عصر ایران؛ اهورا جهانیان - پیروزی عراق مقابل ژاپن در گروه چهارم جام ملتهای آسیا، کار را برای ژاپن و البته حریفانش دشوار کرد. ژاپن که در صورت صعود به عنوان تیم اول گروه، مسیر آسانی برای رسیدن به فینال داشت، حالا ممکن است در یکهشتم نهایی با کرۀ جنوبی بازی کند و در صورت پیروزی بر کره، در یکچهارم نهایی هم حریفش ایران باشد.
در این دوره از جام ملتهای آسیا، هدف دوم تیمهای مطرح باید ممانعت از قهرمانی ژاپن باشد! قاعدتا هدف اول عراق و ایران و کرۀ جنوبی و قطر، قهرمانی خودشان است ولی حتی اگر این تیمها نتوانند قهرمان شوند، حذف ژاپن از جام برایشان ارزشمند است.
در بین تیمهای مدعی قهرمانی، با توجه به شکست ژاپن مقابل عراق، تیمهای عربستان و استرالیا فقط در فینال میتوانند حریف ژاپن شوند. البته اگر فرض کنیم این دو تیم در گروهشان اول میشوند. عراق هم که دیروز ژاپن را شکست داد، دیدار مجدد احتمالیاش با ژاپن در فینال خواهد بود.
ژاپن در 1992 ایران را حذف کرد و در فینال با غلبه بر عربستان برای اولین بار قهرمان آسیا شد
بنابراین اگر عربستان و استرالیا و عراق را منها کنیم، سه تیم کره و ایران و قطر به عنوان تیمهایی که سابقۀ قهرمانی در جام ملتهای آسیا را دارند، به ترتیب میتوانند در مراحل یکهشتم نهایی و یکچهارم نهایی و نیمهنهایی، مانع پنجمین قهرمانی ژاپن در آسیا شوند. عربستان و استرالیا و عراق هم، چنانکه گفتیم، در فینال چنین فرصتی دارند.
اما ممانعت از قهرمانی ژاپن چه اهمیتی دارد؟ اهمیتش در فاصله گرفتن بیش از حد ژاپن نسبت به سایر تیمهای آسیایی است. فاصله گرفتن در تالار افتخارات البته. ایران و عربستان هر کدام سه بار قهرمان آسیا شدهاند. کرۀ جنوبی دو بار، عراق و استرالیا و قطر هم هر کدام یکبار.
دومین قهرمانی ژاپن در سال 2000 با پیروزی مجدد مقابل عربستان در فینال
بنابراین شکلگیری نوعی اتحاد ضمنی بین ایران و عربستان و کره و عراق و استرالیا و قطر برای ممانعت از پنجمین قهرمانی ژاپن در جام ملتهای آسیا، عجیب نیست. هر کس هر کجا که هست، باید قدمی بردارد برای متوقف کردن ژاپن!
عراق اولین قدم را برداشت و ژاپن را به "مسیر سخت" فرستاد. بعید است که ژاپن بتواند در مراحل حذفی هر دو تیم کره و ایران را شکست دهد. ولی حتی اگر ساموراییها از عهدۀ چنین کاری برآیند، در نیمهنهایی و فینال باید به مصاف تیمهایی نظیر قطر و عربستان و عراق و استرالیا بروند.
سومین قهرمانی ژاپن با شکست چین در فینال/ سال 2004
اینکه ژاپن پس از غلبۀ احتمالی بر کره و ایران، دو تیم از چهار تیم فوق را شکست دهد، البته محال نیست ولی بعید است. بویژه اینکه ژاپن چهار سال قبل در فینال مغلوب قطر شد و گرنه الان مشغول مبارزه برای کسب ششمین قهرمانیاش در جام ملتهای آسیا بود!
