکن است تحت اثر مصرف داروی مسکن ، عفونت و دیگر عوامل استرس زا در بدنتان تحریک گردد . اگر نشانه ها و علایم میکزدم را دارید نیازمند معالجه بالینی سریع و فوری هستید.

•     ناباروری: کاهش سطح هورمونهای تیروئیدی ممکن است موجب ایجاد تداخل در تخمک گذاری گردد و موجب اختلال در باروری گردد . به علاوه برخی از نمونه های کم کاری تیروئید (نظیر اختلال اتو ایمیون) نیز باروری را مختل می نمایند. درمان کم کاری تیروئید با درمان جایگزینی هورمونی ممکن نیست که کاملا باروری را مختل نماید. ممکن است نیاز به انجام مداخلات دیگری باشد.

•    نقایص مادرزادی: کودکانی که از زنان با بیماری تیروئید درمان نشده متولد می شوند نسبت به فرزندانی که از مادران سالم متولد می شوند ممکن است ریسک بالاتری را برای ابتلاء به نقایص مادرزادی داشته باشند. این کودکان بیشتر مستعد ابتلا به مشکلات عقلانی و تکاملی هستند . همچنین کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده از بدو تولد در خطر ابتلا به مشکلات جسمانی و ذهنی هستند ولی اگر بیماری در طی چند ماه نخست زندگی تشخیص داده شود شانس پیشترفت و تکامل طبیعی کودک بسیار بهتر میگردد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

•    اگر بدون هیچ دلیلی احساس خستگی و یا دیگر علایم و نشانه های کم کاری تیروئید را دارید ( از جمله پوست خشک، صورت متورم و رنگ پریده ، یبوست و صدای گرفته و خشک) به دکتر مراجعه نمایید.

•    اگر سابقه عمل جراحی تیروئید را داشته اید.
•    اگرسابقه درمان با ید رادیو اکتیو و یا داروهای ضد تیروئیدی را داشته اید.
•    اگر سابقه پرتودرمانی در ناحیه سر و گردن و قسمت فوقانی قفسه سینه را داشته اید..
•    اگر کلسترول خونتان بالا است با پزشک معالجتان مشورت کنید که آیا ممکن است که کم کاری تیروئید علت افزایش کلسترول بدنتان باشد.

اگر از درمان هورمونی برای معالجه کم کاری تیروئید استفاده می کنید می بایست مراجعات پی گیرانه برنامه ریزی شده را مطابق توصیه های پزشکتان رعایت نمایید و و اول از همه بسیار مهم است که اطمینان حاصل کنید که دوز صحیحی از دارو را مصرف نمایید. با گذشت زمان دوز مورد نیاز برای عملکرد طبیعی تیروئید ممکن است تغییر کند.

آزمایش های تشخیصی

از آنجا که کم کاری تیروئید در زنان مسن تر شیوع بیشتری دارد برخی پزشکان توصیه می کنند که در طی معاینات جسمی سالانه غربالگری زنان مسن تر به منظور تشخیص اختلالات تیروئیدی نیز انجام گردد. برخی پزشکان همچنین توصیه می کنند که زنان باردار و یا زنانی که تصور می کنند باردار شده اند به منظور تشخیص کم کاری تیروئید آزمایش دهند. به طور کلی اگر احساس می کنید که خستگی و کسالت تان افزایش یافته و یا پوست خشک، یبوست و صدای خشن دارید و یا در گذشته سابقه مشکلات تیروئیدی یا گواتر را داشته اید ، ممکن است پزشک معالجتان برای تشخیص کم کاری تیروئید آزمایش تجویز نماید.

آزمایش خون:

تشخیص کم کاری تیروئید بر پایه نتایج تست های خونی که سطح هورمونهای   TSHو گاهی سطح هورمون تیروئیدی تیروکسین را ارزیابی می نماید انجام می گردد . کاهش سطح تیروکسین و افزایش سطح TSHدر خون نشانگر اختلال در عملکرد تیروئید است. در این حالت غده هیپوفیز شما سعی می کندTSH بیشتری را برای تحریک غده تیروئید (به منظور تولید هورمون های تیروئیدی) آزاد نماید.

