*محمد صادق افراسیابی
مدرس دانشگاه و پژوهشگر فضای مجازی
چند
سال پیش به خاطر دارم بازی "گرند تفت اوتو" تنها یک هفته پس از اینکه در
بازار جهانی عرضه شد، پانصد میلیون دلار فروش داشت. همذات پنداری با
سارقین، قاتلان، دزدها و افرادی که خشونت های فیزیکی از خود نشان می دهند
مهمترین عناصر این بازی بود. علاوه بر این در بازی مذکور کاربران آموزش می
دیدند که چگونه فعالیت های خلاف عفت عمومی انجام دهند. شواهد بیانگر آن است
که این بازی به طور چشمگیری باعث افزایش خشونت و زیر پا گذاشتن عفت عمومی
در میان کودکان و استفاده کنندگان از این بازی در سطح جهان شده است.
متاسفانه در حالیکه نسخه ی نهم این بازی هم اکنون در ایران از طریق قاچاق و
سایتهای غیر مجاز عرضه می شود، شاهد آن هستیم که برخی افراد هنوز باور
نکرده اند که اهمیت بازی های رایانه ای در آینده ی کشور چیست؟
طبیعی
است زمانی که کودکان و نوجوانان از سنین خردسالی تا نوجوانی و جوانی با
شخصت های شیطانی و اهریمنی بازی های رایانه ای قاچاق همذات پنداری داشته
باشند، در آینده ی نه چندان دور خود به عناصری شیطانی تبدیل خواهند شد و نه
تنها نمی توانند هیچ نقش مفیدی برای پیشرفت کشور ایفاء کنند بلکه فقط
خرابی و خسارت و آسیب های اجتماعی به بار خواهند آورد.
هر چند طبق
اخبار منتشر شده در رسانه های جمعی، معاون برنامه ریزی و هماهنگی اقتصادی
ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 1393 خواستار مبارزه جدی
تمامی دستگاه های عضو ستاد با پدیده ی شوم قاچاق بازی های رایانه ای شده
بود، اما عدم آگاهی و عدم توجه برخی خانواده ها به مسئولیت اجتماعی خود در
قبال فرزندان و نسل آینده ی این کشور و تاثیر مهم بازی های رایانه ای بر
شکل گیری شخصیت کودکان و نوجوانان باعث شد تا در سال جاری، طی هفته های
گذشته شاهد نهیب مقام معظم رهبری به تمامی اعضای جامعه ی ایرانی باشیم.
ایشان در سخنان ارزشمند خود در دیدار با نمایندگان مجلس دهم شورای اسلامی
فرمودند:«اهمیت کالای فرهنگی از کالای مصرفی جسمانی کمتر نیست، بلکه بیشتر
است. فرض کنید مرتب تکرار بکنند که مثلا فلانجور پفک مضر است، نخورید.
حالا مگر ضررش چقدر است؟ این را دائماً میگویند، امّا ضرر فلانجور فیلم یا
کتاب یا بازی رایانهای یا امثال اینها را کسی جرئت نمیکند بگوید که مبادا
متهم بشوند به اینکه جلوی آزادی اطلاعات را گرفتهاند».
پیش از این
نیز معاون سابق برنامه ریزی و هماهنگی اقتصادی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق
کالا و ارز در سالهای گذشته از الزام برخی دستگاههای اجرایی کشور شامل
گمرک، وزارت صنعت، معدن و تجارت، پلیس فضای تبادل اطلاعات، اتاق اصناف
کشور، سازمان تعزیرات حکومتی و دبیرخانه حمایت و صیانت از آثار فرهنگی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای مبارزه با قاچاق بازی های رایانه ای بر
اساس دستور العمل ساماندهی، کنترل سطح عرضه و مهار قاچاق بازی های رایانه
ای خبر داده بود. اما اهمیت بازی های رایانه ای و تاثیر آن بر شکل گیری
شخصیت کودکان و نوجوانان آن قدر زیاد است که به نظر میرسد لازم است تمامی
اعضای خانواده های ایرانی، بازی های رایانه ای را بیش از پیش جدی گرفته و
تنها اقدام به تهیه بازیهایی نمایند که دارای هولگرام وزارت فرهنگ و ارشاد
اسلامی است.
علاوه بر این بهتر است خانواده ها از محتوای بازی های
رایانه ای مورد استفاده ی کودکان خود هم مطلع بوده و به این موضوع توجه
داشته باشند که بازی های رایانه ای مناسب ایرانی دارای کارکردهایی نظیر
افزایش اعتماد به نفس، ارتقاء انعطاف و خلاقیت در حل مشکلات، کمک به امر
آموزش و یادگیری، افزایش حواس بصری و افزایش موقت برخی تواناییها است.
بنابراین
به عنوان نتیجه گیری نهایی میخواهم به این موضوع توجه کنم که افزایش حس
مسئولیت پذیری عموم مردم در خصوص تهیه ی بازی های رایانه ای مناسب و بایکوت
بازی های رایانه ای قاچاق باعث خواهد شد تا کودکان و نوجوانان از فرصت های
بازی های رایانه ای استفاده کرده و از تهدیدهای این حوزه در امان بمانند.