نخستین وزیر زن جمهوری اسلامی به بیان دیدگاه های خود درباره انقلاب، امام، زنان و ... پرداخت.
به گزارش عصر ایران، مرضیه وحید دستجردی نخستین وزیر زن جمهوری اسلامی و عضو هیئت امنای کمیته امداد امام خمینی (ره) در چهارمین قسمت از برنامه «حضور» که به همت موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی برگزار شده است، در خصوص دلیل گرایش زنان در دوران انقلاب اسلامی به مکتب و اندیشه حضرت امام خمینی (ره) گفت به نظر من امام (ره) خودشان یک معجزه بودند و تحول خیلی عجیبی را با بیانشان ایجاد کردند.
وی با انتقاد از برخوردهای سلبی که با جوانان می شود گفت: من دو دختر دارم که برای آنها همه تلاشم را کردهام ولی بقیه دختران هم باید دختر من باشند. بقیه پسران هم باید پسر من باید باشند و من آنها را باید مانند دختر و پسر خودم ببینم. آیا دیدهایم و ما به پسران و دختران جامعه اینطور توجه کردهایم؟
دستجردی با اشاره به برخوردهای سلبی درباره حجاب اظهار کرد: تربیت اسلامی افراد متفاوت است و جوانان با این سطوح مختلف تربیتی، وارد جامعه میشوند. حالا ما به جای اینکه مسئله حجاب را برای آنها در مدرسه و دانشگاه تبیین کنیم، باید بگیر و ببند و گشت راه بیندازیم؟
وی تصریح کرد: شاید این افرادی که چنین برخوردهایی میکنند تحت تأثیر القائات قرار داشته باشند یا افرادی نفوذی در بین آنها باشند و یا آنقدر درک و شعور نداشته باشند که ندانند با نسلی که آنها تربیت نکردند نباید اینطور برخورد کرد.
امام خمینی (ره) زنان را پیشوای جامعه میدانستند
وی با ذکر خاطرهای از اولین حرکتهای انقلابی در تهران، بیان داشت: هنوز در بحبوحه انقلاب بودیم که بعد از اتمام نماز عید فطر که در قیطریه توسط آیتالله مفتح اقامه شد، جماعت به سمت جنوب خیابان شریعتی روانه شدند و زنان جلوی این جمعیت بودند. ماشینهای سربازان و ارتش مسلح در جلوی مردم ایستاده بودند ولی زنان جلو بودند و شعار میدادند. در واقع زنان بودند که این حرکت را به پیش میبردند.
اولین وزیر زن جمهوری اسلامی با اشاره به بیانات حضرت امام (ره) درخصوص نقش زنان در پیروزی انقلاب اسلامی اظهار داشت: ایشان خطاب به زنان میفرمودند «شما آمدید به میدان که مردان تشویق شدند؛ بنابراین شما پیشوای جامعه و پیشوای مردان هستید». و بارها این کلام را از ایشان شنیدم که فرمودند «شما زنان رهبران جامعه هستید و من شما را به رهبری قبول دارم». امام این بیانات را در مورد زنانی میگفتند که در دوران طاغوت همیشه سعی میشد عقب نگه داشته شوند و آن چیزی باشند که حکومت و رژیم از آنها انتظار داشت؛ که زن زیبا و فریبا باشد.
وی با اشاره به دلیل پیوستن زنان به انقلاب امام خمینی (ره) بیان داشت: خود ایشان بارها و بارها اشاره فرمودند «چیزی که ما میبینیم همه جای کشور، از دورافتادهترین روستاها تا شهرها، همه مردم یک حرف را میزنند. این نشان میدهد که این انقلاب یک انقلاب الهی است و از جانب خود خداوند هست» و ایشان در مورد زنان هم بارها فرمودند «تحولی که در زنان اتفاق افتاد، این تحول بیشتر از تحول در مردان است و من این را دست قدرت الهی میدانم».
خیلی از دانشجویان بیحجاب در جریان انقلاب محجبه شدند
دستجردی تصریح کرد: بنده در آن زمان دانشجوی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بودم. در کل دانشجویان پزشکی دختر، فقط من و یک دختر خانم دیگر حجاب داشتیم. بقیه بیحجاب بودند. ولی همین دختران بیحجاب، همگی در جریان پیروزی انقلاب محجبه شدند در حالیکه هنوز انقلاب اسلامی به پیروزی نرسیده بود.
