روستای آتشکوه: بنای آتشکده آتشکوه در 5 کیلومتری جاده نیمور به دلیجان (25 کیلومتری محلات) و در مجاورت روستای آتشکوه قرار گرفته است. تاریخ آن را مربوط به زمان ساسانیان دانسته اند. بنای چهار طاقی آن شامل ستون های سنگی استوانه ای شکل است که بر روی هم قرار گرفته اند. همچنین اتاقهای سرپوشیده و یک ایوان که محل برافروختن آتش بوده، از دیگر ویژگی های این بناست. بنای این آتشکده تا قرن چهارم هجری سالم بوده است. ابن فقیه همدانی در آن زمان بنای نیم ور را همطراز ایوان کسری، قر شیرین و معبد کنگاور دانسته است. کنار آتشکده چشمه ای جاری است که از آن زراعت می کنند و هوای خوب و مرتعی دلکش و مرغوب دارد.
روستای امیرآباد اراضی: این آبادی
در 7 کیلومتری جنوب شهر محلات، در ارتفاع 1780 متری از سطح آبهای آزاد
قرار دارد.این است که روستا قدمت زیادی نداشته و بنای آن به دوره قاجاریه
می رسد. روستای امیرآباد اراضی از روستاهای دارای پتانسیل گردشگری بوده و
جدیداً ویلاهای ییلاقی زیادی در روستا احداث گردیده است. اقتصاد کشاورزی
روستا وابسته به کشاورزی آبی و دامداری می باشد.
روستای بزیجان: روستای بزیجان در 45 کیلومتری غرب محلات واقع گردیده است، با توجه به گویش ترکی اهالی، چنان به نظر می رسد که اهالی این روستا از منطقه دیگری به این روستا کوچ نموده باشند، پرورش و تولید گل در این روستا در حجم وسیع تری نسبت به سایر روستاهای محلات صورت می پذیرد. آب و هوای روستا نسبت به محلات خنک تر بوده و روستا به عنوان روستای ییلاقی در تابستان ها مورد استفاده مردم قرار می گیرد. در نزدیکی روستا سه روستای دیگر به نام های کوه سفید، سعادت آباد و امیرآباد بزیجان قرار دارد.
روستای خورهه: این روستا در شمال
شرق شهرستان محلات و به فاصله 50 کیلومتری از آن، واقع شده است و شهرت آن بیشتر به
خاطر بقایای ستون های باستانی مربوط به دوره اشکانیان است ستونهای باستانی
خورهه در تاریخ 15 دی 1310 با شماره ثبت 131 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به
ثبت رسیده است. ساختمان اصلی یا بنای جنوبی با ستون ها، اتاق ها و صحن
حیات. - ساختمان شمالی که از قسمت جنوب به بنای اصلی متصل شده است. این
قسمت، اتاق ها و راهروهایی را تشکیل می دهد و دارای اتاق مربع شکل بزرگی
است که حیاط پشتی به حساب می آید. بنای غربی، شامل تعدای اتاق و یک سالن می باشد که متاسفانه طرح این قسمت واضح نیست.
در
مورد بنای باستانی خورهه با توجه به این که در یک منطقه باستانی نیز بوده،
مردم شناسانی نیز اظهارنظر نموده اند و بطور کلی عقاید متعددی در مورد این
بنا (چه داخلی و چه خارجی) وجود دارد.
روستای عیس آباد: روستای نینه در
فاصله 40 کیلومتری شهرستان محلات واقع گردیده است. کوهستانی بودن و ارتفاع
زیاد سبب گردیده است تا عیسی آباد به عنوان سردترین روستای محلات شناخته
گردد.بطوری که گاها دمای هوا در این روستا تا 10 درجه از دمای شهرستان
محلات پایین تر می باشد. باغداری در این روستا بیشتر از کشاورزی صورت
میپذیرد. بصورتی که باغ های گیلاس آن در تمامی منطقه مشهور می باشد.
روستای لریجان: این روستا در
فاصله 8 کیلومتری جنوب محلات واقع شده است. در روستا که قدم بگذاریم با
توجه به این که اکثر خانه ها امروزی و نوساز می باشد چنین به نظر می رسد که
روستا قدمت زیادی ندارد. در صورتی که وجود یک بنای قدیمی به نام ارگ
لریجان در روستا که قدمت آن به حدود چند صد سال پیش و زمان قلعه نشینی باز
می گردد نشان از قدمت بالای روستای لریجان دارد.
