عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی و یک درصد برتر دانشمندان و نخبگان علمی جهان گفت: پژوهش را به زندگی خود پیوند زده‌ام. پژوهش همان زندگی من است و زندگی من برای پژوهشگری است و باور دارم که زکات علم، نشر آن است.

مهدی شاهدی‌اصل در گفت‌وگوی اختصاصی با ایسنا با اشاره به قرار گرفتنش در زمره یک درصد برتر دانشمندان و نخبگان علمی جهان، گفت: پایگاه استنادی طلایه‌داران علم تامسون رویترز یک نمایه علمی موسوم به «وب آو ساینس» را ایجاد کرده است که دسترسی به داده‌های مختلف علمی و امکان جستجوی جامع استنادی را فراهم می‌کند.

وی با بیان اینکه یکی از وظایف این مجموعه، شناسایی دانشمندان و پژوهشگران برتر در شاخه‌های گوناگون علوم است، افزود: پژوهشگران پر استناد به افرادی می‌گویند که توانایی ویژه‌ای در انتشار مقالات متعدد دارند، البته به شرطی که استنادات زیادی نیز از همتایان خود در 10 سال اخیر دریافت کرده باشند.

شاهدی‌اصل ادامه داد: به زبان ساده‌تر، این افراد نه تنها مقالات زیادی به چاپ می‌رسانند، بلکه مقالات آنها به دفعات توسط پژوهشگران دیگر به عنوان مرجع علمی مورد استفاده و استناد قرار می‌گیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی خاطرنشان کرد: مقاله‌ای را پر استناد می‌نامند که در یک رشته و سال خاص از لحاظ تعداد استنادات دریافتی جزو یک درصد برتر مقالات نمایه شده در پایگاه مذکور باشد. از هر یک هزار نفر از جمعیت دانشمندان جهان، یک فرد به عنوان پژوهشگر برتر توسط پایگاه استنادی طلایه‌داران علم شناسایی می‌شود. این گزینش بر پایه عملکرد و اثرگذاری استثنایی پژوهشگران در یکی از 22 رشته موضوعی طبقه‌بندی شده در پایگاه «شاخص‌های اساسی علم» به انجام می‌رسد.

وی با بیان اینکه از مهمترین این شاخص‌ها می‌توان به تعداد مقالات داغ و پر استناد منتشر شده و همچنین تخصص‌گرایی پژوهشگر اشاره داشت، اضافه کرد: مقاله داغ نیز به اثر انتشار یافته جدیدی گفته می‌شود که بلافاصله پس از نشر، استنادات زیادی را در مقایسه با مقالات دیگر از همان رشته موضوعی دریافت کرده باشد. این مقاله باید در دو سال اخیر منتشر شده‎ و استنادات زیادی را در دو ماه آخر دریافت کرده باشد به گونه‌ای که آن را جزو یک در یک هزار مقالات برتر از همان رشته موضوعی قرار دهد.

این پژوهشگر برتر با اشاره به فعالیت های علمی و پژوهشی خود، گفت: رشته تحصیلی من مهندسی مواد و متالورژی و تخصص اصلیم مواد کامپوزیتی است که به طور خاص بر سرامیک‌ها و فلزات پیشرفته تمرکز دارم. بنده و پژوهشگرانی که با من همکاری دارند، در زمینه توسعه کامپوزیت‌های نوین با فرآوری به روش پودر فعالیت داریم. با بهره‌گیری از فناوری نانو و فرآیندهای پیشرفته ساخت، امکان معرفی کامپوزیت‌های جدید با خواص بهبود یافته فراهم می‌شود.

وی ادامه داد: هر چند عمده کارهای پژوهشی انجام گرفته ما به صورت تجربی و آزمایشگاهی بوده است، ولی بهره‌مندی از روش‌های شبیه‌سازی نیز برای درک هر چه بهتر رفتار و سازوکارهای حاکم بر مواد پیشرفته مورد توجه ما قرار دارد. اغلب پژوهشگران جوانی که با من همکاری دارند، چه در داخل و چه در خارج از کشور، در حال تبدیل شدن به چهره‌هایی شاخص در سطح بین‌المللی هستند و چنانچه با همین شتاب به پیش بروند، بی‌تردید رکوردهای بسیاری را خواهند شکست.

شاهدی‌اصل ادامه داد: هم‌اکنون نیز در دانشگاه نیو برانزویک کشور کانادا به عنوان پژوهشگر پسا دکتری در زمینه ساخت، توسعه و مشخصه‌یابی یک ترکیب پیشرفته بین‌فلزی ساخته شده به روش ذوب با پرتو الکترونی که زیرمجموعه‌ای از فرآیندهای نوین ساخت افزایشی یا همان تولید لایه لایه قطعه با چاپگرهای سه‌بعدی است، به تحقیق اشتغال دارم.

عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی در پاسخ به پرسشی مبنی بر پیشنهادهای وی به توسعه علمی کشور، گفت: پیشنهادها و راهکارهای منطقی و عملی بسیاری برای رشد علمی دانشگاه و کشور وجود دارد ولی شوربختانه سیاست‌گذاران کلان در ایران نه تمایلی به شنیدن راهکارهای دانشگاهیان دارند و نه اراده‌ای برای بازاندیشی در خطاها و اشتباهات فزاینده خود. بنابراین گمان می‌کنم پاسخ به این پرسش، نه در حوصله خوانندگان این گفتگو باشد و نه مرهم یا درمانی برای دردهای بی‌شمار جامعه علمی و دانشگاهی کشور. از اساس در کشور ما و به ویژه در میان مقامات بلندپایه، گوشی برای شنیدن حقیقت‌های علمی وجود ندارد. آنها ترجیح می‌دهند تا سخنان بیهوده و غیرعلمی خود را به دفعات بازگویی کنند که از قضا تصمیم‌گیری، قدرت و ثروت نیز در دستان آنهاست.

وی در خصوص دانشمند جوان نامیدن وی در دانشگاه نیز گفت: اگر دانشمند را شخصی بدانیم که کمابیش در یکی از شاخه‌های دانش چیره‌دست است و از روش‌های علمی برای پیشبرد پژوهش بهره می‌گیرد و از سوی دیگر، چنانچه یک فرد در آستانه 40 سالگی را همچنان جوان بدانیم، شاید بتوان لقب «دانشمند جوان» را به من داد.

وی ادامه داد: البته در فرهنگ ایرانی برخی واژه‌ها بار معنایی خاصی پیدا می‌کنند که گاهی با تعریف کلاسیک آنها متفاوت است. برای نمونه، در محیط دانشگاهی به کسی استاد می‌گویند که به بالاترین مرتبه دانشگاهی از دیدگاه آکادمیک و حرفه‌ای رسیده باشد، ولی در سطح جامعه شاید یک نوجوان مسلط به زبان انگلیسی را که به تدریس زبان مشغول است، نیز استاد بنامند. از این رو اگر در چارچوب ذهنی من، انیشتین یک دانشمند است، خود را هنوز در حد و اندازه شاگردان او نیز نمی‌دانم.

وی افزود: هر چند دریافت القابی چون استاد، دکتر، نخبه، پروفسور یا دانشمند، موجب فخر هر انسانی است ولی بی‌هیچ شکسته نفسی خاصی، همچنان خود را دانشجویی در میانه راه دانش و پژوهش می‌بینم. شاید جزو یک درصد برتر پژوهشگران جهان باشم ولی حس می‌کنم که هنوز در یک درصد آغازین راه هستم و کارهای بسیار زیادی برای به سرانجام رساندن در آینده دارم.

شاهدی اصل با اشاره به عوامل پیشرفت خود نیز تصریح کرد: دوستان و بستگان نزدیک من، حتما به یاد می‌آورند که من چندین بار در زندگی به زمین خورده‌ام. امروز که با لبخند به آن ماجراها می‌نگرم، باید اعتراف کنم که آن شکست‌ها و زمین خوردن‌ها بوده‌اند که مرا ساخته‌اند. آدم‌ها آمیزه‌ای از نقاط ضعف و قوت هستند و من نیز بهتر از هر شخصی به ویژگی‌های خوب و بد خود آگاهم.

وی خاطرنشان کرد: اما چه چیزهایی به پیشرفت‌هایم سرعت بخشیده است: مهمترین عامل داشتن اعتماد به نفس است و اگر بنای انجام کاری را دارم، بایستی همه تبعات آن را نیز بپذیرم و به واکنش دیگران اهمیت ندهم. عامل دوم در موفقیت خود را در این می‌بینم که من پژوهش را به زندگی خود پیوند زده‌ام. پژوهش همان زندگی من است و زندگی من برای پژوهشگری است. این به معنی فراموش کردن ابعاد و جنبه‌های دیگر زندگی شخصی نیست، بلکه ادغام آنها در یکدیگر است. مورد سوم آن است که پژوهش یک کار گروهی به شمار می‌رود، از این رو به یاد ندارم کسی را که دست دوستی برای همکاری پژوهشی به سوی من دراز کرده باشد و من او را رد کرده باشم. به این نکته باور قلبی دارم که زکات علم، نشر آن است و دلیلی ندارم تا دانسته‌هایم را تنها نزد خود نگه دارم. همین سبب شده است که کیفیت و کمیت کارهای پژوهشی من افزایش یابد.

