میوه‌ها و سبزیجات را خام بخوریم یا پخته؟

یکی از پرسش‌های رایج در مورد مصرف میوه‌ها و سبزیجات، شیوه مصرف آنهاست. بعضی بر این باورند که فرایند پخت ارزش تغذیه ای این خوراکی‌ها را از بین می‌برند و عده‌ای دیگر معتقدند گرما روش مطمئنی برای مقابله با باکتری‌ها و دیگر عوامل بیماری‌زا موجود در میوه‌ها و سبزیجات است.

حالت خام یا پخته این خوراکی‌ها در هر صورت فوایدی دارد که شناخت آنها به انتخاب صحیح در رژیم غذایی کمک می‌کند.

در ادامه این مطلب به مواردی اشاره خواهیم کرد که خام یا پخته خوردن میوه ها و سبزی ها چه فوایدی خواهد داشت. این موارد عبارتند از:

میوه‌‌ها و سبزیجات خام، ویتامین بیشتری دارند

مهم‌ترین مزیت مصرف میوه‌ها و سبزیجات خام، حفظ مزه اصلی و بافت آن است و از طرفی ویتامین‌ها و دیگر ریزمغذی‌ها نیز حفظ می‌شود. البته در این حالت باید به شستشوی صحیح و ضدعفونی حتما توجه داشت و در صورت امکان انواع ارگانیک آنها انتخاب شود تا بتوان بدون نگرانی از وجود سموم و آفت‌کش‌های شیمیایی آنها را حتی با پوست مصرف کرد.

پخت سبزیجات روند هضم را تسهیل می‌کند

گرچه میوه‌ها و سبزیجات در حالت خام ارزش تغذیه ای بالاتری دارند اما طی فرایند پخت به‌طور قابل‌توجهی باکتری‌ها، انگل‌ها و دیگر عوامل بیماری‌زا نابود می‌شوند. همچنین، در حالت پخته میوه‌ها و سبزیجات هضم بهتری دارند زیرا بافت فیبرها تغییر می‌کند و احتمال بروز واکنش‌های گوارشی نیز کمتر می‌شود. البته نباید فراموش کرد که روند پخت باید حتی‌الامکان کوتاه و با کمترین مقدار آب یا به ‌روش بخارپز باشد.

فواید متفاوت برخی میوه‌ها و سبزیجات خام و پخته

گوجه‌فرنگی: گوجه‌فرنگی خام نسبت به گوجه‌فرنگی پخته تاثیر بهتری در تامین آب بدن دارد زیرا بخش زیادی از آب تحت‌تاثیر گرما بخار می‌شود. در مقدار مساوی نیز گوجه‌فرنگی خام کالری کمتری دارد و یکی از منابع ویتامینC محسوب می‌شود. گوجه‌فرنگی پخته از نظر وجود آنتی‌اکسیدانی به ‌نام لیکوپن ارجحیت دارد که طی روند پخت قابلیت جذب در بدن پیدا می‌کند و نقش مهمی در پیشگیری از پیری سلولی و بعضی سرطان‌ها دارد. البته پوست گوجه‌فرنگی برای افراد حساس، هضم مشکلی دارد و بهتر است پیش از پخت جدا شود.

فلفل دلمه‌ای: برخلاف فلفل دلمه‌ای سبز، فلفل‌های قرمز و زرد سرشار از ویتامینC هستند که نسبت به گرما بسیار حساس است. فلفل دلمه‌ای پخته هضم بهتری دارد زیرا فیبرها نرم‌تر می‌شوند. بتاکاروتن آن نیز برخلاف ویتامینC باقی می‌‌ماند که برای پوست بسیار مفید است.

هویج: شاخص گلیسمی سبزیجات سرشار از قند مانند هویج و چغندر در حالت خام کمتر است. همچنین هویج خام احساس سیری طولانی‌تری نیز ایجاد می‌کند. اما زمانی که هویج پخته می‌شود، فیبرهای حل‌شدنی آن نیز نرم‌تر می‌شود و قابلیت جذب آب هنگام ابتلا به اسهال را دارد.

میوه‌های هسته‌دار: میوه‌های هسته‌دار مانند آلو، زردآلو و... به‌‌خاطر آب فراوان بهتر است خام مصرف شوند. البته در صورت ابتلا به مشکلات گوارشی توصیه به مصرف میوه پخته می‌شود زیرا فیبرها تغییر می‌کنند و هضم راحت‌تری دارند.

لوبیا سبز: لوبیا سبز خام حاوی ترکیب سمی برای کبد است که تحت‌تاثیر گرما غیرفعال و قابل‌مصرف می‌شود. هرچه لوبیا سبز پخت طولانی‌تری داشته ‌باشد، فیبرها نرم‌تر شده و هضم بهتری خواهند داشت. البته ممکن است تاحدی طعم آن تغییر کند.

منبع: سلامت