عصر ایران – موزه و نگارخانه کلوینگروو (Kelvingrove) در شهر گلاسکو، اسکاتلند، ساختمانی آجریست که در سال 1901 در نزدیکی پردیس دانشگاه گلاسکو بنا نهاده شده است. این موزه میزبان بخش های مختلفیست که تاریخ، جانورشناسی، حمل و نقل و همچنین نقاشی ها و تندیس ها را پوشش می دهند.
اما یک بخش کامل از موزه و نگارخانه کلوینگروو به "هواپیمای ریلی بنی" اختصاص داده شده که توسط جورج بنی، مخترع اسکاتلندی، ساخته شده است. جورج بنی در سال 1891 در شهر گلاسکو متولد شد. پدر وی یک مهندس بود و جورج بنی طی دهه 1920 پتنت های بسیاری را درباره اختراعات مرتبط با هواپیما ثبت کرد. سپس، وی از این دانش برای بهبود حمل و نقل زمینی استفاده کرد.
یکی از ایده های قابل توجه جورج بنی این بود که قطارها به جای سوزاندن ذغال سنگ و استفاه از نیروی بخار، از پیشرانه های ملخی شبیه به آنچه در هواپیما وجود داشت، استفاده کنند. تقریبا در همان زمان کار روی ایده ای مشابه در آلمان جریان داشت که به معرفی "شیننزپلین" (زپلین ریلی)، دارای رکورد جهانی سریعترین لوکوموتیو بنزینی، منجر شده بود، اما طرح جورج بنی متفاوت بود و هواپیمای ریلی وی قرار نبود روی ریل های زمینی حرکت کند، بلکه از ریلی معلق استفاده می کرد. این به معنای آن بود که هواپیمای ریلی موجب کند شدن حرکت وسایل نقلیه دیگر روی زمین نمی شد و به صورت مقرون به صرفه قابل ساخت بود زیرا فریم ریل آن را می شد بالای خطوط راه آهن موجود ساخت و از این رو به خرید زمین اضافه نیاز نبود.
جورج بنی در سال 1921 برای ثبت این پتنت درخواست داد که دو سال بعد آن را دریافت کرد. طراحی هواپیمای ریلی تا حد زیادی با الهام از طراحی هواپیما شکل گرفته و بیشتر شبیه چیزی بود که از یک داستان علمی تخیلی بیرون آمده تا این که یک لوکومتیو ریلی معاصر باشد.
در سال 1930، یک نمونه اولیه از هواپیمای ریلی ساخته شد. ریل ساخته شده برای آزمایش 130 یارد (119 متر) طول داشت و از یک مونوریل در بالا و ریل های راهنما در پایین تشکیل شده بود. جورج بنی برای ساخت لوکوموتیو با هیو فریزر، مهندس کشتی هوایی از شرکت ویلیام بردمن، همکاری کرد. خود هواپیمای ریلی محصولی با طراحی زیبا و کارآمد به نظر می رسید.
هواپیمای ریلی در هر انتهای خود به یک پیشرانه ملخی مجهز شده بود که برای اتصال واگن دیگر قابل برداشتن بودند. بنی بر این باور بود که اختراع وی می تواند به سرعت 120 مایل در ساعت دست یافته و بر همین اساس فاصله بین شهرهای گلاسکو و ادینبرا را در 20 دقیقه طی کند، اما به دلیل طول کوتاه مسیر آزمایش، هواپیمای ریلی هرگز حتی نزدیک به این سرعت نیز نشد.
پس از ساخت نمونه اولیه و آزمایش آن، جورج بنی برای تامین بودجه مورد نیاز خود برای ساخت ریل و واگن ها اقدام به بازاریابی برای هواپیمای ریلی کرد. بروشور و پوسترهایی در همین زمینه چاپ شده و آزمایش های دیگری با حضور افراد انجام شدند. به رغم جلب توجهات از سراسر جهان، بنی موفق به تامین بودجه مورد نیاز برای تولید یک خط ریلی کامل برای هواپیمای ریلی نشد. نظریه هایی نیز درباره دخالت شرکت های راه آهن در این شکست به واسطه ترس از موفقیت هواپیمای ریلی و کاهش درآمد در خطوط خود وجود دارند.
جورج بنی در سال 1937 پس از این که تمام سرمایه خود را روی پروژه هواپیمای ریلی هزینه کرد، ورشکسته شد. مسیر آزمایش هواپیمای ریلی نیز در سال 1956 به عنوان آهن قراضه جمع آوری شد و جورج بنی یک سال پس از آن چشم از جهان فروبست. اما هواپیمای ریلی بنی به عنوان یکی از بسیار موارد "چه می شد اگر" در تاریخ حمل و نقل باقی ماند.
ترجمه: محمدمهدی حیدرپور
بیشتر بخوانید:
*ایستگاههای قطار با معماری فراموش نشدنی
*رونمایی از لوکسترین قطار مسافربری جهان (عکس)
*شینن زپلین؛ قطار عجیب آلمان ها که در سال 1929 برابر با 230 کیلومتر سرعت داشت!(عکس)