اگر آسیب شدیدی به کبد بیمار وارد شده باشد، پیوند کبد می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد. اما دانستن علائم هپاتیت a، b و c می تواند از رسیدن به این مرحله جلوگیری کند.

هپاتیت که از نظر لغوی به معنای التهاب کبد است ولی هپاتیت بیماری‌ ویروسی است که سه نوع عمده آن هپاتیت B، A و C می باشد. راه های انتقال هپاتیت به طور عمده از طریق خون و فرآورده های خونی، تماس جنسی، مادر به جنین، تیغ، سرنگ مشترک ،انتقال آن می باشد. در ادامه درباره این بیماری ها و علائم و هپاتیت بیشتر توضیح داده شده است.

هپاتیت A

هپاتیت A یک عفونت کبدی به شدت مسری است که توسط ویروس هپاتیت A ایجاد می شود. ویروس هپاتیت A یکی از چندین نوع ویروس هپاتیت است که سبب التهابی می گردد که بر توانایی عملکرد کبد اثر می گذارد.

به احتمال بیشتر تماس با ویروس هپاتیت A از طریق غذا یا آب آلوده و یا از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا ایجاد می شود. انواع خفیف هپاتیت A نیازمند درمان نیست و بیشتر افراد مبتلا بدون هیچ گونه آسیب دائمی وارد بر کبد بطور کامل بهبود می یابند.

رعایت بهداشت شامل شستن مرتب دستها، یکی از بهترین راه های پیشگیری از هپاتیت A است. واکسیناسیون مؤثر برای افراد در معرض خطر در دسترس است.

نشانه ها

علائم هپاتیت A معمولاً تا چند هفته پس از ابتلاء به ویروس ظاهر نمی شود. علائم هپاتیت A عبارت است از:

•    خستگی
•    تهوع و استفراغ
•    درد و ناراحتی های شکمی، به ویژه در ناحیه کبد در سمت راست، زیر دنده های آخر
•    کاهش اشتها
•    تب خفیف
•    ادرار تیره
•    درد عضلانی
•    زردی پوست و چشم ها (یرقان)

علائم هپاتیت A معمولاً کمتر از دو ماه طول می کشد، اما گاهی ممکن است تا 6 ماه باقی بماند. تمام افراد مبتلا به هپاتیت A این علائم و نشانه ها را نشان نمی دهند.

علت

هپاتیت A از طریق عفونت ویروس هپاتیت A ایجاد می شود. زمانی که فرد مقدار اندکی از ماده آلوده به مدفوع را بخورد به ویروس هپاتیت A مبتلا می شود. ویروس هپاتیت A سلول های کبد را آلوده کرده و سبب التهاب می شود. التهاب می تواند عملکرد کبد را مختل کرده و سبب سایر نشانه ها و علائم هپاتیت A شود.

ویروس هپاتیت A می تواند از چند طریق انتقال یابد، این راه ها عبارتند از:

•    زمانی که فرد حامل ویروس، غذا را آماده کرده و شما بدون توجه به اینکه آیا وی پس از رفتن به دستشویی دست های خود را شسته یا نه، غذا را میل می کنید.
•    مصرف آب آلوده
•    خوردن صدف های خام پرورش یافته در آب آلوده به فاضلاب
•    تماس نزدیک با فرد آلوده – حتی فردی که علائم هپاتیت را ندارد.
•    تماس جنسی با فرد حامل ویروس

عوامل خطر

مواجهه با عوامل زیر خطر ابتلاء به هپاتیت A را افزایش می دهد:

•    کار کردن و یا سفر کردن به مناطقی که شیوع هپاتیت A بالایی دارد
•    هم جنس گرایی در مردان
•    ابتلاء به ویروس HIV
•    استفاده تزریقی یا غیر تزریقی از داروهای غیر مجاز
•    زندگی با فرد آلوده به هپاتیت A
•    دریافت فاکتورهای انعقادی در افراد هموفیلی یا سایر بیماری ها

عوارض

علائم و نشانه های عفونت در تعداد اندکی از افراد مبتلا به هپاتیت A به مدت چند هفته بیشتر از حد معمول ادامه می یابد. در این افراد ممکن است علائم هپاتیت A از بین رفته و پس از چند هفته مجدداً ظاهر گردد. اگرچه در برخی از انواع عفونت هپاتیت A علائم و نشانه ها در بلند مدت رخ می دهد اما این نوع نسبت به عفونتی که سبب علائم و نشانه های معمول می شود خطرناک تر نیست.

نارسایی حاد کبد

در موارد نادری، هپاتیت A می تواند سبب نارسایی کبد حاد گردد که به معنای از دست دادن عملکرد کبد بوده که به صورت ناگهانی رخ می دهد. افرادی با ریسک بالای عوارض هپاتیت A شامل کسانی می شود که بیماری های مزمن کبدی داشته و یا سالمند هستند. نارسایی حاد کبدی مستلزم بستری شدن در بیمارستان به منظور پایش و درمان است. در برخی موارد، افراد مبتلا نیازمند پیوند کبد می شوند.

آمادگی برای ویزیت پزشک

اگر در اطرافیان شما شخصی مبتلا به هپاتیت A تشخیص داده شد، به پزشک خود و یا مرکز بهداشت محل مراجعه کرده تا تعیین کند آیا برای پیشگیری به واکسن هپاتیت A نیاز دارید یا خیر؟

اگر علائم هپاتیت A را دارید، به پزشک خانواده خود و یا پزشک عمومی دیگری مراجعه نمایید.

نحوه آمادگی

از آنجایی که جلسه ملاقات با پزشک کوتاه مدت است و مباحث زیادی برای صحبت کردن وجود دارد لذا بهتر است از قبل آمادگی داشته باشید، برای مثال:

•    از محدودیت های پیش از جلسه مطلع شوید. در زمان تعیین جلسه ویزیت از محدودیت های لازم مثل محدودیت های رژیمی اطمینان حاصل نمایید.

•    تمام علائمی را که تجربه کرده اید را یادداشت نمایید. حتی علائمی که ممکن است با دلیل مراجعه شما به پزشک بی ارتباط باشد.

•    اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت نمایید. شامل استرس های بزرگ و یا تغییراتی که اخیراً در زندگی شما ایجاد شده است.

•    لیستی از داروهای مصرفی خود تهیه نمایید. حتی ویتامین ها و مکمل های مصرفی.

•    یکی از دوستان یا اشخاص خانواده را با خود همراه ببرید. گاهی بخاطرسپاری تمام اطلاعاتی که در جلسه ملاقات بیان می شود مشکل است. شخصی که شما را همراهی می کند می تواند بخشی از اطلاعاتی که فراموش کرده اید را بیاد آورد.

سؤالاتی که باید پرسیده شود

زمان ملاقات با پزشک محدود است، لذا لیستی از سؤالاتی که می تواند در بهره مندی بهتر از زمان کمک کننده باشد را آماده کنید. سؤالات را به ترتیب اهمیت لیست کنید. برخی سؤالات اساسی در مورد هپاتیت A که باید از پزشک بپرسید عبارتست از:

•    آیا من هپاتیت A دارم؟
•    آیا ممکن است بیماری را به شخص دیگری انتقال دهم؟
•    برای پیشگیری از گسترش هپاتیت A در بین اعضای خانواده و دوستان چه کارهای باید انجام دهم؟
•    آیا نزدیکان من باید واکسن هپاتیت A دریافت کنند؟
•    با توجه به اینکه به هپاتیت A مبتلا هستم آیا می توانم رفتن به محل کار و یا تحصیل خود را ادامه دهم؟
•    علائم و نشانه های بیماری چه مدتی طول می کشد؟
•    کدام علائم و نشانه هاست که نشان می دهد هپاتیت A می تواند عوارض جدی داشته باشد؟
•    چگونه می توانم متوجه شوم چه زمانی هپاتیت A را با دیگران انتقال نمی دهم؟
•    آیا بروشور و یا برگه دیگری وجود دارد که با خود ببرم؟ کدام وب سایت ها را پیشنهاد می کنید؟
•    چه چیزی تعیین می کند که آیا مراجعات بعدی لازم است؟

علاوه بر این سؤالات که پیش از جلسه ملاقات آماده کرده اید، سایر سؤالاتی که حین جلسه در ذهن شما ایجاد می شود را نیز بپرسید.

