محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور سابق کشورمان در خصوص مذاکرات ایران و عربستان گفت: دلیل طولانی شدن مذاکرات مسائل پیچیده منطقه به ویژه بحران یمن و قطع روابط دو جانبه برای هفت سال بود. چند دوره مذاکره با میانجیگری نخستوزیر عراق در بغداد و مذاکراتی نیز در مسقط صورت گرفت. این مذاکرات روند خود را طی میکرد. در اوایل سال 1400 بدلیل انتخابات ریاست جمهوری تا تعیین دولت جدید مذاکرات متوقف شد.
به گزارش جماران؛ رئیس دفتر رئیس جمهور سابق کشورمان می گوید، « ایران و عربستان سعودی اگر بخواهند توسعه و امنیت داشته باشند باید در منطقه ثبات باشد. ثبات از درگیری و اختلاف به وجود نمیآید؛ عربستان به دنبال توسعه اقتصادی است. ایران هم به دنبال رفع تحریم و حل مشکلات اقتصادی و در نهایت توسعه کشور است».
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با محمود واعظی در پی می آید:
بعد از هفت سال ایران و عربستان دوباره ارتباط خود را از سرگرفتند. مهم ترین دلیلی که دولت حسن روحانی نتوانست این سرگیری را انجام بدهد جه بود؟
پایهگذار روابط ایران و عربستان سعودی در دوره اخیر، مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی بود. ایشان تلاش بسیار زیادی برای گسترش روابط این دو کشور انجام دادند و دکتر روحانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی سفر موفقی به عربستان داشتند که یکی از اسنادی که در توافق به آن تاکید شده در آن سفر امضاء شده است.
ایشان در دوران هشت ساله ریاست جمهوری نیز همواره برداشتن روابط خوب با همسایگان و کشورهای اسلامی از جمله عربستان سعودی تاکید داشتند. متأسفانه آنچه هفت سال پیش در حمله به سفارت عربستان اتفاق افتاد از دست دولت خارج بود. گفتند گروه خودسر بودند.
دولت همواره از همان ابتدا اعتقاد داشت که روابط ایران و عربستان به عنوان دو کشور بزرگ منطقه سریع تر برقرار شود، چون ثبات در روابط و همکاری این دو کشور میتواند هم برای منطقه مفید باشد و هم مانع حضور و نفوذ بیگانگان در منطقه شود. توافق پکن استمرار مذاکراتی بود که در سال 99 در دولت تدبیر و امید در دو مسیر شروع شد. در بغداد با تلاش نخست وزیر عراق و دیگری در مسقط با همکاری دولت عمان انجام میشد و خوشبختانه به نتیجه رسید و از ان استقبال کردیم.
یعنی از سال 99 مذاکره بین ایران و عربستان صورت گرفت ولی نوروز 1401 نتیجه داد؟
بله. دلیل طولانی شدن مذاکرات مسائل پیچیده منطقه به ویژه بحران یمن و قطع روابط دو جانبه برای هفت سال بود. چند دوره مذاکره با میانجیگری نخستوزیر عراق در بغداد و مذاکراتی نیز در مسقط صورت گرفت. این مذاکرات روند خود را طی میکرد. در اوایل سال 1400 بدلیل انتخابات ریاست جمهوری تا تعیین دولت جدید مذاکرات متوقف شد.
آیا همان زمان آقای شمخانی در مذاکرات حضور داشتند؟
خیر. آقای ایروانی معاون آقای شمخانی رییس هیت مذاکره کننده بودند که هم اکنون سفیر ایران در سازمان ملل متحد هستند.
آیا با توجه به اینکه دو کشور قطع رابطه کردند نباید وزارت امور خارجه برای مذاکرات ورود کند؟ دلیل اصلی که شورای امنیت ملی در این مذاکرات حضور داشتند، چه بود؟
این موضوع بستگی به سیاست رئیسجمهور، سیاست نظام یا اقتدار وزارت خارجه دارد. همه اینها با هم تأثیرگذار است. قاعدتاً موضوعات سیاست خارجی به عهده وزارت امور خارجه است و برای موارد ترکیبی و پیچیده مانند مسائل امنیتی ممکن است تصمیم دیگری گرفته شود. البته مهم که طرف مقابل هم برای مذاکره چه مقامی را معرفی می کند. در این مورد چون عربستان دبیر شورای عالی امنیت ملی را معرفی کرده بود لذا انتخاب دبیر از طرف ایران هم کار درستی بوده است.
