باستان شناس موزه بریتانیا اعلام کرد که مجسمه موسوم به سرباز ساسانی که نزدیک به هفت سال پیش از ایران به انگلیس قاچاق شده بود، در ماه «مه» به سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن برای ارسال به کشور تحویل میشود.
به گزارش ایرنا، سنت جان سیمپسون روز شنبه در گفتوگو با ایرنا در لندن از روند شناسایی این اثر و مرمت آن توضیحاتی را ارائه داد و گفت که فقط حدود ۳۰ عدد از این سنگنگارهها در جهان شناسایی شده که تقریبا همه آنها متعلق به استان فارس در ایران است.
او تاریخ و تمدن ایران را شگفتانگیز خواند و با اشاره به رابطه نزدیک همکاری میان دو موزه ملی ایران و بریتانیا ابراز امیدواری کرد که در آینده آثار باستان ایرانی بیشتری در لندن به نمایش گذاشته شود.
مشروح کامل گفتوگو با دکتر سنت جان سیمپسون از این قرار است:
شما و موزه بریتانیا چطور در ماجرای مجسمه سرباز ساسانی ورود کردید؟
ما در موزه بریتانیا نقش خیلی تاثیرگذاری را در مشورت به انگلیس در راستای اجرای قانون بین المللی بمنظور شناسایی و منشاء احتمالی آثار باستانی که از سوی آنها ضبط شده و به ما برای شناسایی ارجاع شده، برعهده داریم.
ما با نیروهای مرزی، پلیس متروپلیتین (پایتخت انگلیس) و سایر آژانسهای دولتی کار میکنیم.
درباره دریافت این اثر باستانی توضیح دهید، چه شد و در چه شرایطی دریافت کردید؟
داستان درست از ۶ سال پیش در فرودگاه استنستد آغاز شد هنگامی که مقامات مرزی این بسته را کشف کردند و به ما اطلاع دادند که احتمالا یک اثر باستانی است.
به این ترتیب من اثر را بررسی کردم، متوجه شدم که در مسیر به سمت لندن بشدت آسیب دیده و آن را به عنوان یک اثر باستانی متعلق به قرن سوم، دوره ساسانیان که احتمالا از جنوب ایران است، شناسایی کردم.
در ماه مارس ۲۰۱۶ مدیر موزه ملی ایران را در جریان گذاشتم و نظر او را جویا شدم. وی و همکارانش تائید کردند که احتمالا متعلق به دوره ساسانیان و استان فارس است و باید به ایران بازگردانده شود.
پس از آن ما وارد گفتوگو با نیروی مرزی شدیم، آن ها موضوع را به پلیس و سایر آژانسهای دولتی ارجاع دادند. آن ها نیز با سفارت شمار تماس گرفتند و روند گفتوگو و شناسایی به تدریج طی شد.
سال پیش تصمیم گرفته شد که این اثر میتواند از طریق سفارت شما به تهران بازگردانده شود.
شما چطور متوجه شدید که این اثر متعلق به ایران است؟ چون گمانهزنیهای زیادی درباره اصالت این اثر و دوره تاریخی آن مطرح شده است؟
فقط حدود ۳۰ عدد از این سنگنگارهها شناسایی شده که تقریبا همه آنها متعلق به استان فارس است. سبک این مورد هم به طور ویژه به آثار اواخر قرن سوم از محله گویم، واقع در ۳۰ کیلومتری شمال غرب شیراز نزدیک است. بنابراین از نظر سبک به احتمال زیاد متعلق به آن منطقه است.
درباره تعمیراتی که روی این اثر صورت گرفت و چیز میزان طول کشید توضیح دهید؟
مرمت این اثر، با اجازه تهران، اینجا در موزه صورت گرفت. ما احساس کردیم که شاید بازگرداندن یک اثر (باستانی) به تهران در شرایط نامناسب، اخلاقی نباشد. هنگامی که به صورت مشترک تصمیم گرفتیم آن را نخست اینجا به نمایش بگذاریم و همه بتوانند در لندن پیش از ارسال به تهران مشاهده کنند، (تصمیم گرفتیم) که باید مرمت شود.
بنابراین یک خیر خصوصی که به طور مرتب از فعالیتهای موزه حمایت میکند پیشقدم شد، هزینه مرمت این اثر را تقبل کرد، (به این ترتیب ما) قطعات را همانطور که مشاهده میکنید بهصورت نامرئی کنارهم قرار دادیم که اثر دوباره به یک قطعه تبدیل شود.
کار مرمت این اثر پارسال شروع شد و حدود ۶ هفته بعد تکمیل شد.
این اثر تا چه زمانی در معرض نمایش خواهد بود؟
این اثر از ۱۷ مارس (۲۶ اسفند ۱۴۰۱) به نمایش درآمد و در ماه «مه» نیز از معرض نمایش خارج خواهد شد؛ سپس با احتیاط بستهبندی و از طریق سفارت به تهران ارسال میشود.
شما از طرف موزه با نیروهای مرزی در ارتباط بودید، آیا درباره قاچاق این اثر اطلاعاتی در اختیار دارید؟
ما نمیتوانیم درباره مسیر قاچاق نظر بدهیم، اینها جزئیاتی است که ما به آن دسترسی نداریم. اما میدانیم که این اثر از بیش از یک کشور عبور کرده و مبدا آن ایران بوده است.
گفته میشود که آثار ایرانی قاچاق شده دیگری، در دست بررسی و بازگشت به ایران است. آیا در این زمینه اطلاعاتی دارید؟
ما نمیتوانیم درباره جزئیات اظهار نظر کنیم. اما در جریان آثار جیرفت، منبتکاری و سفال متعلق به بخشهای مختلف ایران هستیم.
بعنوان یک باستان شناس که بر تاریخ کشورهای مختلف مسلط هستید، نظر شما درباره تاریخ ایران چیست و چه بخشی برای شما بیشتر جذاب است؟
ایران دارای یک تاریخ طولانی و شگفتانگیز و یک میراث فرهنگی غنی است. به نظر من گزینش دوره خاصی از تاریخ ایران عادلانه نیست چون تمام تاریخ (ایران) پرآوازه و باشکوه است.
آیا برنامه مشترکی برای نمایش آثار باستانی ایران در دستور کار قرار دارد؟
ما پیشتر اقلام (باستانی) بصورت تکی از تهران و سایرموزهها به نمایش گذاشتهایم. امیدواریم که در آینده، هر زمان که شرایط اجازه دهد اقدام مشابهی را انجام دهیم. ما رابطه بسیار خوبی با موزه ملی ایران داریم.