تصویربرداری تشخیصی به مجموعهای از آزمایشات مختلف گفته میشود که در طی آن پزشکان قادرند داخل بدن بیمار را ببینند. یک مرکز تصویربرداری تشخیصی دارای تجهیزات و متخصصان آموزش دیده برای انجام این آزمایشات است. پس از آن پزشک با بررسی نتایج حاصل از آزمایشات تصویربرداری، میتواند وجود یا عدم وجود بیماری را تشخیص دهد.
غربالگری برای بررسی مشکلات بالقوه در افراد سالم استفاده میشود. در صورت امکان، تلاش بر این است که حتی قبل از اینکه بیمار هر گونه علائمی را تجربه کند، بیماری تشخیص داده شود.
تصویربرداری تشخیصی و رادیولوژی به منظور بررسی و نظارت بر وضعیت سلامت فعلی، بررسی علائم مربوطه یا تایید تشخیص مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین میتوان از تصویربرداری تشخیصی برای هدایت درمان استفاده کرد، بنابراین پزشکان میتوانند حداقل درمانهای تهاجمی را ارائه دهند. در مراکز تصویربرداری تشخیصی از انواع ماشینهای تصویربرداری استفاده میشود. از این دستگاههای تصویربرداری میتوان به صورت جداگانه یا به صورت ترکیبی، بسته به نیازهای بیمار، استفاده کرد.
اشعه ایکس به طیفی از امواج الکترومغناطیسی گفته میشود که شبیه به نور مرئی هستند. با این حال، بر خلاف نور، اشعههای X دارای انرژی بالاتری هستند و میتوانند از اکثر اشیاء، از جمله بدن عبور کنند. اشعه X پزشکی برای تولید تصاویری از بافتها و ساختارهای داخل بدن استفاده میشود.
اکثر آزمایشات رایج اشعه ایکس نیازی به نوبتگیری ندارند و بدون قرار قبلی انجام میشوند. در صورتی که معاینه پیچیده است و چیزی شبیه به بررسی اسکلتی است، بهتر است از قبل نوبت بگیرید. اشعه ایکس معمولی بین 10 دقیقه (انگشت) تا 45 دقیقه (بررسی کامل اسکلتی یا ستون فقرات) طول میکشد.
اشعه ایکس دندانی (رادیوگرافی) تصاویری از دندانها نشان میدهد تا دندانپزشک بتواند سلامت دهان و دندان را بررسی کند. این اشعههای ایکس با سطوح پایین تابش برای ضبط تصاویر داخلی دندانها و لثهها استفاده میشود، که میتواند به دندانپزشک در تشخیص مشکلاتی مانند حفرهها، پوسیدگی دندان، و دندانهای نامرتب کمک کند.
سی تی به معنی توموگرافی کامپیوتری است. سیتی یک دستگاه اشعه ایکس کامپیوتری است که برای تجسم بخشهای بدن استفاده میشود. اسکنر متشکل است از یک میز و یک لوله سی تی. لوله سی تی اسکن شکلی شبیه دونات دارد، که منبع اشعه ایکس را در خود جای داده است. همانطور که بیمار روی تخت دراز کشیده، منبع اشعه ایکس در داخل لوله سیتی میچرخد. اطلاعات گرفته شده و توسط کامپیوتر، برای تولید یک تصویر دو بعدی، پردازش میشود.
سیتی اسکن نیز درست مانند یک اشعه ایکس معمولی بدون درد است. در صورت استفاده از کنتراست داخل وریدی، ممکن است احساس گرما کرده و در دهان خود طعم فلز حس کنید. این احساسات معمولا پس از چند دقیقه ناپدید میشوند.
خود اسکن چند ثانیه طول میکشد. کل روند به دلیل آمادهسازی و جایگیری بیشتر طول میکشد. در صورت نیاز به کنتراست خوراکی، حدود 45 تا 60 دقیقه طول میکشد تا کنتراست به دستگاه گوارش برسد. در صورتی که نیازی به کنتراست خوراکی نباشد، کل آزمایش، از جمله زمان آمادهسازی تزریقی درون وریدی و گفت وگو، حدود 15 تا 30 دقیقه طول میکشد. در بعضی موارد بسته به نیاز بیمار، اسکن اضافی مورد نیاز است.