آنچه از پزشک خود انتظار دارید

احتمالاً پزشک از شما سؤالاتی خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ دادن به سؤالات اجازه می دهد زمان بیشتری را صرف مطالبی نمایید که مد نظر شماست. ممکن است پزشک سؤال کند:

•    علائم شما پایدار بود یا مقطعی؟
•    شدت علائم شما چگونه بود؟
•    چه عاملی سبب بهبود علائم شما می شود؟
•    چه عاملی سبب تشدید علائم شما می شود؟

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم و نشانه هایی داشتید که شما را نگران می کرد به پزشک خود مراجعه نمایید. اگر با ویروس هپاتیت A مواجه شدید، می توانید با واکسن هپاتیت A و یا ایمونوگلوبولین درمانی ظرف دو هفته پس از مواجهه از ابتلاء به عفونت پیشگیری کنید. از پزشک یا مرکز سلامت منطقه خود درباره انجام واکسیناسیون هپاتیت A سؤال کنید، اگر:

•    رستورانی که اخیراً به آنجا رفته اید شیوع هپاتیت A را گزارش کرده است.
•    در شخص نزدیک به شما مثل فردی که با شما زندگی می کند و یا پرستار شما، هپاتیت A تشخیص داده شود.
•    اخیراً برای تزریق دارو از سوزن شخص مبتلا به هپاتیت A استفاده کرده اید.

آزمایش های تشخیصی

آزمایشات خون برای تشخیص ابتلای فرد به هپاتیت A بکار می رود. نمونه خون معمولاً از ورید دست گرفته شده و برای انجام آزمایش به آزمایشگاه برده می شود. همچنین ممکن است پزشک از علائم و نشانه هایی که ذکر می کنید برای تشخیص بیماری استفاده نماید.

درمان دارویی

هیچ درمان خاصی برای هپاتیت A شناخته نشده است. بدن شما خودش، ویروس هپاتیت A را از بین خواهد برد. در بسیاری از موارد، کبد ظرف یک یا دو ماه به طور کامل بهبود می یابد و آسیبی بر جای نمی ماند.

درمان هپاتیت A معمولاً بر مقابله با علائم و نشانه های عفونت هپاتیت A تمرکز دارد. برای مثال:

•    انتظار کاهش انرژی را داشته باشید. بسیاری از افراد مبتلا به عفونت هپاتیت A برای انجام کارهای روزانه خود احساس خستگی و فقدان انرژی دارند. زمانی که نیاز است استراحت نمایید. ممکن است به مدت چند ماه احساس خستگی کنید.

•    راهی برای مقابله با تهوع پیدا کنید. تهوع می تواند غذا خوردن را برای شما مشکل کند. لذا راهی برای افزایش جذابیت های غذا بیابید. دریافت چند میان وعده های کوچک در طول روز بهتر از دریافت سه وعده غذایی حجیم است. اگر به میزان کافی کالری دریافت نمی کنید بهتر است از مصرف غذاهای کم کالری پرهیز کرده و غذاهای پرکالری را انتخاب نمایید. برای مثال، بجای آب بهتر است آبمیوه یا شیر بنوشید.

•    به کبد خود استراحت دهید. در صورتیکه به هپاتیت A مبتلا هستید، ممکن است تصفیه داروها و الکل برای کبد شما مشکل باشد. پزشک می تواند قطع مصرف داروها را توصیه کرده و یا برخی از آنها را تغییر دهد. زمانی که علائم هپاتیت A بروز می کند، نوشیدن الکل را متوقف کنید.

تغییر شیوه زندگی

اگر مبتلا به هپاتیت A هستید، می توانید برای کاهش خطر انتقال ویروس به سایرین اقداماتی انجام دهید، برای مثال:

•    از فعالیت های جنسی بپرهیزید. اگر مبتلا به هپاتیت A هستید، فعالیت های جنسی را متوقف کنید؛ چرا که فعالیت های جنسی می تواند سبب انتقال عفونت به سایرین گردد. استفاده از کاندوم محافظت کافی ایجاد نمی کند.

•    پس از رفتن به دستشویی دستهای خود را بطور کامل بشویید. دست های خود را با دقت به مدت حداقل 20 دقیقه شسته و سپس آب بکشید. دست های خود را با دستمال یکبار مصرف خشک کنید.
•    در زمانی که عفونت شما فعال است، برای سایرین غذا آماده نکنید. شما به راحتی می توانید این عفونت مسری را به دیگران منتقل کنید.

نکات اساسی درمان

هیچ درمان دارویی جایگزین یا مکملی برای کمک به پیشگیری یا درمان عفونت هپاتیت A تأیید نشده است.

یکی از گیاهان دارویی که بخاطر ویژگی های التیامی کبد جلب توجه کرده است "شیر تیغک" است. موافقان اثر شیر تیغک توصیه می کنند که این گیاه یرقان و سایر اختلالات کبدی را درمان می کند. افراد می توانند شیر تیغک را به صورت کپسول، عصاره یا آمپول تزریقی دریافت کنند.

مطالعات اندک انجام شده در زمینه درمان بیماری های کبدی توسط شیر تیغک، نتایج متفاوتی نشان داده اند. برخی از این مطالعات طراحی نامناسبی داشته اند و لذا نتیجه گیری درباره اثر بخشی شیرتیغک مشکل است.

اگر تمایل دارید شیر تیغک را امتحان نمایید، فواید و خطرات آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

پیشگیری

اگر مبتلا به هپاتیت A هستید، ممکن است بخاطر اثرات عفونت بر سلامتی و نیز انتقال آن به دیگران نگرانی هایی داشته باشید. راه های زیر به شما برای مقابله با این نگرانی ها کمک می کند:

•    در خصوص هپاتیت A اطلاعات کسب کنید. جمع آوری اطلاع در خصوص هپاتیت A به کاهش ترس شما کمک می کند. هپاتیت A بر خلاف سایر انواع هپاتیت، در بیشتر افراد خود به خود از بین می رود و مشکلات خاصی را به دنبال ندارد. درباره منابع اطلاعاتی مناسب برای کسب آگاهی در مورد هپاتیت A از پزشک خود سؤال کنید. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها محل مناسبی برای شروع است.

•    از خود مراقبت کنید. با برگزیدن انتخاب های سالم به رهایی بدن خود از عفونت هپاتیت A کمک کنید. برای مثال، رژیم سالم غنی از میوه و سبزیجات را برگزینید. در بیشتر روزهای هفته فعالیت بدنی داشته باشید. خواب کافی داشته باشید تا پس از بیدار شدن احساس شادابی کنید.

