چند نکته ضروری در کسب و کارهای خانوادگی

عصر ایران / مدرسه کار و کسب ؛ دکتر علیرضا داداشی* -  وقتی که اعضاء یک خانواده کنار هم جمع می شوند و شروع به فعالیت می کنند، یکی از بهترین اشکال کسب وکار بروز می کند؛ کسب و کار خانوادگی که روز به روز در حال رشد و افزایش می باشد. 

کسب و کار خانوادگی لزوما به ترکیبی از افراد خانواده منتهی نمی شود و می تواند تعدادی از دوستان و خویشان را هم در خود جای دهد، اما ویژگی اصلیش این است که خانواده در کنار هم مشغول به کار هستند و تعداد اعضای با نسبت خانوادگی در آن بیش از بقیه اعضا است.

• مهم ترین اصل:

یک اصل بسیار مهم که در واقع مهم ترین اصل در این شکل از کسب و کار است این است که فضای کسب و کار و بنگاه داری فضایی الزاما رسمی و قاعده مند است و جو خانواده آغشته به صمیمیت و احساس ناشی از نزدیکی روابط افراد به هم.

نادیده گرفتن رسمیت و قاعده مندی در ذیل سایه صمیمیت حاکم بر فضای خانوادگی اصلی ترین آسیب ها را به این نوع کسب و کار می تواند بزند. به ویژه در فضای فرهنگی ما که هنوز هم تا حد زیادی آغشته به تعارف و رعایت حال همدیگر کردن است و هنوز مواردی وجود دارد که افراد از طرح موضوعات و نکات مهم فردی و جمعی صرف نظر می کنند چون به هر حال احساس خویشاوندی و صمیمیت در جمع بر هر رفتاری غلبه دارد.

• الزامات پیشگیری از بروز آسیب های احتمالی

به طور بالقوه نکات مهمی در کسب و کارهای خانوادگی خودنمایی می کنند و اگر به آنها توجه کافی و مناسب نشود و راه هایی برای رفع آسیب های احتمالی شان اندیشیده نشود می توانند از اساس این گونه کسب و کارها را با چالش و حتی خطر فروپاشی مواجه کنند.

• لزوم تفکیک روابط خانوادگی و قواعد کسب و کار
• اتخاذ سیاست های استخدامی
• رعایت تناسب لازم بین مشاغل با مهارت های هر عضو خانواده
• طراحی یک نظام درست جبران خدمات برای افراد
• تعیین سازوکار برای مواجهه با تعارضات بین اعضای خانواده
• توجه به اهمیت برخورداری از ساختار سازمانی
• تدوین برنامه مناسب برای جانشین پروری

• چند پیشنهاد:

چند پیشنهاد که بهتر است بنیانگذاران و مدیران کسب و کارهای خانوادگی به آنها توجه کنند:

۱. اعضای خانواده را سهامدار کنید.

۲. تا حد امکان، سمت های اجرایی را به افرادی غیر از اعضای خانواده بسپارید.

۳. به تغییرات محیط بیرونی برای همراهی و هماهنگی مناسب و به موقع با آنها توجه ویژه داشته باشید.  

تضمین آینده اعضای خانواده، در گرو بقای کسب و کار است. اگر هر کسب و کاری از جمله کسب و کار خانوادگی همگام با تغییرات محیطی، تغییر نکند و اصلاح نشود، در معرض نابودی قرار خواهد گرفت.

4. سیستم سازی را جدی بگیرید.

سیستم سازی برای برنامه های پیشبردی، برای نظام حقوق و دستمزد، برای جبران خدمات، برای ارتقائات، برای کناره گیری افراد، برای جانشین پروری و ....

5. کسب و کار خود را در صورتی که ظرفیت کافی دارد – نه در شروع کار- با کسب و کارهای مشابه و ترجیحا هم رشته و هم نوع گره بزنید.

بدین ترتیب خواهید توانست به جای درگیر بودن با یک کسب و کار، سهامدار چند کسب و کار باشید و بدین ترتیب نسبت به خلق ارزش افزوده مستمر کمک کنید.

6. سیستم مالی خود را شفاف کرده و از یک متخصص خارج از اعضای خانواده، برای مدیریت آن استفاده کنید.
7. هدف غایی کسب و کار و افراد را توسعه کسب و کار قرار دهید.
8. نگاهتان را از مدیریت اجرایی به نگاه هیئت مدیره ای تغییر دهید.

یعنی به جای درگیر شدن در امور روزمره کسب و کار، بیشتر به رصد فرصت های محیطی برای شکار آنها پیش از رقیبان مشغول شوید.

9 حتما و حتما از مشاوری خبره و متخصص در این گونه کسب و کار، به شکل مستمر کمک بگیرید.

________________________________________

* دکتر علیرضا داداشی
  نویسنده و مدرس مدرسه کار و کسب عصر ایران
- دکترای مدیریت بازاریابی
- مدیر و بنیانگذار گروه «مشاوره، آموزش و تحقیقات بازار خوشه‌چین»
- مشاور کسب و کارهای نوپا، کوچک و متوسط
- پژوهشگر بازار و کسب‌و‌کارها
- نویسنده بیش از 60 مقاله در فروش و بازاریابی
- مولف کتاب: بیست گفتار فروش و بازاریابی- کتاب همراه فروشندگان و بازاریابان
- مترجم کتاب راهنمای استراتژیست‌ها اثر تیموتی گالپین
-بازرس اصلی انجمن علمی مدیریت کسب و کار ایران

مشمولان دی ماه؛ آماده اعزام به خدمت شوید

بیشتر بخوانید:

5 چالش اصلی کسب و کارهای کوچک

ارزیابی کسب و کارهای کوچک

چگونه کارمندانی با انگیزه داشته باشیم؟

تماشاخانه

اولین نشانه های قدرشناسی ترامپ از ایلان ماسک/ قانون گزارش اجباری تصادفات خودروهای خودران لغو می‌شود! (فیلم)

نه برق داریم نه هوا..! رویای ۱۴۰۴ درباره انرژی دروغ بود؟ ناترازی، دشمن جدید ایران (فیلم)

فیلم های دیگر