يك جنبش بين المللي براي حمايت از فلسطين

گفت‌وگو‎ با مؤسس اسراییلی جنبش همبستگی بین‎الملل


در سال‌‎های اخیر، بار‎ها از حضور فعالینی از کشور‎های مختلف غربی در سرزمین‌‎های اشغالی شنیده‌ایم که هر از چند گاهی با جریانات اعتراضی خود در صدر اخبار قرار گرفته‌اند. یکی از اصلی‌ترین گروه‎ها، جنبش همبستگی بین‎الملل (ISM) است؛ گروهی که تلاش می‌کند از طرق مسالمت‌آمیز، به ظلم‌‎هایی که به فلسطینیان روا می‌شود، اعتراض کند. این جنبش در سال 2001 توسط غسان آندونی (فعال فلسطینی)، نیتا جولان (فعال اسراییلی)، هویدا عرف (فلسطینی - آمریکایی) و جرج ریشماوی (فعال فلسطینی) تأسیس شد. آدام شاپیرو نیز یک آمریکایی بود که پس از مدت کوتاهی به آن‎‎ها پیوست.

با توجه به این‎که راشل کوری هم از اعضای ISM بود، برای روشن‌تر شدن فعالیت‌‎های آن‎ها، پس از پیگیری‌‎های مداوم، موفق به انجام این گفت‎وگوی اختصاصی با نیتا جولان شدیم. نکته جالب این بود که وی که به همراه دو فرزند خردسالش بار‎ها مورد آزار و اذیت صهیونیست‌‎ها قرار گرفته بود و حتی دو سال پیش به جرم ورود به غزه بازداشت شده بود؛ با این‎همه، تأکید داشت که می‌خواهد تمرکز مصاحبه بر جنبش و نه شخص خودش باشد.

از چه زمانی بحث فعالین در فلسطین به راه افتاد؟

ISM تقریبا تاریخچه طولانی‌ای دارد، اما ما اولین گروه فعالین در فلسطین نبودیم. بلکه با توجه به این‎که آغاز به‎کارمان در فاصله کمی از آغاز انتفاضه دوم در پایان سال 2000 بود، با اضافه کردن فعالین بین‎المللی، تلاش فلسطینی‌‎ها را تبدیل به یک «پدیده» کردیم.

 این فعالین بین‎المللی معمولا از چه کشور‎هایی هستند؟

اکثرا اروپایی (به‎خصوص کشور‎های اسکاندیناوی) و از آمریکای شمالی هستند. زیراکه دریافت مجوز ورود به اسراییل هم دشوار و هم گران است؛ در نتیجه متأسفانه بیشتر فعالین از کشور‎های «جهان اول» هستند. اما مردم از سراسر جهان با ما در ارتباط هستند و علاقه‌مندی خود را برای پیوستن به فعالیت‌های‎مان ابراز می‌کنند.

 شاهد هستیم که حتی اسراییلی‌‎ها هم به شما می‌پیوندند: انگیزه آن‎‎ها چیست؟‌

اسراییلی‌‎هایی که به ما می‌پیوندند، همان انگیزه‎‎هایی را دارند که فعالین فلسطینی و بین‎المللی که در اعتراضات و فعالیت‌‎های ما حضور دارند. اما با وجود این، موضع‌گیری متفاوتی نسبت به آن‎‎ها وجود دارد. زیرا به آن‎‎ها به چشم شهروندان کشور ستمگر نگاه می‌شود. آن‎‎ها این وظیفه ویژه را بر عهده دارند که با اشغالگری، دیوار آپارتاید و سرقت زمین، بدرفتاری با زندانیان و... مخالفت کنند.

 آیا آن‎‎ها تعداد قابل‎توجهی هستند؟

یک طیفی از نظرات سیاسی میان جنبش اسراییلی طرفدار فلسطین و فعالین وجود دارد که در سطوح متفاوت با هم در تعامل هستند. در نتیجه برای اقدامات در محله‎‎های شیخ جرح و برخی از اوقات سیلوان قسمت بیت‌المقدس شرقی، بسیاری از اسراییلی‌‎ها با فلسطینیان همکاری می‌کنند.
 نسبت اسراییلی‌‎ها به بین‎المللی‌‎ها در اعتراضات کرانه باختری کمی کمتر است. البته بستگی دارد. بسیاری از فعالين بین‎المللی‌‎ و اسراییلی‌ها، با فلسطینی‌‎های معترض در بلعین و جا‎هایی مانند النبی صالح، المعصره و نیلین همراه می‌شوند. همواره تعدادی راه‌پیمایی کننده اسراییلی‌ هم در تظاهرات هفتگی حاضر هستند.

