بیماری کرون و کولیت زخمی (اولسراتیو) دو شکل رایج از بیماری التهابی روده هستند. بیماری التهابی روده اصطلاحی کلی برای برخی بیماری ها است که موجب بروز التهاب در روده بزرگ و روده کوچک می شوند. اگرچه این دو بیماری دارای برخی علائم مشابه هستند اما برخی خصوصیات آنها بسیار متفاوت هستند.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "وری ول هلث"، بیماری کرون و کولیت زخمی دارای علائم مشابه زیادی هستند اما روش های درمان آنها اعم از دارویی و جراحی دقیقا یکسان نیستند. در بسیاری موارد، یک متخصص گوارش آموزش دیده با استفاده از نتایج آزمایش های مختلف می تواند تشخیص دهد که بیماری التهابی روده یک مورد بیماری کرون است یا کولیت زخمی. با این وجود، مواردی وجود دارند که تشخیص نوع بیماری التهابی روده بسیار دشوار است.

تفاوت های بین این بیماری ها ممکن است بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده را بسیار گیج کند. همانند هر شرایط مزمن دیگری، آشنایی با بیماری و آموزش ابزاری مهم برای تبدیل شدن به یک شرکت کننده فعال در تعریف برنامه درمانی فرد است.

اگر تشخیص بیماری شما قطعی نیست، دچار هراس نشوید. در برخی افراد، تشخیص نوع بیماری التهابی روده می تواند به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. در حدود 5 تا 20 درصد موارد، کولیت نامشخص در افراد تشخیص داده می شود.

امروزه، بیماری التهابی روده راحت‌تر درمان می شود و داروهای بسیاری وجود دارند که به افراد مبتلا به اشکال مختلف این بیماری برای کنترل بهتر آن کمک می کنند. تفاوت های اصلی بیماری کرون و کولیت زخمی در ادامه بیان شده اند.

کولیت زخمی

درد در قسمت پایین سمت چپ شکم احساس می شود

خونریزی طی اجابت مزاج شایع است

التهاب معمولا تنها در روده بزرگ وجود دارد

التهاب پیوسته است و تکه تکه نیست

دیواره روده بزرگ نازک می شود

گرانولوماها وجود ندارند

زخم ها تنها در پوشش مخاطی روده بزرگ وجود دارند

عوارض فراوانی کمتری دارند

بیشتر در افراد غیر سیگاری دیده می شود

بیماری کرون

درد در قسمت پایین سمت راست شکم احساس می شود

خونریزی طی اجابت مزاج شایع نیست

التهاب در بخش های مختلف دستگاه گوارش وجود دارد

التهاب حالت تکه تکه دارد

روده بزرگ از ظاهر سنگفرشی برخوردار شده و دیواره آن ضخیم می شود

گرانولوماها اغلب وجود دارند

زخم ها در روده بزرگ عمق بیشتری دارند

عوارض فراوانی بیشتری دارند

سیگار کشیدن می تواند شرایط را تشدید کند

علائم

بسیاری از علائم کولیت زخمی و بیماری کرون مشابه هستند اما برخی تفاوت های ظریف نیز وجود دارند.

بیماران مبتلا به کولیت زخمی معمولا با احساس درد در قسمت پایین سمت چپ شکم مواجه هستند، در شرایطی که بیماران مبتلا به بیماری کرون معمولا (اما نه همیشه) درد در قسمت پایین سمت راست شکم را تجربه می کنند.

در کولیت زخمی، خونریزی از رکتوم هنگام اجابت مزاج بسیار شایع است، در شرایطی که خونریزی در بیماران مبتلا به بیماری کرون شیوع کمتری دارد.

مکان التهاب

در بیماران مبتلا به بیماری کرون، مکان التهاب ممکن است هر جایی در دستگاه گوارش از دهان تا مقعد باشد. در کولیت زخمی، روده بزرگ معمولا تنها مکانی است که تحت تاثیر قرار می گیرد. با این وجود، در برخی افراد مبتلا به کولیت زخمی، آخرین قسمت روده کوچک به نام درازروده یا ایلئوم نیز ممکن است درگیر التهاب شود.

الگوهای التهاب

الگوی هر شکل از بیماری التهابی روده که در دستگاه گوارش شکل می گیرد، بسیار مشخص و متمایز است.

کولیت زخمی معمولا در مناطق ملتهب ادامه دارد. در بسیاری موارد، کولیت زخمی در رکتوم یا کولون سیگموئید آغاز شده و با پیشرفت بیماری در تمام روده بزرگ گسترش می یابد.

در بیماری کرون، التهاب ممکن است به صورت تکه تکه در یک یا تعداد بیشتری از اندام ها در دستگاه گوارش رخ دهد. به عنوان مثال، یک بخش بیمار روده بزرگ ممکن است بین دو بخش سالم ظاهر شود.

