آیا دوست دارید به روشی ساده و خوشمزه، دریافت مواد مغذی خود را تقویت کنید؟ با مد نظر قرار دادن استفاده از دانه کتان می توانید به این هدف دست یابید. دانه های کتان سرشار از مواد مغذی هستند و به ویژه در رژیم های غذایی گیاهخواری و وگان می تواننند نقشی تعیین کننده به عنوان یک ابرماده غذایی داشته باشند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "لایف هک"، دانه کتان حدود 2000 سال پیش از میلاد در خاورمیانه کشت شد و به واسطه آثار تجارت خارجی و تقاضا، تولید آن در سراسر جهان گسترش یافت. در حال حاضر کانادا، روسیه، فرانسه و آرژانتین برترین تولیدکنندگان دانه کتان محسوب می شوند.
دانه کتان به واسطه محتوای فیبر فراوان خود شناخته شده است و از این رو، همواره هم در آشپزی و هم در نساجی مورد استفاده قرار گرفته است. به واسطه خواص تغذیه ای و دوام پارچه، بازار دانه کتان طی سال های اخیر رشدی پایدار را تجربه کرده است.
تنها یک اونس از دانه های کتان (معادل سه قاشق غذاخوری) می تواند مواد مغذی زیر را برای شما فراهم کند:
اسیدهای چرب امگا-3
فیبر: 8 گرم
پروتئین: 6 گرم
ویتامین B1: 31 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه
منگنز: 35 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه
فریب اندازه کوچک دانه های کتان را نخورید زیرا محصولی سودمند و قدرتمند محسوب می شود. افزون بر مواد مغذی که در بالا فهرست شدند، دانه های کتان منبع خوبی برای فسفر، سلنیوم، ویتامین B6، آهن، پتاسیم، مس و روی هستند. برای حصول اطمینان از مصرف دانه کتان به اندازه کافی حداقل دو قاشق غذاخوری از آن را به روتین روزانه خود اضافه کنید.
همان گونه که پیشتر اشاره شد، دانه های کتان از محتوای فیبر قابل توجهی برخوردار هستند که برای تنظیم سطوح کلسترول و همچنین قند خون کارایی دارد. اما این دانه های کوچک چه فواید دیگری دارند؟
دانه های کتان حاوی چربی های ALA هستند که از طریق تامین چربی های ضروری و ویتامین های B برای پوست و مو مفید هستند. آنها خارش و خشکی که می تواند به شکل گیری شوره سر منجر شود را کاهش می دهند. همچنین، مصرف دانه کتان به کاهش پدیداری آکنه، روزاسه، و اگزما کمک می کند و در کاهش خشکی چشم نیز موثر است.
آنتی اکسیدان های موجود در دانه های کتان به نام لیگنان شناخته می شوند. این آنتی اکسیدان ها پلی فنول های مرتبط با فیبر هستند که فواید ضد پیری و همچنین تعادل هورمونی و سلامت سلولی را برای انسان ارائه می کنند. پلی فنول ها از رشد باکتری های خوب در روده پشتیبانی می کنند و می توانند به حذف کاندیدا یا رشد مخمری کمک کنند. آنها همچنین حاوی خواص ضد ویروسی و ضد باکتری هستند و سیستم ایمنی بدن انسان را تقویت می کنند.
یکی از دلایل مفید بودن دانه های کتان برای انسان غلظت بالای لعاب آن است که یک فیبر تشکیل دهنده ژل محلول در آب است و به جذب مواد مغذی کمک می کند. چربی های ALA نیز به محافظت از دیواره داخلی دستگاه گوارش و در کل حفظ عملکرد بهینه آن کمک می کنند.
به نظر می رسد دانه های کتان می توانند خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش داده و در برخی موارد آثار آن را معکوس کنند. سه لیگنان (آنتی اکسیدان ها) که در دانه های کتان یافت می شوند، هورمون ها را متعادل می کنند و از این رو، برای سلامت زنان از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. همچنین، گزارش شده است که دانه های کتان به مبارزه با سرطان های روده بزرگ، پروستات و تخمدان کمک می کنند.
به دلیل توانایی های ایجاد تعادل هورمونی، دانه های کتان و مشتقات آن اکسیر زندگی برای زنانی محسوب می شوند که وارد دوران یائسگی می شوند زیرا دارای ویژگی های استروژنی هستند. استفاده از دانه های کتان نتایج مثبتی را در کاهش گرگرفتگی های دوران یائسگی نشان داده است.
چربی های ALA موجود در دانه های کتان دارای خواص ضد التهابی هستند و می توانند از رگ های خونی در برابر آسیب محافظت کنند. از آنجایی که به کاهش کلسترول نیز کمک می کنند، دانه های کتان شریان ها را پاک و بدون گرفتگی حفظ می کنند.
هنگامی که به صورت مستقیم روی مچ دست اعمال شود، روغن دانه کتان می تواند به طور قابل توجهی پیشرفت تونل کارپ را کاهش دهد و حتی ممکن است آن را معکوس کند.
افزودن دانه های کتان به رژیم غذایی حرکات روده و دفع مدفوع را افزایش می دهد و در برخی موارد موجب ناراحتی های گوارشی با علائمی مانند نفخ، گاز، درد شکمی، یبوست، اسهال، معده درد و حالت تهوع می شود. بانوان باردار به واسطه وجود استروژن نباید دانه کتان مصرف کنند.
دانه کتان را به چند روش مختلف می توان مصرف کرد:
دانه کتان قهوه ای را می توان به صورت کامل چه در حالت خام یا سرخ کرده مصرف کرد. برای مصرف این نوع می توانید آن را روی گرانولا، ماست، سالاد یا هر چیز دیگری بریزید.
دانه کتان طلایی را همانند همتای قهوه ای خود می توان به صورت خام یا سرخ کرده مصرف کرد. دستورالعمل های مصرف همانند دانه کتان قهوه ای است.
به طور معمول پودر دانه کتان را می توان به یک وعده غذایی اضافه کرد یا از آن در پخت و پز و آشپزی استفاده کرد.
روغن دانه کتان نیز در دسترس است که بیشتر برای اهداف موضعی استفاده می شود، اما می توان در تهیه غذا نیز از آن استفاده کرد.
از آنجایی که مصرف بیش از اندازه دانه های کتان می تواند به مشکلات دستگاه گوارش منجر شود، مصرف بیش از 50 گرم از آن در روز توصیه نمی شود.
برای حفظ شرایط ایمن و بهرهمندی از فواید این دانه معجزهگر دو قاشق غذاخوری از پودر دانه کتان یا سه قاشق غذاخوری از دانه های کامل را در روز مصرف کنید.