یکی از عملکردهای اصلی کبد تجزیه و حذف هورمون‌های اضافه در بدن است. عملکرد نامطلوب کبد می‌تواند موجب گردش دوباره این هورمون‌ها در خون و تبدیل آن‌ها به اشکالی سمی‌تر شود.

زمانی که درباره شرایط نامناسب و سلامت ضعیف کبد فکر می کنیم، سیروز کبد به واسطه اعتیاد به الکل معمولا آن چیزی است که در ذهن ما نقش می بندد. اما بیشتر مردم به این نکته واقف باشند که عملکرد کبد حتی در صورت عدم مصرف برخی مواد، مانند الکل، نیز می تواند پایین‌تر از سطح عادی و مطلوب باشد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "پاور آو پازیتیوی"، کبد اندام سم‌زدایی بدن انسان است به این معنی که مسئولیت حذف سموم مضر و متابولیت های هورمونی را بر عهده دارد.

امروزه، عملکرد نامطلوب کبد به شرایطی شایع تبدیل شده است که عوامل مختلفی مانند مواد شیمیایی موجود هوا، رژیم غذایی ناسالم، آب آلوده، و آلاینده های دیگر می توانند در این زمینه نقش داشته باشند. برای پرهیز از ابتلا به بیماری کاهش مواجهه با سموم و پشتیبانی از سم زدایی کبد از طریق رویکردهای هدفمند اهمیت دارد.

نشانه های عملکرد نامطلوب کبد

گوارش ضعیف

کبد وظیفه تولید صفرا و نمک های صفراوی را بر عهده دارد که نقش مهمی در گوارش دارند. صفرا به تجزیه چربی ها و همچنین جذب ویتامین های محلول در چربی مانند A، D، E و K کمک می کند. دشواری در گوارش چربی ها ممکن است به واسطه عملکرد نامطلوب کبد رخ دهد که به افزایش ترشح اسید در معده منجر می شود. این می تواند در نهایت موجب بازگشت اسیده معده و مواد غذایی به مری شود که معمولا به نام سوزش سردل شناخته می شود.

هورمون های نامتعادل

یکی از عملکردهای اصلی کبد تجزیه و حذف هورمون های اضافه در بدن است. عملکرد نامطلوب کبد می تواند موجب گردش دوباره این هورمون ها در خون و تبدیل شدن آنها به اشکالی سمی‌تر شود. این شرایط ممکن است به برخی بیماری ها، مانند سرطان پستان، منجر شود. از علائم یک بی تعادلی هورمونی می توان به فشار خون بالا، نفخ، افزایش وزن، خستگی، بی خوابی، کاهش میل جنسی، سرکوب سیستم ایمنی، هوس های غذایی و مسائل خلقی اشاره کرد.

افزایش وزن

حتی اگر فردی یک رژیم غذایی سالم را دنبال کند و به طور منظم ورزش کند، کاهش وزن در صورت عملکرد نامطلوب کبد می تواند به دشواری بالا رفتن از کوه باشد. این شرایط به دلیل عدم تنظیم قند خون و بی تعادلی هورمونی رخ می دهد که هر دو مورد موجب افزایش التهاب در سراسر بدن می شوند.

مشکلات پوستی

اگر با مشکلات پوستی مواجه هستید، ممکن است این شرایط با عملکرد کبد شما در ارتباط باشد. انباشت سموم در بدن و ناتوانی در سمزدایی مناسب می تواند خود را در قالب راش های پوستی، روزاسه، اگزما، آکنه، سوریازیس و درماتیت نشان دهد.

خستگی

خستگی بدون دلیلی مشخص علامتی مبهم است که می تواند به دلایل مختلفی شکل بگیرد. عملکرد نامطلوب کبد می تواند یکی از این دلایل باشد. احساس خستگی مداوم به رغم استراحت کافی ممکن است نشانه ای از افت سلامت کبد باشد.

بوی بد دهان یا پوشش سفید روی زبان

روند گوارش غذا از دهان آغاز می شود، از این رو، بوی بد دهان یا هالیتوسیس و پوشش سفید روی زبان اغلب به مسائلی جدی‌تر و عمیق‌تر مانند عملکرد ناطلوب کبد اشاره دارند. این علائم نشان می دهند که غذا به خوبی گوارش نشده است که می تواند موجب رشد بیش از حد باکتری های بیماری‌زا در روده شود.

حساسیت به بو و/یا الکل

سردردها یا تحریک پذیری پس از استشمام برخی عطرها یا محصولات شوینده و پاک کننده و همچنین عدم تحمل الکل می تواند از نشانه های مشخص عملکرد نامطلوب کبد باشد.

هوس های غذایی

هوس های غذایی قوی برای کربوهیدرات های پالایش شده و شکر می تواند به بی تعادل های هورمونی و سطح قند خون اشاره داشته باشد. اختلال در عملکرد کبد اغلب یکی از دلایل ریشه ای این شرایط است.

مشکلات کیسه صفرا

کیسه صفرا و کبد ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. همانگونه که پیشتر اشاره شد، کبد وظیفه تولید صفرا و نمک های صفراوی را بر عهده دارد که چربی های غذایی را تجزیه می کنند. صفرای تولید شده توسط کبد در کیسه صفرا ذخیره می شود تا در وعده غذایی بعدی استفاده شود. مشکلات زمانی ظاهر می شوند که صفرای کافی توسط کبد تولید نشده باشد. اختلال در عملکرد کیسه صفرا می تواند به علائمی مانند حالت تهوع، سو‌ء هاضمه، نفخ، درد شکم، و/یا عدم تحمل غذاهای چرب منجر شود.

