فروردین 01؛ فلفل علیه دختران تماشاگر فوتبال

    عصر ایران؛ مهرداد خدیر- در میانۀ نوروز 1401 خبر جلوگیری از ورود دختران و زنان به ورزشگاه مشهد برای تماشای مسابقه تیم ملی فوتبال ایران با لبنان و حتی اعمال خشونت علیه آنان با حمله با فلفل خبرساز شد و ماجرا به فدراسیون بین المللی فوتبال هم کشید.

   پیام ممانعت کنندگان و مهاجمان روشن بود. اگر هم مقامات به فشار فیفا تن دهند ما نمی گذاریم و این در حالی بود که بخشی از قبل چینش شده بودند و به همین خاطر سر و صدای بیشتری پیدا کرد.

        ابراهیم رییسی در پی آن به وزیر کشور دستور داد: «همۀ جوانب حواشی مسابقۀ فوتبال ایران و لبنان را به طور دقیق مورد بررسی قرار داده و اقدامات لازم در این زمینه به کار گرفته شود.»

   در دستور رییس جمهوری نه بر حق دختران و زنان در تماشای مسابقات فوتبال مطابق تعهد به فیفا تأکید شده بود و نه خبری از تقبیح ممانعت بود. با این حال تا پایان سال دربارۀ «بررسی دقیق» و «اقدامات لازم» گزارشی داده نشد تا این انگاره شکل گیرد که در هر واقعه‌ای که فردی با گروهی با مدعای دغدغۀ ایدیولوژیک وارد می‌شوند ابتدا انکار و سپس کوچک انگاری می شود و در ادامه به دستور پی گیری شخص و تشکیل کمیته‌ای می‌انجامد که چون خبرهای بعدی درمی‌رسند به مرور فراموش می‌شوند.

  حمله با ففل اما تنها جلوۀ خشونت در مشهد نبود. سه معمم هم در حرم امام هشتم در مشهد هدف حمله با چاقو قرار گرفتند که یکی جان باخت و دو نفر دیگر به شدت مجروح شدند. 

  در این باره چندی بعد اعلام شد که مهاجم تابعیت ایرانی ندارد و از تحرکات و تبلیغات دیگر علیه روحانیون جدا دانسته شد.

  در فروردین 1401 و در یکی از شب های ماه رمضان، ابراهیم رییسی شماری از مدیران مطبوعات اصلاح طلب و مستقل را هم به ضیافت افظار دعوت کرد و دو تصویر خبرساز شد. یکی حسین شریعتمداری رییس مؤسسه کیهان و سید محمود دعایی مدیر روزنامۀ اطلاعات در دو سوی ابراهیم رییسی و نوع مواجهۀ دومی -که دو ماه بعد درگذشت- با رییس حمهوری و دیگری گفت‌و‌گوی محمد قوچانی روزنامه‌نگار صاحب سبک که در هیأت مدیرمسؤول در این نشست شرکت کرده و بارها نشریات متبوع او با حملات کیهان روبه رو شده و به محاق توقیف افتاده و این آخری به سبب نوع کار فصل‌نامه مصون مانده است.

  قوچانی در صفحۀ اینستاگرام خود نوشت: به عنوان مدیر مسؤول «آگاهی‌نو» به دعوت دفتر رییس جمهور در پاستور میهمان بودم و به آقای رییسی گفتم اگرچه به شما رأی نداده‌ام اما آرزوی تحقق سه گام اساسی را در این دولت را داریم: اول، اصلاح نظام انتخاباتی کشور تا انتخابات رقابتی‌تر شود و ربع قرن پش از دوم خرداد و یک دهه پس از انتخابات 88 مسألۀ رقابت و مشارکت حل شود. دوم، تحقق سیاست خارجی مستقل و نه شرقی نه غربی و موازنۀ منفی یا عدمی میان آمریکا و روسیه و نه قرار گرفتن کنار شرق یا غرب مانند تجاوز روسیه به اوکراین و سوم حل شکاف‌های رو به تزاید اجتماعی مانند حوادث تلخ ورزشگاه مشهد یا طرح ناپخته و نادرست صیانت (‌محدودیت اینترنت).

  نه او و نه هیچ یک از حاضران دیگرالبته پیش‌بینی نمی‌کردند که 5 ماه بعد و در ماجرای مهسا این بحث‌ها دوباره تازه شود اما این روزنامه‌نگار به یک مناظرۀ زنده تلویزیونی دعوت شد و همان‌ها را با صراحت بیشتر و در فضای ملتهب پس از 25  شهریور مطرح کرد.