وی گفت: این واقعاً قدرت امام (ره) بود و آن معجزه حضرت امام بود که با رفتار و بیانشان، زنان را تشویق میکردند و بهای عجیبی به زنان میدادند و میگفتند «شما زنان انسانسازید؛ شما جامعهسازید». «از دامان زن به مرد به معراج میرود. زنان نیمی از جامعه هستند و نیم دیگری را هم در دامن خودشان تربیت میکنند».
نمونههایی از اعتماد امام خمینی به زنان در عرصه حکومت
عضو هیئت مدیره کمیته امداد امام (ره) ادامه داد: ایشان از همان ابتدا زمانی که در نوفل لوشاتو تشریف داشتند و خبرنگاران از ایشان مصاحبه میکردند و میگفتند شما میخواهید برای زنان محدودیت ایجاد کنید و میخواهید زنان را به پستوها ببرید، میفرمودند زنان در اسلام ارزش دارند و عنایت اسلام به زنان بیش از عنایت به مردان هست و ارزش اینها بالاتر است و زنان باید در امور سرنوشت کشور خودشان مداخله کنند. هم میتوانند رأی بدند و باید رأی بدهند و هم میتوانند رأی بیاورند و کاندیدا شوند. یعنی ایشان از ابتدا با این برنامه آمدند.
وی با اشاره به اعتماد حضرت امام (ره) به زنان و نقشهایی که به زنان میسپردند، گفت: در دوران جنگ تحمیلی خانم مرضیه دباغ را به فرماندهی سپاه همدان انتخاب کردند؛ در جلسات تدوین قانون اساسی خانم گرجی به عنوان یک زن حضور داشت. در قضایای مارکسیسم و کمونیسم هم یکی اعضای هیئت سه نفره حضرت امام، یک خانم بود که همین خانم مرضیه دباغ بودند.
دستجردی خاطرنشان کرد: زنان این عنایتها را که میدیدند پشت سر ایشان یک لشکری بودند که شاید در ظاهر خیلی دیده نمیشد ولی در همه جا پیرو حضرت امام (ره) بودند و هر مسئلهای را که ایشان میفرمودند و نظر میدادند زنان در صف اول حرکت میکردند.
وزیر بهداشت دولت دهم بیان داشت: وقتی حضرت امام (ره) دستور جهاد سازندگی را دادند، ما به همراه جمع زیادی از زنان دوست و فامیل به کمک کشاورزان به ورامین میرفتیم. حضرت امام (ره) میفرمودند اصلاً اینکه شما زنان، محصلها و دانشجو به این زمینها میروید، اگرچه به صورت فنی کشاورز نیستید ولی کشاورز وقتی میبیند که خانمهای محترمی اینطور برای کمک آمدهاند، این نیروی او را دوچندان میکند. یعنی ایشان از انسانها، از همه و به خصوص از زنان در همه صحنهها و در همه زمینهها بهترین استفاده را میکردند. خیرِ این کار، هم برای جامعه بود و هم برای خود زنان.
آمار بالای پزشکان زن بعد از انقلاب اسلامی
وی در خصوص نظر حضرت امام (ره) در مورد تحصیل و نقشآفرینی زنان در جامعه بیان داشت: امام (ره) راجع به تحصیل زنان و طی مدارج علمی نظرات عجیبی برای زنان داشتند و همواره تشویق میکردند. وقتی زنان این مسیر را جلوی پای خودشان باز دیدند، پیشرفت کردند و الان به جایی رسیدیم که تعداد دانشجویان دختر بیشتر از پسران شد. الان سطح رشد سواد در زنان از نظر سرعت رشد، بیشتر از مردان است.
دستجردی با اشاره به آمار پزشکان زن نسب به مردان پزشک بیان داشت: من اخیراً آمار پزشکان زن و مرد را از سازمان نظام پزشکی گرفتم. خیلی جالب است که ۵۲۴۲۶ پزشک عمومی آقا داریم و ۴۷۵۹۷ پزشک عمومی خانم. یعنی پزشکان عمومی خانم، نسبت به مردان حدوداً ۹۲ درصد هستند. پزشکان متخصص آقا ۲۸۱۲۹ نفر و پزشکان متخصص خانم ۲۰۹۵۷ نفرند که حدود ۷۵ درصد پزشکان متخصص ما خانم هستند. پزشکان فوق تخصص ۳۴۱۹ نفر آقا و ۱۴۵۵ نفر خانم هستند که تقریباً نصف آنها خانم هستند. ۲۱۲۸۳ نفر خانم دندانپزشک هستند و ۲۲۵۰۴ نفر دندانپزشک آقا داریم و اینجا هم تقریباً برابر هستند. در شرایطی که ما قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، غیر از اینکه از کشورهایی مانند بنگلادش و کوبا و هند و پاکستان پزشک میآمد، تعداد پزشکان و متخصصانمان بسیار کم بود و از این تعداد زنان پزشک انگشتشمار بودند، این دستاورد بسیار بزرگی است.
