سیگارهای الکترونیکی بین نوجوانان و جوانان محبوب هستند. دسترسی راحت، تبلیغات جذاب، طعم های مختلف مایع، و باور به این که سیگارهای الکترونیکی نسبت به سیگار عادی کم خطرتر هستند، به افزایش محبوبیت این دستگاه ها بین افراد این گروه سنی کمک کرده است.

سیگارهای الکترونیکی دستگاه هایی مجهز به باتری و طراحی شده برای استنشاق ترکیبی هستند که به طور معمول حاوی نیکوتین، طعم دهنده ها، و مواد شیمیایی دیگر است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "دراگ ابیوز"، سیگار الکترونیکی شرایطی شبیه به استفاده از سیگارهای رایج حاوی تنباکو را ایجاد کند. سیگارهای الکترونیکی در اشکال مختلف در دسترس هستند، اما بدون در نظر گرفتن طراحی و ظاهر، این دستگاه ها به روشی مشابه عمل می کنند و از اجزا مشابهی ساخته شده اند.

سیگار الکترونیکی چگونه کار می کند؟

بیشتر سیگارهای الکترونیکی از چهار بخش تشکیل شده اند، شامل:

- یک کارتریج یا مخزن که مایعی حاوی مقادیر مختلف از نیکوتین، طعم دهنده ها و مواد شیمیایی دیگر را نگهداری می کند

- یک المنت گرمایشی (تبخیر کننده)

- یک منبع نیرو (به طور معمول باتری)

- قطعه دهانی که فرد برای استنشاق استفاده می کند

در بسیاری از سیگارهای الکترونیکی، پک زدن موجب فعال شدن بخش گرمایشی که از باتری نیرو می گیرد، شده که مایع درون کارتریج را به بخار تبدیل می کند. پس از آن، فرد آئروسول یا بخار حاصل را استنشاق می کند.

محبوبیت سیگارهای الکترونیکی بین نوجوانان

افزون بر اثرات سلامت ناشناخته، شواهد اولیه نشان داده اند که استفاده از سیگار الکترونیکی ممکن است مسیر پیش روی نوجوانان برای استفاده از محصولات دیگر حاوی تنباکو، از جمله سیگار را هموار کند که به عنوان یکی از عوامل ابتلا به بیماری های مختلف و مرگ زودرس شناخته می شود. نتایج یک مطالعه نشان داد دانش آموزان سال نهم که از سیگار الکترونیکی استفاده می کردند، احتمال بیشتری داشت طی یک سال بعد استفاده از سیگار و دیگر محصولات حاوی تنباکو را آغاز کنند.

مطالعه ای دیگر از این نتایج پشتیبانی کرده و نشان داد دانش آموزان دبیرستانی که از سیگار الکترونیکی استفاده می کردند، نسبت به آنهایی که این کار را انجام نمی دادند، هفت برابر احتمال بیشتری داشت شش ماه بعد به پرسش استفاده از سیگار معمولی پاسخ مثبت بدهند. این در شرایطی بود که عکس این شرایط صادق نبود و دانش آموزانی که از سیگار استفاده می کردند، احتمال نداشت تا استفاده از سیگار الکترونیکی را گزارش کنند.

همانند مطالعه پیشین، این نتایج نشان می دهند نوجوانانی که از سیگار الکترونیکی استفاده می کنند در معرض خطر بیشتری برای استفاده از سیگار در آینده قرار دارند.

مطالعه ای دیگر نیز ارتباط بین سیگار الکترونیکی و استفاده از سیگار معمولی در آینده را نشان داده است. این مطالعه نشان داد که استفاده از سیگار الکترونیکی ممکن است هرچه بیشتر نوجوانان و جوانان را به استفاده از سیگار معمولی تشویق کند.

افزون بر این، مطالعه ای با حضور بزرگسالان سیگاری در اروپا نشان داد آنهایی که از سیگار الکترونیکی استفاده می کردند، نسبت به آنهایی که تنها از سیگار معمولی استفاده می کردند، احتمال کمتری داشت سیگار کشیدن را کنار بگذارند. همچنین، افرادی که از سیگار الکترونیکی استفاده می کردند، در مقایسه با افرادی که این کار را انجام نمی دادند، سیگار بیشتری می کشیدند.

در مطالعه ای دیگر با حضور 800 شرکت کننده که گفته بودند برای کمک به ترک سیگار معمولی از سیگار الکترونیکی استفاده می کنند، تنها 9 درصد این افراد یک سال بعد ترک سیگار را گزارش کردند. با این وجود، به انجام مطالعات بیشتر برای درک بهتر این که استفاده از سیگار الکترونیکی به استفاده منظم از سیگار و محصولات حاوی تنباکو منجر می شود، نیاز است.

