ورم لثه شایع‌ترین و خفیف‌ترین شکل بیماری لثه است. درمان به موقع برای جلوگیری از پیشرفت این شرایط ضروری است و خوشبختانه این کار به راحتی امکان پذیر است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "کر2"، ورم لثه اصطلاحی است که برای لثه های ملتهب استفاده می شود. این شرایط به واسطه شکل گیری پلاک که حاصل فعالیت باکتری های مضر در دهان است، رخ می دهد. ورم لثه به طور معمول خود را با خونریزی لثه ها پس از مسواک زدن نشان می دهد.

از آنجایی که ورم لثه خفیف‌ترین شکل بیماری پریودنتال (بیماری لثه) است، در صورت اقدام به موقع به راحتی درمان پذیر است. اما در صورت عدم درمان، شرایط این بیماری وخیم‌تر شده و می تواند به شکل گیری مشکلاتی مانند شل شدن دندان ها و حتی از دست دادن آنها منجر شود. مرحله پیشرفت شدید ورم لثه به نام پریودنتیت شناخته می شود.

پریودونتیت شامل سه مرحله است و درمان سریع و به موقع آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نشانه ها و علائم ورم لثه چیست؟

نشانه ها و علائمی متعددی با پیشرفت ورم لثه شکل می گیرند که از رایج‌ترین نمونه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

قرمزی و تورم لثه ها

خونریزی لثه ها پس از مسواک زدن، بویژه پس از استفاده از نخ دندان

حساسیت لثه ها

عفونت بین لثه ها و دندان ها

بوی بد دهان

پس روی لثه ها

دندان درد یا شل شدن دندان ها (مرحله شدید)

از دست دادن دندان (مرحله شدید)

درمان پزشکی ورم لثه

رعایت بهداشت خوب دهان و دندان نخستین مرحله درمان ورم لثه است که در این راستا می توان اقداماتی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان روزانه و ترک تنباکو و سیگار کشیدن را مد نظر قرار داد.

برای از بین بردن پلاک و باکتری های مضر در دهان، دندانپزشک می تواند پاکسازی حرفه ای را انجام دهد. بر همین اساس، مراجعه منظم (حداقل یک بار در سال) به دندانپزشک اهمیت دارد.

انواع مختلف دهانشویه های تجاری و تجویزی نیز در بازار موجود هستند.

کلر هگزیدین گلوکونات یک دهانشویه تجویزی است که ورم لثه را با کاهش باکتری های مضر در دهان درمان می کند. این محصول به شکل ژل نیز در دسترس است.

دهانشویه های ضد باکتری عادی که بدون نسخه قابل خریداری هستند نیز زمانی که به همراه مسواک و نخ دندان استفاده شوند به بهبود ورم لثه کمک می کنند.

درمان آب نمک

شستشوی دهان با آب نمک به مدت حدود 30 ثانیه برای کاهش التهاب، پشتیبانی از سلامت لثه ها و تسریع روند بهبودی ورم لثه گزینه ای خوب محسوب می شود، زیرا نمک به عنوان یک ضد عفونی کننده طبیعی عمل می کند.

نتایج یک مطالعه هشت روزه در آزمایشگاه بهبودی ورم لثه با شستشوی دو دقیقه ای و سه بار در روز دهان با آب نمک را نشان داد. این مطالعه فواید بلند مدت این کار را مورد بررسی قرار نداد و بر همین اساس انجام مطالعات بیشتر روی انسان پیش از پیشنهاد این روش برای مدت زمان طولانی‌تر نیاز است.

درمان غرغره روغن های مفید

یکی دیگر از روش های خانگی برای درمان تورم و خونریزی لثه ها غرغره روغن است که شامل چرخاندن یا نگه داشتن روغن برای 20 تا 30 دقیقه در دهان می شود. به طور معمول، یک قاشق غذاخوری از روغن های کنجد، نارگیل، آریمیدادی یا آفتابگردان استفاده می شود.