روستای محمدآباد: روستای محمدآباد در فاصله 22 کیلومتری محلات و در مسیر نخجیروان به دلیجان واقع گردیده است. فاصله نزدیک و قرارگیری در مسیر دلیجان سبب گردیده است که اهالی روستا جهت انجام کارهای خود بیشتر به دلیجان رفت و آمد داشته باشند. روستا قدمت زیادی نداشته و ساختمان قدیمی در آن مشاهده نمی گردد.
روستای نخجیروان: نخجیروان یا نخچیران به معنای شکارگاه یکی از روستاهای اصلی و پرجمعیت ترین روستای شهرستان محلات می باشد که در حد فاصل 15 کیلومتری محلات و دلیجان واقع شده است و در مسیر آب گرم می باشد حدود 1600 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این روستا که از روستاهای تاریخی ایران زمین است که قدمت آن حدود 1400 سال از آن قابل تشخیص است در سال 1390 به عنوان مرکز یکی از دو دهستان بخش مرکزی محلات انتخاب گردیده است.
روستای نینه: در فاصله 22 کیلومتری شمال شرق محلات و در مسیر آب گرم به خرهه واقع گردیده است و نزدیکترین روستا به آب گرم می باشد. وجود چشمه و چاه های آب شرب در روستا سبب گردیده است که آب آشامیدنی چند روستای مجاور از قبیل آب گرم، نخجیروان، لریجان و محمدآباد نیز از روستای نینه تامین گردد. در گذشته کشاورزی به صورت گسترده در روستا صورت می پذیرفته است که امروزه از میزان آن کاسته گردیده است.
روستای ورین (ورعلیا و ورسفلی): ورین نام دو روستا به نام های ور علیا و ورسفلی از توابع دهستان خورهه بخش مرکزی شهرستان محلات، و در 32 کیلومتری مرکز شهرستان می باشد. حضور مردم روستاهای ور علیا و ورسفلی در انقلاب و جنگ، نمونه و در منطقه و حتی استان زبانزد بوده است. همگان در یاد دارند که در بعضی مقاطع جنگ به سختی مرد در روستا پیدا میشده و اکثراً در جبهه بوده اند، نام این روستا در منطقه به فعالیت های مبارزاتی و آزادی خواهانه در زمان رژیم پهلوی معروف بوده و تمامی ساکنان روستا جزء فعالین سیاسی و فرهنگی آن زمان بوده اند. حضور در عرصه های انقلاب و نیز پس از انقلاب حضور جوانان روستا در جبهه های جنگ پر شور و مداوم ادامه داشته است. در میان مردم روستا معروف است که یکبار حساب کرده اند و بیش از صدو سی نفر از اهالی روستا در جبهه بوده اند و گاهی تا چند مدت یک جوان در روستا به ندرت یافت می شده است روستای ورین دارای 58 شهید است که از آنها، 40 شهید در گلزار شهدای روستا کنار قبرستان دفن شده و البته برخی از شهدای دیگر این دو روستا در شهرهایی مثل قم و تهران دفن شده اند. اکثر شهدای روستا از جوانان بوده و اولین شهید روستا در روز 22 بهمن 1357 در جریان مبارزات انقلاب اسلامی به شهادت رسیده است.
روستای چهلرز: این روستا در فاصله 24 کیلومتری شهرستان محلات قرار دارد. در ایام قدیم چهلرز هفت آبادی را شامل می شده و به نام هم رز خوانده می شد. این آبادی ها دارای باغات بزرگی بوده اند در اثر وقوع زلزله در ایام قدیم این آبادی تخریب شده است. ساکنین به جای مانده از زلزله بعد از آن چهل باغ بزرگ ایجاد کردند و نام آن را چهلرز نامیدند.
روستای گلچشمه: روستای گلچشمه در 45 کیلومتری محلات و جزء منطقه حفاظت شده موته اصفهان می باشد. به همین دلیل در صورتی که شانس با شما یار باشد در مسیر حرکت به سمت روستا می توان گله های میش و بز را مشاهده نمود. ساکنین روستا همگی با یکدیگر فامیل بوده و نام خانوادگی 95 درصد آنها فیروزی می باشد. اخیراً در نزدیکی روستا معادن سنگ تراورتن کشف گردیده است ولی به سبب محدودیت های مناطق حفاظت شده محیط زیست، برداشت از آنها به صورت اندک صورت می پذیرد.