•    به دیگران اطمینان دهید بودنشان در کنار شما مشکلی برای آنها ایجاد نمی کند. شما می توانید ویروس هپاتیت A را از طریق عطسه، سرفه، بغل کردن یا نشستن در فاصله ای نزدیک از افراد، منتقل نمایید. اگر اعضای خانواده یا دوستان شما از ابتلاء به عفونت هپاتیت A هراس دارند، به آنها اطمینان دهید هر کاری برای محافظت از آنان انجام می دهید. برای مثال، پس از شستن دستها از حوله شخصی خودتان استفاده نمایید و ظرف غذا را خودتان بطور کامل بشویید.

واکسن هپاتیت A را فراموش نکنید

واکسن هپاتیت A می تواند از ابتلاء به عفونت ویروسی هپاتیت A پیشگیری کند. واکسن هپاتیت A معمولاً در دو دوز واکسیناسیون اولیه و یک تزریق در 6 ماه بعد انجام می شود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کند این افراد واکسن هپاتیت A را دریافت نمایند:

• تمام کودکان در سنین یک سالگی و بزرگتر که در سال اول واکسن نزده اند.
• کارکنان آزمایشگاه که ممکن است با ویروس هپاتیت A مواجهه داشته باشند.

اگر در خصوص خطر ابتلاء به هپاتیت A نگران هستید، از پزشک خود درباره مناسب بودن واکسن سؤال کنید.

در زمان سفر به هشدارهای ایمنی توجه نمایید

اگر قصد سفر به منطقه ای را دارید که هپاتیت A در آنجا شایع است، می توانید با پوست کندن و شستن تمام میوه ها و سبزیجات تازه و نیز پرهیز از مصرف گوشت و ماهی خام و نیم پز، به پیشگیری از ابتلاء به عفونت کمک نمایید. برای نوشیدن و نیز مسواک زدن، از آب های معدنی استفاده کنید. اگر آب معدنی در دسترس نبود، آب شیر را پیش از مصرف بجوشانید.

بهداشت را رعایت کنید

دست های خود را برای پیشگیری از ابتلاء به عفونت به طور مرتب بشویید. دست های خود را پس از دستشویی، پیش از تهیه و یا خوردن غذا، و پس از تعویض پوشک کودک به طور کامل بشویید. همچنین از حوله، ظروف و مسواک شخصی خودتان استفاده نمایید.

هپاتیت B

هپاتیت B یک عفونت کبدی خطرناک است که ناشی از ویروس هپاتیت B(HBV) می باشد. در برخی بیماران، عفونت هپاتیت B مزمن شده و منجر به نارسایی کبدی، سرطان کبد یا سیروز می شود. سیروز کبدی بیماری است که باعث زخم و سخت شدن پایدار بافت کبدی می شود.

اغلب بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B حتی اگر علایم و نشانه های شدیدی داشته باشند، به طور کامل بهبود می یابند. احتمال مزمن شدن هپاتیت B در نوزادان و کودکان بیشتر است. اگرچه درمانی برای هپاتیت B وجود ندارد، یک واکسن می تواند از بروز بیماری پیشگیری کند. اگر فردی مبتلا به هپاتیت B باشد، باید اقدامات لازم را بکار گیرد تا از انتقال بیماری به دیگران پیشگیری کند.

نشانه ها

علائم هپاتیت B معمولاً حدود 3 ماه پس از مبتلا شدن بیمار به عفونت ایجاد می شود و می تواند خفیف تا شدید باشد. علائم هپاتیت B می تواند شامل موارد زیر باشد:

•    درد شکمی
•    ادرار تیره رنگ
•    تب
•    درد مفاصل
•    کاهش اشتها
•    تهوع و استفراغ
•    ضعف و خستگی
•    زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها( یرقان یا زردی)

بسیاری از نوزادان و کودکان مبتلا به هپاتیت B علایم و نشانه های این بیماری را هرگز تجربه نمی کنند. این مورد در خصوص بزرگسالان نیز صادق است.

علت

هپاتیت B در اثر ویروس هپاتیت B(HBV) ایجاد می شود. ویروس هپاتیت B می تواند از طریق خون، مایع منی یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل شود. زمانی که ویروس هپاتیت B وارد کبد فرد می شود، به سلول های کبدی حمله می کند و شروع به تکثیر می کند. این حالت باعث ایجاد التهاب در کبد شده و علائم هپاتیت B را ایجاد می کند.

مهم ترین راه های انتقال ویروس هپاتیت B عبارتند از:

•    تماس جنسی. اگر فرد با یک بیمار مبتلا به عفونت هپاتیت B تماس جنسی محافظت نشده داشته باشد و خون، بزاق، منی یا ترشحات واژن از بدن فرد بیمار وارد بدن وی شود، احتمال ابتلاء به بیماری هپاتیت B وجود دارد.

•    استفاده از سوزن مشترک. ویروس هپاتیت B به راحتی از طریق سوزن یا سرنگ های آلوده منتقل می شود.

•    سوزن های تصادفی. کارکنان بخش های مراقبت های بهداشتی، کادر درمان و کسانی که با خون انسان در تماس هستند، در معرض خطر ابتلاء به هپاتیت B قرار دارند.

•    مادر به جنین. ویروس هپاتیت B می تواند در دوران بارداری از مادر به جنین منتقل شود.

هپاتیت B مزمن و حاد

عفونت هپاتیت B ممکن است کوتاه مدت باشد (هپاتیت B حاد) یا زمان زیادی طول بکشد (هپاتیت B مزمن).

• هپاتیت B حاد. این نوع هپاتیت B کمتر از 6 ماه طول می کشد. در نوع حاد هپاتیت B، معمولاً سیستم ایمنی بدن فرد می تواند ویروس را نابود کند در نتیجه فرد بیمار در عرض چندین ماه کاملاً بهبود می یابد. اغلب بیماران بزرگسال مبتلا به هپاتیت B، هپاتیت B از نوع حاد دارند.

• هپاتیت B مزمن. این نوع هپاتیت B، 6 ماه یا بیشتر طول می کشد. زمانی که سیستم ایمنی بدن بیمار نمی تواند با ویروس مقابله کند، عفونت طولانی شده و ممکن است منجر به بیماری های خطرناک مانند سیروز و سرطان کبد شود. اغلب نوزادانی که با هپاتیت B متولد می شوند و بسیاری از کودکان 1 تا 5 ساله، مبتلا به نوع مزمن این بیماری می شوند. عفونت مزمن این بیماران ممکن است سال های طولانی به صورت ناشناخته باشد تا زمانی که فرد مبتلا به یک بیماری کبدی خطرناک شود.

عوامل خطر

در موارد زیر احتمال ابتلای فرد به هپاتیت B بیشتر می شود:

•    برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با بیش از یک فرد
•    برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به ویروس هپاتیت B
•    ابتلاء به عفونت های مقاربتی مانند گنوره (gonorrhea) یا کلامیدیا (chlamydia)
•    هم جنس گرایی در مردان
•    استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق های داخل وریدی
•    هم منزل بودن و زندگی کردن با یک فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن
•    داشتن شغلی که فرد در تماس با خون انسان باشد
•    همودیالیز در مرحله نهایی بیماری کلیوی
•    سفر به مناطق با شیوع بالای هپاتیت B مانند آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب شرقی آسیا و شرق اروپا

عوارض

هپاتیت B مزمن می تواند منجر به عوارض جدی و خطرناکی شود. این عوارض عبارتند از:

•    سخت و زخم شدن بافت کبد (سیروز کبدی). عفونت هپاتیت B می تواند باعث التهاب شود که در نهایت می تواند منجر به سیروز کبدی شود. سیروز کبدی می تواند عملکرد طبیعی کبد را مختل کند.

•    سرطان کبد. احتمال ایجاد سرطان کبد در بیماران مبتلا به هپاتیت B بیشتر است.

