نمک همواره اهمیت بسیار زیادی برای بشریت داشته است. در مصر باستان، نمک بخشی جدایی ناپذیر از مراسم مذهبی بوده است، و مورها در آفریقا نمک را به نسبت مساوی با طلا معاوضه می کردند.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال دیلی"، بخشی از توجه ویژه ما به نمک با ماده تشکیل دهنده اصلی آن یعنی سدیم در ارتباط است. بنابر گزارش انجمن قلب آمریکا، حدود 75 درصد از سدیم مصرفی ما نه از نمکدان ها، بلکه از غذاهای فرآوری شده و رستورانی سرچشمه می گیرد.

سدیم برای سلامت انسان ضروری است. این ماده معدنی با اعلام زمان دریافت یا تخلیه آب به بدن در تنظیم مایعات نقش دارد. در کنار آن، سدیم به حفظ و نگهداری انتقال دهنده های عصبی و انقباضات عضلانی - عملکردهایی ضروری برای بقای انسان - نیز کمک می کند. در نتیجه، بدن انسان به گونه ای تکامل یافته است که به مصرف سدیم تمایل دارد، تا هرگز با کمبود آن مواجه نشود.

مطالعه ای که در سال 2011 توسط پژوهشگران استرالیایی انجام شد، نشان داد که واکنش مغز به سدیم مشابه با واکنش آن به موادی مانند هروئین، کوکائین، و نیکوتین است، که تمایل بسیاری از ما به مصرف مواد غذایی با محتوای سدیم بالا را توضیح می دهد. متاسفانه، مصرف بیش از حد از یک چیز خوب نیز می تواند مضر باشد.

مغز در مواجهه با نمک

مطالعه ای که در سال 2011 توسط پژوهشگران کانادایی با حضور 1,200 بزرگسال کم تحرک با عملکرد عادی مغز انجام شد، نشان داد که طی یک بازه زمانی بیش از سه سال، رژیم های غذایی با محتوای سدیم بالا با خطر افزایش یافته زوال شناختی پیوند خورده است. این نتایج مستقل از فشار خون بالا و کیفیت رژیم غذایی جهانی بود و نشان می دهند که مصرف سدیم ممکن است به تنهایی بر عملکرد شناختی در بزرگسالان کم تحرک اثراتی فراتر از رژیم غذایی کلی داشته باشد.

دلیل این که چرا سدیم برای مغز مضر است، به طور کامل مشخص نشده است، اما به گفته دکتر دیوید کاتز، یکی از پژوهشگران حاضر در مطالعه، ورزش ممکن است یک دیوار محافظتی برای مغز در برابر آثار مضر مصرف بیش از اندازه نمک ایجاد کند.

کلیه ها

سدیم از طریق ارسال سیگنال هایی به کلیه ها برای تعیین این که چه زمانی آب را حفظ کرده و چه زمانی آن را دفع کنند، نقشی کلیدی در متعادل کردن سطوح مایع در بدن انسان بازی می کند. یک رژیم غذایی با محتوای سدیم بالا می تواند در این فرآیند حساس اختلال ایجاد کند و افت عملکرد کلیه را موجب شود. در نتیجه آب کمتری از بدن دفع می شود، که ممکن است به فشار خون بالا منجر شود. این فشار مضاعف بر کلیه ها می تواند به بیماری کلیوی یا تشدید مشکلات کلیوی موجود منجر شود.

همچنین، رژیم های غذایی پر سدیم ممکن است خطر ابتلا به سنگ های کلیه را افزایش دهند. دلیل اصلی شکل گیری سنگ های کلیه کلسیم ادراری است، که این ماده معدنی در افرادی که سدیم فراوان مصرف می کنند، افزایش می یابد.

استخوان ها

به اعتقاد برخی از کارشناسان، دفع بیش از حد کلسیم از طریق ادرار خطر تضعیف استخوان ها را به همراه دارد. در بلند مدت، این دفع کلسیم با پوکی استخوان، به ویژه در زنان یائسه، پیوند خورده است.

قلب

به واسطه اثر احتباس آب، مصرف بیش از اندازه نمک می تواند در برخی افراد به فشار خون بالا منجر شود. فشار خون نیروی است که خون با هر پمپاژ قلب به دیواره شریان ها وارد می کند، و فشار خون بالا می تواند به شرایطی جدی، مانند سکته مغزی و نارسایی قلبی، منجر شود. اگرچه فشار خون با افزایش سن به طور طبیعی افزایش می یابد، بنابر گزارش انجمن قلب آمریکا، کاهش مصرف نمک می تواند به پیشگیری از افزایش بیش از حد فشار خون کمک کند.

پوست

نمک بیش از حد در رژیم غذایی می تواند موجب نشانه ای به نام ادم شود. ادم به واسطه تورم، به ویژه در دست ها و پاها، که در نتیجه احتباس مایع شکل می گیرد، تعریف می شود. مصرف بیش از حد نمک به طور معمول موجب این شرایط می شود. این تورم زندگی انسان را در معرض تهدید قرار نمی دهد و نشانه ای از یک مشکل سلامت زمینه ای دیگر است، تا این که خود یک بیماری باشد. با افزایش سن، انسان نسبت به تورم ناشی از مصرف نمک مستعدتر می شود.

معده

مطالعه ای که در سال 1996 در نشریه International Journal of Epidemiology منتشر شد، نشان داد که مرگ و میر ناشی از سرطان معده هم در مردان و هم زنان پیوند نزدیکی با مصرف نمک داشته است. همچنین، مصرف نمک فراوان با زخم های معده مرتبط بوده است. دلیل این شرایط به طور کامل درک نشده است، اما مطالعه ای دیگر این تئوری را مطرح کرد که نمک ممکن است اثری مخرب بر غشا مخاطی معده داشته باشد و بافت معده را ناسالم و غیرعادی سازد.