زهرا رکن‌آبادی با انتقاد از کم‌کاری نهادهای مسؤول در مساله شهدای حادثه منا اظهار داشت: اگر نصف کاری که ترکیه درباره قتل خاشقجی انجام داد، درباره شهدای منا انجام شده بود، امروز عربستان اینقدر وقیحانه علیه ما موضع نمی‌گرفت.

به گزارش «وطن امروز»، مهرماه سال 94 بود که یک خبر غیرمنتظره جهان اسلام را عزادار کرد. هزاران تن از حجاج در سرزمین منا قربانی بی‌کفایتی رژیم سعودی شدند. 464 تن از حجاج قربانی در این حادثه، متعلق به ایران بودند؛ آمار فاجعه‌باری که بخش زیادی از هموطنان‌مان را که خود را برای استقبال از حجاج خود آماده می‌کردند، سیاه‌پوش کرد. در سالگرد فاجعه منا به منظور اطلاع از آخرین وضعیت پیگیری‌های حقوقی صورت‌گرفته برای احقاق حق خانواده‌های شهدای این حادثه، سراغ زهرا رکن‌آبادی، دختر شهید غضنفر رکن‌آبادی رفتیم؛ دیپلمات برجسته‌ای که نماد تلاقی منش بسیجی و روش دیپلماتیک بود و با لباس سفید احرام دعوت حق را لبیک گفت.

زهرا رکن‌آبادی در گفت‌وگو با «وطن امروز» با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای پیگیری حقوقی حادثه منا اظهار داشت: بسته شدن سفارت عربستان در ایران، روند پیگیری‌های حقوقی را با مشکل مواجه کرد ولی این موضوع را منتفی نکرد. یکی از راه‌های پیش روی ما، پیگیری شکایت در محاکم داخلی خودمان بود. همان‌طور که مطلع هستید در وقایع این‌چنینی، محاکم محل وقوع جرم و محاکم محل اقامت قربانی، هر دو صلاحیت پیگیری شکایات را دارا هستند. وی ادامه داد: متاسفانه در این سال‌هایی که پیگیری حقوقی حادثه منا را از طریق محاکم داخلی پیگیری کردیم، شاهد سنگ‌اندازی‌هایی بودیم که در نهایت به دلیل فشارهایی از جاهای نامشخص، پروسه پیگیری متوقف شده و وکلایی که کار را پیگیری می‌کردند مساله را رها کرده و دیگر ادامه ندادند.

دختر شهید رکن‌آبادی افزود: پیگیری مساله حقوقی حادثه منا در عربستان به مراتب سخت‌تر از پیگیری آن در محاکم داخلی است. وکلا در داخل عربستان به سختی این پرونده را می‌پذیرند، از وزارت خارجه به ما اعلام کردند از کشورهای عمان و چند کشور دیگر پیگیر این بوده‌ایم که وکلایی این پرونده را قبول کنند تا بشود آن را در داخل محاکم عربستان پیگیری کرد اما کسی حاضر به قبول این پرونده نشده است.

زهرا رکن‌آبادی در پاسخ به این سوال که آیا دولت انتظار شما را برای پیگیری حقوقی حادثه منا برآورده کرد یا خیر؟ گفت: قطعا انتظارات ما را برآورده نکردند. بر اساس فرمایشات حضرت‌آقا، مسؤولیت پیگیری این مساله با سازمان حج و زیارت و وزارت امور خارجه به صورت توامان بود اما تا امروز حتی یک دادگاه ساده در این باره برگزار نشده است.

دختر شهید رکن‌آبادی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا خانواده‌های شهدای منا از طرف حکومت سعودی دیه‌ای دریافت کرده‌اند یا خیر؟ اظهار داشت: موضوع پرداخت دیه متعلق به شهدایی بود که بر اثر سقوط جرثقیل به شهادت رسیدند. یک دادگاه صوری در این قضیه برگزار شد و شرکتی که جرثقیل متعلق به آن بود، پرداخت دیه را تقبل کرد، گویا چک دیه را هم برای این شهدا صادر کرد اما به علت تحریم‌ها و عدم پیگیری، هنوز چک دیه این شهدا نقد نشده است. درباره شهدای حادثه منا، آل‌سعود هیچ مسؤولیتی را قبول نکرد و لذا اصلا بحث پرداخت دیه به خانواده‌های‌ شهدای حادثه منا نیز مطرح نشد.

زهرا رکن‌آبادی در ادامه با اشاره به راه‌های غیرحاکمیتی که برای پیگیری حادثه منا پیش روی خانواده‌های قربانیان این حادثه وجود داشت، گفت: ما یک راه دیگری هم پیش رو داشتیم که از طریق شورای حقوق بشر اقدام کنیم. البته این راه یک راه حقوقی نیست، یک راه سیاسی است. به این نحو که شما به عنوان قربانی، یک فرمی را پر می‌کنید و از جنایتی که یک حکومت در حق شما مرتکب شده، شکایت می‌کنید. شورای حقوق بشر تلاش می‌کند با فشار بر کشوری که مورد شکایت قرار گرفته، مساله را پیگیری کند و اطلاعات لازم را از آن بگیرد. لازم است نکته‌ای را اضافه کنم که یکی از کلیدی‌ترین اطلاعاتی که درباره حادثه منا وجود دارد، فیلم دوربین‌های مدار بسته است. متاسفانه حکومت سعودی وجود این فیلم‌ها را رد می‌کند، در حالی که آشکارا دروغ می‌گوید، چراکه واحدهای بزرگ مانیتورینگ در عربستان وجود دارد که قطعا از این حادثه نیز فیلم‌هایی را ثبت و ضبط کرده است.