وی خاطرنشان کرد: زنان اکنون در شرکتهای دانش بنیان مشغول کارند و در مراکز تحقیقاتی و علمی دارند کار میکنند. حتی در بدنه دولت ۴۲ درصد کارمندان دولت زنان هستند و این خیلی رقم بزرگی است.
دستجردی با اشاره به دیدگاه امروز جوانان که احساس میکنند انقلاب اسلامی به همه آنچه که وعده داده، نرسیده است، گفت: بالاخره این جوانان تربیتشدگان ما هستند و حتما اگر هر اتفاقی افتاده، نقش و پای ما در این وسط درگیر است.
وی افزود: ما نباید از آنها انتظار داشته باشیم که چرا این تفکر را دارند بلکه باید از خودمان سوال کنیم که چه کردیم یا چه نکردیم که برخی از جوانان ما یا عده زیادیشان چنین تفکری دارند که نمیدانند چه اتفاقی در کشور افتاده است و چه اتفاقی باید بیفتد.
وزیر اسبق بهداشت افزود: حضرت امام علاوه بر تأکید به تهذیب و تزکیه نفس، به زنان میفرمودند شما مهمترین عامل در این هستید که انسانهایی تربیت کنید که جامعه را رشد دهند و به صلاح برسانند و شما در این زمینه از معلمان آنها هم استفاده کنید. یعنی ایشان میفرمودند نقشی که مادر در تربیت فرزند دارد، معلم ندارد.
در تربیت جوانان کم گذاشتیم
دستجردی با بیان اینکه ما در تربیت کم گذاشتیم، اظهار داشت: من دو دختر دارم که برای آنها همه تلاشم را کردهام ولی بقیه دختران هم باید دختر من باشند. بقیه پسران هم باید پسر من باید باشند و من آنها را باید مانند دختر و پسر خودم ببینم. آیا دیدهایم و ما به پسران و دختران جامعه اینطور توجه کردهایم؟
وی ادامه داد: انقلاب که شد کشور خیلی دچار نقص بود؛ حضرت امام (ره) فرمودند منِ آخوند باید وظیفهام را انجام دهم. (این عین عبارت ایشان است) شمای زن و مرد هم باید وظیفهتان را انجام دهید. فکر نکنید که دولت آمده است و دولت همه کارها را انجام میدهد. هر کدام از ما هر جایی که هستیم باید وظیفهمان را انجام دهیم. ولی آیا واقعاً همه ما در هر جایی که بودیم، وظایفمان را به خوبی انجام دادیم؟ بگذریم از اینکه خیلی خرابکاریها و خلافکاریها و خیلی از فسادها اتفاق افتاد که در تغییر دیدگاه برخی از جوانان در جامعه نقش داشته است.
وی تأکید کرد: اولا ما شاید وظایف خودمان را به خوبی انجام ندادیم. دوما این فسادها که از صد میلیارد و دویست میلیارد و چند هزار میلیارد شروع شد و به فسادهای نجومی رسید، این اطمینان جامعه را از بین میبرد. نسل جوان اینها را میبیند در حالیکه بسیاری از حقایق گذشته را ندیده است.
باید در اصلاح شیوه حکمرانی تجدید نظر کنیم
دستجردی تأکید کرد: ما باید در اصلاح روش حکومتیمان توجه جدی داشته باشیم. امروز خیلی صحبت از حکمرانی میشود ولی به نظرم آن کارهایی که باید در حکمرانی انجام شود، کارهایی نیست که شاهدش هستیم.
وی راهکار این اصلاح را اینطور بیان کرد: اولاً باید کار به دست کاردان سپرده شود. از آنجایی که حکومت ما یک حکومت انتخابی است و تقریباً سالی یکبار پای صندوق میرویم، موقع انتخاب باید درست انتخاب کنیم.
دستجردی تصریح کرد: آنهایی هم که در زمینه انتخابات کار میکنند، مانند شورای نگهبان و جاهای دیگر باید درست رفتار کنند که باعث کم شدن یا سلب اعتماد مردم نشود. دوما افرادی که باید در رأس حکومت قرار میگیرند عالم به زمان خودشان باشند و مردم را درک کنند.