 آیا آن‎‎ها در معرض تهدید و مشکلات قرار ندارند؟

فعالین اسراییلی، دارای مزیت‌‎های مشخصی نسبت به فلسطینی‌‎های معترض هستند: ارتش اسراییل در گذشته اعتراف کرده بود که در صورت اطلاع از حضور اسراییلی‌ها، از خشونت کمتری استفاده می‌کنند. احتمال بازداشت طولانی‎مدت آن‎‎ها بسیار کمتر است و واضح است که در صورتی‌که کارشان به دادگاه بکشد و به جرمی محاکمه شوند، تحت سیستم قضایی کاملا متفاوتی نسبت به فلسطینی‌‎ها که در دادگاه نظامی باید حاضر شوند، رسیدگی می‌شود. پس به‎طور کلی، از جایگاه مطمئن‌تری برای فعالیت برخوردارند.

اما از طرف دیگر، برخی از سربازان از آن‎‎ها متنفر هستند، زیرا که آن‎‎ها را به‎عنوان «خائن» محسوب می‎کنند. فعالین اسراییلی که درباره حمایت از فلسطین سخن می‌گویند، در ایستگاه‎‎های بازرسی مورد آزار و اذیت و رعب قرار می‌گیرند و در فرودگاه‎‎ها هم «برخورد ویژه» با آن‎‎ها صورت می‌گیرد.

 به‎طور دقیق‌تر، نقش فعالین بین‎المللي در سرزمین‌‎های اشغالی چیست؟

آن‎ها از ابتکار فلسطینیان در مقاومت مردمی حمایت می‌کنند. آن‎‎ها در فعالیت‌‎های بسیار متفاوتی مشارکت می‌کنند از جمله:
- فعالیت‌‎های عمرانی (به‎عنوان مثال در دره اردن)؛
- حضور در مناطقی که شهرک‌نشینان مرتکب خشونت و آزار و اذیت می‌شوند (مانند شیخ جرح در بیت‌المقدس شرقی)؛
- عیادت و اعلام همبستگی با فلسطینیانی که قربانی حملات نظامی یا شهرک‌نشینان قرار گرفته‌اند و کمک به مستندسازی این موارد (در سرتاسر کرانه باختری و به‎خصوص مناطق اطراف الخلیل)؛
- تلاش برای ممانعت از تخریب‌‎ها و اخراج مردم؛
- همکاری در فعالیت‌‎های رسانه‎ای انگلیسی‎زبان (سیلوان، بین‌المقدس شرقی)؛
- حضور در تظاهرات هفتگی در سراسر کرانه باختری (بلعین، نیلین، النبی صالح، المعصره، الخلیل، عراق بورین،...).

 حضور آن‎‎ها چه تأثیری دارد؟

حضور آن‎ها، باعث کاهش خشونت نیرو‎های اشغالگر اسراییلی می‎شود. در حال حاضر، با توجه به این‎که فصل چیدن زیتون است، داوطلبین بین‎المللی با کشاورزان منطقه اطراف نابلس همراه می‌شوند. زیرا که شهرک‌نشینان و نظامیان مکررا‌ تلاش می‌کنند تا مانع آن شوند. فعالین ISM، تنها هنگامی‌که فلسطینی‌‎ها از آن‎‎ها درخواست کنند، در فعالیت‌های‎شان به مشارکت می‌پردازند. فلسطینی‌‎ها بسیار خون‌گرم و مهمان‌پذیر هستند.

 آیا آن‎‎ها در کشور‎های مبداشان هم فعالیتی دارند؟ با چه مشکلاتی مواجه هستند؟

فعالین با سوابق بسیار متفاوتی به ما می‌پیوندند، اما اکثرا‌ تا حدودی در کشور خودشان فعالیت سیاسی داشته‌اند. سن‎شان از 18 تا 75 سال است، اما به‎طور کلی در اواخر جوانی هستند. بسیاری از آن‎‎ها دانشجو و یا افرادی هستند که با مشاغل مختلفی سرمی‎کنند. برخی هم بازنشسته هستند. در زمینه مشکلات، در ابتدا برخورد بسیار بدی در آمریکا با آن‎‎ها صورت می‌گرفت. اما با وجود این‎که همچنان اخبار حوادثی به گوش می‌رسد که دولت درباره آن‎‎ها حساس است، به‎نظرم شرایط در حال تغییر است. زیرا که آن‎‎ها از راه نافرمانی‌‎های مدنی قانونی فعالیت می‌کنند. اما به هر حال، زیر ذره‌بین برخی نهاد‎ها قرار دارند.