امآرآی مخفف تصویربرداری رزونانس مغناطیسی است. (در صورتی که پزشک دستور امآراِی { آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی} را داد، این نیز نوعی امآرآی است که به طور خاص شریانها را مورد بررسی قرار میدهد. امآرآی یک تکنولوژی پیشرفته است که برای پزشک امکان بررسی اندامهای داخلی، رگهای خونی، عضلات، مفاصل، تومورها، مناطق عفونت و غیره را بدون استفاده از اشعههای X یا جراحی، فراهم میکند. امآرآی بسیار امن و بدون درد است. در واقع، امآرآی از نیروهای طبیعی استفاده میکند و اثرات مضری به همراه ندارد. باید بدانید که امآرآی شما را در معرض هیچگونه تابش تابش مضری قرار نمیدهد.
دستگاه امآرآی یک میدان مغناطیسی ایجاد میکند، امواج رادیوفرکانسی را به بدن ارسال میکند و سپس پاسخ را با یک کامپیوتر اندازهگیری میکند. سپس یک تصویر یا عکس از داخل بدن شما ایجاد میکند که بسیار واضحتر از سایر روشهای دیگر است.
این آزمایش حدود 30 دقیقه تا یک ساعت به طول میانجامد. آزمایشات امآرآی انواع مختلفی دارد. بسته به ناحیه اسکن شده، اتاق، و موقعیت شما ممکن است متفاوت باشد. برای شروع آزمایش، بیمار روی میز اسکن دراز میکشد. هنگامی که دستگاه شروع به کار میکند، صدای ضربه بلندی را میشنوید. این صداها هر زمان که تصاویر امآرآی گرفته میشود، شنیده خواهد شد.
درست مانند صدای عکس گرفتن با دوربین! در صورت تمایل به شما هدفونی داده میشود که میتوانید از آن استفاده کنید و موزیک گوش کنید. این موزیک میتواند به کاهش صدای دستگاه امآرآی موقع عکس گرفتن، کمک کند.
با اینحال، با اینکه امآرآی پرسر و صدا است اما بدون درد میباشد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که ثابت بمانید. درست مانند وقتی که با دوربین عکس میگیرید و در صورت تکان خوردن عکستان تار میشود، امآرآی نیز همینطور است. در صورت تکان خوردن ممکن است مجبور باشید دوباره آزمایش را انجام دهید.
اولتراسوند از امواج صوتی فرکانس بالا برای تولید تصاویر استفاده میکند. امواج صوتی از طریق یک دستگاه کوچک دستی به نام مبدل فرستاده و دریافت میشوند. امواج صوتی بازگردانده شده برای تولید تصاویر استفاده میشوند. این یک تکنیک بسیار دقیق است که میتواند برای تشخیص انواع مختلفی از ناهنجاریهای بافت نرم استفاده شود.
آزمایش اولتراسوند توسط یک تکنسین آموزش دیده یا یک رادیولوژیست با تجربه انجام میشود. از آنجایی که اولتراسوند وابسته به اپراتور است، اغلب آزمایش توسط تکنولوژیست انجام میشود و سپس رادیولوژیست به منظور بررسی نواحی بیشتر و اطمینان از اینکه بهترین معاینه انجام شده، وارد عمل میشود. رادیولوژیست کسی است که تفسیر نهایی اطلاعات به دست آمده را ارائه میدهد.
فردی که مورد آزمایش قرار میگیرد روی برانکارد دراز کشیده و یا راحت روی صندلی لم میدهد. بسته به منطقه مورد بررسی ممکن است برای سهولت دسترسی به ناحیه و راحتی جایگیری، نیاز به پوشیدن لباس مخصوص باشد. یک ژل شفاف روی ناحیه مورد نظر اعمال میشود. مبدل اولتراسوند به طور مستقیم بر روی ژل قرار میگیرد تا تصاویر را تولید کند.
اولتراسوند شامل هیچ تابشی نیست و بسیار بیخطر است. هنگامی که برای چکاپ جنین در دوران بارداری به سونوگرافی مراجعه میکنید، قطعا با روش کار اولتراسوند آشنا میشوید.