در گذشته پزشکان قادر به تشخیص سریع کم کاری تیروئید نبودند تا اینکه علایم بیماری در مراحل نسبتا پیشترفته بیماری ظهور پیدا می کرد . ولی امروزه با استفاده از تست حساس TSH پزشکتان می تواند بسیار سریع تر و اغلب قبل از اینکه حتی علایم بیماری بروز کند ، بیماری کم کاری تیروئید را تشخیص دهند.

از آنجا که آزمایش TSHبهترین تست غربالگری است دکتر معالجتان ابتدا وضعیت TSHشما را بررسی خواهد کرد و در ادامه در صورت نیاز آزمایش های هورمونی تیروئیدی را نیز تجویز خواهد کرد. آزمایش های TSH همچنین نقش مهمی را در کنترل و مدیریت کم کاری تیروئید بازی می کند چرا که به پزشک معالجتان در تخمین دوز مناسب دارو چه در ابتدای درمان و چه در ادامه درمان کمک می نماید. به علاوه تست هایTSH به تشخیص شرایطی از بیماری به نام کم کاری تیروئید تحت بالینی کمک می نماید که شکل خفیف تری از کم کاری تیروئید است که اغلب منجر به ظهور علایم و نشانه های آشکار بیماری نمی گردد، در این حالت سطح هورمونهای T-3و T-4خون شما در محدوده طبیعی ولی میزان TSHخون شما در محدوده بالاتر از سطوح طبیعی است.

درمان دارویی

درمان استاندارد برای کم کاری تیروئید شامل استفاده روزانه از هورمونهای تیروئیدی لووتیروکسین (لووتیروئید، لووکسیل، سینتروئید، یونیتروئید) می باشد. این داروهای خوراکی سطوح مکفی هورمونی را بازسازی می نماید و بدن شما را به وضعیت طبیعی بر می گرداند. 1-2 هفته پس از شروع درمان متوجه خواهید شد که احساس خستگی کمتری می کنید و همچنین داروها به تدریج سطوح کلسترول افزایش یافته به علت بیماری را کاهش می دهد و ممکن است هر نوع روند افزایش وزن را معکوس نماید . درمان با داروی لووتیروکسین معمولا مادام العمر می باشد ولی از آنجا که دوز داروی مورد نیازتان ممکن است تغییر کند پزشک معالجتان سطح هورمون TSH شما را هر سال بررسی خواهد کرد.

برای تخمین دوز صحیح از داروی لوو تیروکسین در ابتدای درمان پزشک معالج تان معمولا سطح هورمون TSHشما را پس از 2-3 ماه بررسی می کند. مقادیر افزایش یافته از هورمون می تواند موجب عوارض جانبی ناخواسته مانند اشتهای افزایش یافته ، بی خوابی، تپش قلب، لرز و... گردد.

اگر بیماری قلبی عروقی و یا کم کاری تیروئید شدیدی داشته باشید پزشکتان ممکن است درمان را با یک دوز کمتر از دارو شروع کرده و سپس به تدریج دوز دارو را افزایش دهید.

پیشرفت درمان هورمونی به قلبتان اجازه می دهد که خودش را با افزایش متابولیسم هماهنگ نماید . وقتی که لووتیروکسین در دوز مناسب مصرف شود حقیقتا عارضه جانبی ندارد و نسبتا ارزان قیمت است . اگر نوع یا مارک دارویتان را تغییر دادید حتما اجازه دهید که پزشک معالجتان اطمینان بدهد که هنوز مقادیر مناسبی از دارو را مصرف می نمایید و همواره مطابق نظر و مشاوره با پزشک معالج دارو مصرف نمایید. همچنین از مصرف هیچ دوز از دارو غفلت نکنید و یا مصرف داروی را به این دلیل که احساس می کنید بهتر شده اید قطع نکنید اگر چنین کاری را انجام دهید علایم بیماری کم کاری تیروئید به تدریج باز خواهد گشت.