دختر شهید رکن‌آبادی ادامه داد: مساله پیگیری حادثه منا از طریق شورای حقوق بشر، یک پیش‌شرط داشت و آن هم اینکه درخواست پیگیری باید به صورت شخصی و فردی اعلام شود. ما به همین دلیل تصمیم گرفتیم یک NGO تاسیس کنیم و از این طریق درخواست شکایت خود را به شورای حقوق بشر اعلام کنیم اما از آن زمان تاکنون هنوز با درخواست ما برای تاسیس این NGO موافقت نکرده‌اند. یک بار که رد کردند و بار دوم که درخواست دادیم هنوز در حال بررسی و استعلام هستند و خبری از نتیجه آن نیست.

زهرا رکن‌آبادی همچنین درباره گمانه‌زنی‌های صورت‌گرفته مبنی بر ترور شهید غضنفر رکن‌آبادی اظهار داشت: از نظر اسناد و مدارک لازم برای اثبات قضایی قتل عمد و ترور پدرم، دست ما بسته است اما ما با مسائلی مواجه شدیم که این مساله را تایید و تقویت می‌کند. آل‌سعود جسد پدر ما را در حالی به ما تحویل داد که مغز، قلب، کبد، کلیه و معده را خارج کرده بودند و همین امر باعث شده بود با کالبدشکافی نتوان علت مرگ را مشخص کرد.

دختر شهید رکن‌آبادی در پایان خاطرنشان کرد: ما در ماجرای حادثه منا خسارت بزرگی دادیم، پدرمان را از دست دادیم، چیزی که از دست دادیم قابل جبران نیست اما آن چیزی که بیشتر دل ما را می‌سوزاند این است که می‌توانستیم از این خسارت استفاده‌های زیادی بکنیم اما این کار را نکردیم. ما می‌توانستیم با پیگیری حقوقی حادثه منا از مجاری قانونی بین‌المللی به عربستان فشار بیاوریم اما آنقدر منفعل عمل کردیم که اکنون عربستان در برابر ما موضع حق به جانب هم می‌گیرد. اگر به اندازه نصف کاری که ترکیه به خاطر قتل خاشقجی انجام داد، ما در قضیه حادثه منا انجام می‌دادیم، امروز عربستان اینگونه وقیحانه در برابر ما نمی‌ایستاد.

لازم به ذکر است در سال‌های گذشته همزمان با سالگرد شهادت حجاج ایرانی در منا و همچنین شهادت شهید غضنفر رکن‌آبادی، همایشی با عنوان «دیپلماسی مقاومت» با محوریت روش دیپلماتیک شهید غضنفر رکن‌آبادی که آمیزه انقلابی‌گری و دیپلماسی بود، برگزار می‌شد. در واقع این همایش یادبودی برای شهید رکن‌آبادی بود تا چراغ راهی باشد برای دیپلمات‌های جوانی که می‌خواهند مسیر ایشان را در عرصه فعالیت‌های بین‌الملل طی کنند. اما امسال به علت شرایط پیش‌آمده به خاطر شیوع بیماری کرونا، این همایش برگزار نشد. خانواده شهید رکن‌آبادی به عنوان جایگزین این همایش، روز گذشته مراسم مختصر روضه و توسلی را در جوار قبر شهید رکن‌آبادی و چند تن دیگر از شهدای منا در امامزاده پنج تن لویزان برگزار کردند. این مراسم که به علت شرایط خاص کرونایی به صورت عمومی برگزار نشد، شاهد حضور حجت‌الاسلام پناهیان و حاج‌حسین یکتا نیز بود.

به روایت برادر

روزنامه «وطن امروز» 16 مهرماه سال 95 در گفت‌وگویی با مرتضی رکن‌آبادی، برادر شهید غضنفر رکن‌آبادی به بررسی آخرین نتایج پیگیری‌های حقوقی خانواده‌های شهدای حادثه منا پرداخت. مرتضی رکن‌آبادی در این گفت‌وگو با بیان اینکه «از همان روزهای اول جنایت منا، عزم جدی در دولت برای احقاق حقوق شهدای منا ندیدیم»، اظهار داشت: آقای روحانی که دنبال بالا بردن عزت پاسپورت ایرانی بود باید بداند در گام اول عزت پاسپورت در داخل و در احترام به حقوق شهروندان رقم می‌خورد. 464 عزیز ما در یک جنایت به دست عمال آل‌سعود به شهادت رسیدند و پیگیری‌های ما در حد صفر بوده و هیچ پیگیری خاصی در این زمینه نشده است و در نهایت نیز اعلام کردند از آنجا که سعودی‌ها عضو کنوانسیون‌های بین‌المللی نیستند، ما نمی‌توانیم هیچ پیگیری‌ای در دادگاه‌های بین‌المللی علیه آنها کنیم.

برادر شهید رکن‌آبادی همچنین اظهار داشت: رئیس‌جمهور تا امروز حتی یک پیام تسلیت ساده هم به ما نداده است. در این یک سال از بسیاری از خانواده شهدا دلجویی نشده است.

مقایسه 2 گفت‌وگوی «وطن امروز» با برادر و دختر شهید رکن‌آبادی که به ترتیب مهرماه سال 95 و مهرماه سال جاری انجام شده است، مشخص می‌کند طی این 4 سال مطالبات خانواده‌های شهدای حادثه منا همچنان پابرجاست و اقدامات جدی‌ای در راستای احقاق حقوق آنها نشده است؛ موضوعی که به صورت ویژه انفعال دستگاه دیپلماسی را در این پرونده آشکار می‌کند.

تماشاخانه