ایران از سرعت رشد کشورهای عربی خلیج فارس جا مانده است

دستیار امور سیاسی و مذاکرات دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس مدعی شده عامل اصلی بهبود رابطه تهران و ریاض، جا ماندن ایران از سرعت رشد اقتصادی کشورهای عربی منطقه خلیج فارس است، و اگر ایران می خواهد از مزایای کامل ادغام در بازار جهانی و منطقه، بهره ببرد باید تغییرات بیشتر و عمیق تری در سیاست های منطقه ای خود صورت دهد.

به گزارش عصرایران، دکتر "عبدالعزیر ابوحامد العویشق" دستیار دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس در امور سیاسی و روابط خارجی با نگارش مقاله ای در وبگاه " عرب نیوز" مدعی شد، ناآرامی های سال گذشته در ایران و تنگناهای اقتصادی ایران ناشی از تحریم و انزوای خارجی، عامل و انگیزه اصلی تهران برای بهبود رابطه با ریاض بوده است.

وی  در مقاله خود نوشته است: وقتی ایران میانجیگری چین را برای بهبود رابطه با ریاض پذیرفت، بسیاری شگفت زده شدند. اما بدون نادیده گرفتن این دستاورد دیپلماتیک چین، ایران هم دلایل خاص خود را برای بهبود رابطه با عربستان سعودی داشت.

در آغاز سال 2023، چشم انداز اقتصادی ایران با اعتراضات داخلی و انزوای فزاینده در خارج از کشور تاریک به نظر می رسید و در حالی که همسایگانش به سرعت در حال رشد بودند، ایران در حال درجا زدن بود. 

شکست در احیای برجام به این معنی بود که تحریم‌های ایالات متحده نه تنها پایان نمی‌یابد بلکه تحریم های بیشتری به بهانه مداخله ایران در جنگ اوکراین در حال انباشته شدن خواهد بود. اینکه هیچ چشم اندازی برای صلح منطقه ای وجود نداشت به این معنی بود که سرمایه گذاری خارجی هم در راه نیست. دولت برای مقابله با نارضایتی مردم برنامه ای ندارد و سیاستگذاران ایرانی در بالاترین سطوح این را می دانستند.

ایران در مسیر رکود تورمی قرار داشت - رشد حداقل اقتصادی همراه با بیکاری بالا و تورم بالای حدود 50 درصد. بر اساس آمار رسمی، بیش از نیمی از مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند و با این حال ریال ایرانی در 21 ژانویه امسال به پایین ترین ارزش تاریخی خود رسید.

در 30 ژانویه، رهبر ایران در سخنانی از سیاست‌های اقتصادی یک دهه گذشته این کشور انتقاد کردند. ایشان در یک سخنرانی تلویزیونی با اشاره به شاخص‌های منفی در اقتصاد یک دهه گذشته این کشور اذعان کردند که اقتصاد ایران یک دهه عقب مانده است و گفتند: اقتصاد بین سال‌های 2011 تا 2021 دچار رکود شده است. ایشان افزود: اینها شاخص های قابل اعتمادی از سوی سازمان های رسمی کشور است و فقط ادعای توخالی نیست.

ایشان بیکاری زیاد در میان متخصصان جوان را "ننگ" خواندند و آن را عامل نرخ بالای مهاجرت آنها دانستند. رهبر ایران این کندی را ناشی از عوامل برونزا مانند تحریم ها و نوسانات قیمت نفت دانستند، اما اذعان داشتند که مدیریت ضعیف دولت نیز در عقب ماندگی یک دهه ای اقتصاد ایران بی تاثیر نبوده است.

این مقام سیاسی شورای همکاری خلیج فارس در ادامه مقاله خود نوشته است: ایرانیان به جای رشد مانند همسایگان خود، در یک دهه گذشته شاهد رکود و عقب رفت استاندارد زندگی خود بوده اند. پس از کووید-19، خلیج فارس سریع‌ترین منطقه در حال رشد در جهان بوده است، در حالی که ایران از این سرعت رشد جا مانده است.

 در سال 2022، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به طور متوسط با نرخ 6.4 درصد رشد کردند و مجموع تولید ناخالص داخلی آنها برای اولین بار از 2 تریلیون دلار گذشت. در مقابل، ایران برای بازگشت به سطوح رشد قبل از همه‌گیری تلاش کرد و به‌گفته بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی اسمی آن در سال 2022 تنها 407 میلیارد دلار بوده که این رقم تنها 20 درصد از تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است. 

مقایسه سرانه حتی بدتر است. با جمعیت 84 میلیون نفری، تولید ناخالص داخلی سرانه در ایران در سال 2022 معادل 4809 دلار بوده است که کمتر از 15 درصد متوسط درآمد سرانه در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است.

رشد اندکی که ایران پس از کووید-19 با کمک افزایش قیمت نفت تجربه کرد، تقریبا با نرخ بالای تورم (حدود 50 درصد) در مقایسه با میانگین 3.7 درصد در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و با کاهش ارزش پول از بین رفت. 

این رشد قیمت ها و کاهش ارزش پول ملی، واردات ایران را گران کرد و نرخ مشارکت نیروی کار کاهش یافت و بیکاری در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی افزایش یافت، به ویژه در میان زنان، که نرخ بیکاری آنها از 25 درصد فراتر رفته است، که بدون شک به اعتراضات تحت رهبری زنان که از سپتامبر گذشته کشور را فرا گرفته است، کمک کرده است.

نارضایتی اقتصادی قطعا یکی از عوامل موثر در اعتراضات سال گذشته در ایران بوده است. رهبر ایران هم در سخنرانی اخیر خود به برخی از عوامل اقتصادی نارضایتی ها اشاره کرده است.

معترضان به رهبری نسل Z ، بارها به سیاست های اقتصادی و اجتماعی شکست خورده دولت اشاره کرده و از عقب افتادن ایران در مقایسه با همسایگان خود و سایر نقاط جهان ابراز تاسف کرده اند.

اگرچه تغییر ظاهری ایران در سیاست منطقه‌ای مورد استقبال قرار می‌گیرد، اما باید از شکل تاکتیکی یا صرف از سرگیری روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی فراتر رود.

 برای بازگشت ایران به بازار جهانی و بهره مندی از هم افزایی ادغام منطقه ای، تغییرات باید فراتر رود. یکی از موضوعات اصلی منطقه و سایر نقاط جهان، تعهداتی است که تهران در بیانیه‌های مشترک خود با عربستان سعودی در 10 مارس و مجددا در 6 آوریل در پکن صادر کرد، از جمله احترام به قواعد رفتاری بین دولت‌ها، حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل متحد.

مردم خاورمیانه، از جمله ایرانیان، زمانی از مزایای تنش زدایی و کاهش تنش، اگر نه صلح و ادغام، بهره خواهند برد، که ملت های این منطقه به جای جنگ های بی پایان و پوچ ، انرژی خود را بر صلح و دستیابی به رفاه متمرکز کنند. در حالی که در چهار دهه گذشته منابع منطقه صرف دشمنی و تقویت نفرت بین مردم آن شده است.

بیشتر بخوانید:

واکنش همتی به درخواست وام دولت رئیسی از صندوق بین المللی پول: همین ها در دولت قبلی نگذاشتند وام بگیریم

ادامه سقوط قیمت نفت

از سرگیری روابط تجاری ایران و عربستان با تجارت فولاد

تحلیل دیپلمات پیشین ایرانی از یک نقش کلیدی دیگر برجام

تهران : از امروز روابط رسمی میان ایران و عربستان فعال شد

دشمنی پرهزینه عربستان و ایران

دیدار وزیران خارجه ایران و سعودی در چین (+عکس) / توافق ازسرگیری پروازها، صدور ویزا و حج عمره

تماشاخانه

شاد‌آباد؛ جایی که دیگر نه شاد است و نه آباد / تراژدی آتش‌سوزی در قلب بازار آهن تهران / ببینید چه فاجعه‌ای رخ داده‌است (فیلم)

سکوت جهانی در برابر جنایت: تخریب آثار تاریخی خاورمیانه زیر سایه جنگ / قاتلین تاریخ و تمدن هنوز در خاورمیانه هستند (فیلم)

فیلم های دیگر