توضیح: دفتر مقام معظم رهبری جمله اولیه نقل شده از ایشان یعنی "در مذاکرات هستهای، کار به گونه خوبی پیش میرود" را نادرست اعلام و توضیح داد که آیت الله خامنه ای چنین جمله ای نگفته اند و جمله صحیح این بوده: "دیپلماسی کشور در جهت خوبی حرکت می کند". تیتر نخست این خبر "در مذاکرات هستهای، کار به گونه خوبی پیش میرود" بود اما بعد از تصحیح دفتر مقام معظم رهبری، این تیتر به شکل فعلی تغییر کرد.
مقام معظم رهبری خطاب به مسئولان فرمودند: در برنامهریزیها مطلقاً معطل مذاکرات هستهای نشوید و کار خودتان را جلو ببرید. اینجور نشود که اگر مذاکرات به نتایج مثبت یا نیمه مثبت یا منفی رسید، در کار شما خللی ایجاد شود.
آیتالله خامنهای امروز (سه شنبه 23 فروردین) بهمناسبت ماه رمضان میزبان جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام بودند.
برخی از محورهای سخنان مقام معظم رهبری در این دیدار به شرح ذیل است:
ـ یکی از چیزهایی که در دعاهای ماه مبارک رمضان تکرار شده، مسئلهی طلب مغفرت الهی است؛ خب استغفار یعنی چه؟ یعنی معذرت خواهی از خیلی از کارها، از بسیاری از کردهها و نکردههای خودمان از خدای متعال باید معذرت بخواهیم.
ـ نگاهمان هم به استغفار این نباشد که فقط مثلاً برای گناهان شخصی و برای شستشوی دل خودمان استغفار کافی است، نه؛ استغفار در میدان های ملی و در میدان های بزرگ اجتماعی کارکرد و تأثیر دارد و ما را به توفیقات بزرگ میرساند.
ـ در برنامهریزیهای کاری مطلقاً معطل مذاکرات هستهای نشوید و کار خودتان را جلو ببرید. اینجور نشود که اگر مذاکرات به نتایج مثبت یا نیمه مثبت یا منفی رسید، در کار شما خللی ایجاد شود. کار خودتان را بکنید.
ـ دیپلماسی کشور در جهت خوبی حرکت می کند و هیئت مذاکره کننده، رئیسجمهور و شورایعالی امنیت ملی و دیگران را در جریان میگذارند و تصمیم میگیرند و جلو میروند. هیئت مذاکرهکننده ما هم تا اینجا در برابر زیادهخواهیهای طرف مقابل مقاومت کرده است و انشاءالله ادامه پیدا خواهد کرد.
ـ نقد کارهای مسئولان هم اشکالی ندارد اما نقد با نگاه خوشبینانه و خالی از سوءظن باشد. نباید نسبت به کسی که در وسط میدان و خط مقدم حضور دارد سوءظن داشت.
-البته این را من در همه دولتها گفتهام. نقد باید با خوشبینی باشد و مردم را ناامید نکند. کسی هم که بدعهدی کرده است طرف مقابل است. الان هم در این بدعهدی گیر افتادهاند و اتفاقاً آنها به بنبست رسیدهاند ما به بنبست نرسیدهایم.
متن کامل سخنان مقام معظم رهبری در جمع مسئولان نظان به شرح زیر است:
بمقام معظم رهبری عصر امروز (سهشنبه) در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام همه مسائل کشور را قطعاً قابل حل خواندند و با تبیین ابعاد مختلف شعار سال، تأکید کردند: منظومه قدرت جمهوری اسلامی و دستاوردهای گوناگون آن در بخشهای مختلف، ایران را به الگویی جذاب برای ملتها تبدیل کرده است و ناامید کردن مردم و القای حسّ بنبست، جفا به مردم و انقلاب است.
ایشان با تمجید از بیداری و تحرکات جوانان فلسطینی در سرزمینهای اشغالی گفتند: این تحرکات نشان داد فلسطین برخلاف تلاش امریکا و پیروانش زنده است و به فضل الهی پیروزی نهایی از آن مردم فلسطین خواهد بود.
آیتالله خامنهای در ابتدای سخنانشان و در بیان توصیههای معنوی، با استناد به آیات قرآنی و ادعیه، استغفار را همراه با نیت صادقانه، موجب صفا و طهارت روحی و جلب رحمت الهی در زندگی فردی و همچنین در میدانهای ملی و عرصههای بزرگ اجتماعی خواندند.
