بی اختیاری ادرار زمانی رخ می دهد که فرد کنترل مثانه خود را از دست می دهد. در برخی موارد، فرد ممکن است محتوای مثانه خود را به طور کامل تخلیه کند. در موارد دیگر، وی ممکن است نشت جزئی را تجربه کند. این شرایط با توجه به دلیل شکلگیری آن ممکن است موقتی یا مزمن باشد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، افراد بسیاری بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند و این شرایط بین زنان 50 ساله یا پیرتر شایعتر است. با این وجود، بی اختیاری ادرار می تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد.
با افزایش سن، عضلاتی که از مثانه پشتیبانی می کنند به طور معمول تضعیف می شوند که می تواند به بی اختیاری ادرار منجر شود.
مشکلات سلامت مختلف نیز می توانند موجب این شرایط شوند. علائم بی اختیاری ادرار می توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و می تواند نشانه ای از سرطان، سنگ های کلیه، عفونت یا بزرگ شدن پروستات باشد.
اگر بی اختیاری ادرار را تجربه می کنید، بهترین اقدام مراجعه به پزشک است. این شرایط می تواند در زندگی روزانه فرد اختلال ایجاد کرده و به حوادث احتمالی منجر شود. پزشک می تواند این که آیا دلیلی جدی در پس بی اخیاری ادرار قرار دارد یا خیر را مشخص کند.
بی اختیاری ادرار به سه نوع کلی تقسیم می شود. شما می توانید به طور بالقوه بیش از یک نوع از آن را همزمان تجربه کنید.
بی اختیاری ادرار تنشی به واسطه انواع خاصی از فعالیت های بدنی ایجاد می شود. به عنوان مثال، شما ممکن است کنترل مثانه خود را در موارد زیر از دست بدهید:
- ورزش کردن
- سرفه کردن
- عطسه کردن
- خندیدن
چنین فعالیت هایی روی عضله اسفنکتر که ادرار را در مثانه نگه می دارد، تنش ایجاد می کند. تنش افزوده شده می تواند عضله را وادار به آزادسازی ادرار کند.
بی اختیاری ادرار فوریتی زمانی رخ می دهد که فرد کنترل مثانه را پس از تجربه یک نیاز شدید و ناگهانی به دفع ادرار از دست می دهد. زمانی که این نیاز شکل می گیرد، فرد ممکن است حتی قادر نباشد تا خود را به توالت برساند.
بی اختیاری ادرار سرریزی زمانی رخ دهد که فرد مثانه خود را هنگام دفع ادرار به طور کامل تخلیه نکرده باشد. بعدا، مقداری از ادرار باقیمانده ممکن است از مثانه نشت کند.
دلایل بالقوه بسیاری برای بی اختیاری ادرار وجود دارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف عضلات مثانه ناشی از افزایش سن
- آسیب جسمی به عضلات کف لگن
- بزرگ شدن پروستات
- سرطان
برخی از این شرایط به راحتی قابل درمان هستند و تنها موجب مشکلات ادراری موقتی می شوند. موارد دیگر جدی تر و پایدار هستند.
عضلاتی که از مثانه پشتیبانی می کنند به طور معمول با افزایش سن ضعیفتر می شوند که خطر بی اختیاری ادرار را افزایش می دهد.
دنبال کردن عادات سبک زندگی سالم برای حفظ عضلاتی قوی و مثانه ای سالم اهمیت دارد. هرچه سالمتر باشید، احتمال پرهیز از بی اختیاری ادرار با افزایش سن نیز بیشتر می شود.
عضلات کف لگن از مثانه پشتیبانی می کنند. آسیب دیدگی این عضلات می تواند موجب بی اختیاری ادرار شود. این آسیب دیدگی می تواند به واسطه برخی انواع عمل جراحی مانند هیسترکتومی (برداشتن رحم) شکل بگیرد. همچنین، بارداری و زایمان از دیگر دلایل شایع آسیب دیدگی عضلات کف لگن هستند.
