سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال مزمن روده بزرگ یا کولون است. به دلیل این که سندرم روده تحریک پذیر و سرطان روده بزرگ بخش مشابهی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهند دارای برخی علائم مشترک نیز هستند. در صورت داشتن برخی از این علائم، آگاهی از تفاوت ها اهمیت دارد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، علائم سرطان روده بزرگ به طور معمول تنها پس از گسترش بیماری ظاهر می شوند. بر همین اساس آزمایش های غربالگری اهمیت دارند.

نشانه ها و علائم سندرم روده تحریک پذیر چه هستند؟

برخی از شایع‌ترین علائم سندرم روده تحریک پذیر شامل تغییر در شرایط اجابت مزاج می شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- یبوست

- اسهال

از علائم و نشانه های دیگر نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- شکم درد

- نفخ

- گاز بیش از حد

- احساس ناتمام ماندن اجابت مزاج

- مخاط سفید در مدفوع

برخی غذاها یا دوره های استرس زیاد می توانند موجب بروز علائم سندرم روده تحریک پذیر شوند. اگرچه این یک شرایط مزمن است، علائم آن می توانند شکل گرفته و از بین بروند.

زنان به طور معمول طی دوره قاعدگی با افزایش علائم سندرم روده تحریگ پذیر مواجه می شوند.

برای بیشتر افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر، علائم بسیار شدید نبوده و از طریق تغییرات سبک زندگی قابل مدیریت هستند. افرادی که علائم شدید را تجربه می کنند، ممکن است به مصرف دارو برای مدیریت این اختلال نیاز داشته باشند.

تشخیص سندرم روده تحریک پذیر

برای تشخیص سندرم روده تحریک پذیر، پزشک درباره سابقه پزشکی شما پرسش هایی را مطرح خواهد کرد، از جمله:

- تمام داروهای مصرفی

- عفونت های اخیر

- رویدادهای استرس‌زای اخیر

- رژیم غذایی پایه و مواد غذایی که به نظر می رسد بر علائم تاثیر می گذارند

سابقه خانوادگی و شخصی نیز اهمیت دارند. این شامل سابقه موارد زیر می شود:

- بیماری سلیاک

- سرطان روده بزرگ

- بیماری التهابی روده

پزشک یک معاینه بدنی برای بررسی نفخ شکم و حساسیت به لمس انجام خواهد داد. شما ممکن است به آزمایش های اضافه برای تشخیص سندرم روده تحریک پذیر نیاز نداشته باشید، اما برخی آزمایش های می توانند به حذف احتمال شرایط دیگر کمک کنند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- آزمایش های خون برای بررسی عفونت ها، کم خونی، و مشکلات گوارشی دیگر

- آزمایش های مدفوع برای بررسی عفونت ها، وجود خون، و بیماری های دیگر

تشخیص الگویی از علائم را در بر می گیرد که شامل شکم درد و دو یا تعداد بیشتری از علائم زیر می شوند:

- شکم دردی که پس از اجابت مزاج بهتر یا بدتر می شود.

- اجابت مزاج شما با تکرر بیشتر یا کمتر از آنچه قبلا بوده است، انجام می شود.

- تغییری در ظاهر مدفوع شما رخ داده است.

ممکن است به شما گفته شود به سندرم روده تحریک پذیر مبتلا هستید، اگر:

- علائم حداقل از شش ماه قبل آغاز شده اند

- طی سه ماه گذشته حداقل یک بار در هفته با مشکل مواجه بوده اید

نشانه ها و علائم سرطان روده بزرگ چه هستند؟

علائم سرطان روده بزرگ یا سرطان کولورکتال ممکن است تا پیش از آغاز گسترش سرطان مشهود نباشند. این یک بیماری با رشد آرام است و بر همین اساس است که غربالگری کولونوسکوپی بسیار اهمیت دارد.

طی کولونوسکوپی، پولیپ های پیش‌سرطانی پیش از این که به سرطان تبدیل شوند می توانند خارج شوند.

