خرداد 01؛ فروریختن متروپل به مثابه نماد رانت و سودجویی

  عصر ایران؛ مهرداد خدیر- بحث انگیزترین خبر سومین ماه سال کهنه، فروریختن ساختمان «متروپل» در آبادان بود که فراتر از یک اتفاق و به مثابه نماد در کانون توجه قرار گرفت. چرا که این سازه به عنوان شاهکار «چهرۀ ماندگار صنعت ساختمان» معرفی شده و سازنده و مالک، لقب «خیّر امنیت ساز» هم گرفته بود. 

  این سازه اما بر خاک سست و لجن بنا شده، با زد و بند بالا رفته و قوانین و ضوابط ساختمانی را به سُخره گرفته و نمونه ای از سهل‌انگاری و بساز بفروشی به جای معماری فاخر ایرانی بود.  

  احساسات منفی جامعه چنان بود که شایعه مرگ حسین عبدالباقی سازندۀ متروپل باور نشد و صدا و سیمای مرکز آبادان فیلمی منتشر کرد که در آن نشان می داد بستگان او هویت جنازه را تأیید می‌کنند.

  شایعات بیشتر به این خاطر شکل گرفت که ساعاتی قبل از آن خبر بازداشت او اعلام شده بود و به همین خاطر گفته شد با فروریختن متروپل ساختمان اعتماد عمومی هم فروریخت.

  بدین ترتیب متروپل تنها یک ساختمان نبود که فروریخت تا فاجعه به سبب ابعاد انسانی قضیه باشد و گفته شود در کشورهای دیگر هم سازه‌هایی این گونه گاه فرومی ریزند بلکه نمادی از رانت و رشوه و ساخت و پاخت شد چرا که سازنده بدون ارتباطات خاص نمی توانست متروپل را برافرازد و بهای سودجویی او را شهروندان بی گناه پرداختند.

 از اخبار پر سر وصدای دیگر که در تعطیلات خرداد منتشر شد سرقت بی سابقه به سبک دست‌بردهای هالیوودی به صندوق‌های امانت یکی از مهم‌ترین شعبه‌های بانک ملی در تهران بود که اگر دست‌مایۀ یک فیلم سینمایی بر پایۀ تخیل نویسنده هم می‌شد بر کارگردان خرده می‌گرقتند که امکان‌پذیر نیست و زیاده خیالی است اما اتفاق افتاد.

  یک تحلیل‌گر همان موقع نوشت: این یک دزدی معمولی نیست. چون بیش از پول و طلا امنیت را نشانه رفتند و احتمالا با انگیزه‌های غیر مالی انجام شده است.
تنها چند روز بعد نیروی انتظامی از بازداشت عاملان خبر داد هر چند مشخص نشد چگونه می‌توان مشخص کرد موجودی هر صندوق چقدر بوده تا به آنان مسترد شود  و آیا با توجه به قاچاق دانستن بیش از 10 هزار دلار مازاد بر آن اگر در صندوق بوده باشد عودت داده شد یا نه.

  در یک برنامه تلویزیونی هم مجری با مقام ارشد پلیس به خاطر این که چرا دیر متوجه شدند وارد بحث کنایه‌آمیزی شد که انتقاد صریح رهبری از رفتار تلویزیون را در یک دیدار در پی داشت.

   در همان تعطیلات و در سالگرد درگذشت رهبر فقید انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، سید محمود دعایی روحانی مداراجو و اعتدال‌گرا با سابقۀ طولانی سرپرستی و مدیریت روزنامۀ اطلاعات چشم از جهان بست تا یکی دیگر از همراهان امام خمینی در پرواز انقلاب هم صحنه را ترک کند.

  در نگاه بسیاری همین که اطلاعات با کیهان متفاوت بود و برای جذب و وصل می کوشید نه طرد و فصل، فضیلت و امتیاز دعایی به حساب می‌آمد و اتهام روزنامۀ خنثی را می‌زدود ضمن این که در بزنگاه‌ها دیگر خنثی نبود کما این‌که نیم صفحۀ اول خود بعد از راه پیمایی آرام 25 خرداد 1388 در اعتراض به نتیجۀ انتخابات و در حمایت از میر حسین موسوی را به همین تیتر و عکس و خبر اختصاص داد.