ظاهر

طی یک کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی، پزشک می تواند شرایط درون روده بزرگ را مشاهده کند.

در بیماری کرون، دیواره روده بزرگ ممکن است افزایش ضخامت خود را تجربه کند و به واسطه الگوی تکه تکه بافت بیمار و سالم، ممکن است ظاهری سنگفرشی داشته باشد.

در کولیت زخمی، دیواره روده بزرگ نازک می شود و التهاب پیوسته بدون وجود تکه های بافت سالم در بخش بیمار شکل می گیرد.

گرانولوماها

گرانولوماها سلول های ملتهبی هستند که به یکدیگر پیوسته و یک ضایعه را تشکیل می دهند. گرانولوماها در بیماری کرون دیده می شوند اما در کولیت زخمی وجود ندارند. از این رو، زمانی که آنها در نمونه های بافت برداشته شده از یک بخش ملتهب دستگاه گوارش مشاهده می شوند، نشانگر خوبی برای این است که بیماری کرون به درستی تشخیص داده شده است.

زخم ها

در کولیت زخمی، غشا مخاطی روده بزرگ زخم می شود. این زخم ها فراتر از این پوشش داخلی ادامه نمی یابند.

در بیماری کرون، زخم ها عمق بیشتری داشته و ممکن است تمام لایه های دیواره روده بزرگ را درگیر کنند.

عوارض

در بیماری کرون، تنگی، شکاف و فیستول ها عوارضی غیر معمول نیستند. این شرایط در موارد کولیت زخمی کمتر دیده می شوند.

سیگار کشیدن

یکی از جنبه های گیج کننده بیماری التهابی روده تعامل آن با سیگار یا تنباکو است. سیگار کشیدن با دوره شدیدتر بیماری در بیماران مبتلا به بیماری کرون مرتبط است و ممکن است خطر عود و نیاز به جراحی را افزایش دهد.

برای برخی افراد مبتلا به کولیت زخمی سیگار کشیدن اثری محافظتی دارد، اگرچه این کار به واسطه خطرات سلامت چشمگیر خود سیگار توصیه نمی شود. کولیت زخمی اغلب به نام بیماری افراد غیر سیگاری شناخته می شود.

درمان

داروها

در بسیاری موارد، داروهایی که برای درمان کولیت زخمی و بیماری کرون استفاده می شوند، مشابه هستند. با این وجود، برخی داروها برای درمان یک شکل از بیماری التهابی روده نسبت به موارد دیگر کارایی بیشتری دارند.

درمان رایج کولیت زخمی شامل داروهای 5-آمینوسالیسیلیک اسید (5-ASA) و کورتیکواستروئیدها می شود. داروهای 5-ASA معمولا برای درمان بیماری کرون استفاده نمی شوند اما کورتیکواستروئیدها استفاده می شوند.

برخی داروها تنها برای درمان یک شکل از بیماری التهابی روده یا دیگری تایید شده اند. به عنوان مثال، سیمزیا (سرتولیزوماب پگول) تنها برای درمان بیماری کرون و کولازال (بالسالازید دی‌سدیم) تنها برای درمان کولیت زخمی تایید شده است.

سایر داروهای جدیدتر از جمله هومیرا (آدالیموماب) و انتیویو (ودولیزوماب) هم برای بیماری کرون و هم کولیت زخمی تایید شده اند.

جراحی

برای بیماران مبتلا به بیماری کرون، عمل جراحی برای برداشت بخش های بیمار روده بزرگ ممکن است به تسکین علائم کمک کند اما بیماری تمایل به عود دارد. از آنجایی که در کولیت زخمی التهاب تنها در روده بزرگ رخ می دهد، برداشتن اندام که به نام کولکتومی شناخته می شود، به عنوان یک درمان ریشه‌کن کننده در نظر گرفته می شود.

برداشتن تنها بخشی از روده بزرگ معمولا در بیماران مبتلا به کولیت زخمی انجام نمی شود زیرا بیماری در بخش دیگری از باقیمانده روده بزرگ عود خواهد کرد. پس از یک کولکتومی، یک بیمار مبتلا به کولیت زخمی ممکن است یک ایلئوستومی یا یکی از چندین نوع کیسه داخلی ایجاد شده از روده کوچک سالم را داشته باشد.

کیسه های داخلی معمولا در بیماران مبتلا به بیماری کرون که باید تحت کولکتومی قرار بگیرند، ایجاد نمی شوند، زیرا بیماری کرون ممکن است در کیسه رخ دهد. کیسه ممکن است ملتهب شده و باید در یک عمل جراحی دیگر برداشته شود.

-------------------------------

بیشتر بخوانید:

خطرات عدم درمان کولیت زخمی

تاثیر بیماری التهابی روده بر دندان و لثه