۰۴ بهمن ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۴ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۸:۱۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۷۰۰۲۳
تاریخ انتشار: ۱۹:۵۴ - ۲۳-۰۹-۱۴۰۱
کد ۸۷۰۰۲۳
انتشار: ۱۹:۵۴ - ۲۳-۰۹-۱۴۰۱
باغ ادبیات؛ توشه‌ای و خوشه‌ای – 3

جامی: خِرَد به جای تضرّع برای خلاصی/ انتخاب بین دو راه!

جامی: خِرَد به جای تضرّع برای خلاصی/ انتخاب بین دو راه!
تو را مخیّر ساختم. اگر خواهی، به یک ضربت پنجه، جان تو را بستانم و اگر خواهی لقمه لقمه تو را طعمۀ خود گردانم.

    عصر ایران- «بهارستان جامی» به سبک «گلستان سعدی» و با نثر آهنگین همراه با شعر و حکایت‌هایی آموزنده است. هر چند هیچ کتابی هم‌سنگ گلستان نیست و در زبان‌آوری شاعری هم چون سعدی سراغ نتوان گرفت اما جامی هم طبع لطیفی داشته و بی قصد رقابت با شاعران پیشین و در عین ابراز علاقه و ارادت به سعدی و حافظ آثاری بر جا گذاشته و «بهارستان» از این دست است و حکایت زیر از «روضۀ هفتم» نقل می‌شود:


   «شغالی، خروسی را در خواب، سحر بگرفت. فریاد برداشت که من مونسِ بیدارانم و مؤذّنِ شب زنده‌داران. از کشتن من بپرهیز و خون مرا به تیغ تعدّی مریز.


  چرا بی موجبی با من ستیزی؟ 
  که خواهی بی‌گنُه خونم بریزی؟


  شغال گفت: من در کشتن تو چنان یک‌جهت نیستم که به هیچ وجه از آن بازایستم. خاطر خود را از اختیار بپرداختم و تو را در این صورت مخیّر ساختم. اگر خواهی، به یک ضربت پنجه، جان تو را بستانم و اگر خواهی لقمه لقمه تو را طعمۀ خود گردانم.


جز به تدبیر خِرَد از سر خود دفع مکن
با تو شریری اگر شور و شری گیرد پیش


به تضرع مسِپُر راه خلاصی که به آن
از بدش گر گذرانی بَتَری گیرد به پیش»

--------------------------------------------------


  • * متن، واژه دشوار و نامفهوم ندارد و پس از 500 سال همچنان تازه است (‌جامی نزدیک سال 900 هجری قمری درگذشته). با این حال برخی لغات:
    بی موجبی: بدون دلیل
    تیغ تعدی: شمشیر تجاوز یا ظلم
    مراد شاعر این است که به جای زاری و التماس، از نیروی فکر و خرد خود بهره ببر چون در گزینۀ اول اگر از بد نجات پیدا کنی گرفتار بدتر می‌شوی چندان که شغال، خروس رابین دو انتخاب مخیر می‌کند: این که جانش را با یک ضربه بگیرد یا این که تکه‌تکه و لقمه‌لقمه شود!
  • مسپر: مسپار، نسپار، طی نکن
ارسال به دوستان
ماجرای تیراندازی به یک شهروند در زابل چه بود؟ جزئیات گروگان گیری دو تبعه عراقی برای 3 میلیارد تومان / رهایی در کمتر از ۷۲ ساعت حکم بازداشت دیوان لاهه علیه دو تن از سران طالبان وزارت خارجه روسیه: مداخله ناتو در اوکراین غیرقابل قبول است آخر هفته به بازدید از کدام نمایشگاه‌ها برویم؟ این باتری نخی برای تولید انرژی از آب شور دریا استفاده می‌کند (+عکس) نقشه راه مذاکره موثر با دولت ترامپ ارتش اسرائیل برای خروج از جنوب لبنان ۳۰ روز دیگر مهلت خواست قدردانی مکزیک از ایران پس از آزادی دو نفر از اتباع خود توسط یمن ترامپ رئیس سابق یک فست‌فود زنجیره‌ای را به عنوان سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا منصوب کرد اسرائیل ۳۰ روز دیگر برای خارج شدن از جنوب لبنان مهلت خواست سید احمد خاتمی خطیب این هفته نماز جمعه تهران رئال‌ مادرید پُردرآمدترین باشگاه جهان شد معرفی سریال‌های مطرح سال ۲۰۲۵: مخاطبان منتظر چه مجموعه‌هایی هستند؟ پیام پاپ به اجلاس داووس: جهان مراقب هوش مصنوعی باشد