تاثیر سیگار الکترونیکی بر مغز

نیکوتین موجود در مایع سیگار الکترونیکی به راحتی از ریه ها جذب جریان خون می شود. با ورود به جریان خون، نیکوتین غدد آدرنال را تحریک می کند تا هورمون اپی‌نفرین (آدرنالین) ترشح کنند.

اپی‌نفرین سیستم عصبی مرکزی را تحریک می کند و فشار خون، نرخ تنفس، و ضربان قلب را افزایش می دهد. همانند بیشتر مواد اعتیادآور، نیکوتین مدارهای پاداش مغز را فعال می کند و همچنین سطوح یک پیام رسان شیمیایی در مغز به نام دوپامین را افزایش می دهد که رفتارهای پاداش دهنده را تقویت می کند. رضایت و لذت ناشی از تعامل نیکوتین با مدار پاداش، برخی افراد را به استفاده دوباره از نیکوتین به رغم خطراتی که برای سلامت انسان دارد، تشویق می کند.

اثرات سلامت سیگارهای الکترونیکی چه هستند؟ آیا آنها امن تر از سیگار معمولی هستند؟

برخی پژوهش ها نشان داده اند در صورت جایگزینی سیگار با سیگار الکترونیکی به طور کامل، نمونه الکتریکی می تواند کمتر مضر باشد. اما نیکوتین در هر شکلی یک ماده مخدر به شدت اعتیادآور محسوب می شود. سیگار الکترونیکی با فعال کردن سیستم پاداش مغز، افرادی که از آن استفاده می کنند را در معرض خطر اعتیاد به مواد مخدر دیگر قرار می دهد.

همچنین، استفاده از سیگارهای الکترونیکی ریه ها را در معرض مواد شیمیایی مختلف، از جمله آنهایی که به مایع مورد استفاده در این دستگاه ها افزوده می شود و دیگر مواد شیمیایی تولید شده طی فرآیند گرمایش و تبخیر قرار می دهند.

مطالعه ای که به بررسی برخی سیگارهای الکترونیکی پرداخت، نشان داد که بخار آنها حاوی مواد سرطان‌زا و مواد شیمیایی سمی شناخته شده و همچنین نانوذرات فلزی سمی ناشی از خود دستگاه است. این مطالعه نشان داد که مایع مورد استفاده در سیگارهای الکترونیکی در برخی برندها حاوی سطوح بالایی از نیکل و کروم بوده و همچنین حاوی سطوح کم کادمیوم هستند. کادمیوم یک فلز سمی که در دود سیگار نیز یافت می شود و می تواند موجب مشکلات و بیماری های تنفسی شود. پژوهش های بیشتری در زمینه پیامدهای سلامت مواجهه مداوم با این مواد شیمیایی باید صورت بگیرد.

آثار سلامت سیگار الکترونیکی بر نوجوانان

دوره نوجوانی مقطعی حساس برای رشد مغز محسوب می شود. افراد جوان که از محصولات نیکوتین به هر شکلی، از جمله سیگار الکترونیکی، استفاده می کنند، در معرض خطر آثاری بلند مدت قرار دارند زیرا نیکوتین بر رشد سیستم پاداش مغز اثر می گذارد و تداوم استفاده از سیگار الکترونیکی می تواند نه تنها اعتیاد به نیکوتین را موجب شود، بلکه می تواند مواد مخدر دیگر مانند کوکائین و مت‌آمفتامین را هرچه بیشتر برای مغز در حال رشد یک نوجوان جذاب و لذت بخش سازد.

همچنین، نیکوتین بر رشد مدارهای مغز که توجه و یادگیری را کنترل می کنند، اثر می گذارد. از خطرات دیگر می توان به اختلالات خلق و خو و مشکلات دائمی در کنترل انگیزه های ناگهانی اشاره کرد.

آیا سیگار الکترونیکی می تواند به ترک سیگار کمک کند؟

برخی افراد بر این باورند که سیگار الکترونیکی ممکن است به کاهش هوس نیکوتین در افرادی که قصد ترک سیگار را دارند، کمک می کند. با این وجود، سیگار الکترونیکی به عنوان یک ابزار کمکی مورد تایید مراکزی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا نیست و هیچ شواهد علمی قطعی در زمینه اثربخشی این دستگاه ها برای ترک سیگار وجود ندارد.

سیگارهای الکترونیکی به طور کامل و از جنبه های مختلف در مطالعات علمی ارزیابی نشده اند. در حال حاضر، داده های کافی درباره ایمنی سیگار الکترونیکی، آثار سلامت آن در مقایسه با سیگار معمولی، و این که در ترک سیگار مفید هستند یا خیر وجود ندارند.