هرگونه هیجان برای‌تان پیامی در خود دارد، و این پیامی مهم است.احساس خشم و عصبانیت اصلا خوب نیست. خشم باعث می‌شود ضربان قلب‌مان تندتر شود و کف دست‌مان عرق کند. باعث می‌شود احساس ترس و اضطراب کنیم.

در بیش‌تر جوامع امروزی، آدم‌ها بر اساس "‌اصل لذت و آرامش‌” زندگی می‌کنند – انسان به طور غریزی به دنبال احساسات و تجربیات مثبت است و از درد دوری می‌کند. اگر از تجربه‌ کردن یک احساس خوش‌مان نمی‌آید، سعی می‌کنیم از آن خلاص شویم. این حسِ نیاز شدید به فرو بردن خشم – یا فوران آن به شکل ابراز خشم شدید – به هیچ وجه برای‌مان خوب نیست.

ولی آیا این ناراحتی هیجانی برای‌مان مفید است؟

بیش‌تر آدم‌ها عصبانیت را در سطوح مختلف ناراحت‌کننده و ناخوشایند می‌دانند: علاوه بر حس جسمانی ناخوشایند که به دلیل عصبانیت خودمان تجربه می‌کنیم، خشم دیگران نیز باعث آزردگی‌مان می‌شود. گاهی اوقات فکر می‌کنیم آدم‌های دیگر از ما عصبانی هستند، با این‌که حتی هیچ نشانی از عصبانیت وجود ندارد. اگر شخصی واقعا از ما عصبانی باشد، بعضی وقت‌ها برای آن‌که ناراحتی‌مان را تسکین دهیم یا تهدید را خنثی کنیم، به خودمان دروغ می‌گوییم، یا خودمان را فریب می‌دهیم، یا حتی به کارهایی بدتر دست می‌زنیم.

خشم درون خودمان نیز می‌تواند عذاب‌آور و ناراحت‌کننده باشد. بعضی وقت‌ها نسبت به فرزندان‌مان آن‌چنان احساس عصبانیت می‌کنیم که برای‌مان ناراحت‌کننده است و باعث می‌شود به کاری دست بزنیم که بعد از آن احساس گناه کنیم. گاهی وقت‌ها عصبانیت آن‌قدر عذاب‌آور است که به شکلی باورنکردنی کنار آمدن با این احساس برای‌مان دشوار است – برای آن‌که بتوانیم حواس‌مان را متمرکز کنیم و عوامل انحرافی را از خود دور کنیم، باید احساسات و هیجان‌های‌مان را بررسی کنیم، و دریابیم که این خشم چه حقایقی را می‌توانید برای‌مان آشکار کند؟

خشم باعث ناراحتی‌مان می‌شود. به عبارتی بهتر باید گفت، خشم با این روش سعی می‌کند توجه‌مان را به خود جلب کند – و ما نیاز داریم به آن توجه کنیم. هر یک از هیجان‌های‌مان از جمله عصبانیت، نقشی مهم در زندگی‌مان ایفا می‌کنند؛ زیرا اطلاعاتی فراوان و مهم از آنها به‌دست می‌آید. برای آن‌که بتوانیم هیجان‌های‌مان را کامل و به شکلی مفید و خردمندانه تجربه کنیم، باید یاد بگیریم چگونه ناراحتی و سختی را تجربه کنیم. بدون سختی و ناراحتی، هیچ‌گونه تغییر و پیشرفتی اتفاق نمی‌افتد.

در ادامه چهار دلیل برای‌تان ارائه می‌کنیم که چرا ناراحتی هیجانی برای‌تان مفید است:

۱. خشم کمک‌تان می‌کند نیازهای‌تان را برآورده کنید

چگونه می‌توانید به نیازهای‌تان پی ببرید. به خشم‌تان گوش دهید. وقتی پس از یک روز طولانی و سخت از سر کار به خانه بر می‌شد و همسرتان – که یک روز آرام را سپری کرده است – از شما می‌خواهد برای خانه خرید کنید و شام بپزید، اگر در این هنگام، احساس می‌کنید درون‌تان آتشی افروخته شده است، نشان می‌دهد بیش از حد به خودتان فشار می‌آورید و کم‌تر به خود می‌رسید و لازم است همسرتان در این مورد به شما کمک کند.

۲. خشم کمک‌تان می‌کند حد و مرزتان را بشناسید

آیا هر وقت که پدر و مادرتان را می‌بینید، از ترس آن‌که مدام از شما بپرسند چه وقت به دنبال شغلی بهتر می‌شد، عروسی زیبا برای‌شان می‌آورید، بچه‌دار می‌شوید، یا صاحب فرزند دوم می‌شوید، احساس می‌کنید دل‌تان به هم می‌پیچد؟ این مسئله به خوبی نشان می‌دهد شما باید در موارد مختلف حد و مرز تعیین کنید. وقت آن رسیده است که به زبان بیایید و بگویید: "‌لطفا امروز/امسال/ و تا ابد در مورد شغلم/عشقم/زندگی‌ام/برنامه‌ی تولیدمثل‌ام هرگز از من سوال نپرسید.‌”

۳. خشم کمک‌تان می‌کند کارها را تا انتها انجام دهید

آیا از این‌ مسئله ناراحت هستید که رییس‌تان هیچ‌وقت سخت‌کوشی‌تان را تحسین نمی‌کند؟ از این خشم و عصبانیت استفاده کنید تا شما را به سمت شغلی رضایت‌بخش و ارزشمندتر سوق دهد. آیا از این‌که در کشورتان ناعدالتی و نابرابری جنسی وجود دارد، یا مستمری بازنشستگان پایین است، به شدت عصبانی‌تان هستید؟ همین عصبانیت به شما انگیزه می‌دهد تا سعی کنید حرف‌های‌تان را به دولت منتقل و کشورتان را اصلاح کنید.

۴. خشم روابط را مستحکم می‌کند

من مشاور ازدواج و خانواده هستم، و در سراسر کشورم کلاس‌های مدیریت خشم برگزار می‌کنم. یکی از بدترین چیزهایی که از زبان بیماران‌ام می‌شنوم این است که "من هیچ‌وقت با همسرم مشاجره نمی‌کنم.‌” این رفتار اصلا خوب نیست زیرا خشم و عصبانیت رابطه‌ را مستحکم‌تر می‌کند.

از طریق همین مشاجرات و اختلافات می‌توانید طرف مقابل‌تان را حقیقتا بشناسید، و نیازها و حد و مرزهای‌شان را متوجه شوید. برابری و عدالت در یک رابطه به این معنا است که باید کارها را با یکدیگر انجام دهید، با یکدیگر مصالحه کنید، و مسائل را از دیدگاه یکدیگر نیز مشاهده کنید.

وقتی از خشم خودتان یا عصبانیت دیگران می‌ترسید، دچار رکود و انفعال می‌شوید – از آدم‌ها و تجربه‌هایی که باعث ایجاد هیجان‌های نامطلوب و ناخوشایند می‌شوند، دوری می‌کنید.

آیا ناراحتی هیجانی برای‌تان مفید است؟ پاسخ این پرسش قطعا مثبت است! و تا وقتی که یاد نگیرید چگونه مدبرانه با خشم‌تان کنار بیایید و به آن گوش فرا دهید، هم‌چنان این احساس باعث ناراحتی‌تان می‌شود – و هرگز نمی‌توانید از مزایای‌اش بهره‌مند شوید. و این‌گونه، فواید این هیجان مفید و فوق‌العاده را از بین می‌برید.