شیمی درمانی یکی از روش های درمان رایج بیماری سرطان است. اما این روش درمان عوارض جانبی بسیاری برای بدن به همراه دارد که از آن جمله می توان به ریزش مو، مشکلات گوارشی و خشکی دهان اشاره کرد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ریدرز دایجست"، یکی از اقداماتی که می توان برای به حداقل رساندن عوارض شیمی درمانی مد نظر قرار داد افزودن برخی مواد غذایی به رژیم غذایی است. البته رژیم غذایی برای هر بیمار مبتلا به سرطان باید طی مرحله شیمی درمانی توسط پزشک وی شخصی سازی شود.
هویج یکی از مواد غذایی رایج در هر رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به سرطان است. بنابر نتایج پژوهشی که توسط موسسه پژوهش های گیاهی و غذایی نیوزیلند انجام شد، برخی ترکیبات موجود در هویج که در جعفری نیز وجود دارند، می توانند به واسطه توقف مکانیزمی در بدن که گاهی وقات با درمان سرطان تداخل ایجاد می کند، کارایی شیمی درمانی را افزایش دهد.
خشکی دهان - یکی از عوارض جانبی شایع شیمی درمانی - عمل بلع را دشوار می سازد، اما با مرطوب کردن غذا با استفاده از سس ها، آب گوشت یا حتی شیر کم چرب می توانید به تسهیل عمل بلع کمک کنید. تبدیل کردن غذاها به حالت مایع در یک دستگاه مخلوط کن نیز به قورت دادن راحتتر وعده غذایی شما کمک می کند.
غذاهای ملایم (Bland Foods) مانند برنج، موز، سیب پخته، و نان تست خشک می توانند به بهبود اسهال ناشی از شیمی درمانی کمک کنند. از غذاهای چرب، میوه های خام و محصولات غلات کامل پرهیز کنید زیرا می توانند شرایط اسهال را وخیمتر سازند.
از سوی دیگر، اگر با یبوست ناشی از شیمی درمانی مواجه هستید، مصرف مقدار فراوان مایعات و غذاهای سرشار از فیبر، مانند نان های غلات کامل، میوه های خشک، و لوبیا یا نخود خشک به بهبود شرایط دستگاه گوارش کمک خواهد کرد. موسسه ملی سرطان آمریکا نوشیدن هشت تا 12 لیوان مایع در روز برای افرادی که تحت درمان سرطان قرار دارند را توصیه کرده است.
بی اشتهایی یکی از عوارض جانبی شایع شیمی درمانی است، اما به جای این که خود را وادار به مصرف وعده های غذایی بزرگ کنید، پنج یا شش وعده غذایی کوچکتر در روز مصرف کنید تا مواد مغذی لازم را دریافت کرده و انرژی مورد نیاز بدن خود را تامین کنید. افزودن مکمل های پروتئین و غذاهای پر کالری به رژیم غذایی به حفظ وزن سالم کمک می کند. با این وجود، رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به سرطان متفاوت است، از این رو، با پزشک خود درباره شخصی سازی وعده های غذایی بر اساس نوع بیماری و نیازهایی که دارید، مشورت کنید.
شیمی درمانی اغلب موجب ناراحتی معده و حالت تهوع می شود، اما آبنبات های زنجبیلی می توانند در بهبود این شرایط بسیار موثر باشند. مصرف آبنبات های زنجبیلی به تسکین سرگیجه و آرامش معده شما کمک خواهد کرد.
زخم های دهان می توانند غذا خوردن را حتی زمانی که نرمترین غذاها مصرف می شوند، دردناک و دشوار سازد. اگر درمان سرطان موجب بروز زخم و احساس درد در دهان شما شده است، غذاهای پوره شده که بلع آنها آسان است، مانند کاستارد، برنج، تخم مرغ، و سوپ ها را مد نظر قرار دهید. هرچه غذاها ملایمتر باشند، بهتر است زیرا نمک و ادویه ها می توانند زخم ها را هرچه بیشتر دردناک سازند. از غذاهای ترد و تیز مانند کراکرها، چیپس، و سبزی های خام و همچنین غذاهای تند مانند سس های تند، کاری، سالسا، و فلفل های چیلی پرهیز کنید زیرا زخم ها را تحریک می کنند.
افزودن غذاهای شیرین و ترش به رژیم غذایی می تواند از بروز خشکی دهان پیشگیری کند. نوشیدن مایعات مانند لیموناد و آب پرتقال به تولید بزاق بیشتر کمک می کند زیرا ترشی آنها غدد بزاق را تحریک می کند. با این وجود، اگر درمان سرطان موجب بروز زخم در دهان یا گلوی شما شده است از مصرف این قبیل مواد غذایی پرهیز کنید زیرا علائم را تشدید می کنند.
یک رژیم غذایی سالم برای بیماران مبتلا به سرطان همواره باید شامل پیاز و سیر باشد. این مبارزان قدرتمند در برابر سرطان حاوی سطوح بالای آنتی اکسیدان ها هستند که دیوارهای دفاعی طبیعی سیستم ایمنی بدن در برابر سرطان را تقویت می کنند. برخی پژوهش ها نشان داده اند که پیازهایی با عطر و طعم قوی می توانند حتی رشد برخی سلول های سرطانی را مهار کنند.
موسسه ملی سرطان آمریکا مصرف پروتئین بیشتر زمانی که روند شیمی درمانی را پشت سر می گذارید را توصیه کرده است زیرا به کسب انرژی مورد نیاز بدن و حفظ قدرت ماهیچه ها کمک می کند. پروتئین های بدون چربی مانند ماهی، تخم مرغ، توفو، و مرغ را انتخاب کنید.
آجیل برزیلی، غذاهای دریایی، جو دوسر، و برنج قهوه ای همگی منابعی عالی برای سلنیم هستند که یک ماده معدنی مفید برای مبارزه با سرطان محسوب می شود. مطالعه ای که در نشریه Journal of Biological Chemistry منتشر شد، نشان داد که ترکیبات سلنیم سیستم ایمنی را تقویت می کنند و امکان مبارزه با برخی انواع سرطان، مانند لوسمی و ملانوم را فراهم می کند. با این وجود، از مصرف نرمتنان صدفدار و ماهی خام پرهیز کنید زیرا می توانند شما را در معرض خطر بیماری هایی با منشا غذایی قرار دهند. مصرف ماهی های آب شیرین، مانند سالمون را مد نظر قرار داده و همواره آنها را به خوبی بپزید.