رئیس مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، با بیان اینکه پوکی استخوان بر اثر تأثیر هورمونهای جنسی بر فرآیند استخوانسازی و بروز پدیده یائسگی در زنان بیش از مردان است، گفت: با وجود اینکه پیشرفت پوکی استخوان در طی سالها بدون علامت است، از همینرو بیماری خاموش نام دارد.
«میترا مودی»، اظهار کرد: بر اثر تخریب بافت استخوانی، توده استخوانی کاهش یافته و سرانجام به شکستگی استخوان منجر میشود.
وی با اشاره به اینکه پوکی استخوان را به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم میکنند، افزود: پوکی استخون اولیه با افزایش سن، یائسگی و عادات مربوط به شیوه زندگی مانند سیگار، الکل، رژیم غذایی غلط و فعالیت فیزیکی ناکافی ایجاد میشود.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ادامه داد: پوکی استخوان ثانویه نیز بر اثر بیماریهای مختلف دیابت، پرکاری تیروئید و پاراتیروئید، کاهش هورمونهای رشد و برخی سرطانها، استفاده از داروهای استروئیدی(کورتن) و ضد تشنجی و داروهای مورد استفاده در درمان بیماریهای تیروئیدی ایجاد میشود.
مودی با اشاره به اینکه از کودکی تا حدود 30 تا 35 سالگی فرصت داریم تا ذخیره استخوانی خود را برای مقابله با پوکی استخوان تقویت کنیم، افزود: تراکم استخوان در انسان بعد از جهش رشد در دوران بلوغ مرتباً افزایش یافته و اواخر دهه سوم و اوایل دهه چهارم عمر به حداکثر میزان خود میرسد.
وی تصریح کرد: پس از آن تراکم استخوانها مرتباً با افزایش سن، رو به کاهش میگذارد و این کاهش تا پایان عمر ادامه مییابد.
این دانشجوی دکتری آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، یادآور شد: اثر هورمونهای جنسی بر فرآیند استخوانسازی و بروز پدیده یائسگی سبب میشود روند کاهش تراکم در زنان سرعت بیشتری نسبت به مردان داشته باشد.
مودی با بیان اینکه شایعترین علل پوکی استخوان کمتحرکی و تغذیه نامناسب است، افزود: هرچند در مردان مسن نیز کاهش تدریجی هورمونهای مردانه باعث ایجاد حالتی شبیه یه یائسگی در مردان میشود.
وی با اشاره به اینکه علائم این بیماری با پیدایش عوارض شکستگی ظاهر میشود، افزود: شکستگی حاد(مهره، مچ دست و لگن)، دردهای مزمن و خفیف بر اثر فعالیت، خمیدگی پشت و پیدایش قوز، کوتاه شدن تدریجی قد از جمله عوارض شکسگی حاد است.
رئیس مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، با اشاره به راههای پیشگیری از این بیماری، یادآور شد: فعالیتهای ورزشی مناسب، نکشیدن سیگار و روزانه به مدت حداقل 10 دقیقه در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید مهمتر از همه غذاهای حاوی کلسیم بهخصوص لبنیات بیشتر استفاده کنید.
وی با اشاره به اینکه چگونه به پوکی استخوان غلبه کنید، گفت: مصرف فرآوردههای لبنی، سبزیجات، حبوبات و میوههای تازه، استفاده متعادل از مواد غذایی پروتئینی، پرهیز از استفاده بیرویه نوشابههای گازدار و قهوه از جمله توصیههای غذایی مناسب در پیشگیری از پوکیاستخوان است.
مودی خاطرنشان کرد: استفاده صحیح و به جا از مکملها و ویتامینها از جمله کلسیم و ویتامین گرچه میتواند نقش مفیدی داشته باشد اما به هیچ وجه بهعنوان جایگزین تغذیه طبیعی و فعالیت فیزیکی نیست.