درد در قسمت بالا سمت راست شکم

کبد و کیسه صفرا در قسمت بالا سمت راست شکم قرار دارند. عملکرد نامطلوب کبد به افزایش التهاب منجر شود که می تواند موجب احساس درد در این بخش از بدن شود.

چگونگی بهبود عملکرد کبد

کاهش بار سمی

امروزه، افراد بسیاری در معرض سموم و آلاینده های مختلف در هوا قرار دارند. کبد ممکن است توانایی رسیدگی به میزان زیاد آلاینده هایی که روزانه با آنها مواجه هستیم را نداشته باشد. این مواد شیمیایی می توانند در محصولات زیبایی، دود، بنزین، رنگ، محصولات شوینده و پاک کننده خانگی، و بسیاری مکان های دیگر وجود داشته باشند.

همچنین، سموم در غذاها و نوشیدنی ها از جمله موارد زیر پنهان شده اند:

- الکل

- محصولات غیر ارگانیک

- ماهی های پرورشی

- آب

- غذاهای بسته بندی شده

به خاطر داشته باشید که پوست بزرگترین اندام بدن انسان محسوب می شود و می تواند هرچه با آن در تماس باشد را جذب کند. تا حد امکان از محصولاتی که حاوی مواد بحث برانگیز هستند و احساس خوبی برای خوردن یا استفاده از آنها ندارید، پرهیز کنید.

به حداقل رساندن مصرف خوراکی های مضر برای کبد

از جمله غذاها و نوشیدنی های مضر برای کبد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- الکل

- قندهای افزوده

- غذاهای سرخ شده

- نمک

- کربوهیدرات های پالایش ده

- گوشت قرمز

افزودن گیاهان دارویی و سبزیجات به رژیم غذایی

از جمله گزینه های مناسب در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

چای بابونه

این گیاه دارویی سرشار از ویتامین B است که به عنوان یک کاتالیزور برای متیلاسیون عمل می کند. متیلاسیون فرآیندی است که امکان سم زدایی را برای بدن فراهم می کند، در نتیجه، از عملکرد مطلوب کبد اطمینان حاصل می شود.

خار مریم

گیاه خار مریم به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته و تاثیر مثبت آن بر شرایط کبد و بهبود بیماری هایی مانند هپاتیت و بیماری کبد چرب الکلی تایید شده است. خار مریم نه تنها در حذف سموم انباشته شده نقش دارد، بلکه به احیای سلول های کبد نیز کمک می کند. خار مریم به اشکال مختلف مانند چای و کپسول در دسترس است.

سیر

سیر یک ابرماده غذایی است که فهرستی طولانی از فواید سلامت را ارائه می کند که از کاهش فشار خون تا افزایش میکروب های مفید روده و تقویت کبد را شامل می شود. این گیاه دارویی از طریق فعال کردن آنزیم های مسئول تجزیه چربی ها و حذف موفقیت آمیز آنها به بهبود شرایط کبد کمک می کند.

سبزیجات چلیپایی

بروکلی، جوانه های بروکلی، جوانه های بروکسل، کلم و گل کلم از سبزیجات گوگردی شناخته شده هستند. آنها حاوی آنتی اکسیدانی قوی به نام گلوتاتیون هستند که مراحل سم زدایی کبد را فعال می کند. برای زنانی که با بی تعادلی های هورمونی مواجه هستند، سبزیجات چلیپایی به کاهش استروژن اضافه در بدن نیز کمک می کنند.

چغندر

چغندر نیز همانند سیر فعالیت آنزیمی را افزایش داده و کارایی دفع سموم را افزایش می دهد.

شبدر قرمز

شبدر قرمز که به صورت مکمل در دسترس است، یک گیاه دارویی بسیار قوی محسوب می شود. شبدر قرمز می تواند به حذف سموم نه تنها از کبد، بلکه طحال و سیستم لنفاوی نیز کمک کند.

ریشه بورداک

ریشه شفابخش گیاه بورداک یا بابا آدم یک ادرارآور طبیعی است، از این رو، به دفع سموم و فلزات سنگین از طریق افزایش دفع مایع از بدن کمک می کند. این گیاه به تقویت سیستم لنفاوی نیز کمک می کند.

روغن کرچک

روغن کرچک محصولی شفابخش و مفید است که اغلب نادیده گرفته می شود. این روغن فعالیت سیستم لنفاوی و گردش خون را تحریک می کند که به پاکسازی سموم ناخواسته در بدن کمک می کند. روغن کرچک میزان ارسال خون سرشار از اکسیژن و مواد مغذی به کبد را افزایش می دهد که روند سم زدایی را تسهیل می کند.

سخن پایانی

در جستجوی سلامت مطلوب، افراد بسیاری شرایط کبد که یکی از مهم‌ترین بخش های بدن است را نادیده می گیرند. این اندام در قسمت بالا سمت راست شکم زیر قفسه سینه قرار گرفته است و وظیفه سنگین سم زدایی و حذف هورمون ها و سموم اضافه از بدن را بر عهده دارد.

در دنیای امروز، مواجهه با سموم اجتناب ناپذیر است. همراه با استرس و برخی عوامل دیگر، کبد ما به سختی در تلاش است تا وظایف ضروری خود را انجام دهد.

انجام اقداماتی مانند کاهش بار سمی و مصرف غذاهای سالم که به سم زدایی کبد کمک می کنند می تواند به بدن ما در پاکسازی مواد مضر و سمی و دستیابی به سلامت مطلوب کمک کند.