وی با اشاره به نقلی از مرحوم دعایی در خصوص شیوه مدیریت حضرت امام (ره) بیان داشت: مرحوم دعایی نقل میکرد که امام در دوران جنگ رادیو بغداد را گوش میدهند که ببیند دشمن راجع به ما چه میگوید و کشور چه نقاط ضعفی دارد که اینها میخواهند از آن نقطه به ما حمله کنند. ایشان افرادی را میفرستد داخل مردم که ببیند مردم چه میگویند. جوکها و مزاحهایی که مردم درباره حکومت میگویند چه هست؟
کسانی که در سطوح بالای مدیریتی هستند، مردم را ببینند
نخستین وزیر زن جمهوری اسلامی اظهار داشت: ما نیاز به این داریم که کسانی که در بالاترین سطوح مدیریتی کشور و برنامهریزی هستند، مردم را ببینند؛ خواستهها و مشکلات مردم را ببینند. اگر امروز ما مشکل اقتصادی داریم و کلید حل بسیاری از مشکلات ما مسائل اقتصادی است، اینها باید دیده شود. این نیازمند این است کسانی که در آن بالا قرار میگیرند، چشمهای بینا و گوشهای شنوا داشته و در میان مردم باشند.
زنان با میل خودشان حجاب را انتخاب کردند
دستجردی با اشاره به سابقه بحث حجاب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بیان داشت: حضرت امام همواره به زنان توصیه میکردند که اجازه ندهید از شما سوءاستفاده کنند و ملعبه نباشید. بعد از انقلاب هم حرکت خیلی جزئی توسط بیست سی نفر از زنان بیحجاب شکل گرفت که شعارهایی هم دادند و البته برخوردی هم با آنها نشد.
وی خاطرنشان کرد: در ادامه مسیر انقلاب، زنان خودشان و با میل خودشان حجاب را انتخاب کردند. مسئله حجاب اینطور پیش رفت. بعد هم هر قدر پایههای حکومت تثبیت میشد، علامت این بود که ما یک کشور اسلامی هستیم و قوانینی داریم که براساس قوانین اسلامی است و باید آن را رعایت کنیم. مردم هم به احترام حکومت جمهوری اسلامی، آنها را رعایت میکردند.
نمیدانند با نسلی که تربیت نکردند نباید اینطور برخورد کرد؟
دستجردی با اشاره به برخوردهای سلبی درباره حجاب اظهار کرد: تربیت اسلامی افراد متفاوت است و جوانان با این سطوح مختلف تربیتی، وارد جامعه میشوند. حالا ما به جای اینکه مسئله حجاب را برای آنها در مدرسه و دانشگاه تبیین کنیم، باید بگیر و ببند و گشت راه بیندازیم؟
وی تصریح کرد: شاید این افرادی که چنین برخوردهایی میکنند تحت تأثیر القائات قرار داشته باشند یا افرادی نفوذی در بین آنها باشند و یا آنقدر درک و شعور نداشته باشند که ندانند با نسلی که آنها تربیت نکردند نباید اینطور برخورد کرد.
وزیر اسبق بهداشت بیان داشت: آیا نهادهایی که در رأس امور فرهنگی هستند، به تبیین این موارد پرداختند؟ برای کدام یکی از مشکلات اجتماعی کشور برنامه داشتهاند؟ البته چرا! وقتی مقام معظم رهبری یک صحبتی میفرمایند، همه یک پرچمی بالا میبرند که چنین و چنان است ولی اکثراً در حد چندتا حرف و تبلیغات باقی میماند و وارد فاز اجرایی و عملیاتی نمیشود.
چه اشکالی دارد که تفکرات مختلف حرفشان را بزنند؟
دستجردی با بیان اینکه امیدواریم مسئولان امر از این کار درس بگیرند، گفت: همه مردم، آحاد این ملت هستند و به همه باید بها داده شود. به نظرم باید درباره روشها تجدید نظر کنیم. راجع به دیدن افراد و دیدن جامعه و تفکرات مختلف و آزادی دادن به تفکرات باید تجدید نظر کنیم. چه اشکالی دارد که تفکرات مختلف حرفشان را بزنند و خودشان را بیرون بریزند؟ اگر ما بتوانیم این کار را بکنیم، قدری از این تنشها را کم میکنیم.