تیم ملی ژاپن در دهۀ اخیر قطعا بهترین تیم آسیا بوده ولی این جایگاه قبلا دست کم برای دو دهه متعلق به کرۀ جنوبی بود اما کرهایها در دورانی که تیم اول آسیا در جام جهانی بودند، همیشه دستشان از جام ملتهای آسیا کوتاه میماند. آنها در فینال 1988 در ضربات پنالتی مغلوب عربستان شدند. در سال 2000 در حالی که تیم قدرتمند ایران را هم شکست دادند، در نیمهنهایی 2 بر 1 مغلوب عربستان شدند. حتی همین اواخر، در سال 2015، در حالی که تا بازی فینال گلی نخورده بودند، در فینال در وقتهای اضافه 2 بر 1 مغلوب استرالیای میزبان شدند.
چهارمین قهرمانی ژاپن با شکست استرالیا در فینال/ سال 2011
برای قهرمانی در یک تورنمنت، چیزی بیش از کیفیت کلی یک تیم نیز اهمیت دارد. از بخت گرفته تا عزم ویژۀ حریفان در مقابل آن تیم خاص و بسی عوامل دیگر. به نظر میرسد چنین دورانی برای ژاپن پس از چهارمین قهرمانی این تیم در سال 2011، آغاز شده است. ژاپنیها در سال 2015 در یکچهارم نهایی در ضربات پنالتی مغلوب امارات شدند، در سال 2019 نیز در فینال 3 بر 1 به قطر باختند.
در واقع باید گفت تیمهای عربی در دو دورۀ قبلی جام ملتهای آسیا غیرت به خرج دادهاند و نگذاشتهاند تعداد قهرمانیهای ژاپن در این مسابقات سر به فلک بکشد. این بار نوبت کرۀ جنوبی یا ایران است که جلوی ژاپن را بگیرند. ولی حتی اگر کره و ایران از پس چنین کاری برنیایند، احتمالا قطر در نیمهنهایی و عربستان یا عراق در فینال منتظر ژاپن خواهند بود.
امارات در سال 2015 ژاپن را حذف کرد
عربستان البته در سالهای 1992 و 2000 در فینال به ژاپن باخته. استرالیا نیز در سال 2011 در فینال مغلوب ژاپن شده. اما تیم غیور و خوشتکنیک و متفاوت عراق، نشان داده از عهدۀ کارهای نامنتظَر برمیآید. عراقیها در 1996 ایران را در مرحلۀ گروهی شکست دادند. در 2007 عربستان را در فینال بردند و در عین ناباوری قهرمان شدند. دیروژ هم که ژاپن را شکست دادند.
علاوه بر همۀ این نکات، به نظر میرسد که تیم ژاپن در این دوره از مسابقات در خط دفاعی مشکل دارد. ژاپنیها در دو بازی خودشان تا به اینجا، چهار گل خوردهاند. دو گل از ویتنام و دو گل از عراق. از عراق که باید حداقل سه گل میخوردند. اگرچه آنها ویتنام را 4 بر 2 بردند، ولی دریافت دو گل از ویتنام و چهار گل در دو بازی، نشان میدهد خط دفاعی ژاپن مشکل دارد.
قطر در سال 2019 با پیروزی در فینال، مانع پنجمین قهرمانی ژاپن شد
ایران هم در برابر هنگکنگ خوب بازی نکرد ولی حداقل توانست دروازهاش را بسته نگه دارد. قطعا مربیان کرۀ جنوبی و ایران از ضعفهای خط دفاعی ژاپن غافل نیستند. آیا ژاپن میتواند مشکلات خط دفاعیاش را برطرف کند؟
در جام جهانی 1990، رودی فولر، مهاجم آلمان، قبل از بازی آلمان و هلند در مرحلۀ یکهشتم نهایی گفته بود: «فرستادن هلند به خانه، عشق اول من در این جام است.» جملهای که موجب تنش در نبرد ژرمنها و لالههای نارنجی شد و داور فولر و فرانک رایکارد را از بازی اخراج کرد؛ اخراجی که بیشتر به ضرر هلند تمام شد تا آلمان.
در این جام نیز، مثل دو دورۀ گذشتۀ جام ملتهای آسیا، احتمالا عشق اول تمام تیمهای مدعی قهرمانی، از کره و استرالیا گرفته تا ایران و عراق و قطر و عربستان، فرستادن ژاپن به خانه است. از من اگر بپرسید، میگویم ژاپن قهرمان نخواهد شد. ولی باید دید در روزهای آینده چه خواهد شد.