  در همین خرداد ماه و در میان خبرهای مختلف که مورد تحلیل قرار گرفت می‌توان به استعفای حجت الله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه دولت ابراهیم رییسی اشاره کرد و اهمیت آن به سبب آن بود که با انبوهی از شعارهای تخیلی و توهمی آمده بود و تنها پس از 10 ماه و دربرخورد با دنیای واقعیت ها دوام نیاورد یا استعفا کرد و شاید به توصیه نیروهای امنیتی و به خاطر امواج اعتراضی که در تبعیض درمورد افزایش حقوق بازنشستگان برانگیخته بود کنار رفت تا چندی بعد در هیأت دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و اقتصادی بازگردد.

  از میان وعده های او می توان به این 5 مورد اشاره کرد:

  ایجاد شغل با یک میلیون تومان، کاهش دلار به 15 هزار تومان، انقلاب اقتصادی در 40 اصل، ایجاد سامانۀ جامع اشتغال ایراینان و نجات سازمان تأمین اجتماعی از ورشکستگی.
   در همین خرداد ماه اتفاقی افتاد که اگر به گزارش روزنامۀ شرق توجه شده بود حوادث سه ماه بعد رخ نمی‌داد و آن شلیک گلوله در پارک پردیسان تهران بر سر حجاب و به دست گشت ارشاد بود. اگر همان موقع ابعاد آن مورد بررسی بیشتر قرار می گرفت و گشت ارشاد را کنترل یا محدود نمی کردند چه بسا سه ماه بعد هم اتفاق مهسا (ژینا) رخ نمی داد تا بر تمام نیمۀ دوم سال سایه اندازد.

   در خردادماه نواصول گرایان ابتکاری به خرج دادند تا نشان دهند به جز کارهای سلبی و دعوت به برخورد و توقیف و حبس و فیلترینگ و ممنوعیت کار ایجابی هم می توانند انجام دهند و آن ساخت و پخش سرود «سلام فرمانده» و اجرای آن در ورزشگاه آزادی بود. هر چند از بخت بد هم زمان با سوگواری مردم آبادان به خاطر فاجعۀ متروپل بود ولی به هر رو نشان داد دریافته اند نسل تازه را با روش های کهنه نمی توان جذب کرد. یکی از مهم ترین تفاوت های نواصول گرایان با سنتی ها در همین توجه به فرم است و اگر سنتی ها با اصل موسیقی مشکل دارند نواصول گرایان چنانچه در خدمت هدف مطلوب باشد مشکلی با آن ندارند.

  در همین ماه تیم فوتبال استقلال تهران با فرهاد مجیدی و در 9 خرداد 1401 بدون شکست به قهرمانی رسید و رکوردهای مختلف را ثبت کرد. مربی باهوش می دانست که فضای سیاسی و اجتماعی تغییر کرده و برای تکرار این عنوان راه همواری در پیش ندارد ضمن این که چند ماه بعد جام جهانی در قطر برگزار می شد و همۀ نگاه ها به تیم ملی بود و ترجیح داد مدت از قوتبال ایران دور باشد و در حاشیۀ خلیج فارس کار خود را دنبال کند.

   و سرانجام این که از سه توله یوز ایرانی که برای نجات این گونۀ حیوانی خاص ایران از انقراض به آنها توجه می شد دو توله تلف شدند و امیدها به سومی بود: پیروز ولی او نیز چنان که می دانیم در اسفند از دست رفت با این تفاوت که پیروز به شعر شروین راه یافت و جاودانه شد.

بیشتر بخوانید:

اسفند 01؛ مسمومیت بود یا بدحالی؟

بهمن 01؛ «زنان تأثیر‌گذار» یا «دورهمی زنانه»؟

دی 01؛ «در‌رفتن» فنر مهاجرت و نسبت آن با سر‌رفتن و وَررفتن!

آذر 01؛ پایان توهّم در قطر

آبان 01؛ با پنبه سر‌بریدن به سبک انگلیسی؟!

مهر ۰۱؛ کم‌دقتی‌های تاریخی در نطق رییسی در سازمان ملل

شهریور 01؛ زخم مهسا

مرداد 01؛ سلمان رشدی آفتابی شد و چاقو خورد

تیر 01؛ «تیرهای دروغ و سپر تحمل» ظریف

اردیبهشت 01؛ سایۀ «سیسمونی» بر جراحی اقتصادی

فروردین 01؛ فلفل علیه دختران تماشاگر فوتبال

تماشاخانه

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

تراژدی در یک دریاچه، از فریاد کمک تا حبس ابد / مادری که دو بچه‌اش را کشت حالا چه می‌خواهد؟ (فیلم)

فیلم های دیگر