میراث ساسانیان از آتشکده گرفته تا گوردخمه زیر تیغ قاچاقچیان

این گوردخمه به پناهگاه معتادان و ولگردان تبدیل شده است که شوربختانه با آتش زدن بخشی از پایین یادگار ساسانیان به آن آسیب رسانده و سیاهی سنگ همچنان برجای مانده و صحنه زشت و زننده‌ای را به نمایش گذاشته است.

یکی از فعالان میراث‌فرهنگی از حفاری‌های غیر مجاز در محوطه‌های باستانی خبر داد که متعلق به دوره ساسانیان است و گفت: قاچاقچیان عتیقه در بسیاری از بناهای باستانی حفاری می‌کنند و این بناها از آتشکده گرفته تا گوردخمه را شامل می‌شود.

به گزارش ایلنا، سیاوش آریا (فعال میراث فرهنگی) با اعلام خبر حفاری‌های غیرمجازی که در گوردخمه ساسانی شهر میمند صورت گرفته، گفت: تنهاترین و ارزشمندترین گوردخمه ساسانی شهر میمند و پیروزآباد که تاکنون شناخته شده، از سوی تاراج‌گران اموال تاریخی و فرهنگی به بهانه‌های پوچ و خیال‌انگیز یافتن گنج مورد دستبرد قرار گرفته و آسیب‌های برگشت ناپذیری به آن وارد شده است.

این چپاولگران زیر گوردخمه را خالی کرده و کند و کاوهای غیرمجاز انجام داده‌اند. همچنین روی سنگی که گوردخمه بر روی آن تراشیده شده، با مته برقی و پیکور و ادوات حفاری غیرمجاز چندین سوراخ به شکل دایره روی اثر پدید آورده و به آن آسیب‌های بزرگی رسانده‌اند. اما تعرضات این افراد در همین جا پایان نمی‌یابد بلکه با رنگ سرخ در چندین جای یادمان ساسانیان، یادگاری‌نویسی کرده و آسیب‌های فراوانی را به گوردخمه شهر میمند وارد کرده‌اند.

او با اشاره به آنکه این موضوع به آگاهی مسولان یگان حفاظت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مرکز استان رسانده شده، خواستار پیگیری و رسیدگی به یادگار ساسانیان شد.

آریا خاطرنشان کرد: گوردخمه شهر میمند یکی از بی‌همتاترین و یگانه‌ترین یادمان‌های تاریخی و فرهنگی کشور به شمار می‌آید که نه تنها به لحاظ تاریخی بلکه به لحاظ فرم و شکل نیز این گوردخمه که در جنوب استان پارس (فارس) قرار دارد، خاص و منحصر به فرد و نیازمند حفاظت است.

گوردخمه شهر میمند در دامنه یکی از کوه‌های شهر میمند جای دارد و برپایه ریخت و هم‌سنجی با دیگر گوردخمه‌های استان به ویژه در شهر مرودشت می‌توان آن را به اوایل دوره ساسانی نسبت داد. این گوردخمه روی یک سنگ منفرد بزرگ به گونه یک اتاقک کوچک بیرون آمده، نمایان است.

پهنای ورودی گوردخمه ۶۵ سانتی متر و بلندای آن ۹۰ سانتیمتر است. عمق آن یک متر و ۸۷ سانتی متر و پهنای آن یک متر و ۶۰ سانت است. فضای درونی آن به وسیله یک تیغه نازک به دو بخش تقسیم شده است. تمامی سنگی که گوردخمه در آن پدید آمده است پنج متر و ۹۸ سانتی متر پهنا و ارتفاع کلی سنگ ۵ متر است. دهانه این گوردخمه رو به سوی خاور (شرق) قرار دارد.

همچنین این گوردخمه به پناهگاه معتادان و ولگردان تبدیل شده است که شوربختانه با آتش زدن بخشی از پایین یادگار ساسانیان به آن آسیب رسانده و سیاهی سنگ همچنان برجای مانده و صحنه زشت و زننده‌ای را به نمایش گذاشته است.

این فعال میراث‌فرهنگی همچنین از باز شدن پای عتیقه جویان به آتشکده ساسانی «سیمَکان» خبر داد و گفت: چپاوُلگران یادمان‌های تاریخی و میراث فرهنگی همچنین با اندیشه یافتن گنج به سراغ چهارتاقی ساسانیِ و ارزشمند «سیمَکان» در روستای کرده جهرم رفته و با کَند و کاوهای غیرمجاز به این آتشکدۀ ساسانی آسیب زده و کفِ این چهارتاقی گودال بزرگی کنده‌اند.

او ادامه داد: هرچند که، کَند و کاوهای غیرمجاز در درون آتشکدۀ سیمکان از گذشته و در سال‌های ۱۳۹۴ و ۹۵ نیز در بازدیدهای میدانی مشهود بود اما اینگونه بنظر می‌رسد که این حفاری‌های غیر مجاز همچنان بدون کوچکترین نگرانی از جانب غارتگران ادامه دارد چراکه این روزها شاهد بزرگتر شدن گودال‌های قدیمی هستیم که نشان از حفاری‌های غیر مجاز جدید در این محوطه دارد.

همچنین در بخش شمالی و در کنار این آتشکدۀ ساسانی به تازگی کَند و کاوهای غیرمجاز دیگری صورت گرفته چنانکه گودالی با عمقی بیش از ۲ متر کنده شده. با این وجود اینگونه به نظر می‌رسد که اداره میراث فرهنگی نظارتی بر منطقه ندارد و تعرضات و دستبردها ادامه یافته است. این درحالی است که آتشکدۀ ساسانی «سیمکان» روی تپه‌ای در میان باغی که مالک خصوصی دارد و از لبه جادۀ اصلی و آسفالته نمایان است، قرار گرفته و همچنان چگونگی حضور قاچاقچیان و حفاران غیر مجاز و کند و کاو آن‌ها جای سوال دارد.

به گفته این فعال میراث‌فرهنگی، آتشکدۀ «سیمَکان» که از آن با نام چهارتاقی تنگ آتشگاه نیز یاد می‌کنند با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده. دالان‌های طواف و پیرامون چهارتاقی سراسر ویران شده و هم اینک تنها پِیِ آن‌ها برجای مانده است. راه ورودی بنا درگوشۀ شمالی جای دارد که بازمانده‌های آن نمایان است. چهارستون آتشکده آسیب دیده است.

نقشۀ این سازه، مربع است که با بهره‌گیری از گوشواره، پلان مربع تبدیل به دایره شده است. چهارتاقی سیمَکان در ۱۳۰ کیلومتری شهرستان شیراز و در جاده اصلی شهر میمَند به جَهرم در روستای کُراده از شهر جهرم جای دارد. این آتشکده به همین نام (سیمَکان) در تاریخ ۱۰دی ماه ۱۳۸۱ خورشیدی و با شمارۀ ۶۷۸۶ به ثبت ملی رسیده است.

کانال عصر ایران در تلگرام