مطالعات بسیاری فواید این روش برای از بین بردن پلاک، باکتری ها و سلامت کلی دهان و دندان را مورد بررسی قرار داده اند.

روغن نارگیل

اسید لوریک موجود در روغن نارگیل به واسطه اثرات ضد التهابی و ضد باکتریایی خود شناخته شده است. این به معنای توانایی بالقوه این روغن در کاهش التهاب لثه و جمعیت باکتری های بد مسبب آن است.

چندین مطالعه نشان داده اند که استفاده از روغن نارگیل در زمینه کمک به کاهش باکتری های مضر دهان و پلاک عملکردی مشابه با دهانشویه تجویزی دارد.

روغن کنجد

پژوهش ها در زمینه روغن کنجد نتایجی یکدست را درباره بهبود ورم لثه نشان نداده اند. چندین مطالعه به فواید آن اشاره داشته اند. به عنوان مثال، نتایج یک مطالعه کاهش پلاک و ورم لثه به واسطه استفاده از روغن کنجد طی 10 روز را نشان داد.

اما همه مطالعه ها کارایی مشابه با دهانشویه های تجویزی را نشان نداده اند. به عنوان مثال، نتایج یک مطالعه با حضور 52 کودک هیچ گونه کاهشی را در جمعیت باکتری های دهان و اثرگذاری روی ورم لثه پس از استفاده روزانه از روغن کنجد به مدت دو هفته را نشان نداد.

روغن آریمیدادی

روغن آریمیدادی یک محصول گیاهی است که در پزشکی سنتی هندی استفاده می شود.

نتایج مطالعه ای جدید با حضور 45 بزرگسال جوان نشان داد که کارایی چرخاندن روغن آریمیدادی دو بار در روز و به مدت 21 روز در زمینه پیشگیری از شکل گیری پلاک و ورم لثه با دهانشویه تجویزی قابل مقایسه بوده است.

با این وجود، باید اشاره داشت که استفاده از این روش با پاکسازی حرفه ای دندان ها و روتین بهداشتی دندان همراه بود.

روغن آفتابگردان

پژوهش ها در زمینه روغن آفتابگردان چندان گسترده نیستند. تنها یک مطالعه با حضور 10 شرکت کننده نشان داده است که نشانگرهای شکل گیری پلاک و ورم لثه طی 45 روز از زمان استفاده از روغن آفتابگردان کاهش یافته اند.

کدام روغن بهتر است؟

در مجموع، پژوهش های فعلی نشان داده اند که استفاده از روغن نارگیل در صورت همراهی با مسواک زدن و استفاده منظم از نخ دندان می تواند به اندازه دهانشویه های تجویزی موثر باشد.

اما روغن های نارگیل، آریمیدادی و کنجد گزینه های گران قیمت محسوب می شوند. اگر هزینه برای شما مساله ساز است، استفاده از دهانشویه های ضد باکتری عادی یا نمونه های تجویزی توسط دندانپزشک به همراه مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را مد نظر قرار دهید.

گزینه های موضعی

از زردچوبه و میخک می توان برای تولید یک ژل موضعی که ممکن است التهاب و پلاک را کاهش دهد، استفاده کرد.

ماده فعال موجود در زردچوبه به نام کورکومین دارای ویژگی های ضد التهابی است.

با این وجود، طی مطالعات صورت گرفته استفاده از ژل زردچوبه به اندازه ژل کلر هگزیدین یا دهانشویه های تجویزی کارایی نداشته است.

مشابه با زردچوبه، میخک نیز از ویژگی های ضد التهابی و ضد باکتری برخوردار است. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که میخک از پتانسیل درمان بیماری پریودنتال برخوردار است. متاسفانه، مطالعات گسترده ای در زمینه تاثیر این محصول بر ورم لثه در انسان انجام نشده است و به پژوهش های بیشتر برای کسب نتایج دقیق نیاز است.