ایشان، استغفار را، هم از ارتکاب عمل ممنوع و هم از عمل نکردن به وظایف و ترک فعل، ضروری دانستند و گفتند: خیلی از ما مسئولان به علل مختلف به ترک فعل و انجام ندادن وظایف مبتلا هستیم که خداوند در این باره انسان را سختگیرانه مورد مؤاخذه قرار میدهد.
آیتالله خامنهای مسئولیت در نظام اسلامی را به معنای مورد سؤال بودن برشمردند و افزودند: در نظامهای سیاسی جهان مسئولان مورد سؤال مردم هستند اما در نظام اسلامی مسئولان علاوه بر مردم، در معرض سوال و مؤاخذه مهمتر و سنگینترِ خداوند نیز هستند.
ایشان با ابراز خرسندی از حضور گسترده جوانان در مجموعه مدیریتی نظام، همه مسئولان را به مراقبت کامل از دو آسیب مهم یعنی «غرور» و «انفعال» فراخواندند و افزودند: غرور بخاطر پست و مقام، موفقیتها، غَرّه شدن به لطف پروردگار و هر منشأ دیگری، «طلیعه شکست» و «مقدمه سقوط درونی و اجتماعی و کاری» انسان خواهد بود و با ایجاد توهم و بزرگبینی، فرد مسئول را از مردم دور میکند.
مقام معظم رهبری آسیب دوم را «انفعال» برشمردند و گفتند: انفعال به معنای احساس بنبست در امور، نقطه مقابل غرور و خطرناک است که دشمنان تلاش دارند با روشهای گوناگون آن را در جامعه و در میان مسئولان القاء کنند که البته بر اساس وعده تخلفناپذیر الهی، راه مقابله با این طراحی دشمن، «صبر» و «تقوا» است. صبر یعنی خسته نشدن و از میدان خارج نشدن، و تقوا نیز یعنی مراقب حرکت خود و دشمن بودن.
مقام معظم رهبری با تأکید بر اینکه دایره تقوا وسیع است و در حوزه های مختلف از جمله اقتصاد، دیپلماسی و امنیت، معنای خاص خود را دارد، گفتند: امروز ناامید کردن مردم و القای حس بن بست در جامعه، جفا به مردم، کشور و انقلاب است.
ایشان با اشاره به برخی شاخصهای منفی در زمینه اقتصادی گفتند: مسائل و مشکلات وجود دارند اما قابل حل هستند و مبنای ارزیابی و قضاوت درباره شرایط کشور و موفقیتهای آن، نباید فقط شاخصهای اقتصادی باشد بلکه باید شاخصهای دیگر را نیز در نظر گرفت و همه موارد را با هم سنجید.
مقام معظم رهبری افزودند: با وجود موارد منفی در اقتصاد، در همین حوزه نیز نشانههای موفقیت وجود دارد که یک نمونه آن تابآوری اقتصاد کشور در برابر تحریمهای بیسابقه است.
آیتالله خامنهای، رسیدن به خودکفایی در برخی موارد از جمله تولید شش نوع واکسن کرونا، بدهی خارجی نزدیک به صفر کشور، و پیشرفتهای علمی و صنعتی و فناوری در حوزههای مختلف را نشانههای دیگر موفقیت برشمردند و خاطرنشان کردند: یک نمونه دیگر از موفقیتها، پیش رفتن صحیح و روانِ جریان مدیریت کشور است و برخلاف برخی کشورهای دیگر و با وجود همه دشمنیها، مدیریت کشور به صورت قانونی و بدون نیاز به اقدامات خارج از روال، دست به دست شده است.
ایشان گفتند: این دستاوردها و موارد دیگر همچون گسترش عمق راهبردی و نفوذ معنوی ایران در منطقه، جمهوری اسلامی را به یک نمونه جذاب تبدیل کرده است.
آیتالله خامنهای افزودند: دشمن براساس طمعورزیهای خود، حرفهای یأسآوری را بیان میکند که قبلاً هم از اینگونه مطالب بیان میشد اما نادرستی همه آن مطالب بعدها به اثبات رسید مانند سخنان صدام هنگام آغاز جنگ تحمیلی و وعده فتح یکهفتهای تهران و یا سخنان چند سال قبل یک دلقک امریکایی که گفته بود کریسمس را در تهران جشن میگیریم.
مقام معظم رهبری تأکید کردند: اینکه امریکاییهای مغرور صریحاً اعتراف میکنند که فشار حداکثری علیه ایران شکست خفت بار خورده، موضوع بسیار مهمی است که نباید فراموش شود.
