مراسم رونمایی از نخستین اتوبوس برقی داخلی، روز چهارشنبه 12 خرداد ماه در شهر مشهد برگزار شد. این مراسم با حضور «عباس علی‌آبادی» مدیرعامل گروه مپنا، «محمدرضا کلایی» شهردار مشهد و جمعی از اعضای شورای شهر و مدیران شهری مشهد برگزار و از اتوبوس برقی طراحی و ساخته شده داخلی رونمایی شد.

این اتوبوس محصولی از شركت تولید اتوبوس برقی پارسان با نام تجاری "شتاب" است که با مشاركت گروه مپنا و گروه تولیدی صنعتی عقاب افشان، در شهریور ماه سال 1399 با هدف هوشمندسازی حمل‌ونقل عمومی تاسیس شده است.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بشر "انرژی" است

در این مراسم، مدیرعامل گروه مپنا با ابراز خرسندی از رونمایی از نخستین اتوبوس برقی کشور در شهر مشهد اظهار داشت: در اهمیت محیط زیست در دنیای امروز هیچ تردیدی نیست، با این حال یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بشر "انرژی" است، چون با انرژی همه چیز داریم و بدون انرژی هیچ نداریم.
عباس علی‌آبادی با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی خاطرنشان کرد: تلاش‌ها بر این است که تا سال ۲۰۵۰ میزان تولید دی اکسید کربن به شدت کاهش یافته و متوقف شود و برای محقق شدن این هدف لازم است به سمت برقی‌سازی برویم.

مدیرعامل گروه مپنا یادآور شد: برق در ایران حدود ۱۲۰ سال پیش برای اولین بار در حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام در مشهد روشن شد و اکنون اولین اتوبوس برقی کشور نیز برای اولین بار در مشهد کلید می خورد.
وی ویژگی مهم اتوبوس‌های آینده را برقی بودن، هوشمند، اشتراکی و خودران بودن عنوان و تصریح کرد: خوشبختانه این اتوبوس برقی نیز از بیشتر این امکانات بهره‌مند است.
همچنین کامبیز مرادی مدیر عامل شرکت شتاب در این مراسم گفت: امروز شاهد شتاب گرفتن رشد فناوری در کشور هستیم. اتوبوس شتاب، نماد رشد و خودباوری فرهیختگان و متخصصان ایرانی است که در تولید اولین اتوبوس برقی داخلی نمود یافته است.
وی با اشاره به اینکه این اتوبوس نخستین خودرو الکتریکی و توسعه داده شده ۱۰۰ درصد داخلی است، تصریح کرد: تحقق این هدف، مرهون نگرش و رویکرد خاص مدیران و متخصصان گروه مپنا و عقاب افشان است و امیدواریم در سال آینده نخستین ناوگان اتوبوس برقی کشور به همراه مانیتورینگ رونمایی شود.

اتوبوس برقی متعلق به آینده حمل و نقل است
هم چنین محمدرضا کلائی شهردار مشهد نیز در این مراسم یکی از مهم ترین موضوعات کلان شهرها را برقی سازی خودروها دانست و گفت: ما تصمیمی مشترک گرفتیم و ریسک همکاری در ساخت اولین اتوبوس برقی را پذیرفتیم تا اولین شهر در کشور باشیم که اتوبوس برقی به ناوگان حمل و نقل عمومی آن وارد می شود.
کلائی اتوبوس برقی را متعلق به آینده حمل و نقل مشهد دانست و خاطرنشان کرد: قرارداد اتوبوس های برقی دیگر نیز با گروه مپنا و شرکت عقاب افشان امضا و برای ۱۰۰دستگاه دیگر هم توافق کردیم که ۱۰ دستگاه آن را همین امسال تحویل می گیریم. خلیل کاظمی معاون عمران، حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد نیز گفت: سال گذشته مراسم افتتاح ایستگاه شارژ خودروهای برقی در مشهد برگزار شد و همان جا قول دادیم اولین اتوبوس برقی ساخت داخل را به بهره برداری برسانیم. که این مهم امروز محقق شد.

ویژگی‌های اتوبوس شتاب
اتوبوس برقی شتاب با بهره‌گیری از دانش و نیروی داخلی تولید شده است و قابلیت‌هایی از جمله هوشمندی، ارتباط با مرکز داده، بازگشت انرژی، قابلیت شارژ سریع، سامانه نمایشگر پیشرفته و سامانه خنک‌کاری طراحی شده بر اساس اقلیم ایران را دارد. این اتوبوس برقی در خطوط مختلف اتوبوس‌رانی و در پکیج‌های متفاوت باتری نیز عرضه می‌شود.
از ویژگی‌های منحصربه‌فرد اتوبوس طراحی شده توسط گروه مپنا و شرکت عقاب می‌توان به طراحی بدنه و شاسی یکپارچه، بدون به‌کارگیری پله در راهرو و ورودی و نیز به‌کارگیری بستر مهندسی «مدیریت چرخه عمر محصول» اشاره کرد که امکان مهندسی هم‌زمان برای چندین شرکت در تمام فرایندهای فنی از طراحی، تولید و کنترل پروژه تا مهندسی، ساخت و طراحی جزئی را فراهم می‌کند.

