توضیحات وزارت میراث‌فرهنگی درباره ثبت ورزش زورخانه‌ای به نام جمهوری آذربایجان: ایران ورزش زورخانه‌ای را ۱۲ سال پیش ثبت کرد

مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی گفت:ثبت پرونده‌ای از سوی جمهوری‌آذربایجان نزدیک به عنوان و موضوع آیین پهلوانی و زورخانه‌ای که ایران در سال ٢٠١٠ در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس جهانی یونسکو ثبت کرده، خللی به پرونده ایران وارد نمی‌کند.

به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، مصطفی پورعلی اظهار داشت: ایران ، آیین پهلوانی و زورخانه‌ای را به طور رسمی در سال ۸۹( سال ٢٠١٠ ) در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس جهانی یونسکو ثبت کرده است. کشتی پهلوانی در ایران هم انواعی دارد، مثلا کشتی چوخه، کشتی مازندرانی، کشتی گیله مردی و... . به‌دلیل محدودیت‌های یونسکو در سهمیه بندی هر کشور برای ثبت‌های سالانه جهانی، مناسب این است که همه این موارد در یک پرونده با عنوان جامع ثبت شوند که ایران این اقدام مهم را ١٢ سال پیش انجام داده است.

«اینکه جمهوری آذربایجان پرونده‌ای نزدیک به عنوان و موضوع پرونده ایران را ثبت کرده است، از منظر کنوانسیون یونسکو در حوزه میراث فرهنگی ناملموس نه تنها خللی به پرونده ایران وارد نمی‌کند، بلکه بر ترویج بیشتر این عنصر فرهنگی ناملموس تاکید دارد»

پورعلی تاکید کرد: پرونده آذربایجان ملی است. طبق ضوابط یونسکو هر کشوری می تواند عناصر فرهنگی ناملموس خود را ثبت کند و این تعارضی با عناصر دیگر کشورها ندارد. کشتی پهلوانی و آیین‌های زورخانه‌ای که فدراسیون بین‌المللی آن هم در تهران مستقر است، در گستره کشورهای کثیری ظهور و بروز دارد. این جای افتخار است که یک داشته فرهنگی ایران در چنین گستره‌ای زنده است. برای مثال ازبکستان هم می‌تواند در سال آتی چنین کاری را انجام دهد. به هرحال این کشورها همه دارای کشتی و آیین های پهلوانی هستند.

وی با بیان اینکه باید تاکید شود که میراث ناملموس زنده است و متعلق به همه مردمی است که از آن استفاده می‌کنند. ثبت یک عنصر در فهرست میراث جهانی ناملموس برای هیچ کشوری ایجاد مالکیت نمی‌کند. پس آذربایجان با ثبت فرهنگ پهلوانی مالک آن عنصر نخواهد شد، اظهارداشت: از منظر یونسکو در حوزه ثبت میراث ناملموس جهانی خاستگاه اهمیتی ندارد. اثبات اینکه یک عنصر در ابتدا در کدام کشور خلق و بعدها به کشور دیگری منتقل شده، از دید یونسکو هیچ حقوق و امتیازی برای کشور مبدا ندارد. چون میراث ناملموس توسط حاملان و مجریان به هر نقطه دنیا حرکت می‌کند و همه کشورها میتوانند میراث ناملموسی که در کشورشان زنده است را ثبت کنند.

پورعلی گفت: کشورها می‌توانند میراث ناملموس‌شان را هم به‌صورت مستقل و هم به‌صورت مشترک ثبت کنند. هرچند که یونسکو کشورها را به تدوین پرونده مشترک تشویق می‌کند. ولی الزامی وجود ندارد که برای مثال جمهوری آذربایجان به پرونده ایران ملحق شود.

در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدوَل پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش از هفتم تا دوازدهم آذرماه، فرهنگ پهلوانی: بازی‌های سنتی زورخانه‌ای، ورزش و کشتی به نام جمهوری آذربایجان به صورت پرونده ای مستقل در یونسکو ثبت شد که با اعتراض و واکنش‌های بسیاری از اساتید و کارشناسان میراث فرهنگی مواجه شده است.

در این دوره ایران موفق شد از میان 6 پرونده ارائه شده، ۴ پرونده مشترک یا چندملیتی یلدا/ چله (در همکاری با افغانستان)، هنرساختن و نواختن عود (مشترک با سوریه)، سوزن‌دوزی ترکمن/ ترکمن‌دوزی (مشترک با ترکمنستان) و پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی (مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان) را در فهرست جهانی یونسکو ثبت کند و طرح و بررسی دو پرونده هنر ساختن و نواختن رباب» (مشترک با تاجیکستان و ازبکستان)، جشن مهرگان (مشترک با تاجیکستان) به دوره بعد موکول شد.

بیشتر بخوانید:

ایران از قافله «چای‌خوری» آذربایجان و ترکیه جا ماند؟

تماشاخانه

قسمت سوم : از کشف نوشیدنی‌های تند رومی‌ها تا قدیمی‌ترین طلسم‌ها در دانمارک (فیلم)

داستان طلسم عجیبی که در آن هفت گربه مرده یک تیم آرژانتینی را بیچاره کرد / ماجرای نفرین هفت گربه چه بود؟ (فیلم)

فیلم های دیگر