جذب مناسب از داروی لووتیروکسین:

ممکن است برخی داروها و مکمل ها و حتی برخی غذاهای خاص توانایی شما در جذب لووتیروکسین را متاثر سازند. اگر مقادیر زیادی از محصولات سویا و یا یک رژیم پر فیبر را مصرف می نمایید پزشک معالجتان را در جریان قرار دهید و یا اگر از داروهای دیگری به شرح زیر استفاده می نمایید به پزشک معالجتان اطلاع دهید:

•    مکمل های آهن
•    کولستیرامین (کستران)
•    آلمینیوم هیدروکسید که در برخی از آنتی اسید ها وجود دارد.
•    مکمل یاری کلسیم

اگر مبتلا به کم کاری تیروئید تحت بالینی هستید در مورد درمان خود با پزشک معالجتان بحث و مشاوره نمایید . برای کسب یک افزایش نسبتا ملایم در سطح TSH محتملا از مصرف داروهای هورمونی تیروئید سود نخواهید برد و درمان می تواند حتی مضر هم باشد. از طرف دیگر برای افزایش دادن سطح TSH، هورمونهای تیروئید ممکن است سطح کلسترول خونتان و نیز توانایی پمپاژ قلب و یا سطح انرژی بدنتان را بهبود بخشند.

درمان های جایگزین:

اگر چه اغلب پزشکان مصرف تیروکسین سنتتیک را پیشنهاد می کنند ولی عصاره های هورمونی طبیعی از جمله هورمونهای تیروئیدی استخراج شده از غده تیروئید خوک ها نیز در دسترس هستند ، این نوع از محصولات حاوی هر دو مورد: تیروکسین و تری یدو تیرونین می باشند. داروهای سنتتیک درمان تیروئید تنها حاوی تیروکسین هستند و بدنتان تری یدو تیرونین مورد نیاز را از تیروکسین سنتز می نماید. عصاره های طبیعی تنها با نسخه پزشک در دسترس قرار می گیرند لذا نباید با نمونه های هورمونی و عصاره های متراکم از ترشحات غدد که در فروشگاه یا عطاری و... بدون نسخه فروخته می شوند گمراه شوید چرا که این تولیدات توسط سازمان غذا و دارو، تنظیم و تایید نشده اند و اثر بخشی آنها تضمین شده و قابل اطمینان نیست.

نکات تغذیه ای

رژیم غذایی در کم کاری تیروئید:

•    آیا مصرف برخی غذاهای خاص موجب افزایش عملکرد غده تیروئید می گردد؟

به طور کلی رژیم غذایی خاصی برای بیماری کم کاری تیروئید وجود ندارد و علیرغم ادعاهای فراوانی که درمورد رژیم غذایی بیماری کم کاری تیروئید وجود دارد، هیچ شاهد عینی معتبری مبنی براین که مصرف و یا پرهیز از غذاهای خاصی حقیقتا عملکرد تیروئید را بهبود خواهد داد، وجود ندارد.
اگر به بیماری کم کاری تیروئید مبتلا هستید می بایست داروهای هورمونی جایگزین را مطابق تجویز پزشک معالج تان مصرف نمایید. این داروها عمدتا با معده خالی مصرف می گردند.

البته دانستن این نکته بسیار حائز اهمیت است که دریافت بیش از حد فیبرغذایی می تواند جذب هورمون های سنتتیک تیروئیدی رامختل نماید. همچنین انواع خاصی از مکمل های غذایی و درمان ها نیز ممکن است دارای اثرات مشابه مختل کننده باشند از جمله:

•    گردو
•     آرد لوبیای سویا
•     غذاهای حاویبذر کتان
•     مکمل های حاوی آهن یامکمل های مولتی ویتامینی حاوی آهن
•     آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم و یا منیزیوم
•     برخی داروهای کاهنده کلسترول مانند: کلستیرامین(colestyramin ) و کلستیپول (Colestipol)

برای پیش گیری از تداخلات نامطلوب بالقوه باید از مصرف موارد مذکور خودداری نمایید و یا آن ها راچندین ساعت قبل و یا بعد از مصرف داروهای تیروئیدی استفاده نمایید.

کم کاری تیروئید و افزایش وزن:

بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید به راحتی وزن می گیرند و به سختی وزن کم می کنند که این به دلیل اختلالات هورمونی ناشی از این بیماری است. رژیم غذایی بیماران کم کاری تیروئید می بایست کنترل شده و مداوم باشد و ممکن است نیاز باشد تا برایکنترل وزن تغییراتی در روش غذا خوردن ایجاد نمایند. برای مثال نباید گرسنگی خود را با خوردن خوراکی هایی نظیر کیک و شیرینی جات ارضا کنند وبهتر است برای رفع گرسنگی به جای شیرینی جات، از میوه هایی مانند موزاستفاده کنند؛ چرا که موز منبع خوبی از یُد است و یُد یک عنصر کلیدی در ساخت هورمون های تیروئیدی در غده تیروئید است.

