۰۲ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۲ آذر ۱۴۰۳ - ۲۱:۳۶
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۸۲۶۶۳
تعداد نظرات: ۹ نظر
تاریخ انتشار: ۱۲:۰۹ - ۲۳-۱۲-۱۴۰۱
کد ۸۸۲۶۶۳
انتشار: ۱۲:۰۹ - ۲۳-۱۲-۱۴۰۱

کوه؛ تجربۀ ناب رهایی، 20 سانتی‌متر بالاتر از زمین!

کوه؛ تجربۀ ناب رهایی، 20 سانتی‌متر بالاتر از زمین!
دندان‌پزشکی که استاد داستان‌نویسی هم هست درباره تجربۀ خود گفت احساس سبک‌بالی می‌کند و این که واقعا روی زمین نیست و 10 تا 20 سانتی‌متر از زمین فاصله گرفته و این تعبیر را کسانی بهتر درمی‌یابند که در تجارب مختلف معنوی در پی این سبک‌بالی‌ و رهایی از وزن‌اند

  عصر ایران؛ مهرداد خدیر- فصل‌نامۀ «صنوبر» با موضوع طبیعت و محیط زیست در شمارۀ تازۀ خود به کوه و کوه‌نوردی و کوهستان‌های ایران پرداخته و مجموعه‌ای بسیار خواندنی را گرد آورده که مخاطب را غرق لذت و اندیشه می‌کند و از حال و‌هوای کوه‌نوردی به مثابه صرفاً یک ورزش کاملا فاصله دارد.


   انگیزۀ این نوشته اما معرفی این مجله نیست و چون حال‌و‌هوای نوروزی هم دارد به ایام عید و معرفی ویژه‌نامه‌های نوروزی مطبوعات موکول کرده‌ایم. بلکه به خاطر نکات و موضوعات جذاب و بکر و تازه‌ای است که در نشست دوشنبه عصر بخارا -به بهانۀ معرفی این شمارۀ خاص و متفاوت- مطرح شد و دریغ بود اگر با مخاطبان عصر ایران در میان نگذارم با این افسوس مضاعف که این همه بیگانگی با کوه و کوهستان در حالی باشد که قریب نیمی ازاین سرزمین کوهستانی است، ادبیات ما هم سرشار از اشاره به کوه و تاریخ معاصر است و حتی پیشینه فعالیت گروه‌های سیاسی و غالباً چپ در حال‌و‌هوای کوه و کوهستان و گره خورده با آن بوده باشد و پایتخت هم شهری کوه‌پایه‌ای و برای هر تهران‌نشینی دست‌کم توچال در دست‌رس است و با همۀ اینها اما جز قلیلی دیگران با کوه و کوهستان عجین نیستند یا دست‌کم چون نویسنده خود چنین است گمان بَرَد دیگران نیز چندان که باید و شاید با کوه و کوه‌نوردی و کوهستان آشنا نیستند. در سرزمینی با 6000 هزار سال تاریخ و با همین نام «ایران» و با اولین صعودها و هویت و نماد کوه.


   در این نشست دیدار با داوود محمدی‌فر - که در 90 سالگی قبراق و شاداب از کوه و تجربه‌های آن می‌گفت- کافی بود که با عباس محمدی آشنا شدم که اطلاعات نابی دربارۀ کوه و کوه‌نوردی ارایه داد و نوبت به دندان‌پزشکی به نام دکتر عباسی که رسید دل‌ها را بیشتر ربود وقتی گفت بعد از هر تجربۀ کوه‌نوردی احساس می‌کند سبک‌بال شده و روی زمین نیست و 10 تا 20 سانتی‌متر از زمین فاصله گرفته و این تعبیر را کسانی بهتر درمی‌یابند که در تجارب مختلف معنوی در پی این سبک‌بالی‌ و رهایی از وزن‌اند و جالب‌ترین بخش آنجا بود که گفت بر هر‌که توان دارد واجب است یک بار دماوند را دیدن و قدم برآن گذاشتن. حکایت، هنگامی جذاب‌تر شد که دانستیم او استاد داستان‌نویسی و نوشتن خلاق هم هست و هر بار که به کوه می‌رود روح خود را بازسازی می‌کند. 


   از دماوند گفته شد و نقل گفته داوود محمدی‌فر جا دارد: «من عاشق دماوندم. نماد ملی ایران، نماد کوه‌نوردی ایران، اولین کوه دنیاست که صعود شده و آرش‌ها و فرانک‌ها در آن بوده‌اند و البته هنوز خیلی‌ها فکر می‌کنند ضحاک در دماوند دربند است.»

کوه؛ تجربۀ ناب رهایی، 20 سانتی‌متر بالاتر از زمین!