مقام معظم رهبری در بخش دیگری از سخنانشان و در بیان نکاتی درباره شعار سال، با اشاره به بعضی دیدگاه های مطرحشده درباره ناسازگاری دو خصوصیتِ «دانشبنیانی» و «اشتغالآفرینی» گفتند: این حرف درست است که با پیشرفتِ فناوری، نیاز به نیروی انسانی کمتر میشود اما این مطلب درباره شرایط کشور ما که ظرفیتهای تعطیل یا نیمهتعطیل زیادی در بخشهای پاییندست دارد صادق نیست و با دانشبنیان کردن تولید در این بخشها، فرصتهای شغلی نیز چند برابر میشود.
ایشان نتیجه تولید دانشبنیان را ارتقاء نیروی انسانی شاغل و بهکارگیری جوانان تحصیلکرده خواندند و افزودند: متأسفانه درصد بالایی از دانشآموختگان کشور در عرصههای غیر مرتبط با رشته تحصیلی خود شاغل هستند که با گسترش شرکتهای دانشبنیان، کیفیت نیروی انسانی دستگاهها نیز ارتقاء مییابد و نخبگان از روی آوردن به مشاغل کمارزش بینیاز میشوند.
آیتالله خامنهای، معاونت علمی را موظف به تعیین ضوابط کیفی و شاخصهای دقیق برای پذیرش شرکتهای دانشبنیان دانستند و خاطرنشان کردند: افزایش تعداد شرکتها کافی نیست و در این زمینه باید شاخصهای حیاتی دیگری همچون نوآوری، کاهش ارزبری، اشتغالآفرینی، قابلیت صادرات و رقابتپذیری نیز مورد نظر قرار بگیرد.
مقام معظم رهبری با تأکید بر اینکه توسعه شرکتهای دانشبنیان باید بر اساس اولویتها و با نیازسنجی بر مبنای گرهگشایی از مسائل کشور باشد، گفتند: شرکتهای دانشبنیان در بخشهایی همچون بخش کشاورزی توسعه یابند که امنیت اقتصادی کشور وابسته به آنها است، ظرفیت جذب نیروهای متخصص و غیرشاغل در آنها بالا است و یا بخشهایی مانند نفت و گاز و معادن که با خامفروشی، منابع ارزشمند کشور را بدون ارزش افزوده صادر میکنند.
ایشان در این زمینه افزودند: متأسفانه مواد خام در کشور با قیمت ارزان صادر، و محصول نهایی با قیمت گران وارد میشود در حالیکه با تولید دانشبنیان باید این روند اصلاح و محصول نهایی تولید و صادر شود.
آیتالله خامنهای همچنین با تأکید بر حمایت دولت از شرکتهای دانشبنیان، گفتند: دولت بزرگترین مصرفکننده در کشور است و مصداق کامل حمایت واقعی دولت از دانشبنیانها، جلوگیری از واردات بیرویه است.
مقام معظم رهبری، تدوین برنامه هفتم توسعه را ضروری خواندند و افزودند: این برنامه قرار بود سال گذشته تدوین و از امسال اجرایی شود که نشد اما امسال دولت و مجلس همت کنند تا برنامه هفتم بر اساس سیاستهای کلی نظام، تدوین و تصویب شود.
ایشان مردمی بودن و مهمتر از آن مردمی ماندن را از ویژگیهای لازمِ هر مسئول نظام اسلامی خواندند و گفتند: دیدن یا شنیدن واقعیات در میدان و یا از منابع مورد وثوق، زمینهساز برنامهریزی و اقدامات صحیح خواهد بود.
آیتالله خامنهای در همین زمینه افزودند: گاهی مردم عادی نکاتی را به مسئول میگویند که از مشاوران کارکشته و نزدیک هم شنیده نمیشود.
ایشان با ابراز ناخرسندی از اجرا نشدن سیاستهای کلی اصل 44 تأکید کردند: دولت میتواند با تحقق این سیاستها، اقتصاد کشور را بر دوش مردم قرار دهد و خود به سیاستگذاری، نظارت و هدایت بپردازد تا حل مشکلات شتاب بگیرد.
مقام معظم رهبری با اشاره به کشورهایی که بدون نفت از رشد اقتصادی برخوردارند، افزودند: نفت حدود صد سال است که همچون مادهای مخدر، اعتیاد سختی در کشور ایجاد کرده که باید حتماً علاج شود.
ایشان اقتصادِ بدون نفت را هدفی بلندمدت خواندند و افزودند: حداقل دو دولت در مسئولیتهای هشت ساله باید همت کنند تا این مشکل به سامان برسد البته اگر همان روزی که اقتصاد بدون نفت را مطرح کردیم اجرای آن شروع میشد امروز کشور وضع متفاوتی داشت.