به جنگ یمن برای ارتباط مجدد با عربستان اشاره داشتید. چه سنگاندازیهایی در داخل بود که نمیشد پرونده ایران و عربستان سریعتر به سرانجام برسد؟
عربستان جنگ یمن را برای پیروزی چند ماهه شروع کرد اما با طولانی شدن جنگ، شرایط برای دو طرف درگیر در جنگ تغییر کرده است. عربستان به این نتیجه رسیده که جنگ یمن پیروز نظامی ندارد و یمنیها هم با مقاومت به بخشی از خواسته هایشان می رسند. در ایران هم مخالفین روابط عربستان در دولت آقای روحانی تغییر موضع داده اند. البته نمیخواهم در این شرایط راجع به مخالفین داخلی روابط صحبت کنم.
با توجه به اینکه فصل جدیدی بین ایران و عربستان باز شده است، به نظر شما ایران باید چه استراتژی را در این میان پیاده کند؟
بر اساس منافع ملی و امنیت ملی خود باید از روابط در فصل جدید مراقبت شود و با افرادی که خودسر عمل میکنند برخورد شود. اگر مراقبت شود روابط ایران و عربستان در آینده میتواند به سمت پیشرفت حرکت کند.
سنگاندازیها کشورهای دیگر از جمله اسرائیل را چطور می بینید؟
در داخل باید مراقبت کنیم و روابطی که در شرایط جدید پایهریزی شده روابط مستحکمی باشد. صهیونیستها و حتی تندرو ها در آمریکا مخالف روابط خوب ایران و عربستان هستند، ولی اگر دو طرف مراقبت کنیم آنها نمیتوانند تأثیرگذار باشند. ایران و عربستان سعودی اگر بخواهند توسعه و امنیت داشته باشند باید در منطقه ثبات باشد. ثبات از درگیری و اختلاف به وجود نمیآید؛ عربستان به دنبال توسعه اقتصادی است. ایران هم به دنبال رفع تحریم و حل مشکلات اقتصادی و در نهایت توسعه کشور است. اگر دو طرف تصمیم به داشتن روابط مستحکم بگیرند، قطعا صهیونیستها و مخالفین روابط نمی توانند سنگ اندازی کنند. آنها معمولا در زمان اختلاف بیشتر اهداف خود را محقق می کنند.
توضیحات واعظی درباره پرونده فرشهای سعدآباد
رئیس دفتر رئیسجمهور سابق توضیحاتی درباره پرونده فرشهای ساختمان حافظیه سعدآباد ارائه داد.
محمود واعظی در گفتگو با ایلنا، درخصوص پروندهی فرشهای ساختمان حافظیه سعدآباد با بیان اینکه مدعی این پرونده، نهاد ریاستجمهوری در دولت دوازدهم بود، گفت: از ابتدای دولت یازدهم گزارشهایی درباره مفقود شدن چند تخته فرش در ساختمان حافظیه در فاصله سالهای ۹۰ تا ۹۲ دریافت شد. نهاد ریاستجمهوری نیز به عنوان مدعی، به وسیله بازرسی ویژه نهاد پیگیری کرد و حتی پرونده به اطلاع نهادهای نظارتی خارج از دولت هم ارسال شد.
او افزود: پرونده فرشها در حال پیگیری بود. حتی برخی اخبار حکایت از آن داشت که به مرحله صدور رای نیز رسیده است که برخی خبرگزاریها، با انتشار خبری مخدوش و مغشوش و با اتکا به شنیدهها و منابع آگاه، خبرسازیهایی را با هدف متهم کردن دولت قبل شروع کردند.
رئیس دفتر رئیسجمهور سابق اظهار داشت: در این خبرسازیها با هدف منحرف کردن روند رسیدگی به پرونده، اتهامهایی علیه مقامات ارشد دولت روحانی و نزدیکانش مطرح شده که مستند به هیچ مدرک و شواهدی نیست، بلکه یک خبرسازی جعلی است.
واعظی با تاکید بر اینکه طرح مجدد و رسانهای موضوع مفقودی فرشها از اساس سیاسی و با اهداف انتخاباتی است، بیان داشت: پس از شکست ادعای سرقت فرشها و انبوه خبرهای ضد و نقیض در این باره، اتهام سرقت تلویزیونهای کاخ سعدآباد را مطرح کردند. البته هرچه به انتخابات اسفندماه نزدیک شویم، از این دست خبرها و حتی ادعاهای بزرگتر و کشفیات جدیدتر بیشتر خواهد شد.
او گفت: متاسفانه رویهای باب شده که برای حذف همه رقبای احتمالی و یکدستسازی انتخابات، انبوهی از اتهامات و ادعاها و آمارسازیهای دروغین علیه افراد و جریانهای دیگر منتشر میشود و یکی از جدیترین اهداف این پروژه، دولت سابق است. گویی هر نوع تهمت و افترایی علیه دولتمردان سابق مباح و تمرینی برای جریان حذف و یکدستسازی است.