بازگشت "گشت های انصار حزب الله" ؛ واجب یا حرام؟!

عصرایران - انصار حزب الله اعلام کرده است که گروه های سیار امر به معروف و نهی از منکر را روانه خیابان ها خواهد کرد تا در پارک ها ، مراکز خرید و معابر مشخص شده به عنوان «محل مأموریت و نقاط توقف» فعالیت کنند.

دبیرکل انصار حزب‌الله گفته است که «این گشت‌ها تداخلی با گشت‌های متعارف نیروی انتظامی ندارند» و در پاسخ به این سوال که "آیا دستگاه‌های ذیربط از فعالیت این گشت‌ها مطلع هستند و آیا در این ارتباط مجوزی گرفته اید؟" گفته است: «این موضوعی نیست که دستگاه‌های قانونی از آن بی‌خبر باشند؛ البته این‌گونه اقدامات، تجمع و یک اقدام سیاسی نیست که احتیاج به مجوز داشته باشد.»

در این باره نکات زیر قابل تذکر و تأمل است:

1 - در این که امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یکی از فروع دین ، وظیفه هر مسلمانی است تردیدی وجود ندارد. اما اگر افرادی بخواهند برای تحقق هدفی، ساز و کارهایی را ایجاد کرده و در سطح جامعه فعالیت داشته باشند، نیازمند ساز و کارهای قانونی هستند. به عنوان مثال، حفظ محیط زیست وظیفه هر شهروندی است اما اگر عده ای از شهروندان بخواهند برای حفاظت از محیط زیست، دست به اقدامات جمعی بزنند باید در چارچوب قانون و مقررات فعالیت کنند و مثلاً نمی توانند در یک روز تعطیل، جلوی ورود مردم به حاشیه رودخانه فشم را با این بهانه که آنها محیط زیست را آلوده می کنند، بگیرند و بعد بگویند حفظ محیط زیست وظیفه هر مسلمانی است.

از سخنان دبیر کل تشکل انصار حزب الله چنین بر می آید که آنها برای آنچه امر به معروف سازماندهی شده می خوانند مجوزی ندارند و لذا کارشان هر چند که ظاهر دینی دارد، خلاف قوانین جمهوری اسلامی ایران است.

2 - در رساله همه مراجع تقلید آمده است که یکی از شروط اولیه امر به معروف و نهی از منکر،‌ احتمال اثر گذاری است ؛ به عنوان مثال رجوع کنید به رساله حضرت امام خمینی"ره" ، مسأله 2791.

حال ببینیم آیا امر به معروف و نهی از منکرهای سازمان دهی شده توسط انصار حزب الله واقعاً اثر بخش است؟ این که چند نفر با موتور در مقابل یک پاساژ بایستند و به زنان و دختران مردم بنگرند و به هر کدام شان که تشخیص دادند تذکر بدهند، هرگز اثرگذار نیست و هیچ کس با این روش از بدحجابی به حجاب نرسیده است.

خدای متعال به انسان موهبتی به نام عقل و نعمتی به نام حافظه داده است. اگر با این دو عطیه الهی، موضوع را بررسی کنیم به این نتیجه  می رسیم که اگر این روش ها اثربخش بود، در طول سه دهه گذشته که بارها و بارها آزموده شده، باید جواب می داد و امروز حتی یک زن و دختر بدحجاب هم نداشتیم.
لذا عقلاً و قطعاً و یقیناً و والله و بالله و تالله ، این روش از امر به معروف و نهی از منکر، اثربخشی ندارد. بنابراین ، کار لغو و بیهوده چرا؟!

البته اگر هدف ، چیز دیگری جز امر به معروف و نهی از منکر است و مثلاً پای بازی های سیاسی در میان است، امر دیگری است که نباید در لوای دین و امر به معروف و نهی از منکر صورت گیرد.

3 - در رساله های فقها آمده است که اگر احتمال مفسده ای در امر به معروف و نهی از منکر باشد، نه تنها امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست بلکه برخی مراجع از جمله حضرت امام "ره" حکم به حرام بودن چنین امر و معروف و نهی از منکری داده اند.(رساله امام"ره" مساله 2791)
سوال اینجاست که آیا روشی که انصار حزب الله در پیش گرفته است، به نفع اسلام و انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است یا مردم را بدان بدبین می کند؟
این نوشتار در این باره قضاوت نمی کند و آن را به مردم وا می گذارد. فقط پیشنهاد می شود یک گروه دانشگاهی بی طرف،‌این موضوع را مورد بررسی علمی و میدانی قرار دهد و نتیجه هر چه باشد، همه بدان تمکین کنند. اگر نتیجه این بود که مردم به اسلام و انقلاب و نظام خوش بین می شوند، این کار را در یک چارچوب قانونی ادامه دهند ولی اگر نتیجه این بود که کارهای انصار حزب الله مردم را بدبین می کند، اقدامات شان را برای همیشه متوقف کنند.

در صورت اخیر باید پرسید آیا این "مفسده" نیست که یک عده با کارهای خود که به نام اسلام انجام می دهند،‌مردم را به اسلام و انقلاب و جمهوری اسلامی بدبین کنند؟ آیا چنین امر به معروف و نهی از منکری بیهوده ای که اثری جز بدبینی مردم ندارد،‌ مصداق فعل حرام طبق فتوای امام"ره" نیست؟

4 - نیروی انتظامی برای مواجهه مأمورانش با مردم، آنها را مدام آموزش می دهد و مکانیزم های نظارتی خاص خود را دارد. سؤال این است که به فرض قانونی و شرعی بودن اقدامات انصار حزب الله، افرادی که در این قالب امر به معروف و نهی از منکر می کنند چه آموزش هایی دیده اند و چه نظارتی بر آنها وجود دارد؟
اگر یک مأمور پلیس خطایی کند، با اسمی که بر روی لباسش نوشته شده و نیز زمان و مکان تخلف، می توان موضوع را پیگیری کرد. حال اگر یک فرد با لباس شخصی، سوء استفاده و تخلفی بکند و برود ، چگونه می توان او را شناخت، یافت و درباره اش اعمال قانون کرد؟
چنین وضعیتی می تواند تالی فاسد داشته باشد.