همه ما می دانیم که محصولات تنباکویی مانند سیگار برای سلامت انسان مضر هستند و حتی سیگارهای الکترونیک جدید نیز می توانند دارای سموم مضر باشند. با این وجود، نتایج پژوهش جدید کالج پزشکی تگزاس A&M نشان داده است که نیکوتین به تنهایی و مستقل از تنباکو می تواند به محافظت از مغز طی روند افزایش سن کمک کرده و حتی بیماری های پارکینسون و آلزایمر از مرکز فرماندهی بدن انسان دور نگه دارد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال اکسپرس"، اورسلا وینزر سرهان، استادیار در کالج پزشکی تگزاس A&M و همکارانش دریافته اند که توانایی نیکوتین در محافظت عصبی می تواند تا حدی به واسطه توانایی شناخته شده این ماده در سرکوب اشتها باشد. مطالعه این گروه در نشریه دسترسی آزاد سم شناسی به چاپ رسیده است.
با استفاده از نمونه های حیوانی، وینزر سرهان و همکارانش نیکوتین را به آب آشامیدنی مصرفی حیوانات مورد آزمایش افزودند. سه گروه مختلف از حیوانات غلظت های مختلف نیکوتین (کم، متوسط، و زیاد) را دریافت کردند که به نوعی نشانگر افرادی بود که به ترتیب گاه به گاه سیگار می کشند، افرادی که کم سیگار می کشند و افرادی با مصرف متوسط سیگار بود. افزون بر این، یک گروه کنترل که هیچ نیکوتینی دریافت نمی کرد نیز در کنار این سه گروه زیر بررسی قرار گرفت.
دو گروهی که دوزهای کم و متوسط نیکوتین را دریافت می کردند هیچ سطوحی از ماده مخدر را در جریان خود نشان نداده و هیچ گونه تغییری در میزان غذای مصرفی، وزن بدن یا تعداد گیرنده های موجود در مغز، جایی که نیکوتین عمل می کند، تجربه نکردند. در مقابل، گروهی که غلظت بالای نیکوتین را دریافت می کرد، غذای کمتری مصرف کرده، افزایش وزن کمتری داشت و گیرنده های بیشتری در مغز خود داشتند که نشان می دهد دوزهای بالا نیکوتین به جایی در مغز که می تواند بر رفتار تاثیرگذار باشد، نفوذ کرده است. با این وجود، حتی در دوزهای بالا نیز نشانه هایی درباره عوارض جانبی رفتاری مانند اضطراب هرچه بیشتر که پژوهشگران نگران بروز آن بودند، دیده نشد.
به گفته وینزر سرهان، برخی از مردم می گویند که نیکوتین اضطراب را کاهش می دهد و به همین دلیل است که افراد سیگار می کشند، اما در مقابل گروهی دیگر بر این باورند که نیکوتین اضطراب را افزایش می دهد. ایجاد تغییری منفی روی رفتار آخرین چیزی است که از یک ماده مخدر که در بلند مدت مصرف می شود، انتظار دارید و خوشبختانه در این آزمایش شواهدی مبنی بر اضطراب یافت نشد.
گام بعدی آزمایش آثار ضد پیری بالقوه نیکوتین با استفاده از نمونه های حیوانی پیر بود. اگرچه نتایج اولیه نشان داده اند نیکوتین می تواند افراد مسنتر را از افزایش وزن که در گروه کنترل مشاهده شد، دور نگه دارد، اما وینزر سرهان این مساله را مشخص نکرده است که این شاخص توده بدنی کمتر به انحطاط کمتر مغز منتج می شود یا خیر. همچنین، این مساله که آثار نیکوتین تنها با توانایی سرکوب اشتهای این ماده مرتبط است یا مکانیزم های بیشتری در این زمینه دخیل هستند نیز نامشخص است.
از آنجایی که همچنان موارد مجهول زیادی وجود دارند وینزر سرهان خواستار حفظ احتیاط شده است. به گفته وی، نتایج این مطالعه عاملی برای تشویق سیگار کشیدن نیست زیرا رابطه سیگار کشیدن با بسیاری از مشکلات سلامت اثبات شده است و هر گونه فایده نیکوتین را بی اثر می سازد. اما این مطالعه نشان می دهد که نیکوتین نباید به طور کامل نادیده گرفته شود.
مترجم: محمد مهدی حیدرپور