طبق گزارش هیأت کارشناسان رسمی دادگستری که مأمور پیگیری تصادف دو اسکانیا در آزادراه تهران - قم بودند، بیاحتیاطی راننده، بیتوجهی وزارت راه و سازمان استاندارد و تخلف شرکت سازنده، به عنوان ۴ علت اصلی وقوع حادثه معرفی شد.
به گزارش فارس بعد از وقوع سانحه برخورد دو اتوبوس اسکانیا در آزادراه تهران-قم در سال گذشته و جان باختن تعداد زیادی از مسافران دو اتوبوس در این حادثه، در کنار بررسیهای ابعاد حادثه توسط ارگانهای مختلف دستاندرکار جاده، بنا به درخواست بازماندگان و خانواده متوفیان این حادثه، در نامهای با
سربرگ قوه قضائیه و دادسرای عمومی و انقلاب قم، 9 نفر از کارشناسان خبره در این عرصه مأمور شدند تا جوانب مختلف وقوع این حادثه را بررسی کنند.
بنابراین گزارش در متن این نامه آمده است:
«به تاریخ 23 دیماه سال 1392 جلسه شعبه دوازدهم بازپرسی به تصدی امضا کننده ذیل تشکیل است و ملاحظه میشود در پرونده حادثه تصادف دو دستگاه اتوبوس اسکانیا تعدادی از اولیای دم متوفیان نسبت به نظر کارشناسان هیأت هفت نفره اعتراض کردهاند و هزینه کارشناسی را واریز نمودهاند لذا 9 نفر کارشناس ذیل به عنوان هیأت 9 نفره تعیین میگردند تا با مطالعه پرونده و استماع اظهارات مطلعین و مصدومین حادثه و رؤیت محل حادثه و خودروهای حادثه و بررسی اصول مدارک مربوط به استانداردهای اعطایی به شرکت خودروساز و مطابقت آنها با اتوبوسهای حادثه دیده، حضور در محل کارخانه اتوبوسسازی و بازدید از خط تولید و بررسی کیفیت قطعات تولیدی و اظهارات ناظرین تصادف با نگاه به حوادث متعدد اتوبوس اسکانیا در زمانهای قبل و بعد از این تصادف، مطالعه و بررسی تحقیقات صورت گرفته توسط دکتر هراتی عضو هیأت علمی دانشگاه و اخذ مشورت از وی، نظر کارشناس و فنی خود را در خصوص علت یا علل حادثه و عوامل تشدید کننده آن و مقصر یا مقصرین آن ظرف 15 روز اعلام نمایند.
اسامی کارشناسان هیأت 9 نفره به شرح زیر اعلام میگردد:
1) سید حسین بهرامیان
2) محمد هاشم سالارکیا
3) سید محمدعلی سرورزاده
4) محسن آقاخانی «مهندس مکانیک»
5) حسن رضایی سمنانی «فوق لیسانس مکانیک»
6) سید اکبر خیاط اردستانی
7) مرادعلی کیامهر
8) احمد رستمی
9) عباس مختاری «لیسانس مکانیک».
این نامه به امضای باقیپور، بازپرس شعبه دوازدهم دادسرای عمومی و انقلاب قم رسیده است.
همچنین رونوشت نامه مذکور به معاون سیاسی و امنیتی دادستان کل کشور است.
بنابراین گزارش، هیئت 9 نفر پس از پایان بررسیهای چند ماهه خود درباره جوانب مختلف علل وقوع سانحه اسکانیا و پس از آن آتش گرفتن و سوختن تعداد زیادی از مسافران دو اتوبوس، نظریه کارشناسی بررسی سانحه تصادف دو اتوبوس اسکانیا در آزادراه تهران - قم را در 20 صفحه تکمیل کرد و در اختیار خبرگزاری فارس قرار داد.
بنابراین گزارش در صفحات 19 و 20 این گزارش، 4 علت اصلی وقوع سانحه به تفکیک بیان شده است که در زیر آمده است.
در این نظریه کارشناسی آمده است:
«برابر قرار صادره علل وقوع و عوامل تشدیدکننده و مقصران حادثه به شرح زیر تعیین میشود:
1- بیاحتیاطی و نقض مفاد ماده 119 آییننامه راهنمایی و رانندگی از جانب راننده اتوبوس با شماره انتظامی (978 ع 25 ایران 23) به علت تغییر مسیر و تجاوز به چپ.
2- عدم رعایت ضوابط فنی و ایمنی و نقص ساختار اتوبوسهای 4212 کلاسیک موضوع تصادف به دلیل عدم رعایت استحکام لازم در استقرار صندلیهای مسافران، نقص ایمنی در مخزن سوخت (عدم رعایت ظرفیت، ضخامت ورق و استقرار مناسب) و نقص ایمنی درب عقب (باز نشدن در مواقع اضطراری) به استناد تبصره 3 ماده 14 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی از جانب شرکت عقاب افشان.
3- عدم رعایت نظامات دولتی به استناد تبصره 3 ماده 14 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی از جانب وزارت راه و شهرسازی به دلیل نداشتن مقاومت و استحکام لازم حفاظهای میانی برای گروه «M3» (وسایل نقلیه سنگین مسافری و از این قبیل) به علت نقص مؤثر راه در تصادف.
4- عدم رعایت نظامات دولتی و نقض مواد 3 و 4 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه تحقیقات صنعتی ایران مصوب دوم اسفندماه 1371 از جانب سازمان ملی استاندارد ایران به علت عدم تدوین مناسب استانداردها، عدم نظارت، عدم انطباق استانداردها به طور دقیق و فرایندی در زمان تولید و ناکافی بودن استانداردهای ایمنی و عملکردی در صنعت خودرو و به ویژه خودروهای عمومی مثل اتوبوس.
همچنین در گزارش هیأت کارشناسان کانون کارشناسان رسمی دادگستری آمده است راننده اتوبوس به شماره انتظامی (978 ع 25 ایران 23) نسبت به همه خسارات وارده به سواری هوندا آکورت به شماره انتظامی 399 تا 27 ایران 77 مسئول است».
این گزارش به امضای هیأت 9 نفره کارشناسان بررسی این سانحه رسیده است.
نظریه هیئت کارشناسان کانون کارشناسان رسمی دادگستری درباره تصادف اسکانیا در آزادراه تهران-قم