انتخاب های غذایی خود را اصلاح نمایید و غذاهای سالم تر را مصرف کنید:

یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کم کاری تیروئید چیست؟

غذاهای مفید برای کم کاری تیروئید،رژیم سالم و متوازنی است که نیازهای بدن را برای حفظ عملکرد مطلوب بدن تامین می نماید. الگوی غذایی مطلوب برای بیماری کم کاری تیروئید شامل مصرف غذاهای غنی از یُد در کنار کاهش مصرف غذاهای گواتروژن می باشد که در نتیجه چنین الگوی غذایی ای به کاهش علایم عوارض مرتبط با مشکلات تیروئیدی کمک می نماید.

غذاهای مناسب برای مصرف در الگوی غذایی بیماری کم کاری تیروئید عبارت هستند از:

اسفناج، توت فرنگی، گوجه فرنگی، موز، هویج، تخم مرغ، سیر، قارچ، پیاز، سیب زمینی، نخودفرنگی، کدو، حبوبات، تربچه، ماست کم چرب و غذاهای دریایی.
این غذاها می توانند جایگزین یُد از دست رفته توسط گواتروژن ها گردند. توجه داشته باشید که برخی از مواد غذایی مانند اسفناج اگر چه در حقیقت در لیست غذاهای گواتروژن می باشند ولی محتوای یُد موجود در آن برای مقابله با اثرات گواتروژنیک آن کفایت می نماید.

همچنین موادغذایی ای که در خاک رشد می نمایند به علت جذب یُد از خاک حاوی سطوح بالاتری از یُد می باشند.

شما می بایست همچنین از مصرف بیش از حد مواد غذایی زیر خودداری نمایید:

کلم بروکلی، کلم، گل کلم، بادام زمینی، گلابی، دانه های کاج، لوبیا سویا، کلم پیچ، خردل، هلو و شلغم.

همچنین از آن جاکه آب آشامیدنی و نمک حاوی کلر هستند با عملکرد مطلوب یُد در بدن تداخل دارند لذ ابسیار بهتر است که از نمک دریایی و بطری های آب معدنی و یا آب فیلتره شده استفاده نمایید.
فقط مقادیر مورد نیاز و مطلوب از یُد را دریافت نمایید و نه بیش تر:

ما مصرف یک رژیم غذایی مملو از یُد را توصیه نمی نماییم چرا که برای حفظ سلامت و عملکرد مطلوب بدن به یک تعادل صحیح از ریز مغذی ها نیاز است و نباید در مصرف یک عنصر زیاده روی کرد.

هدف از کنترل رژیم غذایی در بیماری کم کاری تیروئید جبران و تنظیم سطوح از دست رفته یُد توسط گواتروژن ها می باشد که سعی بر آن است که از محتوای یُدی که در برخی غذاهای معمول وجود دارد استفاده شود.

توجه داشته باشید که مصرف بی رویه غذاهای حاوی یُد نیز می تواند در افزایش وزن سهیم باشند.

کاهش دادن مصرف غذاهای حاوی گواتروژن و افزایش مصرف غذاهای غنی از یُد می تواند سرانجام شما را به یک تعادل سالم برساند و این الگوی غذایی صحیح، همچنین شما را در رسیدن به اهداف تان در ارتباط باکاهش وزن نیز، کمک خواهد کرد.

آیا مکمل های ید می توانند به تنظیم عملکرد تیروئید در یک فرد مبتلا به کم کاری تیروئید کمک نمایند؟

برخی معالجه کنندگان طب جایگزین، برای معالجه افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مصرف قرص و مکمل های ید ( که حاوی ید بالایی هستند) را توصیه می کنند . حقیقت دارد که کمبود شدید ید می تواند منجر به ایجاد بیماری کم کاری تیروئید گردد ولی امروزه کمبود ید در بسیاری از کشورهای توسعه یافته از زمانی که ید به نمک (نمک ید دار) و غذاها اضافه شده، بسیار نادر گشته است. اگر کمبود ید عامل بیماری کم کاری تیروئید نباشد پس مکمل یاری هیچ فایده ای را نخواهد داشت. کم کاری تیروئید به طور موثر و ایمنی با مصرف داروی هو رمونی سنتتیکی به نام لوو تیروکسین بهبود می یابد.

منبع: رژیم درمانی نوین