چطور آلودگی کمتری جذب کنیم؟

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: مواد غذایی دارای پکتین همچون سیب، مواد غذایی دارای ویتامین‌های E و D مثل روغن‌های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جوانه گندم، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز و غذاهایی همچون ماهی می‌توانند در روزهای آلوده به کمک انسان بیایند.

غلامحسین صدری، با توجه به آلودگی هوای اصفهان، اظهار کرد: هوای آلوده معمولا از مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، اکسیدهای نیتروژن دار، هیدروکربن‌های سوخته نشده، ذرات ریز معلق، برمید سرب و سایر ترکیبات سربی تشکیل شده است و هرچند می‌تواند برای همه خطرساز باشد، اما کودکان، سالمندان، مادران باردار و مبتلایان به بیماری‌های قلبی، ریوی بیشتر از دیگران در معرض خطر هستند.

وی افزود: خوردن میوه‌ها و سبزیجات تازه و کمتر مصرف کردن فست فودها و غذاهای آماده، می‌تواند تا حدودی دربرابر این پدیده از ما مراقبت کند. یکی از میوه‌هایی که خوردن آن در ایام تشدید آلودگی هوا توصیه می‌شود، سیب است. میوه‌ای که همیشه درباره فواید خوردن روزانه یک عدد آن صحبت می‌شود. سیب سرشار از پکتین است. پکتین ضد سموم موجود در هواست و سرب را جذب کرده و مانع از رسیدن آسیب به سلول‌های بدن می‌شود. البته پرتقال و توت فرنگی، لیمو، گریپ فروت، هویج و غلات سبوس دار هم این خاصیت را دارند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه مصرف منابع غذایی ویتامین E و ویتامین D هم می‌تواند اثرات مسموم‌کننده گازهای آلاینده را خنثی کنند، ادامه داد: ویتامین E در روغن‌های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جوانه گندم، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز وجود دارد. منابع مناسب ویتامین D هم شیر، کره و زرده تخم‌مرغ هستند که در روزهای آلودگی هوا باید بیشتر مصرف شوند. در واقع شیر و لبنیات به خصوص پنیر و ماست، به خاطر کلسیمی که دارند می‌توانند جذب عناصر سنگین مثل سرب را کاهش دهند. شیر، دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاینده را تنظیم می‌کنند.

صدری اضافه کرد: هر وقت میزان باکتری‌های مفید بر اثر ورود سرب و مواد آلاینده به بدن کم شود، عمل دفع هم با مشکل مواجه می‌شود و این مواد در بدن باقی می‌ماند. شیرهای غنی شده با باکتری‌های به نام پروبیوتیک، سطح باکتری‌های مفید را در روده انسان متعادل می‌کند.

البته بهتر است هنگام آلودگی هوا از شیر کم چرب استفاده کنید چون دریافت اسیدهای چرب اشباع شده موجود در فرآورده‌های لبنی پرچرب می‌تواند در کاهش کارایی سیستم ایمنی دخالت کرده و باعث گسترش بیماری‌های ریوی در هوای آلوده شود.

پزشکان مصرف غذاهای حاوی سلنیوم و بتاکاروتن را هم توصیه می‌کنند که سبزیجاتی مثل طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل، اسفناج، کلم و زردآلو دارای بتاکاروتن هستند و سلنیوم را نیز می‌توانید در غذاهای دریایی، مرغ، نان و غلات سبوس‌دار پیدا کنید.

وی با اشاره به اینکه مصرف آنتی اکسیدان‌ها هم از نکاتی است که معمولا پزشکان و متخصصان تغذیه، روی آن تاکید ویژه‌ای دارند، تصریح کرد: در حالت عادی، سیستم دفاعی بدن، سلول‌ها را از تمام آسیب‌های بیرونی محافظت می‌کند. اما عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماورای بنفش، الکل و آلودگی‌های محیط باعث می‌شوند بدن نتواند مبارزه کند در نتیجه ساختمان و عمل سلول‌های بدن توسط مخرب‌هایی نظیر رادیکال‌های آزاد تخریب می‌شود، اما آنتی اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که جلوی عمل رادیکال‌های آزاد را گرفته و مانع تخریب سلول‌های حیاتی بدن می‌شوند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار کرد: مصرف بیشتر آنتی اکسیدان‌ها زمینه‌ای را فراهم می‌کنند که بدن به راحتی رادیکال‌های آزاد مضر را از بین ببرد. خوراکی‌هایی که ویتامین E و C دارند، منبع غنی آنتی اکسیدان هستند. از طرفی ویتامین C می‌تواند به دفع سربی که با هوای آلوده وارد بدن ما شده، کمک کند. مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی، گل کلم، کلم برگ، گوجه فرنگی، سبزیجات برگی ‌شکل سبز (سبزی خوردن)، اسفناج، کیوی، طالبی و توت فرنگی مقدار زیادی ویتامین C دارند. البته یادتان باشد که بهتر است این خوراکی‌ها را خام و تازه مصرف کنید.

صدری در خصوص نوشیدنی‌ها در هوای آلوده گفت: اگر به دنبال نوشیدنی مناسب برای روزهای تشدید آلودگی هوا هستید، باید بگوییم که بهتر است چای سبز یا آب انار را انتخاب کنید. چای سبز سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان است و آب انار هم می‌تواند مواد سمی را از بدن دفع کند. در واقع پزشکان به کسانی که در شهرهای صنعتی و آلوده زندگی می‌کنند، توصیه می‌کنند که روزانه حداقل دو لیوان شیر بنوشند، حداقل ۴۰۰ گرم سبزی و میوه تازه در طول روز مصرف کنند، غلات سبوس دار را در برنامه غذایی خود بگنجانند و البته خوردن حداقل یک سیب در طول روز را فراموش نکنند.

وی ادامه داد: غیر از میوه‌ها و سبزی‌ها، غذاهایی که در طول روز مصرف می‌کنیم می‌تواند به کاهش اثرات مضر آلودگی هوا کمک کنند یا برعکس آن را تشدید کنند! ماهی یکی از غذاهایی است که به شما کمک می‌کند بدنتان را در آلودگی هوا سالم تر نگه دارید.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: ماهی‌های روغنی که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند، تنگی نفس و اثرات زیان بار ترکیبات التهاب آور را کاهش می‌دهند. فقط یادتان باشد بهتر است ماهی را سرخ نکرده و آن را به صورت بخار پز، آب پز یا تنوری مصرف کنید. از طرفی خوردن غذاهای پرچرب به خصوص چربی‌های اشباع شده، غذاهای پر پروتئین، فست فودها و مواد غذایی حاوی مواد نگه بهتر است در روزهای آلوده مصرف نشوند.