نشانه ها و علائم سرطان روده بزرگ می توانند شامل تغییرات در شرایط مدفوع و عادات اجابت مزاج شوند که حداقل برای چند روز ادامه داشته اند. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- کرامپ یا درد شکم

- یبوست

- مدفوع تیره یا خون آلود

- اسهال

- گاز بیش از حد

- خستگی

- احساس ناتمام ماندن اجابت مزاج

- مدفوع باریک

- خونریزی از رکتوم

- کاهش وزن ناخواسته

- ضعف

تشخیص سرطان روده بزرگ

همانند سندرم روده تحریک پذیر، پزشک سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما را دریافت خواهد کرد.

از عوامل خطر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- پولیپ های کولورکتال

- بیماری کرون

- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی

- سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال

- سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی که به نام سندرم لینچ نیز شناخته می شود

- عدم فعالیت بدنی

- رژیم غذایی نامناسب

- دیابت نوع 2

- کولیت زخمی

افزون بر معاینه بدنی، پزشک ممکن است آزمایش های خون و مدفوع را نیز تجویز کند. اگر مشکوک به سرطان باشد، آزمایش های دیگر از جمله موارد زیر ممکن است تجویز شوند:

- کولونوسکوپی همراه با بیوپسی بافت

- آزمایش های تصویربرداری، مانند پرتو اکس یا سی‌تی اسکن روده بزرگ و رکتوم

بیوپسی می تواند وجود سرطان روده بزرگ را تایید کند و آزمایش های تصویربرداری می توانند به ارزیابی این که سرطان پخش شده است یا خیر کمک کنند.

علائم سندرم روده تحریک پذیر در برابر سرطان روده بزرگ

اگرچه برخی علائم سندرم روده تحریک پذیر و سرطان روده بزرگ مشابه هستند، برخی تفاوت های مشخص وجود دارند که باید مد نظر قرار بگیرند.

علائم	سندرم روده تحریک پذیر	سرطان کولون
کرامپ ها یا درد شکم مرتبط با اجابت مزاج	x	x
تغییرات در عادات روده که بیش از چند روز ادامه داشته اند	x	x
یبوست	x	x
اسهال	x	x
احساس ناتمام ماندن اجابت مزاج	x	x
نفخ یا گاز بیش از حد	x	x
مخاط سفید در مدفوع	x
مدفوع تیره یا خون آلود		x
خستگی		x
ضعف عمومی		x
مدفوع باریک		x
خونریزی از رکتوم		x
کاهش وزن ناخواسته		x

آیا سندرم روده تحریک پذیر به سرطان روده بزرگ منجر می شود؟

سندرم روده تحریک پذیر به رغم تمام ناراحتی هایی که برای فرد ایجاد می کند موجب آسیب دیدگی دستگاه گوارش نشده یا به بروز مشکلات سلامت دیگر منجر نمی شود.

یک کارآزمایی در سال 2010 نشان داد این احتمال وجود ندارد افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر نسبت به افراد سالم دارای ناهنجاری های ساختاری روده بزرگ باشند.

همچنین، آنها دریافتند افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر در معرض خطر بیشتر پولیپ های پیش‌سرطانی یا سرطان روده بزرگ قرار ندارند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر درباره ناراحتی های شکم یا تغییرات در عادات اجابت مزاج خود نگران هستید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید. علائمی که به نظر مربوط به سندرم روده تحریک پذیر هستند می توانند به واسطه شرایط سلامت دیگر از جمله سرطان روده بزرگ شکل گرفته باشند.

از نشانه های دیگر که با مشاهده آنها باید به پزشک مراجعه کنید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- شکم درد مداوم

- خونریزی از رکتوم

- استفراغ

- کاهش وزن

ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش نمی دهد، اما این به معنای نادیده گرفتن علائم نیست. برای این که در سمت ایمن قرار داشه باشید، با پزشک خود درباره علائم جدیدی که تجربه می کنید، مانند خونریزی از رکتوم، مدفوع باریک یا کاهش وزن صحبت کنید.

درباره انجام غربالگری سرطان روده بزرگ با پزشک خود صحبت کنید. برای بیشتر افراد، غربالگری کولونوسکوپی از سن 50 سالگی آغاز می شود.

اگر سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا عوامل خطر دیگر وجود داشته باشند، پزشک ممکن است انجام غربالگری از سنین پایین‌تر را توصیه کند.

--------------------------------------

بیشتر بخوانید: