واژۀ قرآنی تازه در ادبیات سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای

«رکون» در لغت به معنی میل کردن، آسودن و آرام گرفتن است و در ادبیات سیاسی به اعتماد هم اطلاق شده اما به کار‌گیری آن از زبان آشنایان با ادبیات قرآنی برگرفته از آیۀ 113 سورۀ هود است: "ولاترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار.»

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- شخصیت‌های برجستۀ سیاسی، هر یک ادبیات و اصطلاحات خاص خود را دارند به گونه‌ای که اگر متنی را ببینیم شاید بدون نام گوینده یا نویسنده بتوان حدس زد از کیست.

به عنوان مثال واژه‌هایی چون «اتکال»، «فشل» یا «مَنسی» -به معنی فراموش- از کلمات خاص امام خمینی بود یا صفات «تبارک و تعالی» برای خداوند.

آیت‌الله خامنه‌ای هم منظومۀ لغات خاص خود را دارد که با استفاده از فرهنگ دینی به کار می‌رود و مشهورتر از همه «استکبار» به جای «امپریالیسم» است یا تهاجم فرهنگی.

در پیام حج امسال اما با واژه‌ای روبه رو می‌شویم که چندان رایج نبوده اگرچه ریشۀ قرآنی دارد. قبل‌تر البته در تفسیر قرآن چند بار به آن اشاره و استناد شده بود اما به صورت سرفصل و در ادبیات سیاسی تازه* به نظر می‌رسد.

این اصطلاح آنجا به کار رفته که فهرست پیشرفت‌های مادی و معنوی نظام جمهوری اسلامی (با تأکید بر "ناتوانی‌ها و عملکردهای بعضاً خطای ما کارگزاران نظام") چنین برشمرده است:

- حاکمیت اسلام در قانون‌گذاری و اجرا
- تکیه بر آرای مردمی در مهم‌ترین مسایل مدیریتی کشور
- استقلال سیاسی کامل
- عدم رُکون به قدرت‌های ستم‌گر.

«رکون» در لغت به معنی میل کردن، آسودن و آرام گرفتن است و در ادبیات سیاسی به اعتماد هم اطلاق شده اما به کار‌گیری آن از زبان آشنایان با ادبیات قرآنی برگرفته از آیۀ 113 سورۀ هود است: "ولاترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار.» - به سوی ستم‌گران میل نکنید که دچار آتش دوزخ خواهید شد.

بر اساس همین آیه و نهی در قالب «لاترکنوا» قاعدۀ فقهی «منع رکون به ظالم» استنباط شده هر چند چنان که اشاره شد در پیام‌ها و ادبیات سیاسی کمتر به کار رفته است.

مولانا البته چند بار در مثنوی معنی واژۀ «رکون» را به کار برده است.

------------------------------------------

*مراد از «تازه» در تیتر و متن، در ادبیات سیاسی است و گرنه طبیعی است که در توضیح اصطلاحات مختلف قرآنی گفته شده و مراجع در تفاسیر به آن پرداخته‌اند.