آیتالله خامنهای با اشاره به احتمالاتی که درباره برخی گشایشهای ارزی مطرح میشود، گفتند: مراقب باشیم اگر احتمالاً گشایشی ایجاد شد، درآمدها صرف واردات بیرویه نشود و به مسائل زیربنایی از جمله حمل و نقل جادهای و ریلی، شرکتهای دانشبنیان، نوسازی صنایع، راه های ارتباطی با کشورهای همسایه و حل مشکل مهم آب اختصاص یابد که خوشبختانه دولت در مسئله آب کارهای خوبی آغاز کرده اما حل این مشکل به پول نیاز دارد.
مقام معظم رهبری شورای اقتصادی سران قوا را فرصتی مهم برای تصمیمگیریهای لازم دانستند و گفتند: این شورا در دولت قبل و با چند دستور کار مهم از جمله اصلاح ساختار بودجه، حل مسئله بانکی و مدیریت مقابله با تحریمها تشکیل شد که سه قوه با همکاری و صمیمیت کاملی که دارند باید از این ظرفیت استفاده کنند.
مقام معظم رهبری مسئله فرهنگ را بسیار مهم و نیازمند مجاهدت هوشمندانه برشمردند و گفتند: مراکز رسمی فرهنگی و همچنین فعالان فرهنگی که به یاری خدا در سطح گسترده مشغول فعالیتند، فرهنگ و علم را کاملاً جدی بگیرند و با چشمان باز به فعالیت شبانهروزی و مجاهدانه در این زمینه بپردازند.
آیتالله خامنهای با اشاره به جهتگیری خوب دیپلماسی کشور تأکید کردند: مسئولان مطلقاً معطّل مسئله هستهای نشوند و بر اساس واقعیات کشور به برنامهریزی و اقدام برای حل مشکلات بپردازند.
ایشان مسئولان مذاکرات را، انقلابی، متدیّن و پر جدّ و جهد خواندند و افزودند: وزیر امور خارجه و مسئولان مذاکرهکننده گزارشهای دقیقی را به مراکز داخلی می دهند. نقد و اظهار نظر درباره عملکرد آنها هم ایرادی ندارد به شرط اینکه از سوءظن و بدبینی به دور باشد و همچنانکه بارها گفتهام موجب تضعیف عناصر میدان و ناامیدی مردم نشود.
مقام معظم رهبری با ابراز خرسندی از مقاومت هیأت مذاکرهکننده در مقابل زورگوییها و زیادهخواهیها گفتند: طرف مقابل که بدعهدی کرد و از برجام خارج شد الان احساس درماندگی و بن بست میکند اما نظام اسلامی که با اتکای به مردم از مشکلات زیادی عبور کرده، از این مرحله هم عبور خواهد کرد.
مقام معظم رهبری در بخش دیگری از سخنانشان با تمجید از بیداری، تحرّک و تلاش جوانان فلسطینی در سرزمین های 1948 و در مرکز سرزمین های اشغالی افزودند: این تحرکات نشان داد فلسطین برخلاف تلاش امریکا و پیروانش زنده است و هرگز به فراموشی سپرده نخواهد شد و با ادامه تحرکات جاری و به فضل الهی پیروزی نهایی از آنِ مردم فلسطین خواهد بود.
آیتالله خامنهای همچنین با تمجید از شجاعت مردم مظلوم یمن در توصیهای دلسوزانه و خیرخواهانه به مسئولان سعودی گفتند: چرا به جنگی که می دانید احتمال پیروزی در آن را ندارید ادامه می دهید؟ راهی پیدا کنید و خود را از این معرکه خارج کنید.
ایشان آتشبس اخیر در یمن را خیلی خوب خواندند و افزودند: اگر این توافق به معنای واقعی کلمه اجرا شود میتواند ادامه یابد و بدون تردید مردم یمن به برکت همّت، شجاعت و ابتکار عمل خود و رهبرانشان پیروزند و خداوند هم به این مردم مظلوم کمک خواهد کرد.
مقام معظم رهبری در توصیههای پایانی به مسئولان کشور گفتند: فرصت مسئولیت بسیار زودگذر است و هر ساعتِ آن را قدر بدانید.
توصیه دوم مقام معظم رهبری پرهیز از اقدامات نمایشی بود.
ایشان همچنین افزودند: تعارض منافع که همه در مذمّت آن سخن میگویند، فقط در عرصه اقتصاد نیست و اگر در موضوعی میان توجه مردم به ما و رعایت مصالح عمومی کشور تعارضی پیش آید، باید منفعت خود را نادیده بگیریم و به مصالح عمومی توجه کنیم.
توصیه به دولت و مجلس برای رعایت خطوط فاصل و عمل کردن در حیطه وظایف و اختیارات، آخرین توصیه مقام معظم رهبری به مسئولان کشور بود.