غده پروستات اطراف گردن مثانه را احاطه کرده است. این غده مایعی را ترشح می کند که از اسپرم ها محافظت کرده و آنها را تغذیه می کند. احتمال بزرگ شدن پروستات با افزایش سن بیشتر می شود. این شرایط می تواند به بی اختیاری ادرار در مردان منجر شود.
سرطان پروستات یا مثانه می تواند موجب بی اختیاری ادرار شود. در برخی موارد، روش های درمان سرطان نیز می توانند کنترل مثانه را برای فرد دشوارتر سازند. حتی تومورهای خوشخیم می توانند با مسدود کردن جریان ادرار موجب بی اختیاری ادرار شوند.
از دیگر دلایل احتمالی بی اختیاری ادرار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یبوست
- عفونت های دستگاه ادراری
- سنگ های کلیه یا مثانه
- پروستاتیت یا التهاب پروستات
- سیستیت بینابینی، یک شرایط مزمن که موجب التهاب درون مثانه می شود
- عوارض جانبی برخی داروها مانند داروهای فشار خون، شل کننده های عضلات، آرام بخش ها و برخی داروهای قلب
برخی عوامل سبک زندگی نیز می توانند موجب بی اختیاری ادرار موقت شوند. به عنوان مثال، نوشیدن بیش از حد الکل، نوشیدنی های کافئیندار، یا مایعات دیگر می تواند موجب از دست دادن موقت کنترل مثانه شود.
هر نمونه بی اختیاری ادرار باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد. این ممکن است نشانه ای از شرایطی جدیتر باشد که به درمان نیاز دارد.
حتی اگر دلیل زمینه ای جدی نیست، بی اختیاری ادرار در زندگی روزانه فرد اختلال ایجاد کند. تشخیص دقیق و صحبت درباره گزینه های درمان با پزشک اهمیت دارد.
در برخی موارد، بی اختیاری ادرار نشانه ای از یک وضعیت اضطراری پزشکی است.
اگر کنترل مثانه خود را از دست داده اید و هر یک از علائم زیر را تجربه می کنید باید در پی دریافت کمک پزشکی فوری باشید:
- دشواری در صحبت کردن یا راه رفتن
- ضعف یا احساس گزگز در هر بخش از بدن
- از دست دادن بینایی
- سردرگمی
- از دست دادن هوشیاری
- از دست دادن کنترل روده بزرگ (بی اختیاری در دفع مدفوع)
پزشک برنامه درمانی بی اختیاری ادرار را بر اساس دلیل بروز این شرایط تنظیم خواهد کرد. یک شرایط پزشکی زمینه ای ممکن است به تجویز دارو، عمل جراحی یا درمان های دیگر نیاز داشته باشد.
همچنین، ممکن است از شما خواسته شود تا تمرینات ورزشی خاص مانند تمرینات عضلات کف لگن یا تمرین دادن مثانه را انجام دهید که می توانند به افزایش کنترل بر مثانه کمک کنند.
در شرایطی خاص، پزشک ممکن است قادر به درمان ریشهکن کننده بی اختیاری ادرار نباشد. در این موارد، اقداماتی را می توانید برای مدیریت شرایط انجام دهید.
به عنوان مثال، پزشک ممکن است توصیه های زیر را ارائه کند:
- تنظیم رژیم غذایی یا میزان مایعات مصرفی
- درست کردن مسیری بی مانع و روشن تا توالت
- استفاده از لباس های زیر یا پدهای جاذب
- زمان های برنامه ریزی شده برای استفاده از توالت
شما نمی توانید از تمام موارد بی اختیاری ادرار پیشگیری کنید اما اقداماتی وجود دارند که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به این شرایط انجام دهید. دنبال کردن یک سبک زندگی سالم عاملی کلیدی است.
به عنوان مثال، شما می توانید موارد زیر را امتحان کنید:
- حفظ وزن سالم
- انجام ورزش
- مصرف یک رژیم غذایی متعادل
- محدود کردن مصرف کافئین و الکل
- ترک سیگار
----------------------------------------------------
بیشتر بخوانید: