زانو بزرگترین مفصل و البته یکی از پیچیده‌ترین آنها در بدن انسان است، از این رو، یکی از مستعدترین بخش های بدن برای مواجه با مشکل نیز محسوب می شود. این می تواند مسائل مختلفی از بیماری های مزمن تا آسیب دیدگی های حاد را شامل شود که موجب تورم زانو می شوند. تورم زانو می تواند انجام حرکات روزانه مانند راه رفتن و نشت و برخاست را دشوار یا حتی دردناک سازد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "پریونشن"، برای مقابله با این شرایط باید دلیل تورم زانوی شما شناسایی شود تا امکان انتخاب روش درمان مناسب برای آن وجود داشته باشد. در ادامه با چند دلیل شایع تورم زانو بیشتر آشنا می شویم.

آسیب دیدگی

آسیب دیدگی موجب یک واکنش التهابی در بدن می شود که بروز تورم را در پی دارد. بلافاصله پس از آسیب، جریان خون به این قسمت افزایش می یابد که هجوم مایعات، پروتئین ها و گلبول های سفید مورد نیاز برای آغاز روند بهبودی را به همراه دارد. در نتیجه، بخش آسیب دیده قرمز و متورم می شود.

دو آسیب دیدگی شایع زانو شامل پارگی ACL یا رباط صلیبی جلویی و پارگی مینیسک (غضروفی که بین استخوان های ران و ساق قرار دارد) می شوند.

آرتریت

آرتریت یک اصطلاح کلی برای التهاب یک مفصل است که به ویژه در زانو شایع است. آرتریت به مرور زمان شکل می گیرد (اغلب با افزایش سن) و معمولا موجب تورم، سفتی، دردناک و دشوار شدن حرکت زانوها می شود.

زانوها بیشتر مواقع تحت تاثیر دو نوع آرتریت قرار می گیرند که شامل استئوآرتریت (آرتروز) و آرتریت روماتوئید می شوند. در استئوآرتریت که شایع‌ترین نوع آرتریت است، غضروف موجود در زانو به مرور زمان دچار فرسایش می شود. از سوی دیگر، در آرتریت روماتوئید سیستم ایمنی به مفصل حمله می کند و به بافت های همبند و استخوان های آن آسیب وارد می کند.

نقرس

از نظر فنی، نقرس نوعی از آرتریت است و به واسطه سطوح بالای اسید اوریک در بدن و تشکیل کریستال های اورات در مفصل شکل می گیرد که بروز درد شدید، تورم، و قرمزی را به همراه دارد.

اگرچه نقرس بیشتر مفصل انگشت بزرگ پا را تحت تاثیر قرار می دهد، اما می تواند در دیگر مفاصل بدن، از جمله زانو، مچ دست و انگشتان نیز شکل بگیرد. نقرس بیشتر در مفاصل اندام های انتهایی، مانند انگشتان دست و پا، رخ می دهد زیرا این مفاصل به طور معمول از دمای پایین‌تری برخوردار هستند که محیطی بهتر برای تشکیل کریستال است.

افرادی دارای اضافه وزن و آنهایی که سابقه خانوادگی ابتلا به نقرس را دارند، احتمال بیشتری دارد به این شرایط مبتلا شوند.

سودونقرس

سودونقرس که به نام نقرس کاذب یا بیماری رسوب دی هیدرات پیروفسفات کلسیم (CPPD) نیز شناخته می شود می تواند موجب تورم مفصل زانو شود. همانند نقرس، سودونقرس نیز نوعی از آرتریت در نظر گرفته می شود. برخلاف نقرس، سودونقرس در درجه نخست مچ دست ها و زانوها را تحت تاثیر قرار می دهد. در سودونقرس، نوعی از کریستال های کلسیم در غضروف و مایع مفصل انباشته می شود که همانند نقرس به بروز درد ناگهانی و تورم منجر می شود.

سودونقرس معمولا افراد بالای 60 سال را تحت تاثیر قرار می دهد. افراد مبتلا به استئوآرتریت، مشکلات تیروئید یا متابولیک، و بیماری کلیوی احتمال بیشتری دارد این شرایط را تجربه کنند.

بورسیت

بورسیت شرایط دیگری است که می تواند موجب تورم زانوها شود و اغلب با آرتریت اشتباه گرفته می شود، اگرچه شرایطی کاملا متفاوت است. بورسیت واکنشی است که در آن کیسه های کوچک حاوی مایع، رگ های خونی و پایانه های عصبی که مانند بالش عمل کرده و اصطکاک بین استخوان‌ها و تاندون‌ها و عضلات اطراف مفصل را کاهش می‌دهد و به نام بورس شناخته می شوند، ملتهب می شوند. بورسیت معمولا به مرور زمان و در نتیجه فشار اضافه و اصطکاک روی مفصل در قسمت جلوی زانوها رخ می دهد.

رگ های خونی کوچک دچار خونریزی شده و بورس مایع اضافه تولید می کند که به تورم منجر می شود. این کیسه های ملتهب که می توانند به هر شکل و اندازه ای درآیند می توانند هنگام اعمال فشار فوق العاده دردناک باشند.

بورسیت بین افرادی که از زانوهای خود زیاد کار می کشند، بسیار رایج است و البته زمین خوردن نیز می تواند موجب این شرایط شود.

کیست بیکر

کیست بیکر که به نام های کیست پوپلیتئال یا کیست سینوویال نیز شناخته می شود، توده های حاوی مایع هستند که پشت زانوها شکل می گیرند. آنها بسیار شایع هستند و نباید بیش از حد نگران مواجهه با آنها شد.

در اعماق مفصل زانو لایه ای نازک از بافت به نام «کپسول» بین استخوان ها وجود دارد. زمانی که آسیب دیدگی موجب تورم در مفصل زانو می شود، فشار، مایع اضافه در کپسول را به پشت مفصل زانو هدایت می کند که به شکل گیری آنچه شبیه توپی متورم در پشت زانو به نظر می رسد، منجر می شود.

کیست بیکر معمولا چندان دردناک نیست و اغلب به واسطه آرتریت یا یک آسیب دیدگی حاد در زانو رخ می دهد. در برخی موارد، آنها به خودی خود از بین می روند، اما در صورت عدم درمان دلیل زمینه ای اغلب دوباره ظاهر می شوند.

عفونت

عفونت در مفصل زانو یکی از دلایل شایع تورم در این بخش از بدن است. زمانی که زانو عفونی می شود، این مفصل به سرعت متورم، قرمز و داغ می شود. در صورت عدم درمان، عفونت می تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار داده و موجب تب و لرز شود.

اگرچه عفونت می تواند به واسطه یک جراحت زانو رخ دهد، اما امکان سرایت آن از قسمت های دیگر بدن، مانند دستگاه ادراری یا دستگاه تنفسی به مفاصل از طریق جریان خون نیز وجود دارد.

بیماری لایم

بیماری لایم که یک عفونت باکتریایی منتقله به انسان ناشی از گزش کنه است در صورت عدم درمان می تواند به مرور زمان مفاصل انسان را تحت تاثیر قرار دهد. در مواردی که تورم زانو بدون دلیلی مشخص و منطقی شکل گرفته است، پزشکان بیماری لایم را به عنوان یک دلیل احتمالی مد نظر قرار می دهند.

بیماری لایم می تواند به روش های مختلفی از جمله تورم مفصل خود را نشان دهد. به طور خاص، زانوها مستعد آرتریت شدید مرتبط با بیماری لایم، درد و تورم هستند.

این علائم به طور معمول با پیشرفت بیماری و طی گذشت چند روز تا چند ماه پس از گزش اولیه ظاهر می شوند. اما از نشانه های اولیه بیماری لایم می توان به راش پوستی به شکل تخته هدف و علائم شبه آنفلوآنزا مانند خستگی، تب، سردرد، عضله درد، و سفتی گردن اشاره کرد. درمان بیماری لایم معمولا شامل یک دوره مصرف آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری ها می شود.

بیماری خودایمنی

افزون بر آرتریت روماتوئید، بیماری های خودایمنی - حمله سیستم ایمنی به خود بدن - دیگر نیز می توانند به تورم و درد در سراسر بدن، از جمله زانوها منجر شوند.

اگرچه کمتر شایع است، اما بیماری های خودایمنی، مانند لوپوس، ممکن است موجب تورم شوند. همانند بیماری لایم، این شرایط ممکن است زمانی که دلیلی مشخص برای تورم زانوها وجود ندارد، مد نظر قرار بگیرند. در کنار درد و تورم، افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی اغلب خستگی مزمن، عضله درد و تب خفیف را تجربه می کنند.