اگر هر بار پس از مصرف شیر دچار اسهال می شوید، احتمالا یک بیماری زمینه ای موجب این شرایط می شود. عدم تحمل لاکتوز و آلرژی به شیر ممکن است مقصران اصلی در این زمینه باشند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "نیو هلث ادوایزر"، اگرچه اغلب به عنوان مواردی مشابه در نظر گرفته می شوند، اما عدم تحمل لاکتوز و آلرژی به شیر دو موضوع کاملا متفاوت هستند و هر دو می توانند پس از مصرف شیر به شکل گیری اسهال منجر شوند.
هنگامی که با کمبود آنزیم لاکتاز که مسئول گوارش لاکتوز در دستگاه گوارش است، مواجه باشید، به عدم تحمل لاکتوز مبتلا می شوید. افراد مبتلا به این شرایط توانایی گوارش لاکتوز موجود در شیر را ندارند و از این رو، معمولا پس از مصرف آن دچار اسهال می شوند. در شرایطی که به عنوان یک وضعیت تهدیدکننده زندگی در نظر گرفته نمی شود، عدم تحمل لاکتوز می تواند علائمی بسیار ناخوشایند را موجب شود که به طور معمول 15 دقیقه تا دو ساعت پس از مصرف شیر یا دیگر غذاهای حاوی لاکتوز پدیدار می شوند. از دیگر علائم رایج عدم تحمل لاکتوز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
گرفتگی های شکمی
حالت تهوع
استفراغ
شکل گیری گاز
آلرژی به شیر زمانی شکل می گیرد که شما به پروتئین شیر، چه وی و چه کازئین، واکنش نشان می دهید. اسهال یکی از رایجترین علائم آلرژی به شیر است. در شرایطی که شیر تهیه شده از هر پستانداری می تواند موجب این شرایط شود، شیر گاو مقصر اصلی شناخته می شود. نشانه ها و علائم به طور معمول بین پنج دقیقه تا سه ساعت پس از خوردن یا نوشیدن غذای حاوی شیر پدیدار می شوند.
علائم فوری می توانند شامل موارد زیر شوند:
خس خس کردن
کهیر زدن
استفراغ
جدا از اسهال، علائمی که پس از گذشت مدت زمان بیشتر شکل می گیرند، شامل موارد زیر می شوند:
گرفتگی های شکمی
مدفوع شل
مدفوع خون آلود
آبریزش بینی
سرفه
راش پوستی، معمولا اطراف دهان
اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا باشید در گوارش قند موجود در شیر با مشکل مواجه هستید. این یک مشکل گوارشی محسوب می شود.
آلرژی به شیر با سیستم ایمنی بدن انسان در ارتباط است. در این شرایط، یک آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولین E پروتئین های موجود در شیر را به عنوان مواد مضر شناسایی می کند و تلاش می کند آنها را از بین ببرد، که واکنش های سیستم ایمنی را موجب می شود.
اگرچه آلرژی به شیر و عدم تحمل لاکتوز مشابه به نظر می رسند، اما در واقع بسیار متفاوت هستند و بر همین اساس، خود فرد نباید به تشخیص مشکل اقدام کند. اسهال پس از نوشیدن شیر یک علامت برای هر دو شرایط محسوب می شود و تنها یک پزشک می تواند تشخیص دهد شما از کدام یک رنج می برید.
عدم تحمل لاکتوز قابل درمان نیست، اما این به معنای آن نیست که قابل مدیریت نیز نباشد. روش های مختلفی برای کنترل علائم و پرهیز از محرک ها وجود دارند. ممکن است پیش از این که تکنیک مناسب برای خود را پیدا کنید مجبور به امتحان کردن گزینه های مختلف باشید.
یک فرد عادی می تواند روزانه مقدار 10 گرم لاکتوز مصرف کند، از این رو، شما باید شیر بدون چربی یا کم چرب که حاوی لاکتوز کمتر هستند، مصرف کنید. همچنین، شما می توانید مصرف پنیر چدار که در هر وعده تنها 0.9 گرم لاکتوز دارد را مد نظر قرار دهید. ابتدا مقدار اندکی مصرف کنید تا ببینید واکنش بدن چگونه است.
