۰۲ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۲ آذر ۱۴۰۳ - ۱۴:۳۵
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۷۰۳۷۷
تعداد نظرات: ۶ نظر
تاریخ انتشار: ۰۲:۳۸ - ۲۷-۰۹-۱۴۰۱
کد ۸۷۰۳۷۷
انتشار: ۰۲:۳۸ - ۲۷-۰۹-۱۴۰۱
باغ ادبیات؛ توشه‌ای و خوشه‌ای- 5

سعدی: چو یک بار گفتی مگو بازپس/ تکرار، شیرینی سخن را می‌گیرد!

سعدی: چو یک بار گفتی مگو بازپس/ تکرار، شیرینی سخن را می‌گیرد!
همان طور که شیرینی زیاد دل آدم را می‌زند و یک بار بسنده است سخن هم مکرر شود دل را می‌زند و اگر ضرورت داشت باز تعریف کنیم از عبارات تازه باید استفاده کرد

   عصر ایران- دور تازۀ «باغ ادبیات» و این بار نه با لفظ «جرعه» که با «توشه‌ای و خوشه‌ای» را با سعدی شروع نکردیم تا تنوعی باشد و به همین خاطر سراغ نگاه ناصر خسرو و جامی و سنایی و ابوالفضل بیهقی به «خرد» رفتیم و ناخواسته این چهار فقره خردنامه شد اما مگر می‌شود در باغ ادبیات قدم زد و در سایه‌سار سعدی نیاسود و از آن توشه‌ای و خوشه‌ای برنداشت؟

    پس بی‌هیچ توضیح بیشتری حکایت ششم از باب چهارم گلستان ( اندر فواید خاموشی) را نقل می‌کنیم که از این مقدمه هم کوتاه‌تر است:

    «"سحبان وائل" را در فصاحت، بی‌نظیر نهاده‌اند به حکم آن‌که بر سر جمع سالی سخن گفتی لفظی مکرّر نکردی، وگر همان اتفاق افتادی به عبارتی دیگر بگفتی. وز جمله آداب ندماء ملوک یکی این است:

   سخن گر چه دلبند و شیرین بود

    سزاوار تصدیق و تحسین بود

    چو یک بار گفتی مگو باز پس

     که حلوا چو یک بار خوردند بس».
--------------------------
    حکایت سعدی دربارۀ شخصی به نام سحبان وائل است و راز اشتهار او به شیوایی بی‌همتا در سخن گفتن را این می داند که از تکرار می‌پرهیخت. ( هر قدر هم سخنی شیرین و شایستۀ ستایش باشد یک بار کافی است و نیاز به تکرار نیست. همان گونه که شیرینی را دوباره نمی‌خورند. 

   مراد شاعر گفته شد اگرچه هیچ یک از واژگان آننیاز به توضیح ندارد جز "حلوا " که در آن زمان به شیرینی به صورت مطلق گفته می‌شده و حال یادآور یک نوع خاص  است ولی در ادبیات کهن ما همان شیرینی به مفهوم امروزین است.  

    ساده و سرراست همان طور که شیرینی و حلوای زیاد دل آدم را می‌زند و یک بار بسنده است سخن هم مکرر شود دل را می‌زند و اگر ضرورت داشت باز تعریف کنیم از عبارات تازه باید استفاده کرد. 

 راستی اگر برخی از صاحبان تریبون‌های رسمی خاصه آنان که نیمروز‌های جمعه سخن می‌گویند همین چهار سطر را مورد توجه قرار می‌دادند اثرگذارتر نبودند؟ (ندما جمع ندیم یا ندیمه به معنی هم‌نشینان- ملوک هم یعنی پادشاهان).

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۶
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Canada
۱۱:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۷
0
0
گذشته از موضوع اصلی مقاله، اشارات جنبی و تکمیل کننده شما، من رو هم به سمت موارد جنبی هدایت میکنه....
در مورد حلوا، قبلا در منطقه ما کسانی که به کشورهای عربی سفر میکردن یکسری نقل های ریز که الان بر سر عروس و داماد می ریزند برای سوغات می آوردن با عنوان حلویات. که ظاهرا در اونجا به این اسم خونده میشدن که به معنی شیرینی هست و حلوا هم از همین خانواده است.
ناشناس
Canada
۱۱:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۷
0
0
ضمن اینکه در شیراز، می دونم که حلوای عروس دامادی هم هست! پس میشه گفت فقط در سوگ کاربرد نداره
عصر ایران نظرتان منتشر و بخش سوگ از متن حذف شد
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۳۴ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۷
آفرین به هر دوتون!
ناشناس 11:59 و عصر ایران-:)
ناشناس
Canada
۱۱:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۷
0
1
ضمن اینکه در شیراز، می دونم که حلوای عروس دامادی هم هست! پس میشه گفت فقط در سوگ کاربرد نداره
معلم بازنشسته
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۷
0
1
چویک بارگفتی مگوبازپس
...
تیزهوشی نگارنده راتحسین میکنم
ناشناس
Switzerland
۰۰:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۸
0
0
کلا باید برای بچه ها، نوجوانان و جوانان این دوره از ادب فارسی بیشتر گفت و نوشت، گاهی وقتها پارسی سازی زیاد از حد هم از حلاوت کلام می کاهد و یا فرد را به بیراهه می برد.
انسداد جاده چالوس تا ۱۰ آذر / ترافیک سنگین در هراز محمد نزال عضو ارشد حماس: انتظار نمی‌رود مذاکرات غزه در صورت از سرگیری به نتیجه‌ای برسد می گویند «تحریم مهم نیست!» ؛ از جیب کی مهم نیست؟ (فیلم) درمان بیماری ایدز در کشور رایگان است بازداشت نگهبان سفارت آمریکا در نروژ به اتهام جاسوسی برای ایران و روسیه سردار سلامی: شریان‌ اقتصادی اسرائیل باید از زمین و دریا قطع شود واکنش عضو کمیسیون امنیت ملی به قطعنامه شورای حکام: ملاحظات هسته‌ای را کنار بگذاریم / هرچه تهدیدات بیشتر باشد، بهره مندیمان بیشتر می شود  علی لاریجانی مطرح کرد / اعلام آمادگی ایران برای توافق جدید هسته ای با ترامپ ماشین انسان‌شویی ساخته شد! واژگونی اتوبوس در جاده زاهدان به زابل با ۲۸ حادثه‌دیده و ۴ مصدوم موز چسب‌ خورده روی دیوار ۶.۲ میلیون دلار در حراجی فروخته شد موشک‌های ویژه حزب‌الله فراتر از تل‌آویو را هدف قرار دادند/ انهدام تانک مرکاوای ارتش اشغالگر کدام سامانه مرجع اصلی اطلاعات مکانی و سکونتی افراد است؟ وزیر علوم: در چند سال اخیر، ۲۵ درصد از استادان دانشگاه مهاجرت کرده‌اند /بسیاری به خاطر معیشت می روند پیش بینی آب و هوا در هفته آینده/ آغاز بارش‌ ها از دوشنبه با ورود سامانه جدید