 روابط آن‎‎ها با رسانه‎‎های متفاوت چطور است؟

بسیاری از فعالین، از وبلاگ و رسانه‎‎های مستقل استفاده می‌کنند. اگر اتفاقی همچون صدمه دیدن، دستگیری یا اخراج رخ دهد، معمولا رسانه‎‎های محلی آن کشور، آن را منعکس می‌کنند. فعالین ISM در فلسطین در حقیقت خبرنگاران حاضر در صحنه هم هستند. زیرا که مهمترین خبرگزاری‌‎ها و نشریات خبری، تنها در بین‌المقدس خبرنگار دارند. فعالین با گرفتن عکس و فیلم، و ارائه گزارش‌‎ها از حوادثی که در کرانه باختری جریان دارد، به‎عنوان «شاهد» عمل می‌کنند. علاوه بر این، بیانیه‎‎ها در سایت ISM منتشر می‎شود:‌ palsolidarity.org

 نقش داوطلبین ISM در جنگ 22 روزه غزه چه بود؟

آن‎‎ها در دسامبر 2009 در غزه با آمبولانس‌‎ها همراه بودند و تصاویر بسیار تأثیرگذاری ثبت و منتشر کردند. از جمله آمبولانسی که مورد اصابت قرار گرفته بود و همچنین اولین شواهد استفاده از فسفر سفید. آن‎‎ها همچنین با حضور مداوم خود در رسانه‎‎های بین‎المللی، توانستند حقایق این حمله را برای جهانیان برملا کنند.

 با توجه به این‎که پرونده این شماره نشریه به راشل کوری اختصاص داده شده است، خوشحال می‌شویم که کمی هم درباره وی صحبت کنیم؟

دوست دارم به‎جای این‎که خود چیزی بگویم، قسمتی از ایمیل 28 فوریه 2003 راشل به مادرش را مرور کنم:
«باید در انتها بگویم که در حال رسیدن به درجه‎ای از قدرت هستم و یک توانایی پایه‎ای برای بشریت تا در این رویداد‎های هراسناک - که تابه‎حال شاهد آن نبودم - انسان بمانم. فکر کنم لغت مناسب برای آن «شرف» است. امیدوارم که شما هم روزی این «انسان»ها را ملاقات کنید. شاید، امیدوارم روزی برسد که ببینید.»
پس از مدت‌‎ها کمپین، کاترپیلار موافقت کرده که در زمان دادگاه مرگ راشل، فروش بولدوزر‎ها به اسراییل را متوقف کند.

 تأثیر شهادت راشل کوری بر بحث فعالین چه بود؟

مردم بیشتری را به این راه جذب کرد. همچنین باعث شد که توجه رسانه‌ای، حداقل نسبت به فعالین بین‎المللی در فلسطین، بیشتر شود.

 نظرتان درباره دادگاهی که برای راشل کوری در حال برگزاری است، چیست؟

اول از همه، لازم است یادآوری کنم که هفت سال طول کشید تا خانواده‌اش موفق شدند که دادگاه تشکیل شود. از زمان کشته شدن راشل در سال 2003، خانواده تمام راه‎‎ها را برای کشف حقیقت ماجرا پی‌گرفته‌اند و اعلام کرده‌اند که رفتار مقامات اسراییلی توهین‌آمیز و طفره‌رونده بوده‌است. آن‎‎ها مجبور شدند در برابر یک سری افشاگری‌‎ها و تلاش‌‎ها برای ممانعت از یک تحقیق عادلانه، سماجت از خود نشان دهند. سیستم قضایی اسراییل بسیار پیچیده و بوروکراتیک است، اما خانواده به‎وضوح بیان کرده‌اند که آن‎‎ها به‎دنبال اجرای عدالت، نه‎تنها برای راشل، بلکه برای تمام فلسطینیانی هستند که بی‌گناه، توسط نیرو‎های نظامی اسراییلی کشته یا زخمی می‌شوند. آن‎‎ها می‌خواهند که اسراییل در برابر اعمالش مسئول باشد. و مشخص است این‎که آن‎‎ها توانستند بالاخره این دادگاه تشکیل شود، مثبت است. آن‎‎ها گفته‌اند که این اقدام را به نمایندگی از تمام فلسطینیان که طبق سیستم قضاییه نژادپرستانه، توانایی این کار را ندارند، انجام می‌دهند. مشخص است که امیدواریم نتیجه عادلانه‎ای به‎دست بیاید. اگر این اتفاق بیفتد، استثنایی مهم در بی‌عدالتی‌‎هایی است که تابه‎حال رخ داده و می‌تواند باعث تغییر در روند کنونی شود.

 نقش چنین سازمان‌‎هایی در کاروان‌‎های کمک چه بود و نظرتان درباره نام‌گذاری یکی از کشتی‌‎ها به نام راشل کوری چیست؟

چنین حرکتی برای این بود که به مردم دنیا یادآور شود که مدت‌هاست غزه تحت محاصره قرار دارد و آن‎‎ها به‎دنبال شکستن وضعیت بودند. به‎دنبال این بودند که سازمان‌‎های بین‎المللی و دولت‌‎ها را شرمنده کنند تا آن‎‎ها نیز به فکر تغییر شرایط باشند. انتخاب اسم راشل نیز یک اقدام نمادین برای ادای احترام به وی بود.

 به‎عنوان آخرین سئوال، چه برنامه‎‎هایی را برای ادامه راه در نظر دارید؟

ادامه دادن به حمایت از مقاومت مردمی - محلی فلسطینیان و فعالیت بر روی کمپین بایکوت

منبع: پنجره