یائسگی یک مرحله طبیعی است که بعد از آخرین چرخه قاعدگی فرد اتفاق میافتد که این مورد نشاندهنده پایان توانایی بدن برای تولیدمثل است.
علائم آن ممکن است شامل خشکی واژن، گرگرفتگی و تغییرات عاطفی باشد که به طور متوسط 4 تا 7 سال بعد از دوره گذشته باقی میماند.
یائسگی بخشی از بلوغ جنسی زنان است و یک بیماری یا شرایط نیست، اگرچه ممکن است افراد علائم بسیاری از یائسگی را تجربه کنند. پزشکان یائسگی را یک سال پس از آخرین دوره پریودی فرد تعریف میکنند. هر فرد یائسگی را به طور متفاوت تجربه میکند و علائم آن ممکن است در طول مدت متفاوت باشند.
بر اساس مطالعهای که در مجله "جیام ای" منتشر شده است، علائم یائسگی به طور متوسط ۴. ۵ سال پس از آخرین دوره پریودی یک فرد و در مجموع ۴ تا 7 سال طول میکشد.
این مطالعه نشان میدهد که متخصصان مراقبتهای بهداشتی به مردم توصیه میکنند که انتظار یک دوره ۷ ساله برای علائم خود را داشته باشند.
این گزارش همچنین اشاره میکند زنانی که علائم منظم قبل از یائسگی و یا در مراحل اولیه آن را تجربه میکنند ممکن است خطر بیشتری برای مدت طولانیتری داشته باشند و برخی از زنانی این علائم را به مدت ۸ تا 11 سال دارند.
تقریباً ۸ نفر از هر ۱۰ زن قبل و بعد از پایان دوران خود علائم بیماری را دارند. پزشکان سال بین آخرین قاعدگی و یائسگی را تحت یائسگی مینامند. طولانی شدن مدتزمان این علائم نتیجه تعادل بدن و کاهش سطح استروژن و پروژسترون است زیرا تخمدانها بهآرامی عملکرد خود را از دست میدهند.
اگرچه یائسگی بهعنوان شروع یک سال پس از پایان آخرین قاعدگی در یک فرد تعریف میشود، اما ممکن است علائم را زودتر تجربه کنند. ممکن است زمانی که یک زن در سن چهل و چند سالگی و یا دیرتر در سن ۵۰ سالگی قرار دارد، یائسگی زودتر اتفاق بیفتد.
شروع یائسگی همچنین میتواند به دنبال جراحی باشد که عملکرد تخمدان و یا هورمونها را کاهش میدهد، مانند هیسترکتومی که در آن جراح رحم را از بین میبرد، یا جراحی و یا درمانهای دیگر برای سرطان. در این شرایط، علائم ممکن است به سرعت به عنوان یک اثر معکوس از این روشها آغاز شوند.
علائم یائسگی معمولاً زمانی شروع میشود که سطح استروژن زنان شروع به کاهش میکند. به طور معمول، این اتفاق در ۳ تا ۵ سال قبل از شروع یائسگی رخ میدهد. این "perimenopause" (دوره یائسگی) است.
قاعدگی نامنظم: با کاهش میزان استروژن، چرخه قاعدگی ممکن است تغییر کند. یک زن ممکن است دورههای پریودی بیشتری را از دست بدهد و یا فاصلههای زیادی بین پریودی خود داشته باشد. جریان قاعدگی نیز ممکن است سنگینتر یا سبکتر از قبل از تغییرات هورمونی باشد.
خشکی واژن: کاهش سطح استروژن میتواند باعث کاهش روانسازی واژن شود. با کاهش روانکاوی، بافتهای واژن نیز نازک میشوند. این میتواند منجر به درد در هنگام مقاربت و التهاب واژن شود.
کاهش باروری: با کاهش میزان استروژن در دوران بارداری، بارداری ممکن است دشوارتر شود. وقتی یک زن به سن یائسگی میرسد، تخمدان او دیگر تخمهایی را آزاد نمیکند، به این معنی که بارداری ممکن نیست.
افزایش وزن: متابولیسم زن در طول یائسگی بهکندی کاهش مییابد و ممکن است به طور ناگهانی به توده بدن برسد. این افزایش وزن میتواند بدون هیچ تغییری در رژیم غذایی و یا ورزش روزمره اتفاق بیفتد.
گرگرفتگی: نوسانات سطح هورمونها ممکن است منجر به گرگرفتگی یا احساس ناگهانی گرما و گرگرفتگی شود. اینگر گرفتگیها ممکن است ملایم باشند که در درجه اول در بالای بدن اتفاق میافتند، یا ممکن است در کل بدن پخش شوند. گرگرفتگی میتواند از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد.
عرق کردن در شب: گرگرفتگی که در طول خواب اتفاق میافتد باعث عرق کردن در شب میشود، و این کار ممکن است چنان عرقریزی شدیدی را به همراه داشته باشد که فرد را بیدار کند.
اختلالات خواب: یائسگی اغلب خوابیدن را دشوار میسازد. بسیاری از زنان معتقدند که اختلالات خواب اغلب در زمان یائسگی رخ میدهد. این اختلالات ممکن است مربوط به عرق کردن در شب باشد.
روحیه کم: برخی از زنان ممکن است در دوران یائسگی دچار تغییرات خلقی شوند. این ممکن است به دلیل نوسانات هورمونی باشد، اما شرایط زندگی که تقریباً در زمان یائسگی اتفاق میافتد نیز میتواند در این امر مؤثر باشد. روحیه پایین ممکن است در نتیجه خستگی ناشی از اختلالات خواب یا سازگاری روانشناختی با از دستدادن باروری باشد.
