زوال عقل اصطلاحی است که برای تعریف گروهی از بیماری ها استفاده می شود که بر تفکر، حافظه، و رفتار اثرگذار هستند، به گونه ای که زندگی روزمره فرد را مختل می کنند.

تردیدی وجود ندارد که زوال عقل بیماری وحشتناکی محسوب می شود، اما گزارشی جدید در آمریکا نشان داده است که آمار مربوط به مرگ و میر ناشی از این شرایط نیز به طور روزافزون در حال افزایش است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "پریونشن"، گزارشی که توسط مرکز ملی آمار سلامت آمریکا منتشر شده است، نشان می دهد که آمار مرگ شهروندان این کشور به واسطه زوال عقل طی کمتر از دو دهه گذشته دو برابر افزایش داشته است. زوال عقل دلیل 30.5 مرگ در هر 100 هزار نفر طی سال 2000 بوده و این آمار در سال 2017 برابر با 66.7 مرگ در هر 100 هزار نفر بوده است. بیماری آلزایمر، شایع‌ترین شکل زوال عقل، سهمی 46 درصدی از مرگ های ناشی از زوال عقل در سال 2017 را به خود اختصاص داده است.

زوال عقل اصطلاحی است که برای تعریف گروهی از بیماری ها استفاده می شود که بر تفکر، حافظه، و رفتار اثرگذار هستند، به گونه ای که زندگی روزمره فرد را مختل می کنند. به گفته موسسه ملی کهنسالی آمریکا، این شرایط شامل بیماری آلزایمر، زوال عقل لوی بادی، اختلالات پیشانی‌گیجگاهی، و زوال عقل عروقی می شوند.

چرا افراد بیشتری به واسطه زوال عقل جان خود را از دست می دهند؟

به گفته کارشناسان، احتمالا ترکیبی از عوامل موجب افزایش آمار مرگ و میر ناشی از زوال عقل شده است. امروزه، مردم بیشتر عمر کرده و وارد دوران پیری می شوند و می دانیم که افزایش سن بزرگترین عامل خطرآفرین غیر قابل تغییر برای زوال عقل محسوب می شود.

افزون بر این، آگاهی بیشتری از بیماری زوال عقل بین جامعه پزشکی و به طور کلی مردم وجود دارد، اگرچه روشی که زوال عقل تشخیص داده می شود، تغییر نکرده است. امروزه، بیشتر از گذشته در پی موارد زوال عقل هستیم که می تواند دلیل دیگری برای رشد آمار در این زمینه باشد.

زوال عقل چگونه موجب مرگ شما می شود؟

زمانی که زوال عقل پیشرفت می کند، بافت مغز انسان کوچک شده و افراد مبتلا به این بیماری نمی توانند از خود مراقبت کرده یا حتی با دیگران ارتباط برقرار کنند. با گذشت زمان، این شرایط می تواند به مرگ ناشی از عوارض کشنده بیماری منجر شود.

عفونت ها

بسیاری از افراد مبتلا به زوال عقل با مشکلات غذا خوردن، مانند دشواری در بلع، مواجه هستند. زمانی که فرد نمی تواند غذا را به درستی قورت دهد، غذا یا نوشیدنی می تواند به جای مری وارد نای شده و در نهایت به ریه ها راه یابد که این شرایط می تواند ابتلا به سینه پهلو را در پی داشته باشد. زمانی که سینه پهلوی باکتریایی درمان نشود، می تواند به دیگر قسمت های بدن سرایت کرده و به طور بالقوه به سپسیس یا گندخونی منجر شود که یک واکنش شدید سیستم ایمنی بوده و می تواند مرگبار باشد. مهم‌تر این که بیمار ممکن است به واسطه ناتوانی در بلع با کم آبی بدن یا سوء تغذیه مواجه شود.

بیماری هایی که به درستی تشخیص داده نمی شوند

بیماری های جدی دیگر مانند آنفلوآنزا اگر از شدت کافی برخوردار باشند می توانند موجب مرگ بیماران مبتلا به زوال عقل شوند. افراد مبتلا به زوال عقل پیشرفته قادر به تکلم درست نیستند و ممکن است قادر به بیان شرایط بد خود نباشند که می تواند موجب تاخیر در تشخیص یک بیماری در زمان مناسب شود. زمانی که بیماری سرانجام تشخیص داده می شود، ممکن است پیشرفت چشمگیری داشته و بخش های دیگر بدن را نیز تحت تاثیر قرار داشته باشد در حالی که اگر فرد به زوال عقل مبتلا نبود، این شرایط رخ نمی داد.

زمین خوردن های مرگبار

زمین خوردن می تواند دلیل مرگ مرتبط با زوال عقل باشد. افراد مبتلا به زوال عقل درک درستی درباره محدودیت های خود ندارند و ممکن است کارهای مخاطره آمیزی، مانند راه رفتن بدون استفاده از ابزار کمکی را انجام دهند که صورت برخورداری از سلامت کامل این کار را نمی کردند. زمین خوردن با خطر آسیب دیدگی جدی و مرگ همراه است. در حقیقت، زمین خوردن از دلایل اصلی مرگ ناشی از آسیب های ناخواسته در افراد 65 ساله یا پیرتر محسوب می شود.

علائم اولیه زوال عقل چه چیزهایی هستند؟

این که گاهی اوقات در زندگی خود با فراموشی مواجه شوید، مساله ای طبیعی است، به ویژه اگر سن شما افزایش یافته است. با پیر شدن مغز، این اندام کوچک‌تر و کندتر می شود. بیشتر افراد با افزایش سن تغییر در شرایط حافظه خود را تجربه می کنند. از مشکلات عادی حافظه می توان به فراموشی نام آشنایان، و یا این که برای چه در یخچال را باز کرده یا وارد اتاقی شده اید، اشاره کرد.

اما زمانی که مشکلات حافظه موجب اختلال در فعالیت های روزانه شده و با تکرر بیشتر رخ می دهند، این می تواند نشانه اولیه زوال عقل باشد. این به معنای آن است که فرد در مسائلی مانند فعالیت های کاری، سرگرمی، فعالیت های اجتماعی، روابط خانوادگی و پرداخت قبوض با مشکل مواجه می شود.

اگر یکی از اعضای خانواده شما موارد زیر را انجام می دهد، بهترین گزینه مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق شرایط است:

بیان مکرر پرسشی یکسان

فراموش کردن واژه/عبارت یا موضوع هنگام صحبت کردن

استفاده از واژه نادرست در مکالمات، مانند صندلی به جای مبل

طولانی‌تر شدن زمان انجام فعالیت های روزانه، مانند پرداخت قبوض یا مدیریت نامه ها

قرار دادن اشیا در مکانی اشتباه در خانه به صورت مکرر

گم شدن هنگام پیاده‌روی یا رانندگی در مناطق نسبتا آشنا

تغییرات ناگهانی یا غیر قابل توضیح در خلق و خو، شخصیت یا رفتار بدون دلیلی مشخص

آیا می توان از زوال عقل پیشگیری کرد؟

موارد ناشناخته بسیاری همچنان درباره زوال عقل و دلایل آن وجود دارند، اما به طور کلی می توان خطر ابتلا به این بیماری را با ورزش منظم، حضور منظم در فعالیت های اجتماعی، دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم که بر مصرف میوه ها، سبزی های برگدار سبز، غلات کامل و پروتئین های مفید مانند ماهی استوار است، تحریک مکرر مغز با انجام فعالیت هایی مانند حل جدول، خواب منظم و کافی و مدیریت استرس کاهش داد.