    البته وقتی به ضحاک در دماوند اشاره شد عباس محمدی توضیح داد کوه در فرهنگ ما با معنویت و عبادت گره خورده و اگر صحبت از زندان ضحاک است به خاطر آن است که در ارتفاع و دور از مردمان نگاه داشته شود وگرنه نگاه منفی به کوه، رومی است و در فرهنگ ایرانی و شرقی و اسلامی کوه جای عبادت و خلوت وروح است و به همنی خاطر از تخریب و آلودگی کوه و سلطه سرمایه هم ابراز تأسف کرد.


   او رودخانه‌ها در کوه را به رگ‌های بدن انسان تشبیه کرد و گفت همان‌گونه که رگ‌ها خون را به بخش‌های مختلف بدن می‌رسانند رودها هم آب را در جای‌جای کوه روان می‌کنند ولی ما در کوه، راه و جاده می‌گشاییم و به آن به چشم مانع توسعه می‌نگریم و نمی‌دانیم تمدن در پای کوه شکل می‌گیرد و نقش متعادل‌کنندۀ دما را ایفا می‌کنند چرا که یخچال‌های آن تأمین کنندۀ آب‌اند و اگر کوه نبود، زمین دوزخ می‌شد.


   در بخش دیگری هم یادآور شد: داستان های 492 و 493 در افسانۀ «هزار و یک شب» هم به کوه قاف اختصاص دارد و فرشته‌ای که در آن دنیا را احاطه کرده و زلزله و سختی و گرانی و نیز صلح و فراوانی را به آن نسبت می‌دهند.


  اینها البته افسانه است اما این که اولین میخ فنی در کوهستان را یک نوجوان ایرانی در بیستون فرو کوفته دیگر افسانه نیست. این‌که در سال 835 اولین صعود به یک کوه در سرزمین ما رخ داده نیز. 


  اکنون با اعتماد به نفس و قاطعیت می‌توانیم گفت ایران، افتخار کوه‌نوردی دنیاست و پژوهش‌گر آلمانی که در آموزش و پرورش آن سامان بلند آوازه است از پیوند ایرانیان با کوه و کوهستان گفته و نوشته و ابراز شگفتی کرده که چرا یونانی‌ها قدر قدر قهرمان خود را می‌دانند ولی ایرانی‌ها چندان از آریو برزن که درکوه در برابر اسکندر در زاگرس ایستاد یاد نمی‌کنند.


   احتمالا شما هم با نویسندۀ این سطور هم‌داستان شده‌اید که چرا این مفاهیم را به فرزندان ما در این آموزش و پرورش یاد نمی‌دهند تا هر بار که رشته کوهی می‌بینند به آن ببالند و از تاریخ آن بدانند و با نام قله های آن اشنا شوند و مهم تر از همه بدانیم این تمدن با رشته کوه البرز و زاگرس شکل گرفته است و گمان نکنیم کوه، میان بخشی با قسمتی دیگر فاصله انداخته چندان که کسانی را پشت کوهی لقب بدهیم.


  دوستی که به کشورهای همسایه شمالی رفته بود می‌گفت در سواحل شمالی دریای خزر دانستم آن همه لطافت و زیبایی که در شمال ماست و در آنجا به آن دل انگیزی نیست تنها به خاطر دریای خزر نیست به سبب رشته کوه البرز است که ابرهای آبستن را وامی‌دارد در همان منطقه ببارند و به یقین اگر البرز نبود شمال ایران هرگز این‌گونه سبز و زیبا و شاداب نبود ولی دریغ که تنها از دریا می‌گوییم و از نقش کوه نه.


  به بیان روشن‌تر تمام حیات ما در فلات ایران با کوه هم‌بسته و پیوسته است و داستان، فراتر از آن است که به یک رشتۀ ورزشی فروکاهیم. بدون رشته‌کوه زاگرس هرگز تمدن بین‌النهرین شکل نمی‌گرفت چرا که زاگرس است که رطوبت دریای مدیترانه و سودان را مهار کرد و بارش را وام‌دار آن‌ایم.


  اشارات دیگر دربارۀ کوه و کوه‌نوردی را به نوبت معرفی «صنوبر» موکول می‌کنم. مجله‌ای که با همت سترگ «مانیا شفاهی» و راه‌نمایی علی دهباشی منتشر می‌شود و اگر یارانه‌ها و خریدها در بخش فرهنگ به‌سامان بود به جای بودجه‌هایی که به نشریات غیر واقعی اختصاص می‌یابد باید از «صنوبر» حمایت می‌شد چرا که بیش از برخی نهادهای مدعی فرهنگی موثر است ولی تا آن زمان نباید منتظر ماند و خوانندۀ همین مطلب با خرید این مجله می‌تواند چنین کند و خوشا که با نام سجاد بهزادی هم در فصل‌نامه رو به روشدم؛ هم او که برای عصر ایران هم می‌نویسد.