گاهی اوقات مصرف شیر یا محصولات لبنی به همراه نوع دیگری از مواد غذایی می تواند علائم غیر قابل تحمل لاکتوز را از بین ببرد. به عنوان مثال، مصرف جو دوسر با شیر یا پنیر به همراه نان ممکن است شدت واکنش بدن را کاهش دهد.
به جای مصرف مقدار زیادی پنیر و نوشیدن یک لیوان بزرگ شیر پس از آن، مصرف روزانه محصولات لبنی در اندازه کوچک را مد نظر قرار دهید. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز اغلب از این طریق با علائم آزاردهنده مصرف شیر مواجه نمی شوند.
انواع مختلفی از محصولات لبنی که میزان لاکتوز موجود در آنها کاهش یافته است در بازار وجود دارند. برای برخی افراد، نوشیدن این نوع شیر یا خوردن محصولاتی که لاکتوز کمتری دارند به شکل گیری نشانه های عدم تحمل لاکتوز منجر نمی شود. با این وجود، افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف این قبیل محصولات دقت کنند زیرا می توانند سطوح قند خون را افزایش دهند.
جایگزین های مختلفی برای شیر و محصولات لبنی در دسترس هستند که از آن جمله می توان به خامه های غیرلبنی، شیر سویا، شیر بادام، پنیر سویا، و توفو اشاره کرد. البته این قبیل محصولات اغلب دارای فواید تغذیه ای مشابه با شیر نیستند.
مکمل های غذایی لاکتاز در دسترس هستند که به گوارش لاکتوز کمک می کنند. مکمل می تواند یک قرص باشد که پیش از مصرف محصولات مبتنی بر شیر یا نوشیدن شیر جویده می شود. برخی دیگر از انواع مکمل ها مایع هستند که می توانند پیش از نوشیدن به شیر اضافه شوند.
شدت عدم تحمل لاکتوز برای بسیاری افراد به اندازه است که تنها راه حل حذف کامل لاکتوز از رژیم غذایی است. این کار چندان آسان نیست زیرا لاکتوز می تواند در محصولات مختلف از جمله برخی داروها، غذاهای آماده و نوشیدنی های فوری وجود داشته باشد.
توجه: اگر از عدم تحمل لاکتوز رنج می برید و مصرف شیر و هر چیز مرتبط به آن را کنار گذاشته اید، مصرف مکمل های حاوی ویتامین D، کلسیم، ریبوفلاوین و پروتئین را پس از مشورت با پزشک فراموش نکنید. همچنین، شما می توانید مواد غذایی سرشار از این مواد مغذی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا از کمبود آنها جلوگیری شود.
اگر اسهال در نتیجه آلرژی به شیر شکل گرفته است، تنها روش مقابله با آن پرهیز از مصرف شیر و محصولات مرتبط با آن است. از آنجایی که شیر در غذاهای مختلفی استفاده می شود، این کار می تواند وظیفه ای دشوار باشد. برخی افراد می توانند برخی محصولات تهیه شده از شیر حرارت دیده مانند غذاهای پخته یا شیر فرآوری شده مانند ماست را مصرف کنند. پزشک شما می تواند در شناسایی غذاهایی که باید از شر آنها خلاص شوید کمک حالتان باشد.
در مواردی که به طور تصادفی چیزی مصرف کرده اید که حاوی شیر بوده است، مصرف قرص های آنتی هیستامین می تواند از شکل گیری واکنش های آلرژیک و علائم پیشگیری کند. این دارو در صورتی که بلافاصله پس از مصرف محصول حاوی شیر دریافت شود، می تواند موثر باشد.
اگر آلرژی شدید است ممکن است با آنافیلاکسی مواجه شوید. این یک واکنش آلرژیک جدی است که می تواند به تورم گلو و مسدود شدن مسیرهای هوایی منجر شود. در این مورد، همراه داشتن اپی نفرین تزریقی اهمیت دارد. پزشک می تواند چگونگی استفاده از آن را در شرایط اضطراری به شما آموزش دهد.