•    نارسایی کبدی. نارسایی کبدی حاد، بیماری است که در آن کبد نمی تواند عملکردهای اصلی خود را داشته باشد. در این شرایط، برای ادامه زندگی بیمار نیاز به پیوند کبد وجود دارد.

•    هپاتیت D. در بیمار مبتلا به هپاتیت B احتمال ابتلاء به سایر انواع هپاتیت مانند هپاتیت D بیشتر است. بدون سابقه ابتلاء به هپاتیت B، احتمال ابتلاء به هپاتیت D وجود ندارد. در صورت ابتلای همزمان به هپاتیت B و D ، خطر بروز عوارض هپاتیت بیشتر می شود.

•    بیماری های کلیوی. هپاتیت B می تواند باعث بیماری کلیوی شود که ممکن است منجر به نارسایی کلیوی گردد. در کودکان مبتلا به بیماری های کلیوی، احتمال بهبودی بیشتر از بزرگسالان مبتلا به نارسایی کلیوی است.

آمادگی برای ویزیت پزشک

به دلیل این که زمان ملاقات شما با پزشک کوتاه است و نیز به دلیل اینکه اغلب در این ویزیت در مورد زمینه های مختلفی صحبت می شود بهتر است شما برای این ملاقات از قبل آماده باشید. در اینجا اطلاعاتی در اختیارتان قرار می گیرد که به شما کمک می کند برای ملاقات با پزشک آماده شوید و نیز انتظاراتی که باید از پزشک خود داشته باشید ارائه می شود.

•    قبل از ملاقات با پزشک از تمام محدودیت ها در مورد بیماری خود آگاه باشید. زمانی که با پزشک ملاقات می کنید از مواردی که باید از پزشکتان سؤال کنید اطمینان داشته باشید مانند محدودیت هایی که باید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید.

•    تمام علایمی را که داشته اید یادداشت نمایید. این موارد حتی می تواند شامل علایمی باشد که به علت مراجعه شما به پزشک مربوط نباشد.
•    اطلاعات شخصی مهم خود را یاداشت نمایید. این اطلاعات می تواند شامل هر گونه استرس شدید یا تغییرات اخیر مهم در زندگیتان باشد.
•    لیستی از تمام داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید. این لیست حتی باید شامل ویتامین ها یا مواد معدنی باشد که مصرف می کنید.
•    با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات به خاطر سپردن همه اطلاعاتی که پزشک در اختیار شما قرار می دهد مشکل است. فردی که همراه شما بوده است ممکن است مواردی را که شما فراموش کرده اید به یاد داشته باشد.

سؤالاتی که باید بپرسید

زمان شما در ملاقات با پزشک محدود می باشد، بنابراین تهیه یک لیست از قبل می تواند به شما کمک کند که بهترین استفاده را از زمان ببرید. به لیست پرسش های شما از مهم ترین سؤال تا کم اهمیت ترین آنها با توجه به زمان پاسخ داده می شود. در مورد هپاتیت B برخی سؤالات اصلی که لازم است از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:

•    آیا من مبتلا به هپاتیت B هستم؟
•    آیا ویروس هپاتیت B به کبد من آسیبی وارد کرده است؟
•    ویروس هپاتیت B تا چه حدی در بدن من گسترش پیدا کرده است؟
•    آیا ویروس هپاتیت B در بدن من باعث بیماری های دیگری مانند آسیب کلیوی شده است؟
•    آیا من نیاز به درمان عفونت هپاتیت B دارم؟
•    چه درمان هایی برای بیماری من وجود دارد؟
•    مزیت های هرکدام از این روش های درمانی چیست؟
•    هر کدام از این روش های درمانی چه خطرات احتمالی را در پی دارند؟
•    بهترین روش درمان بیماری من چیست؟
•    من بیماری های دیگری نیز دارم. چگونه می توانم تمام این بیماریها را در کنار یکدیگر به نحو احسن کنترل کنم؟
•    آیا نیازی هست که اعضای خانواده من در مورد ابتلاء به هپاتیت B آزمایش بدهند؟
•    آیا امکان انتقال بیماری هپاتیت B من به اطرافیانم وجود دارد؟
•    من از چه طریقی می توانم از ابتلای اطرافیانم به این بیماری جلوگیری کنم؟
•    آیا نیازی هست من به پزشک متخصص مراجعه کنم؟
•    آیا بروشور یا مطلب دیگری در این مورد دارید که به من بدهید؟ چه وب سایتی را در این مورد به من پیشنهاد می کنید؟
•    آیا نیازی هست من برای تشخیص سایر عفونت ها مانند هپاتیت C یا ایدز آزمایش دهم؟

چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید؟

پزشک شما ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد. برای پاسخگویی به آنها آماده باشید تا زمان بیشتری برای پرسش های خود داشته باشید. پزشک شما ممکن است سؤالات زیر را بپرسد:

•    چه زمانی علایم شما برای اولین بار شروع شد؟
•    آیا به طور مداوم علایم را دارید یا علایمتان تنها گاهی اوقات بروز می کند؟
•    شدت علایمتان چقدر است؟
•    چه چیزهایی علایمتان را کاهش می دهد و بهتر می کند؟
•    چه چیزهایی علایمتان را تشدید می کند و بدتر می کند؟
•    آیا شما سابقه دریافت خون دارید؟
•    آیا داروی تزریقی دارید؟
•    آیا همسرتان مبتلا به هپاتیت B بوده است؟
•    آیا سابقه ابتلاء به بیماری هپاتیت را دارید؟

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علایم یا نشانه هایی داشتید که سبب نگرانی شما شد، به پزشک مراجعه کنید.

اگر فکر می کنید که در معرض خطر برای ابتلاء به ویروس هپاتیت B قرار دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. یک درمان پیشگیری کننده می تواند به کاهش خطر ابتلاء به عفونت کمک کند؛ اما درمان باید تا 24 ساعت پس از تماس با ویروس هپاتیت B انجام گیرد.

آزمایش های تشخیصی

غربالگری افراد سالم برای هپاتیت B

پزشکان در برخی موارد افراد سالم را برای تشخیص هپاتیت B آزمایش می کنند. این غربالگری به این دلیل توصیه می شود که عفونت هپاتیت B اغلب پیش از بروز علایم و نشانه ها در فرد می تواند منجر به آسیب کبدی گردد. آزمایش هپاتیت B در کسانی که در تماس با ویروس هپاتیت B هستند می تواند در شروع درمان ها یا به کارگیری توصیه های تغییر سبک زندگی به پزشکان کمک کند. این اقدام می تواند در کاهش آسیب کبدی در بیماران مؤثر باشد.

افرادی که در مورد غربالگری برای هپاتیت B باید با پزشک خود مشورت کنند عبارتند از:

•    فردی که با بیمار مبتلا به هپاتیت B زندگی می کند.
•    فردی که با بیمار مبتلا به هپاتیت B رابطه جنسی داشته است.
•    فردی که آنزیم های کبدی غیرطبیعی و بدون علت مشخص دارد.
•    افراد مبتلا به عفونت ایدز.
•    افراد مهاجر به ویژه کودکانی که در مناطق با شیوع بالای هپاتیت B زندگی می کردند مانند آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و شرق اروپا.
•    افرادی که داروی تزریقی دارند.
•    زندانیان.
•    مردان هم جنس گرا.
•    فردی که یک یا دو مورد از والدین وی اهل مناطقی هستند که شیوع هپاتیت B در آن مناطق بالاست.
•    افراد تحت درمان دیالیز.
•    افرادی که داروهای مهارکننده سیستم ایمنی مصرف می کنند مانند داروهای ضد رد پیوند که بعد از پیوند عضو باید مصرف شوند.
•    خانم های باردار.