حرکت سریع به سمت هوشمندسازی شبکه حمل و نقل عمومی
بومی‌سازی تولید اتوبوس برقی توسط مپنا، جهش قابل‌توجهی در تولید داخلی صنایع برقی‌سازی ایجاد می‌کند و پیشرفت بزرگی برای صنعت کشور محسوب می‌شود. بیش از 60 درصد این محصول در داخل طراحی و ساخته شده است و مپنا انتظار دارد که با توجه به سرمایه‌گذاری‌های موازی در حوزه‌ سلول باتری و موتور که در مجموعه گروه مپنا در جریان است به 100 درصد تولید داخل در این زمینه برسد. استفاده از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و محققان در حوزه‌های برق، الکترونیک، پاورالکترونیک، برنامه‌نویسی و نرم‌افزار، تحلیل داده، هوشمندسازی و مهندسی سیستم فرصت مناسبی برای رشد و شکوفایی این پروژه ایجاد کرده است. به این ترتیب، با رشد زیرساخت تحقیقاتی، امکان گسترش فناوری به حوزه‌های دیگر حمل‌و‌نقل همچون خودروهای سواری شخصی، خودروهای تجاری نیمه‌سنگین، سنگین و اشتراکی نیز فراهم می‌شود.
مزیت اتوبوس برقی
شکل دادن به جامعه‌ای سالم و هوشمند که سلامت و امنیت شهروندان در آن تامین می‌شود یکی از مزایای بهره‌برداری از این وسایل حمل و نقل برقی، از جمله اتوبوس‌های برقی است. بالا بردن توان حمل‌ونقل کشور و سرعت بخشیدن به آن از مزایای دیگر این پروژه است که آن را تبدیل به پروژه‌ای یکتا در مسیر برقی‌سازی می‌کند. تجهیز ناوگان حمل‌و‌نقل کشور به اتوبوس‌های شتاب قدمی بزرگ به سمت برقی‌سازی حمل‌و‌نقل عمومی است و تاثیر چشم‌گیری در کاهش میزان مصرف سوخت دیزل و آلاینده‌ها دارد. با بهره‌برداری از این اتوبوس‌ها در هزینه‌های حمل‌ونقل عمومی صرفه‌جویی می‌شود و در روند هوشمندسازی ناوگان حمل‌و‌نقل کشور نیز پیشرفت بزرگی حاصل می‌شود.

ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در ایران

توسعه حمل و نقل برقی در ایران در شرایطی که کمبود منابع ارزی امکان واردات چنین خودروهایی را سخت کرده است، نیازمند بومی‌سازی است. گروه مپنا با آگاهی از این نیاز، از ابتدای دهه 90 خورشیدی مطالعات اولیه خود را در این زمینه آغاز کرد. با عملیاتی شدن این مطالعات، نخستین جایگاه تأمین توان خودرو و موتورسیکلت برقی در ایران، از سوی گروه مپنا در برج میلاد تهران در زمینی به مساحت بیش از 700 متر مربع اجرا و عصر روز چهارشنبه، اول خرداد 1398، افتتاح شد. این ایستگاه مجهز به شارژر سریع خودرو برقی شامل یک خروجی شارژ AC با توان 43 کیلووات قابل استفاده برای تمام خودروهای برقی استاندارد دنیا و یک خروجی شارژ سریع DC با توان 50 کیلووات تحت پروتکل CHAdeMO قابل استفاده برای خودروهای شرق آسیا شامل خودروهای میتسوبیشی، کیا، نیسان و... است. ایستگاه برج میلاد هم‌چنین دارای شارژر کند خودرو برقی با توان 4/7 کیلووات است که می‌تواند همه خودروهای برقی استاندارد را تأمین توان کند. جایگاه شارژ خودروهای برقی گروه مپنا، مجهز به دو شارژر 5/5 کیلوواتی موتورسیکلت برقی است و به‌سهولت توان شارژ موتورسیکلت‌های برقی را هم دارد.

هم چنین پس از توافق‌های شهرداری مشهد با گروه مپنا در حوزه‌های مختلف برقی سازی حمل و نقل در شهر مشهد، روز چهارشنبه 17 دی ماه 99، دومین ایستگاه شارژ خودرو برقی کشور و اولین ایستگاه شارژ خودرو برقی در خراسان رضوی، در پایانه اتوبوسرانی شهر مشهد افتتاح شد.