مشکلات توجه: بسیاری از افراد متوجه میشوند که در طول یائسگی برای تمرکز مشکل دارند و ممکن است لغزش در حافظه را تجربه کنند. دانشمندان مطمئن نیستند که این به دلیل کاهش سطح استروژن یا فرایند طبیعی پیری است.
پوست و موی لاغر: نوسانات شدید در سطح هورمون ممکن است باعث شود که پوستنازکتر شود. برخی از زنان ممکن است ریزش مو را تجربه کنند.
تکرر ادرار و بیاختیاری: در اواخر یائسگی، زنان ممکن است افزایش دفعات دفع ادرار را تجربه کنند، به دلیل ضعف عضلات کنترلکننده کف لگن.
یائسگی بهخودیخود نیازی به درمان پزشکی ندارد، زیرا یک بیماری پزشکی نیست، اما بسیاری از زنان به دنبال رهایی از علائم ناراحتکننده آن هستند.
استروژن درمانی یکی از مؤثرترین روشها برای تسکین گرگرفتگی ناشی از یائسگی است. پزشکان اغلب کمترین مقدار استروژن ممکن را برای تسکین علائم تجویز میکنند.
گاهی اوقات، به مکملهای پروژستین نیز نیاز است.علاوه بر تسکین گرگرفتگی، هورموندرمانی جایگزین (HRT)میتواند به جلوگیری از تحلیل استخوان و پوکیاستخوان کمک کند.
برخی از مطالعات نشان میدهد که اگر فرد طی 5 سال از یائسگی شروع به مصرف استروژن کند، دوزهای کم استروژن میتواند در برابر بیماریهای قلبی محافظت کند. درمانهای دیگری نیز وجود دارند که علائم را کاهش میدهند و از مشکلات مربوط به پیری جلوگیری میکنند.
گزینههای دیگر عبارتند از:
داروهایی برای درمانگر گرفتگی: داروهای ضدافسردگی با دوز کم و برخی داروهای ضدتشنج میتوانند به کاهش گرگرفتگی کمک کنند. داروهای ضدافسردگی نیز میتوانند به تغییرات عاطفی که در طول یائسگی رخ میدهند، کمک کنند.
استروژن واژینال: استروژن برای کاربرد مستقیم به واژن به شکل کرم، قرص یا حلقه قرار داده شده در دسترس است. این کار میتواند به کاهش خشکی و ناراحتی در طول رابطه جنسی کمک کند. هم چنین ممکن است به مشکلات ادراری که در این زمان رخ میدهد کمک کند. داروهایی برای پیشگیری از پوکیاستخوان: برخی از پزشکان داروهایی را برای جلوگیری از دست رفتن تراکم استخوان تجویز میکنند که ممکن است در طول توقف فعالیت و یائسگی رخ دهد.
در زمان آغاز به کار، فرد ممکن است بخواهد برای مراقبتهای بهداشتی پیشگیرانه به طور مرتب به پزشک مراجعه کند. پزشکان ممکن است در هنگام انجام عمل جراحی، غربالگری سلامتی را توصیه کنند که گاهی شامل انجام کولونوسکوپی، ماموگرافی و آزمایش خون میشود. یک فرد نباید در مراجعه به پزشک و مشاوره برای مقابله با علائم مخرب یائسگی تردید کند. اگر خونریزی واژینال بعد از یائسگی رخ دهد، فرد باید حتماً جهت درمان به پزشک مراجعه کند.
خطر برخی شرایط پس از یائسگی افزایش مییابد، از جمله با کاهش میزان استروژن، خطر بیماریهای قلبی افزایش مییابد.
پوکیاستخوان: پوکیاستخوان شرایطی است که موجب ضعف استخوانها و افزایش خطر شکستگی میشود. برای سالهای اول پس از یائسگی، زنان بهسرعت تراکم استخوان خود را از دست میدهند. این امر خطر پوکیاستخوان و شکستگی را افزایش میدهد.
برخی از سرطانها: خطر سرطان سینه و تخمدان بعد از یائسگی افزایش مییابد. دلایل آن متفاوت است اما ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی مربوط به یائسگی، HRT باشد اگر یک زن از آن برای علائم استفاده کرده باشد و یا بهسادگی پیری طبیعی داشته باشد. با این حال، بیشتر مردم در طول یائسگی از زندگی سالم لذت میبرند. آنها میتوانند با حفظ رژیم غذایی متعادل و مغذی، ورزشکردن و معاینه منظم با پزشک، این امر را تضمین کنند.
رایجترین روش برای به تأخیر انداختن شروع یائسگی، استروژن یا استروژن / پروژسترون درمانی است که تحت عنوان هورموندرمانی جایگزین (HRT)شناخته میشود.
HRT ممکن است به تأخیر یائسگی و علائم یائسگی کمک کند. یک مطالعه استراتژی جدیدتری را توصیف میکند. در دوره بزرگسالی جوان، یک مرکز پزشکی بافت تخمدان را برای استفادههای بعدی برداشت و منجمد میکند.
با شروع یائسگی، مرکز سپس بافت را به تخمدان پیوند میزند با این فرضیه که پیوند میخورد و برای مدت طولانیتری به کار خود ادامه میدهد. این روش مشابه روشی است که برای حفظ باروری در زنانی که با شیمیدرمانی روبرو هستند و ممکن است تخمدانهای آنها را از بین ببرد، استفاده میشود.