آزمایشات خونی برای تشخیص هپاتیت B

آزمایشات خونی که برای تشخیص هپاتیت B استفاده می شوند شامل موارد زیر هستند:

•    یک آزمایش برای تعیین این که بیمار می تواند ناقل هپاتیت B به دیگران باشد یا خیر. آزمایش آنتی ژن سطحی هپاتیت B (HBsAg)، آنتی ژن سطحی هپاتیت B( بخشی از سطح خارجی ویروس هپاتیت B ) را اندازه گیری می کند. مثبت بودن نتیجه این آزمایش به این معنی است که بیمار عفونت فعال هپاتیت B دارد و می تواند به راحتی ناقل بیماری به دیگران باشد. منفی بودن جواب آزمایش نشان دهنده این است که احتمالاً بدن فرد در حال حاضر آلوده به عفونت نمی باشد.

•    یک آزمایش برای تعیین این که بدن فرد در برابر عفونت هپاتیت B ایمن شده است یا خیر. آزمایش آنتی بادی ضد آنتی ژن سطحی هپاتیت B (anti-HBs)، وجود آنتی بادی ضد ویروس هپاتیت B را تعیین می کند. وجود آنتی بادی می تواند به دلیل ابتلای شما به عفونت هپاتیت B در گذشته و بهبودی پس از آن باشد یا می تواند به این معنی باشد که شما قبلاً برای هپاتیت B واکسینه شده اید. در هر دو مورد از این شرایط، جواب این آزمایش مثبت بوده و نشان هنده این است که شما به هپاتیت B مبتلا نخواهید شد یا این بیماری را به دیگران منتقل نمی کنید زیرا بدن شما در اثر دریافت واکسن یا به دلیل ایمنی طبیعی در داخل بدنتان به این بیمار مقاوم شده است.

•    یک آزمایش برای تعیین ابتلای فرد به هپاتیت B در گذشته یا در حال حاضر. آزمایش آنتی بادی ضد آنتی ژن مرکزی هپاتیت B (anti-HBc) افرادی را شناسایی می کند که مبتلا به عفونت هپاتیت B هستند. اگر جواب این آزمایش مثبت باشد، ممکن است فرد مبتلا به عفونت مزمنی باشد که می تواند آن را به دیگران منتقل کند. همچنین جواب مثبت آزمایش می تواند نشان دهنده این باشد که فرد دوره نقاهت پس از یک عفونت حاد را سپری می کند یا یک ایمنی ضعیف در برابر ویروس هپاتیت B دارد. این شرایط که منجر به مثبت شدن جواب آزمایش می شود، از یکدیگر قابل تشخیص نیستند. تفسیر نتیجه این آزمایش معمولاً بستگی به نتایج دو آزمایش دیگر دارد.

سایر آزمایشات برای ارزیابی سلامت کبد و شدت عفونت کبدی

اگر تشخیص هپاتیت B برای بیمار انجام شده باشد، پزشک ممکن است انجام آزمایش های بعدی را برای تعیین شدت عفونت و آسیب کبدی درخواست کند. این آزمایشات عبارتند از:

•    یک آزمایش برای تعیین میزان امکان انتقال بیماری فرد به دیگران. آزمایش خونی آنتی ژن E، یک پروتئین ترشحی از سلول های آلوده به ویروس هپاتیت B را اندازه گیری می کند. مثبت بودن جواب این آزمایش نشان دهنده بالا بودن میزان ویروس ها در خون بیمار می باشد که احتمال انتقال بیماری به دیگران را افزایش می دهد. منفی بودن جواب آزمایش به معنی کم بودن تعداد ویروس های هپاتیت B در بدن فرد و کاهش احتمال انتقال بیماری به دیگران می باشد.

•    یک آزمایش برای تعیین میزان DNA ویروس هپاتیت B در خون بیمار. آزمایش DNA ویروس هپاتیت B ، مقدار DNA ویروس هپاتیت B را در خون بیمار اندازه گیری می کند که نشان دهنده مقدار ویروس در بدن می باشد. بررسی میزان ویروس ها در بدن از طریق این آزمایش می تواند در ارزیابی اثربخشی درمان های ضدویروسی برای بیمار مفید واقع شود.

•    آزمایشات بررسی عملکردهای کبدی. از طریق آزمایشات عملکرد کبدی می توان میزان آسیب وارد شده به سلول های کبدی را بررسی کرد.
برداشت یک نمونه از بافت کبد برای انجام آزمایش(بیوپسی کبدی)

در بیوپسی کبدی، پزشک یک سوزن باریک را از طریق پوست وارد کبد می کند و یک نمونه کوچک از بافت کبدی را برای انجام آنالیزهای آزمایشگاهی برداشت می کند. بیوپسی کبدی میزان آسیب کبدی را نشان می دهد و می تواند به تعیین بهترین روش درمانی برای بیمار کمک کند.

درمان دارویی

درمان برای پیشگیری از عفونت هپاتیت B پس از مواجهه با ویروس هپاتیت B

اگر با ویروس هپاتیت B تماس داشته اید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. دریافت ایمونوگلوبولین هپاتیت B در عرض 24 ساعت پس از تماس با ویروس می تواند به پیشگیری از ابتلاء به هپاتیت B کمک کند.

درمان عفونت هپاتیت B حاد

اگر پزشکتان بیماری شما را هپاتیت B حاد تشخیص داد، یعنی هپاتیتی که کوتاه مدت بوده و خود به خود بهبود می یابد، شما ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. در این حالت پزشکتان سعی می کند در زمانی که بدنتان با عفونت مقابله می کند، علایم و نشانه هایی را که دارید کاهش دهد. پزشک شما ممکن است به منظور پیگیری خارج شدن عفونت از بدنتان، انجام آزمایشات خون را درخواست کند.

درمان عفونت هپاتیت B مزمن

اگر پزشکتان بیماری شما را هپاتیت B حاد تشخیص داد، ممکن است موارد زیر را به شما توصیه کند:

• داروهای ضد ویروس. داروهای ضد ویروس به مقابله با ویروس کمک می کنند و آسیب ناشی از ویروس به کبد را کاهش می دهند. از این دسته داروها، داروهای متعددی موجود هستند. پزشک شما با توجه به شرایطتان داروی مناسب را برای شما انتخاب می کند.

• پیوند کبد. اگر آسیب شدیدی به کبد بیمار وارد شده باشد، پیوند کبد می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد. در پیوند کبد یک جراح، کبد آسیب دیده بیمار را خارج می کند و یک کبد سالم را جایگزین آن می کند. اغلب کبدهای پیوند شده مربوط به افرادی هستند که فوت کرده اند اما تعداد کمی از آنها نیز متعلق به افراد زنده هستند.

تغییر شیوه زندگی

اگر شما مبتلا به عفونت هپاتیت B هستید، اقداماتی را انجام دهید که از انتقال بیماریتان به دیگران جلوگیری کنید. به عنوان مثال می توانید اقدامات زیر را به کار بگیرید:

•    ابتلاء به بیماری هپاتیت B خود را به همسرتان اطلاع دهید. در صورت داشتن تماس با ویروس هپاتیت B، لازم است همسر شما آزمایشات لازم را انجام داده و در صورت نیاز درمان ها و مراقبت های لازم در مورد ایشان صورت گیرد. همچنین او باید از وضعیت خود در مورد ابتلاء به هپاتیت B آگاه باشد تا از انتقال آن به دیگران جلوگیری کند.