  از اخبار مهم فروردین 1401 درگذشت دکتر رضا براهنی نویسنده و منتقد مشهور ایرانی در کانادا بود که جدای ستایش‌های ادبی و تخصصی آماج حملات سلطنت‌طلبان قرار گرفت به خاطر آن که اغراق او دربارۀ وجود شکنجه در زندان‌های شاه در دهۀ 50 را موجب تمرکز و توجه ویژۀ جیمی کارتر به بحث حقوق بشر در ایران و اتفاقات بعدی می‌دانند.

   داستان از این قرار است که رضا براهنی در 20 شهریور 1352 دستگیر شد و او را به کمیتۀ مشترک ضد خرابکاری بردند و بعدتر که آزاد شد و به آمریکا رفت روایت تکان دهنده ای از بدرفتاری و شکنجه در نشریات ارایه داد که برای رژیم پهلوی بسیار گران افتاد.

  رضا براهنی به خاطر موضوع زبان مادری نیز مورد حمله و انتقاد مخالفانی قرار گرفت که اگرچه از آموزشِ ربان مادری دفاع می‌کنند که در قانون اساسی هم آمده اما آموزش «به» زبان مادری را تهدیدی برای یک‌پارچگی ایران می‌دانند. 

  فروردین 1401 البته با یک خبردرگذشت مهم دیگر آغاز شده بود که هم به خاطر تعطیلات نوروز و هم خارج شدن شخصیت درگذشته از متن سیاست چندان به آن پرداخته نشد در حالی که نام او – محمد محمدی ری شهری- با مهم ترین وقایع دهۀ 60 پیوند خورده است. محاکمه و صدور حکم اعدام برای صادق قطب زاده اولین رییس رادیو وتلویزیون بعد از انقلاب، عضو شورای انقلاب و وزیر خارجه و کاندیدای اولین دورۀ ریاست جمهوری تنها کار خبرساز حجت الاسلام شهری نبود که خبرساز دیگر را به اتهام مشارکت در طرح براندازی و قتل امام خمینی محاکمه و به اعدام محکوم کرد.

  در پروندۀ آیت‌الله شریعتمداری و ماجرای آیت‌الله منتظری هم نقش مقابله‌ای او پررنگ است. با این حال در دهۀ آخر عمر به دلیل بیماری یا تغییر فضای سیاسی بعد از 88  در کنار بود و حتی فرزند او یا یکی دیگر از نردیکان او به نشریۀ «حریم امام» گفت اموال شرکت اقتصادی را به ستاد اجرایی فرمان امام تححویل داده و خود با حق التألیف آثار روزگار می گذرانده است.

  تلخ ترین خبر فروردین 1401 اما بی گمان مرگ 1100 نفر از هم طنان در سوانح جاد‌ای بود که نقل آن در پایان اولین روایت ماهانه از سال کهنه به قصد توصیه بیشتر به رغایت و احتیاط است چرا که این رقم بسیار تکان دهنده است و در هر کشور دیگری رخ می‌داد خواب از چشم همگان می‌ربود. 

بیشتر بخوانید:

نارضایتی رییس صداوسیما از اجحاف در حق هنرمندان رادیو

اسفند 01؛ مسمومیت بود یا بدحالی؟

بهمن 01؛ «زنان تأثیر‌گذار» یا «دورهمی زنانه»؟

دی 01؛ «در‌رفتن» فنر مهاجرت و نسبت آن با سر‌رفتن و وَررفتن!

آذر 01؛ پایان توهّم در قطر

آبان 01؛ با پنبه سر‌بریدن به سبک انگلیسی؟!

مهر ۰۱؛ کم‌دقتی‌های تاریخی در نطق رییسی در سازمان ملل

شهریور 01؛ زخم مهسا

مرداد 01؛ سلمان رشدی آفتابی شد و چاقو خورد

تیر 01؛ «تیرهای دروغ و سپر تحمل» ظریف

خرداد 01؛ فروریختن متروپل به مثابه نماد رانت و سودجویی

اردیبهشت 01؛ سایۀ «سیسمونی» بر جراحی اقتصادی

تماشاخانه

پیش‌بینی‌ مهم‌ترین تحولات بازار رمز‌ارزها در سال جدید میلادی / کدام موفق‌تر خواهند بود (فیلم)

ظهور دوباره یک ماهی رازآلود / سر و کله پیشگوی مصیبت پیدا شده (فیلم)

فیلم های دیگر