سیستیت بینابینی که گاهی اوقات به عنوان سندرم مثانه دردناک، سندرم درد مثانه، یا مثانه بیش از حد حساس شناخته می شود، یک بیماری مزمن مثانه است که موجب احساس فشار و درد در مثانه، لگن درد، و نیاز فوری به دفع ادرار یا تکرر ادرار می شود.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اینسایدر"، اگرچه سیستیت بینابینی هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما این شرایط بین زنان شیوع بیشتری دارد. به گفته موسسه اورولوژی ویسکانسین، زنان در مقایسه با مردان، پنج برابر احتمال بیشتری دارد به سیستیت بینابینی مبتلا شوند.

نشانه ها و علائم

شدت علائم و نشانه های سیستیت بینابینی از فردی به فرد دیگر می تواند متفاوت باشد. برای برخی افراد، این شرایط ناتوان کننده بوده و اثر جدی و منفی بر کیفیت زندگی آنها دارد، در شرایطی که برای دیگران ممکن است علائم به واسطه شعله‌ور شدن دوره ای بیماری شکل گرفته و از بین بروند.

علائم سیستیت بینابینی شبیه علائم یک عفونت دستگاه ادراری هستند با این تفاوت که هیچ عفونتی در سیستیت بینابینی وجود ندارد. از نشانه و علائم شایع این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- احساس فشار، درد یا ناراحتی در مثانه

- تکرر ادرار یا دفع ادرار دردناک

- لگن درد

- احساس فشار، درد یا ناراحتی در لگن

- رابطه جنسی دردناک، ناراحتی مربوط به رابطه جنسی، و کاهش میل جنسی

- علائم دستگاه ادراری که در غیاب عفونت یا دلایل قابل شناسایی دیگر بیش از شش هفته ادامه داشته اند

- درد سوپراپوبیک (درد زیر شکم یا زیر ناف) در ناحیه ای که مثانه قرار گرفته است

- افزایش درد زمانی که مثانه با مایع پر می شود و کاهش درد پس از استفاده از توالت

افزون بر علائم بالا، مردان مبتلا به سیستیت بینابینی ممکن است درد در قسمت کشاله ران، آلت تناسلی، مقعد یا بیضه را نیز تجربه کنند. برای تشخیص دقیق به طور معمول به استفاده از یک سیستوسکوپ نیاز است.

نکته مهم: پزشک شما احتمالا پیش از استفاده از سیستوسکوپ، آزمایش هایی را برای بررسی احتمال ابتلا به عفونت دستگاه ادراری تجویز خواهد کرد.

از آنجایی که نشانه ها و علائم سیستیت بینابینی شبیه یک عفونت دستگاه ادراری مزمن است، بیان تفاوت بین این دو بدون آنالیز ادرار دشوار است.

عامل کلیدی که باید مورد توجه قرار بگیرد تغییر در علائم است. به عنوان مثال، تغییر در تعداد دفعات دفع ادرار یا محل درد می تواند به این اشاره داشته باشد که فرد با یک عفونت دستگاه ادراری و نه شعله‌ور شدن سیستیت بینابینی مواجه است.

اگر فکر می کنید به سیستیت بینابینی مبتلا شده اید یا با دشواری در مدیریت آن مواجه هستید و علائم غیرمعمول یا خون در ادرار را تجربه می کنید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید زیرا یک عفونت دستگاه ادراری درمان نشده می تواند به عوارض جدی از جمله آسیب دائمی به کلیه یا گندخونی (سپسیس) منجر شود.

در صورت عدم درمان، علائم سیستیت بینابینی می تواند افزایش یابد زیرا مثانه هرچه بیشتر تحریک شده و حساس می شود. افزون بر این، عدم درمان می تواند بخش های بیشتری از بدن مانند فاشیا و روده ها را تحت تاثیر قرار دهد.

دلیل و عوامل محرک

دلیل دقیق سیستیت بینابینی مشخص نیست اما چند عامل وجود دارند که ممکن است در شکل گیری یا شعله‌ور شدن بیماری نقش داشته باشند، که از آن جمله می توان به رژیم غذایی، برخی داروها، نوسانات هورمونی، و رابطه جنسی اشاره کرد.

علائم پس از مصرف محرک های مثانه مانند قهوه، گوجه فرنگی، سویا، غذاهای سرشار از پتاسیم، غذاهای تند، و مرکبات افزایش می یابند.