•    از سوزن یا سرنگ مشترک استفاده نکنید. اگر داروی تزریقی دارید، هرگز از سوزن یا سرنگ مشترک استفاده نکنید.

•    از اهدای خون یا یک عضو به دیگران اجتناب کنید. اهدای خون یا عضو آلوده می تواند باعث گسترش و انتقال ویروس شود.

•    از تیغ یا مسواک مشترک استفاده نکنید. این موارد ممکن است آلوده به خون باشند.

•    اگر باردار هستید، در مورد ابتلای خود به بیماری هپاتیت B با پزشکتان صحبت کنید. با این کار ممکن است بتوان نوزاد شما را پیش از تولد درمان کرد.

نکات اساسی درمان

اثربخشی هیچ کدام از روش های درمانی طب جایگزین یا طب مکمل در پیشگیری یا درمان هپاتیت B ثابت نشده است.

یکی از گیاهانی که به نظر می رسد دارای خواص سلامتی بخش برای کبد باشد، گیاه خار مریم (milk thistle ) می باشد. طرفداران این گیاه استفاده از آن را برای درمان یرقان و سایر اختلالات کبدی توصیه می کنند. این گیاه را می توان به شکل های کپسول، عصاره یا تزریقی مصرف کرد.

نتایج مطالعات اندکی که در مورد اثر استفاده از گیاه خار مریم بر بیماری های کبدی انجام شده است متناقض بوده است. طراحی اغلب این مطالعات مشکل داشته است بنابراین بر اساس نتایج آنها در مورد اثربخشی این گیاه نمی توان نتیجه گیری انجام داد.

اگر شما علاقمند به استفاده از گیاه خار مریم هستید، در مورد مزایا و مضرات مصرف آن با پزشک خود صحبت کنید.

سازش و کنار آمدن با بیماری و حمایت از بیماران

اگر مبتلا به بیماری هپاتیت B شده اید، ممکن است در مورد سلامتی خود نگران باشید. همچنین ممکن است در مورد انتقال بیماریتان به نزدیکان خود نگران باشید. برای کنار آمدن با این احساسات، سعی کنید اقدامات زیر را انجام دهید:

•    آگاهی خود را در مورد هپاتیت B افزایش دهید. آگاهی بیشتر در زمینه بیماری هپاتیت B می تواند به شما کمک کند تا در مورد اثر این بیماری بر سلامت کلی بدنتان بیشتر بدانید. با پزشک خود صحبت کنید تا شما را در خصوص منابع مناسب برای کسب اطلاعات در این زمینه راهنمایی کند.

•    با دوستان و خانواده خود در ارتباط باشید. هپاتیت B با برقراری تماس های عادی مانند بغل کردن، رقص، دست دادن، شنا کردن در استخر و استفاده از وسایل مشترک مانند تلفن، توالت یا ظروف غذا خوردن به دیگران منتقل نمی شود. بنابراین از تماس داشتن با دوستان و خانواده خود هراسی نداشته باشید. ارتباط داشتن با این افراد می تواند حمایت خوبی برای شما باشد.

•    مراقبت های لازم را در مورد خود انجام دهید. تغییرات سبک زندگی را در زندگی خود اعمال کنید که می توانند به سلامت عمومی شما کمک کنند. به عنوان مثال، از رژیم غذایی غنی از میوه جات و سبزیجات استفاده کنید. سعی کنید در اکثر روزهای هفته ورزش کنید. خواب و استراحت کافی داشته باشید.

•    مراقبت های لازم را برای کبد خود انجام دهید. مراقبت از کبد می تواند کمک کند که کبد بیمار بتواند برای مدت طولانی تری کارایی لازم را داشته باشد. الکل مصرف نکنید. بدون مشورت با پزشکتان و اطمینان از بی خطر بودن آن برای کبد، دارویی را مصرف نکنید.

پیشگیری

دریافت واکسن هپاتیت B

تزریق واکسن هپاتیت B معمولاً به صورت 3 تا 4 تزریق در یک زمان 6 ماهه انجام می گیرد. با دریافت واکسن هپاتیت B شما مبتلا به هپاتیت B نخواهید شد.

واکسن هپاتیت B برای افراد زیر توصیه می شود:

•    تمام نوزادان در بدو تولد.
•    تمام کودکان و نوجوانانی که در نوزادی واکسن را دریافت نکرده اند.
•    هر فردی که تحت درمان برای عفونت های مقاربتی است.
•    افراد معلولی که در مکان های سازمانی و عمومی زندگی می کنند.
•    پزشکان، پرستاران، کادر درمان و سایر افرادی که به خاطر شغل خود با خون انسان در تماس هستند.
•    افراد مبتلا به عفونت ایدز.
•    مردان هم جنس گرا.
•    افراد مبتلا به بیماری های کبدی مزمن.
•    افرادی که مواد مخدر تزریق می کنند.
•    افرادی که با بیمار مبتلا به هپاتیت B زندگی می کنند.
•    بیماران در مرحله نهایی بیماری کلیوی.
•    همسر بیماران مبتلا به هپاتیت B.
•    مسافران به مناطقی از جهان با شیوع بالای هپاتیت B .

اقدامات لازم برای پیشگیری از تماس با ویروس هپاتیت B

سایر راه ها برای کاهش خطر ابتلاء به هپاتیت B عبارتند از:

•    داشتن روابط جنسی سالم. بدون اطمینان از وضعیت ابتلای یک فرد به هپاتیت B یا سایر عفونت های مقاربتی، برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با وی نباید صورت گیرد.

•    قطع مصرف مواد مخدر. اگر از مواد مخدر استفاده می کنید، مصرف آن ها را قطع کنید. در غیر این صورت از سوزن مشترک برای تزریق استفاده نکنید و از یک سوزن استریل برای تزریق استفاده کنید.

•    رعایت نکات بهداشتی در زمان پیرسینگ یا سوراخ کردن بدن یا خالکوبی بدن. اگر قصد پیرسینگ یا خالکوبی دارید، از مراکز معتبر برای این کار استفاده کنید. قبل از این کار در مورد روش های پاکسازی و استریل کردن تجهیزات این مرکز سؤال کنید. در مورد استفاده از سوزن های استریل اطمینان حاصل کنید. اگر در یک مرکز از پاسخگویی به سؤلات شما امتناع کردند، به مرکز دیگری مراجعه کنید.

•    دریافت واکسن هپاتیت B پیش از سفر. اگر قصد مسافرت به منطقه ای را دارید که شیوع بالایی از هپاتیت B دارد، پیش از سفر با پزشک خود در مورد دریافت واکسن هپاتیت B به خوبی مشورت کنید. تزریق این واکسن معمولاً به صورت 3 تا 4 تزریق در یک زمان 6 ماهه انجام می گیرد.

هپاتیت C

هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که به کبد حمله می کند و باعث ایجاد التهاب در آن می شود. اغلب افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C (HCV) علایمی ندارند. در واقع، اغلب بیماران مبتلا به هپاتیت C از بیماری خود اطلاعی ندارند تا مدت ها بعد زمانی که آسیب کبدی از طریق آزمایشات پزشکی روتین مشخص گردد.

هپاتیت C یکی از انواع هپاتیت می باشد و معمولاً خطرناک ترین نوع هپاتیت محسوب می شود. هپاتیت C از طریق خون آلوده( معمولاً از طریق استفاده مشترک از سوزن آلوده برای تزریق مواد مخدر) منتقل می شود.