کرسیهای آزاداندیشی چرا اجرا نشد؟
وی با انتقاد از عدم اجرایی شدن کرسیهای آزاداندیشی بیان داشت: مقام معظم رهبری سالها پیش فرمودند کرسیهای آزاداندیشی. خب کجاست؟ دستگاههای مربوطه کرسی آزاداندیشی را به راه انداختند؟
جوانان باید آزادی را درک کنند
دستجردی افزود: میخواهند یک طرحی را در مجلس تصویب کنند که قبل از اینکه مقامی در مورد یک موضوع صحبت کند، اگر کسی درباره آن نظر بدهد، جرم محسوب شود. این برای جمهوری اسلامی خیلی زشت است. شعار ما، استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است. آزادی یکی از پایههای انقلاب است. باید به آزادی بها بدهیم و جوانان باید این را ببینند و درک کنند.
وی با تأکید بر اینکه کشور برای همه است، اذعان کرد: ما هنرمان باید این باشد که بتوانیم این کشور را با وجود این تفکرات، اداره کنیم. اداره کشور، با این مسائل و اینکه مردم را از خدمات بخواهیم محروم کنیم امکانپذیر نیست. اداره کشور باید با تدبیر باشد.
وزیر بهداشت دولت دهم بیان داشت: رفتار محبتآمیز و ارزشمدارانه امام با زنان بود که آنها احساس میکردند به عرش اعلا رسیدهاند و باید آنطور باشند که حضرت امام میفرمودند. به نظرم این روشها بیشتر جواب میدهد تا روشهایی که بخواهیم محروم و برخورد کنیم.
حذف جناحها یک رویکرد کاملاً شکست خورده است
وی با اشاره به مسئله تأیید صلاحیت کاندیداها در انتخابات گفت: به نظر من متأسفانه در قضیه تأیید صلاحیتها قدری تندروی شده است. بالاخره ما باید تفکرات و سلایق مختلف را در جامعه بپذیریم. اینکه بخواهیم افراد را حذف کنیم تا دسته و جناح خودمان وارد شوند، یک رویکرد کاملا شکست خورده است. برای اینکه شما کشور را از بعضی نیروهای مجرب و صاحب فکر محروم میکنید و همین باعث میشود که کار به جای اینکه به دست افاضل بیفتد، به دست افراد دیگر میافتد.
دستجردی خاطرنشان کرد: به نظر من نباید افراد با سلایق مختلف به این راحتی رد صلاحیت شوند. برخی از این تجربیات را دیدیم که حتی در یکی از موارد خود مقام معظم رهبری ورود کردند و گفتند که این نوع عدم تأیید صلاحیت نوع درستی نبوده است. به نظر من اگر ما نخواهیم که تعاطی و مواجه دادن افکار را در مجلس شورای اسلامی یا مجمع تشخیص مصلحت نظام تحمل کنیم، جنگ بین افکار را به درون خیابانها و جامعه میکشانیم. یعنی ما باید حرفمان را آنجا بزنیم.
این پزشک متخصص زنان بااشاره به دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) درباره جایگاه همسر و همسرداری، تفکر ایشان را تبلور اسلام دانست و اظهار داشت: آنچه را که پیغمبر (ص) با حضرت خدیجه و حضرت زهرا (س) رفتار میکردند و امیرالمؤمنین با حضرت زهرا (س) رفتار میکردند، حضرت امام، همین رفتار را با همسر و دختران و نوههاشان داشتند.
وی افزود: مثلا راجع به تعدد زوجات گفته میشود که ایشان خیلی خوششان نمیآمد. حتی وقتی یکی از اساتید ایشان، همسر دیگری اختیار کرده بود، ایشان به در خانه او میرود. به عنوان یک طلبه به در خانه استاد خود میرود و میگوید میخواهم بدانم شما برای چه این کار را کردید. و آن فرد هم میگوید به شما چه ربطی دارد و در را میبندد و امام دیگر پای درس او نمیرود. ایشان به آنچه اعتقاد داشتند، عمل میکردند.
دستجردی خاطرنشان کرد: بارها در مورد حق طلاق سوالاتی از ایشان شده و ایشان میفرمودند که احکام اسلام، احکامی است که هم برای زنان و هم برای مردان هست. این خاص بودن برای این است که این دو جنس متفاوتند. ولی دلیلی بر این نیست که خدا بخواهد مردان بوالهوسی کنند و زنان حقوقشان ضایع شود. ایشان میفرمودند شما میتوانید حق طلاق را بگیرید و بعد هم یک فقیه میتواند اگر مرد با شما بدرفتاری دارد و تنبه او نتیجهای ندارد، از جانب شما وکیل شود و حق طلاق را جاری کند.