از محرک های دیگر شعله‌ور شدن سیستیت بینابینی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- تجربه احساسات شدید مانند استرس، غم، یا خشم بسیار زیاد

- برقراری رابطه جنسی

- ابتلا به یک عفونت دستگاه ادراری

- پوشیدن لباس های تنگ

- استفاده از دستمال توالت معطر، بسیار فرآوری شده یا زبر

- بلند کردن اشیا سنگین

- ایستادن طولانی مدت

- مصرف برخی داروها، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی، داروهای سینوس و داروهای مسکن

- کم آبی بدن

- استفاده از مواد شوینده لباس حاوی مواد شیمیایی

- شنا در استخر مملو از مواد شیمیایی (کلر یا ضد عفونی کنده های دیگر، تنظیم کننده های pH، یا جلبک کش ها)

- انجام آزمایش پاپ اسمیر

- سفر طولانی مدت با یک وسیله نقلیه

اگر یک یا چند مورد از شرایط زیر را داشته باشید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای سیستیت بینابینی قرار داشته باشید:

- آندومتریوز

- ولوودینیا

- سندرم خستگی مزمن

- آلرژی ها

- سندرم روده تحریک پذیر

- فیبرومیالژیا

- ولویت فوکال

گزینه های درمان

اگرچه سیستیت بینابینی یک بیماری فاقد درمان ریشه‌کن کننده است، اما از طریق ترکیبی از درمان های بالینی و طبیعی قابل مدیریت است.

مدیریت درد شامل انجام اصلاحات رفتاری مانند شناسایی و حذف غذاها و نوشیدنی های تحریک کننده مثانه می شود. مدیریت موثر درد می تواند شامل فیزیوتراپی لگن برای بهبود فعالیت بیش از حد عضلات کف لگن باشد که می تواند موجب درد شود.

طبق دستورالعمل های ارائه شده از سوی انجمن اورولوژی آمریکا، زمانی که موضوع درمان مطرح می شود، یک رویکرد گام به گام برای رسیدگی به سیستیت بینابینی توصیه می شود.

تغییرات سبک زندگی و رفتاری

انجمن اورولوژی آمریکا آغاز روند درمان با رویکردهای محافظه کارانه و غیرتهاجمی (به عنوان مثال، غیر جراحی) را توصیه می کند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ایجاد تغییرات در رژیم غذایی: از محرک های مثانه مانند نوشیدنی های گازدار، کافئین، محصولات حاوی مرکبات، و غذاهای سرشار از ویتامین C پرهیز کرده و یک رژیم غذایی مناسب برای سیستیت بینابینی را برنامه ریزی کنید.

پوشیدن لباس های گشاد: از پوشیدن لباس های تنگ و هر چیزی که روی کمر یا شکم شما فشار وارد می کند، پرهیز کنید.

مدیریت سطوح استرس: استرس نقش مهمی در شعله‌ور شدن سیستیت بینابینی ایفا می کند. فراگیری تکنیک های تن‌آرامی یا مدیتیشن می تواند به مبارزه با استرس و کاهش درد مرتبط با سیستیت بینابینی کمک کند.

ورزش: ورزش سبک و ملایم مانند انجام حرکات کششی آسان و ایروبیک کم فشار را مد نظر قرار دهید.

تمرین دادن مثانه: دفع ادرار در زمان هایی خاص را به مثانه خود آموزش دهید و به یک برنامه مشخص پایبند باشید زیرا ممکن است به کنترل نیاز فوری به دفع ادرار کمک کند.

داروهای خوراکی

برای بیشتر افراد، ترکیبی از درمان ها بهترین رویکرد است. اگر گزینه های مدیریت درد که در بالا به آنها اشاره شد، موثر نباشند، پزشک شما ممکن است مصرف دارو را به عنوان خط بعدی درمان توصیه کند.

از داروهای خوراکی که می توانند به درمان سیستیت بینابینی کمک کنند می توان به داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه ای و المیرون (پنتوزان پلی سولفات سدیم) هستند. پزشک ممکن است برخی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن را نیز برای بهبود علائم به برنامه درمان شما اضافه کند.

گزینه های دیگر

اگر همچنان بهبودی در شرایط شما حاصل نشود، پزشک ممکن است یکی از گزینه های درمان زیر را توصیه کند:

- شستشوی مثانه

- اتساع مثانه

- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)

- عمل جراحی (به عنوان مثال، جراحی با لیزر، انحراف ادرار، یا افزایش حجم مثانه)

همچنین، درمان به اولویت های درمان، شدت علائم، و قضاوت یا توصیه پزشک شما بستگی دارد.

------------------------------------------------------------

بیشتر بخوانید: