خرد شدن صدها اثر باستانی با پتک در نزدیکی گلپایگان؛ وزارت میراث فرهنگی خواب بود یا خودش را به خواب زده بود؟ (فیلم)

کیفیت پایین

کیفیت خوب

عصر ایران؛ حسن ظهوری _ آنچه در این فیلم می‌بینید یکی از بزرگترین تخریب‌‌ها در حوزه میراث فرهنگی ایران است. بی‌کفایتی و بی‌درایتی مدیران چنین فاجعه بزرگی را به وجود آورده‌.

جایی که در این فیلم می‌بینید، به وسعت ۴۰ کیلومتر مربع مملو از آثار باستانی است. شاید تعدادشان به حدود ۳۰۰ هزار اثر برسد. قدمت‌شان از ۹ هزار سال تا ۲۰۰ سال قبل است و در تمام این دشت پراکنده هستند. از آن‌جایی که روی سنگ‌های سیاه رنگ مثل یک بوم کشیده شده‌اند، به سنگ‌نگاره شهرت یافته‌اند. این منطقه باستانی قرار است از سوی یونسکو به عنوان ژئوپارک ثبت آثار جهانی شود. اگر فعالیت معادن بگذارد.

این سنگ‌نگاره‌ها توسط چوپانان، رهگذران و حتی حاکمان کشیده شده‌اند. موضوعات‌شان مختلف است اما بیشتر نقش شکار و یا حیواناتی که در این منطقه زندگی می‌کردند روی این بوم‌های سیاه رنگ دیده می‌شوند. حذف هرکدام از این نقش‌ها حذف یک پیام باستانی است؛ پیام‌هایی که پیش از اختراع خط نقاشان با کشیدن روی این سنگ‌ها به یکدیگر منتقل می‌کردند. برای همین است که این نقش‌ها پر از نماد‌هایی هستند که در گذشته معنای زیادی داشتند.

نقش‌ها در این منطقه تعدادشان کم‌نیست؛ از جمله نقش کفتار خال‌دار که نسل‌اش در ایران منقرض شده و احتمالا روزگاری این‌جا می‌زیسته یا نقش پلنگ که روی یک بوم سنگی در ارتفاعی بسیار بالا کشیده شده‌است. یا نقشی از یوزپلنگ که همین حالا در خطر انقراض است. اما نقش‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود.

خیلی از همین بوم‌های سیاه نقش‌هایی داشته‌اند که امروز از بین رفته‌اند. زیر این بوم‌های سیاه، سنگ سیلیس پنهان است؛ معدن‌کاران برای آن‌که سنگ سیلیس را استخراج کنند، باید این بوم‌های باستانی را با پتک و لودر تخریب کنند

ثبت نشدن این تپه‌ها هم یکی دیگر از دلایلی بود که به معدن‌کاران اجازه می‌داد این سنگ‌نگاره‌ها را تخریب کنند. در واقع از صدها تپه تاریخی فقط دو تپه تا کنون ثبت ملی شده‌است که اغلب گردشگران هم به دیدن این دو مجموعه می‌آیند. طی چند سال گذشته تلاش شده تا پرونده تبدیل شدن ژئوپارک این محوطه آماده شود تا یونسکو آن را در فهرست میراث جهانی قرار دهد اما هنوز این اتفاق نیافتاده و همچنان ثبت تپه‌ها در فهرست میراث ملی هم با چالش همراه است.

به همه این مشکلات یادگاری نویسی را همه اضافه کنید. تخریبی که البته طی چند سال گذشته با فرهنگ‌سازی جلوی آن گرفته شده‌است. اما نباید از پتروشیمی هم غافل شد که چند سال قبل در این محوطه  ساخته شده‌است. می‌گویند همچنان فیلترهای مناسب برای جلوگیری از آلودگی زیست محیطی را ندارد. این در حالیست که حتی دست‌کشیدن روی این سنگ‌نگاره‌ها می‌تواند منجر به تخریب تدریجی آن‌ها شود. هرچند سال‌هاست خیلی از آن‌ها را با پتک خرد کرده‌اند.

بیشتر بخوانید:

عمارت آصف وزیری؛ خانه‌ای که سه دوره صفوی، قاجاری و پهلوی را گذرانده (عکس)

یا به سر شاه شلیک می‌کنند یا می‌خواهند بت را خراب کنند؛ سنگ نگاره‌های ایرانی چرا درست محافظت نمی‌شوند؟/ بازنشر (فیلم)

تماشاخانه

قسمت چهارم : از کشف سکه‌های نقره‌ای قرون وسطی تا کپسول زمانی در بیشه‌زار ماقبل تاریخ (فیلم)

پایان تک تازی گوگل / تصمیمات دادگستری آمریکا چه بلایی سر گوگل می‌آورد (فیلم)

فیلم های دیگر