خرگوش کوهی یک پستاندار کوچک پشمالو است که رفتار و ظاهرش او را شبیه به چیزهایی نشان میدهد که در واقع نسبتی با او ندارند. این جانور کاملا شبیه جوندگان به نظر میرسد، اما در واقع به لحاظ زیستشناختی بیشتر با فیلها و گاوهای دریایی نزدیکی دارد تا با موش خرماها و خرگوشهای بیدم.
خرگوشهای کوهی نر درست مثل فیلها فاقد کیسۀ بیضه هستند و بیضههای آنها در درون حفرههای شکمیشان قرار دارد. از طرف دیگر خرگوشهای کوهی ماده دارای سه جفت نوک پستان هستند که یک جفت از آنها نزدیک زیر بغل آنها قرار دارد؛ همانطور که پستان فیلهای ماده هم در قسمت جلوی سینه و نزدیک به پاهای جلوییشان قرار دارد.
این علفخوار کوچک که عمدتا در آفریقا زندگی میکند، حتی دو عاج کوچک هم دارد؛ دو دندان نیش این جانور از بقیه دندانهایش کاملا بلندتر هستند و گاهی مثل عاج فیل از دهانش بیرون زدهاند.
معدۀ خرگوشهای کوهی از سه قسمت تشکیل شده که هضم غذا را برای جانور آسانتر میکند؛ از این جهت خرگوش کوهی شبیه به گاوها است که از یک معدۀ چهاربخشی برخوردارند.
این جانور عجیب یک شباهت هم با مارمولکها دارد! خرگوش کوهی به دلیل اینکه دمای درونی بدنش را نمیتواند به خوبی حفظ کند، علاقه زیادی به استفاده از حمام آفتاب در طول روز دارد.
اما شاید عجیبترین نکته دربارۀ این جانور مربوط به ادرارش باشد! همۀ خرگوشهای کوهی از یک خانواده، همیشه دقیقا در یک نقطه ادرار میکنند؛ یعنی هر روز درست همانجایی ادرار میکنند که روز قبل و روزهای قبلی این کار را کردهاند.
نمونهای از رسوبات سنگی ادرار خرگوش کوهی
به علاوه، از آنجایی که ادرار این جانور سرشار از کربنات کلسیم است، هر بار رسوبی از خودش بر روی سنگها به جا میگذارد. در اثر تکرار عمل ادرار کردن در یک نقطه در طی نسلهای مختلف، به تدریج یک تودۀ سنگی از رسوبات ادرار این جانور شکل میگیرد که به نام هیراسیوم (Hyraceum) شناخته میشود. هیراسیوم یا همان ادرار سنگشده در طب سنتی آفریقای جنوبی نقش داشته و از آن برای درمان صرع و یا حتی برای ساخت عطر استفاده میکردهاند.