نشانه ها

هپاتیت C معمولاً در مراحل اولیه علایم و نشانه ای ندارد. زمانی که علایم و نشانه ها بروز می کنند، می توانند شامل موارد زیر باشند:

•    خستگی
•    تب
•    حالت تهوع و کاهش اشتها
•    دردهای مفصلی و عضلانی
•    زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها( یرقان یا زردی)

علت

هپاتیت C در اثر ویروس هپاتیت C (HCV) ایجاد می شود. این ویروس در اثر تماس با خون آلوده منتقل می شود.

عوامل خطر

در موارد زیر احتمال ابتلای فرد به هپاتیت C بیشتر می شود:

•    تماس با خون آلوده به دلیل اقتضای شغلی مانند وارد شدن یک سوزن آلوده به پوست
•    تزریق مواد مخدر
•    ابتلاء به بیماری ایدز
•    خال کوبی یا پیرسینگ در یک مکان غیربهداشتی و با استفاده از وسایل غیراستریل
•    دریافت خون آلوده یا یک عضو آلوده
•    دریافت فاکتورهای انعقادی آلوده
•    تحت درمان دیالیز بودن به مدت طولانی
•    متولد شدن از مادر مبتلا به هپاتیت C

عوارض

عفونت هپاتیت C که چندین سال طول بکشد می تواند باعث عوارض شدیدی شود مانند:

•    سخت و زخم شدن بافت کبد (سیروز کبدی). 20 تا 30 سال پس از عفونت هپاتیت C، سیروز کبدی می تواند رخ دهد و عملکرد طبیعی کبد را مختل کند.

•    سرطان کبد. تعداد کمی از افراد مبتلا به هپاتیت C ممکن است دچار سرطان کبد شوند.

•    نارسایی کبدی. کبدی که در اثر هپاتیت C به شدت آسیب دیده باشد ممکن است کارایی کافی را نداشته باشد.

آمادگی برای ویزیت پزشک

شما باید به چه پزشکی مراجعه کنید؟

اگر فکر می کنید که خطر ابتلاء به هپاتیت C برای شما وجود دارد ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید. اگر پزشک عمومی هپاتیت C را در شما تشخیص داد، ممکن است شما را به یک پزشک متخصص ارجاع دهد. پزشکانی که در درمان بیماری هپاتیت C تخصص لازم را دارند عبارتند از:

• پزشک متخصص در زمینه بیماری های کبدی (هپاتولوژیست)
• پزشک متخصص در درمان بیماری های عفونی

نحوه آمادگی برای ویزیت پزشک

به دلیل این که زمان ملاقات شما با پزشک کوتاه است و نیز به دلیل اینکه اغلب در این ویزیت در مورد زمینه های مختلفی صحبت می شود بهتر است شما برای این ملاقات از قبل آماده باشید. به منظور آمادگی برای ملاقات با پزشک سعی کنید اقدامات زیر را انجام دهید:

•    قبل از ملاقات با پزشک از تمام محدودیت ها در مورد بیماری خود آگاه باشید. زمانی که با پزشک ملاقات می کنید از مواردی که باید از پزشکتان سؤال کنید اطمینان داشته باشید مانند محدودیت هایی که باید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید.

•    تمام علایمی را که داشته اید یادداشت نمایید. این موارد حتی می تواند شامل علایمی باشد که به علت مراجعه شما به پزشک مربوط نباشد.

•    اطلاعات شخصی مهم خود را یاداشت نمایید. این اطلاعات می تواند شامل هر گونه استرس شدید یا تغییرات اخیر مهم در زندگیتان باشد.

•    لیستی از تمام داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید. این لیست حتی باید شامل ویتامین ها یا مواد معدنی باشد که مصرف می کنید.

•    با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات به خاطر سپردن همه اطلاعاتی که پزشک در اختیار شما قرار می دهد مشکل است. فردی که همراه شما بوده است ممکن است مواردی را که شما فراموش کرده اید به یاد داشته باشد.

سؤالاتی که باید بپرسید

زمان شما در ملاقات با پزشک محدود می باشد، بنابراین تهیه یک لیست از قبل می تواند به شما کمک کند که بهترین استفاده را از زمان ببرید. به لیست پرسش های شما از مهم ترین سؤال تا کم اهمیت ترین آنها با توجه به زمان پاسخ داده می شود. در مورد هپاتیت C برخی سؤالات اصلی که لازم است از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:

•    چه میزان ویروس هپاتیت C در بدن من وجود دارد؟
•    آیا ویروس هپاتیت C به کبد من آسیبی وارد کرده است؟
•    آیا نیازی هست من در مورد ابتلاء به سایر بیماری های کبدی مانند هپاتیت B آزمایشی انجام دهم؟
•    آیا من نیاز به درمان عفونت هپاتیت C دارم؟
•    چه درمان هایی برای بیماری من وجود دارد؟
•    مزیت های هرکدام از این روش های درمانی چیست؟
•    هر کدام از این روش های درمانی چه خطرات احتمالی را در پی دارند؟
•    بهترین روش درمان بیماری من چیست؟
•    من بیماری های دیگری نیز دارم. آیا این بیماری ها می توانند اثری بر درمان بیماری هپاتیت C من داشته باشند؟
•    آیا نیازی هست که اعضای خانواده من در مورد ابتلاء به هپاتیت C آزمایش بدهند؟
•    آیا امکان انتقال بیماری هپاتیت C من به اطرافیانم وجود دارد؟
•    من از چه طریقی می توانم از ابتلای اطرافیانم به این بیماری جلوگیری کنم؟
•    آیا نیازی هست من به پزشک متخصص مراجعه کنم؟
•    آیا بروشور یا مطلب دیگری در این مورد دارید که به من بدهید؟ چه وب سایتی را در این مورد به من پیشنهاد می کنید؟
•    زمان مراجعات بعدی من به شما را چه عاملی تعیین می کند؟
•    آیا مصرف الکل برای من مانعی دارد؟
•    من باید از مصرف چه داروهایی اجتناب کنم؟

علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید تا از پزشک خود سؤال کنید؛ در زمان ملاقات با پزشک اگر موردی را متوجه نشدید می توانید از پزشک خود سؤال کنید.

چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید؟

پزشک شما ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد. برای پاسخگویی به آنها آماده باشید تا زمان بیشتری برای پرسش های خود داشته باشید. پزشک شما ممکن است سؤالات زیر را بپرسد:

•    چه زمانی علایم شما برای اولین بار شروع شد؟
•    آیا به طور مداوم علایم را دارید یا علایمتان تنها گاهی اوقات بروز می کند؟
•    شدت علایمتان چقدر است؟
•    چه چیزهایی علایمتان را کاهش می دهد و بهتر می کند؟
•    چه چیزهایی علایمتان را تشدید می کند و بدتر می کند؟
•    آیا شما سابقه دریافت خون یا یک عضو را دارید؟ در این صورت این انتقال چه زمانی بوده است؟
•    آیا بدون تجویز پزشک، دارویی تزریق می کنید؟
•    آیا سابقه ابتلاء به بیماری هپاتیت یا یرقان را دارید؟
•    آیا سابقه خانوادگی بیماری هپاتیت C را دارید؟

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علایم یا نشانه هایی داشتید که سبب نگرانی شما شد، به پزشک مراجعه کنید.

آزمایش های تشخیصی

غربالگری برای هپاتیت C

آزمایش هپاتیت C در کسانی که در تماس با ویروس هپاتیت C هستند می تواند در شروع درمان ها یا به کارگیری توصیه های تغییر سبک زندگی به پزشکان کمک کند. این اقدام می تواند در کاهش آسیب کبدی در بیماران مؤثر باشد. این غربالگری به این دلیل توصیه می شود که عفونت هپاتیت C اغلب پیش از بروز علایم و نشانه ها در فرد می تواند منجر به آسیب کبدی گردد.