   وقتی مایی که در تهران زندگی می‌کنیم شاید سال تا سال پا به توچال نگذاریم و گاه یادمان برود در شهری کوه‌پایه‌ای روزگار را به سر می‌کنیم از دیگران چگونه می‌توان توقع داشت؟ اگر بدانیم همین تپه‌های قیطریه خاستگاه تمدنی 3000 ساله بوده نگاهی متفاوت به کوه و ارتفاعات پیدا می‌کنیم و تمثیل یکی از سخن‌رانان هم ملموس بود. این که وقتی به بالای توچال می‌رسی که 2000 متر با سطح زمین اختلاف دارد مثل این است که بالای برج خلیفه دوبی رفته‌ای و با آسانسور بازگشته‌ای و دوباره رفته‌ای.  آن دو هزار متر اختلاف اما در وجه مادی و شکل تمثیلی قضیه است. تجربه معنوی اما همان حس 10 یا 20 سانتی‌متر است که انگار جسم ما از روی زمین فاصله گرفته است! 

 
   وجه معمایی داستان همین است که خود کوه، پای دربند است اما کوه‌نورد را رها می‌کند و به پرواز درمی‌آورد. باقی حکایت بماند برای روزی که صنوبر را در ویژه‌نامه‌های مطبوعات معرفی کردیم. اگر تا آن روز کوله ها را بسته و به الوند و توچال و دماوند رفته باشید احساس و تجربه های خود را ذیل همان مطلب به اشتراک گذارید و زیر همین نوشته هم اگر تجارب و خاطره‌هاتان را با ما و مخاطبان در میان بگذارید حس و حال مورد نظر را منتقل کرده‌اید.

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۹
در انتظار بررسی: ۹
غیر قابل انتشار: ۰
سیامک
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۳ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
2
3
اختلاف ارتفاع نسبت به سطح آب‌های آزاد حساب می‌شود نه سطح زمین!
عصر ایران بله. تمثیلی بود برای اشاره به ارتفاع
محمدm
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۵ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
0
5
همانطور که در متن اشاره شده متاسفانه اهالی تهران کمتر با ویژگی کوهستانی تهران آشنا هستند منطقه ای از ایران که سرشار از وجود قلل بلند و جذاب با آبشارهای فوق العاده و حیات وحش ویژه
بطوری که شما با کمترین فاصله به یک پیست اسکی عالی(توچال) و پارک ملی جذاب با گونه های جانوری مختلف میرسید
نرگس احمدی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۵ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
0
3
سلام و خدا قوت.

ممنون برای این مطلب عالی.
بنده هم از قشنگ ترین ساعات زندگیم، زمان هایی هست که میرم توچال. و توچال اونقدری برام عزیزه که گویا یه انسان عزیزه.
یک شب رو در قله توچال بوده ام. اونجا ساعتی رو به نماز خوندن در بیرون از چادر گذروندم. حس کردم این لحظات مشخص نیست کی دوباره تکرار بشه. و البته هنوز تکرار نشده.
امروز بعد از ماه ها ورزش نکردن و کوه نرفتن متوجه شدم قندم به پیش دیابت رسیده. مجدد باید کوهنوردی رو شروع کنم.
ناشناس
United States of America
۱۴:۲۰ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
1
4
افسانه نیمه واقعی کوراوغلو در آذربایجان در چنلی بئل در کمره کوهستان به وقع می پیوندد قهرمانی که راه حاکمان پادشاهان و داروغه ها و دارو دسته شان را می بندد از آنها می گیرد و به مردم مستمند و بینوا می دهد. قهرمانان اطرافش هم پسر آهنگر و قصاب و کارگر و... است. این داستان بسیار قدیمی تر از زورو و ... است اما چون هویت آذربایجان یمورد خوشایند برخی ها نیست متاسفانه جایگاه خود را نیافته است.
شهرام
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۳۷ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
0
4
قلل از آشنایی با کوه و کوه پیمایی، وقتی در جاده از کنار کوهی عبور می کردم، زمان مثل همیشه به سرعت می گذشت. اما پس از کسب تجربه لذت کوه نوردی، عبور از همان جاده ها و نگاه به آن کوه ها تجربه متفاوتی برایم رقم می زند، انگار زمان عمق پیدا کرده است و طولانی تر شده است. مرور خاطره چشمه ها، همنوردان، اتفاقات، حتی بوها و سردی و گرمی هوا در زمان صعود و فرود ... همه تداعی می شود. ابر و مه بالای کوه دیگر برایم معنی دیگری دارد، قدم های آهسته و پیوسته برای رسیدن به قله، هم دلی و همراهی و ... همگی تجربیات گرانقدری است که از کوه پیمایی و کوه نوردی بدست می آید.
ناشناس
France
۱۵:۰۴ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
0
2
تهران را نابود کرده اند وگرنه من بیاد دارم که در سالیانی نه چندان دور از پشت بام خانه دوطبقه ما در شمالشرقی تهران بلندای کوه و قله پربرف آنرا براحتی می دیدم.از طرفی دیگر مهمان سوسوی سیاره زهره و ستارگانی بیشمار در شبهای گرم تابستان بودیم و دب اکبر و دب اصغر را دنبال میکردیم.تهران پر از باغ میوه های تابستانی و پاییزی و مملو از قنات و چشمه بود.در خیلی از خیابانها با آب نسبتا زلال جوی ها ماشین را می شد راحت شست و نیاز به کارواش نبود.
نباتی
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۲۶ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
0
4
کوهنوردی ، تجربه یِ زیسته ایست که با الهام از "کوکوچکا" اسطوره کوهنوردی ، آن را زندگی عمودی می‌نامم...

