نقش تندروهای مجلس در رای اعتماد به کابینه پزشکیان چقدر است؟

اکنون توپ راهبرد وفاق در زمین مجلس است. آیا مجلس می‌تواند از این آزمون موفق بیرون آید یا اسیر وسوسه‌های تندروها خواهد شد؟

روزنامه هم میهن نوشت: ای‌کاش دارای نظام و انتخاباتی حزبی و کارآمد بودیم و شاهد این فرایند طولانی و پیچیده و مشکل‌آفرین که بعضاً تا دو ماه طول می‌کشد، نبودیم و وزرای پیشنهادی حزب پیروز پیشاپیش معلوم بودند و مجلس هم با یک نشست و برخاست وضعیت آنان را تعیین می‌کرد.

ولی چه می‌توان گفت که تا رسیدن به چنین مرحله‌ای راه درازی در پیش داریم. بنابراین، باید منتظر نتیجه رفتار نمایندگان بمانیم.

البته، این مسئله وجه مثبتی هم دارد که در فضای رکود سیاست‌ورزی، مردم پیشاپیش وارد بحث انتخاب وزرا شده‌اند و افکارعمومی می‌تواند درباره رفتار نمایندگان داوری خوبی را به نمایش بگذارد و میزان انعطاف‌پذیری نمایندگان مجلس را در برابر رئیس‌جمهور بسنجد. نمایندگانی که حدود ۶۰درصدشان تازه انتخاب شده‌اند و هنوز با سازوکار مجلس آشنایی کافی ندارند؛ به‌طوری‌که حتی فراکسیون‌های مجلس نیز شکل نگرفته و در نتیجه رفتار آنان را پیش‌بینی‌ناپذیرتر کرده است.

متاسفانه در چنین فرآیندهای غیرشفافی، امکان شکل‌گیری زدوبندهای نامناسب نیز وجود دارد و این کار از طریق تندروهای مجلس رخ خواهد داد. ولی نمایندگان بهتر است که به چند نکته توجه کنند:

۱- آقای پزشکیان هنگام چینش کابینه، حداکثر ملاحظات را برای رعایت اصل وفاق در کنار کارآمدی مورد توجه قرار داده است. او از مجلس بوده و می‌داند که با مجلس چگونه برخورد کند. از این جهت، نمایندگان باید کابینه پیشنهادی را مثبت ارزیابی کنند.

۲- در آخرین سخنان مقام‌رهبری که اتفاقاً پس از انتخابات ایراد شد، تاکید بر مسئولیت‌پذیری مجلس بود. تاکید ایشان بر اینکه «مجلس صرفاً یک نهاد پرسشگر نیست، بلکه یک نهاد پاسخگو هم هست»؛ موضوع بااهمیت و قابل‌تأمل است که نمایندگان به‌ویژه آنهایی که ادعای ولایتمداری و وفاداری بیشتری دارند، باید به آن توجهی ویژه نشان دهند. نمایندگان نباید تصور کنند که حق دارند هر کسی را خواستند رد یا تایید کنند؛ بدون اینکه نسبت به تبعات ماجرا پاسخگو نباشند. وضعیت امروز کشور مثل یک کشتی است که سرنوشت همه سرنشینان آن در گروی سلامت کشتی است.

۳- نمایندگان باید به این سوال اساسی پاسخ دهند که واقعیت انتخابات اخیر چه بود؟ هیچ‌گاه نباید ترکیب رای و موضع مردم ایران در انتخابات تیرماه را فراموش کنیم. ۵۰درصد در انتخابات شرکت نکردند و از کل واجدین شرایط، منهای آرای باطله، حدود ۳۰درصد به نامزد اصلاح‌طلبان و ۲۰درصد به رقیب رای داده‌اند. بر اساس این آمار و آرا، بهتر است که ذهنیت خود را فراتر از میدان محدود بازی سیاست در ایران ببریم.

باید دایره نیروهای حاضر در اداره کشور را گسترش داد. شاید جا برای برخی از تندروها تنگ شود، ولی افزایش اعتماد و امید مردم چنان می‌شود که کشتی کشور را به ساحل نجات خواهد برد. در همین روزها نخست‌وزیر ژاپن ضمن اعلام کناره‌گیری از سمت خود گفت:«سیاست، بدون اعتماد عمومی کارکرد خود را از دست می‌دهد.»

جان کلام سیاست‌ورزی همین جمله است. محدود شدن مدیریت امور به یک مجموعه اندک از نیروها و با معیارهای بسیار تنگ‌نظرانه نتیجه‌ای جز ناکارآمدی و بدبینی و نفرت نخواهد داشت و اینها مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده امنیت ملی هستند. چرا غربی‌ها دنبال جذب مغزهای جهان هستند. مطالعات نشان می‌دهد که اگر ایالات متحده دروازه‌های خودش را بر روی نخبگان جهانی ببندد، به‌سرعت رو به سراشیبی خواهد رفت. آیا می‌توان بدون باز کردن فضای مشارکت سیاسی و مدیریتی پیشرفتی را برای ایران عزیز به تصویر کشید؟

۴- حساسیت وضعیت خارجی کشور ضروری ساخته که اتحاد داخلی و حمایت از راهبرد وفاق بیش از پیش نشان داده شود. تجربه چند سال گذشته پیش روی همه است. موشک و تسلیحات پیشرفته خوب و ضروری است؛ ولی مهمتر از آن موشک سیاسی حمایت و مشارکت مردم است که قلب بدخواهان این کشور را نشانه می‌گیرد و هیچ‌ گنبد آهنینی نیز قادر به جلوگیری از اصابت آن نیست.

۵- اجازه ندهید که تندروهای شکست‌خورده کشتی مجلس را سوراخ کنند. شما می‌خواهید تا چهار سال دیگر با این دولت کار کنید و به احتمال فراوان انتخابات دوره بعدی مجلس نیز همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار خواهد شد. عملکردهای هر دو نهاد در یک ترازو خواهد بود. صف خود را از تندروها جدا کنید و اجازه ندهید که نان اقلیت اندکی که خود را پاسخگو نمی‌دانند، در تنور گرم اکثریت پخته شود.

تندروها دغدغه هیچ‌چیزی جز جبران شکست فاجعه‌بار اخیر را ندارند. درحالی‌که مردم و کشور چشم‌انتظار بهبود امور هستند و دیگر حوصله ادامه دعواهای پوچ و بیهوده حیدری-نعمتی را ندارند.

اکنون توپ راهبرد وفاق در زمین مجلس است. آیا مجلس می‌تواند از این آزمون موفق بیرون آید یا اسیر وسوسه‌های تندروها خواهد شد؟ رئیس‌مجلس چه رفتاری خواهد داشت؟ آیا قدر رفتار و شعارهای پزشکیان را خواهد دانست و اجازه نمی‌دهد که تندروها نبض مجلس را به دست بگیرند یا منفعلانه عمل کرده و خودش را هم در ادامه دچار مشکلات بیشتری خواهد کرد؟ پاسخ به این پرسش‌ها زمان زیادی نخواهد برد.