افرادی که در مورد غربالگری برای هپاتیت C باید با پزشک خود مشورت کنند عبارتند از:

•    فردی که تزریق مواد مخدر انجام می دهد.
•    فردی که آنزیم های کبدی غیرطبیعی و بدون علت مشخص دارد.
•    کودک متولد شده از مادر مبتلا به هپاتیت C.
•    پزشکان، پرستاران، کادر درمان و سایر افرادی که به خاطر شغل خود با خون انسان یا سوزن های آلوده در تماس هستند.
•    افراد مبتلا به هموفیلی که فاکتورهای انعقاد خون دریافت می کنند.
•    افراد تحت درمان دیالیز به مدت طولانی.
•    افرادی که خون یا عضوی را از دیگران دریافت می کنند.
•    افرادی که با بیمار مبتلا به هپاتیت C رابطه جنسی داشته اند.
•    افراد مبتلا به بیماری ایدز.

آزمایشات خونی برای تشخیص هپاتیت C

آزمایشات خونی می توانند در موارد زیر مفید باشند:

•    تعیین ابتلای فرد به هپاتیت C
•    تعیین مقدار ویروس هپاتیت C در خون بیمار (تعیین بار ویروس در بدن)
•    تعیین ساختار ژنتیکی ویروس (ژنوتیپ) که به انتخاب روش های درمانی کمک می کند

آزمایش نمونه های بافت کبدی (بیوپسی کبدی) برای تعیین شدت آسیب کبدی

پزشک شما ممکن است نمونه برداری از بافت کبد را برای انجام آزمایشات پیشنهاد کند. بیوپسی کبدی میزان آسیب کبدی را نشان می دهد و می تواند به تعیین بهترین روش درمانی برای بیمار کمک کند. در بیوپسی کبدی، پزشک یک سوزن باریک را از طریق پوست وارد کبد می کند و یک نمونه کوچک از بافت کبدی را برای انجام آنالیزهای آزمایشگاهی برداشت می کند.

درمان دارویی

درمان در تمام موارد ضروری نیست.

تشخیص هپاتیت C لزوماً به این معنی نیست که فرد نیاز به درمان دارد. اگر پزشک شما درمانی را به شما پیشنهاد نکرد شما تنها لازم است آزمایشات خونی مکرر را برای کنترل و ارزیابی بیماری های کبدی خود انجام دهید.

داروهای ضد ویروس

هپاتیت C با داروهای ضد ویروس قابل درمان است. این داروها بدن را از ویروس ها پاکسازی می کنند. پزشکتان ممکن است ترکیبی از این داروها را به مدت چندین هفته برای شما تجویز کند.

در طول درمان، پزشک پاسخ های بدن شما به داروها را کنترل می کند.

داروهای ضد ویروس می توانند باعث افسردگی و علایم و نشانه های شبه آنفلوانزا مانند خستگی، تب و سردرد شوند. برخی از عوارض جانبی می توانند به حدی خطرناک باشند که نیاز باشد درمان ضد ویروسی این بیماران به تأخیر بیفتد یا در برخی موارد کاملاً قطع شود.

پیوند کبد

اگر آسیب شدیدی به کبد بیمار وارد شده باشد، پیوند کبد می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد. در پیوند کبد یک جراح کبد آسیب دیده بیمار را خارج می کند و یک کبد سالم را جایگزین آن می کند. اغلب کبدهای پیوند شده مربوط به افرادی هستند که فوت کرده اند اما تعداد کمی از آنها نیز متعلق به افراد زنده هستند.

برای بیماران مبتلا به هپاتیت C، پیوند کبد یک درمان محسوب نمی شود. درمان با داروهای ضد ویروس معمولاً پس از پیوند کبد نیز ادامه پیدا می کند زیرا احتمال ایجاد عفونت هپاتیت C در کبد جدید نیز وجود دارد.

واکسیناسیون برای پیشگیری از ابتلا ء به سایر انواع هپاتیت

پزشک شما احتمالاً به شما توصیه کند که واکسیناسیون علیه هپاتیت A و هپاتیت Bرا نیز انجام دهید. این کار باعث پیشگیری از ابتلاء به سایر ویروس ها می شود که می توانند به کبد آسیب رسانده و عوارض هپاتیت C را تشدید کنند.

تغییر شیوه زندگی

اگر شما مبتلا به عفونت هپاتیت C هستید، پزشکتان احتمالاً برخی تغییرات سبک زندگی را برای شما توصیه خواهد کرد. این تغییرات می توانند باعث افزایش سلامت شما و اطرافیانتان شوند. این تغییرات می توانند شامل موارد زیر باشند:

•    مصرف الکل خود را قطع کنید. الکل می تواند باعث تسریع پیشرفت بیماری های کبدی شود.

•    از مصرف داروهایی که می توانند باعث آسیب کبدی شوند خودداری کنید. داروهای مصرفی خود را به پزشکتان اطلاع دهید، حتی داروهای بدون نسخه ای که مصرف می کنید. ممکن است پزشکتان اجتناب از مصرف برخی داروها را به شما توصیه کند.

•    به پیشگیری از ابتلای دیگران به بیماری هپاتیت C کمک کنید. تمام زخم های خود را بپوشانید و از تیغ یا مسواک مشترک استفاده نکنید. اهدای خون، عضو یا مایع منی انجام ندهید و به دیگران اطلاع دهید که مبتلا به هپاتیت C هستید.

طب جایگزین

اثربخشی هیچ کدام از روش های درمانی طب جایگزین یا طب مکمل در پیشگیری یا درمان هپاتیت C ثابت نشده است.

یکی از گیاهانی که به نظر می رسد دارای خواص سلامتی بخش برای کبد باشد گیاه خار مریم (milk thistle ) می باشد. طرفداران این گیاه استفاده از آن را برای درمان زردی و سایر اختلالات کبدی توصیه می کنند. این گیاه را می توان به شکل های کپسول، عصاره یا تزریقی مصرف کرد.

نتایج یک مطالعه مداخله ای که توسط مرکز ملی طب جایگزین و طب مکمل انجام شده است، نشان داده است که گیاه خار مریم در مقایسه با دارونما هیچ اثر مفیدی در کاهش مقدار آنزیم های کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت C نداشته است.

اگر شما علاقمند به استفاده از گیاه خار مریم هستید، در مورد مزایا و مضرات مصرف آن با پزشک خود صحبت کنید.

پیشگیری

با اقدامات زیر می توانید از ابتلاء به هپاتیت C پیشگیری کنید:

•    قطع مصرف مواد مخدر. اگر از مواد مخدر استفاده می کنید، مصرف آن ها را قطع کنید.

•    انجام اقدامات حیاتی در زمان پیرسینگ یا سوراخ کردن بدن یا خالکوبی بدن. اگر قصد پیرسینگ یا خالکوبی دارید، از مراکز معتبر برای این کار استفاده کنید. قبل از این کار در مورد روش های پاکسازی و استریل کردن تجهیزات این مرکز سؤال کنید. در مورد استفاده از سوزن های استریل اطمینان حاصل کنید. اگر در یک مرکز از پاسخگویی به سؤلات شما امتناع کردند، به مرکز دیگری مراجعه کنید.

•    داشتن روابط جنسی سالم. بدون اطمینان از وضعیت سلامتی یک فرد، برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با وی نباید صورت گیرد. احتمال انتقال بیماری هپاتیت C از طریق رابطه جنسی در زوج های تک همسر وجود دارد اما این احتمال کم است.

منبع: رژیم درمانی نوین

برای خواندن سایر مطالب سلامت اینجا کلیک کنید