گونه ای پرواز و پریدن در قلمرو بی انتهایِ آسمان از پَرشگاه سِتُرگ کوهستان که تو را بی نهایت متصل میسازد...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۰۷ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
0
1
آقای خدیر عزیز. قلمت عالی است و این که در یک حوزه محدود نمی مانید. لطفا بفرمایید چطور میتونیم مجله رو تهیه کنیم. چون خودتون معرفی کردین و خالت تبلیغاتی نداره فکر نکنم مشکلی داشته باشه
عصر ایران نه. چه مشکلی و چه تبلیغی به مفهوم تجاری آن. لذت مشترک و معرفی حاصل زحمت جمعی از انسان های دوستدار این سرزمین است. البته همان گونه که در متن آمده این نوشته برای معرفی مجله نیست و بیشتر گزارش نشستی درباره آن است که اتفاقا کم به خود مجله ارجاع شد و اشکالی هم ندارد چون سر فرصت و در عید به فصلنامه خواهیم پرداخت. اطلاعات درون فصلنامه را برای خرید نقل می کنیم.
تارنمای senobatmag و شماره تماس 22556889 همچنین 09204845003
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۳۴ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۳
0
5
تجربه کوه گفتنی نیست. باید حس کنی. بیشتر هم روحی است. در موفقیت در کارها هم خیلی موثر است. اصلا از آن بالا این قیل و قال را کودکانه می بینی و وقتی پایین میایی احساس دو گانگی می کنی. کوه برای تهران یک موهبت است. تهرانی کوه نره مثل شمالی یه که لب دریا نره هر چند کلی شمالی میشناسم که هیچ وقت لب دریات هم نمیرن! همین قدر هم تهرانیا که یادشون رفته کوه هم هست بالای این شهر دود گرفته. ولی ساکنین مناطق زاگرس قدر کوه رو میدونن. اصلن بذار بگم ایران یعنی البرز و زاگرس
زنجان / ۱۰ مصدوم در تصادف دو پراید پوتین : تصمیم گرفتیم تولید انبوه موشک‌های بالستیک مافوق صوت را آغاز کنیم / هیچ سامانه ای در جهان قادر به رهگیری این موشک نیست تهاتر کره شمالی با روسیه ؛ نفت و موشک در ازای سرباز استرالیا به وزیر سابق اسرائیل ویزا نداد آلمان : موضع ما در قبال اسرائیل تغییری نکرده/ به صادرات تسلیحات ادامه می‌دهیم قیمت جدید و نهایی محصولات سایپا در آذر 1403 اعلام شد (+جدول کامل) بیانیه دفتر آیت الله سیستانی در پی حمله تروریستی به مسافران پاراچنار پاکستان دلار آزاد از ۷۰ هزار تومان هم عبور کرد! سرهنگ علی محمدی معاون اجرایی پلیس راهور فراجا شد شهیندخت مولاوردی: خشونت علیه زنان طبقه اجتماعی نمی‌شناسد / زمانی که ما در دولت بودیم اعلام شد که بالای ۷۰ درصد از جامعه دارای درجاتی از اختلالات روانی هستند وزیر خارجه عراق : تهدیدهای آشکاری از سوی اسرائیل علیه ما وجود دارد قتل در پارک قیطریه بخاطر متلک رئیس مرکز تحقیقات ایدز : بیمار ایدزی هم می‌تواند ازدواج کند و بچه‌دار شود تخلیه برخی مدارس اصفهان به‌دلیل فرونشست چرا شلوغ‌کاریِ خیابانی علیه فدراسیون فوتبال و قلعه‌نویی نمی‌گیرد؟!