از روزی که گیاهخوار هستم خود را آدمی بهتر، پر انرژی‌تر، با انگیزه‌تر و مفیدتر برای کره زمین و همه ساکنان آن می‌دانم

عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی خاطرنشان کرد: البته خوش شانسی من از داشتن خانواده‌ای را که دانش و پژوهش برای آنها ارزش به حساب می‌آید، نیز نباید فراموش کرد. پدر و مادرم برای شکوفایی علمی من با جان و دل هزینه کرده‌اند و همسر و فرزندانم شکیبایی بزرگی در تحمل مسیر دشوار پژوهش داشته‌اند. آموزگاران و استادان بزرگی داشته‌ام که از خرمن دانش و بینش آنها خوشه‌های ناب چیده‌ام و دوستان و دانشجویانی دارم که همواره از آنها در حال آموختنم. مورد آخر که شاید برای همگان صدق نکند ولی کارآیی فوق‌العاده آن برای شخص من به اثبات رسیده، سبک زندگی و تغذیه مبتنی بر گیاهخواری است. من از حدود هشت سال پیش گیاهخوار شده‌ام و همه دستاوردهای پژوهشی من نیز در همین دوره حاصل شده است. گیاهخواری نه تنها موجب احساس جوانی، شادابی و سبک بودن از نظر جسمی در طول شبانه‌روز می‌شود، بلکه به تمرکز فکری بهتر برای ایده‌پردازی نیز کمک می‌کند. از روزی که گیاهخوار هستم خود را آدمی بهتر، پر انرژی‌تر، با انگیزه‌تر و مفیدتر برای کره زمین و همه ساکنان آن می‌دانم.

وی در پاسخ به این پرسش که توصیه شما به دانش آموزان و دانشجویان در حال تحصیل به عنوان یک عضو هیات علمی دانشگاه به عنوان فردی که مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری خودش را در دانشگاه های مطرح و برتر کشور سپری کرده است، چیست، گقت: این پرسش را دوست دارم با توجه به واقعیت‌های کنونی جامعه و بدون هر گونه شعار زدگی و ایده‌آل گرایی پاسخ دهم. اگر آموختن چیزهای جدید برایتان لذتبخش است، وارد دانشگاه شوید وگرنه وقت خود و پول خانواده را به هدر خواهید داد. چنانچه دوست دارید که سرانجام زندگی خود، چیزی جز پول و فرزند از خود به یادگار بگذارید، به دانشگاه بیایید. اگر جرات بازاندیشی در دیدگاه‌های خود را دارید، محیط دانشگاه مناسب چنین دگرگونی‌هایی است.

شاهدی‌اصل ادامه داد: چنانچه دوست دارید دانشگاهی بشوید و دانشگاهی بمانید، باید هدفمند زندگی کنید. در جهان کنونی، زمان و فرصت‌ها کم است و نمی‌شود وقت را هدر داد. باید در رشته تحصیلی خود و دست‌کم در یک زمینه خاص از آن مهارت داشت، بایستی از اینترنت استفاده درست و بهینه کرد، باید به زبان انگلیسی و نرم‌افزارهای تخصصی رشته خود تسلط داشت.

وی ادامه داد: بایستی انجام کار گروهی را تمرین کرد و از آن لذت برد. باید پشتکار داشت و برای رسیدن به هدف جنگید و شکیبا بود. دیوار خودتان را آجر به آجر بسازید. به دیوار ساخته شده دیگران نگاه کنید تا ایده و الگو بگیرید ولی مراقب باشید که با تماشای بی‌رویه دیوارهای دیگران، سرگیجه نگیرید و نا امید نشوید. آزاد اندیش و ریسک‌پذیر باشید!

مهدی شاهدی‌اصل در معرفی اجمالی خود نیز گفت: متولد سال 1360 در شهر زیبا و تاریخی خوی هستم. پدرم بازنشسته شغل آزاد و مادرم بازنشسته آموزش و پرورش هستند. از نوجوانی به همراه خانواده به تهران کوچ کردیم. فرزند اول خانواده هستم، یک برادر دلسوز و یک خواهر مهربان دارم. 10 سال پیش ازدواج کردم، همسرم یک شیرزن فرهیخته است که در مقطع دکتری مهندسی پزشکی مشغول به تحصیل است. دو فرزند دوقلوی پسر 5 ساله به نام‌های آراس و آران داریم که مسلما شیرین‌ترین انگیزه‌های ما برای ادامه زندگی هستند.

وی افزود: دیپلم ریاضی و فیزیک را از دبیرستان نمونه دولتی هدایت تهران گرفتم. مدرک کارشناسی را از دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته مهندسی مواد - متالورژی استخراجی، مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه صنعتی شریف در رشته مهندسی مواد - جوشکاری و مدرک دکتری را از دانشگاه تبریز در رشته مهندسی مواد - تخصص سرامیک دریافت کردم. از 5 سال پیش به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه محقق اردبیلی در شهر تاریخی اردبیل مشغول به کار هستم که از حدود یک سال پیش به مرتبه دانشیاری دست یافتم.

وی تصریح کرد: هم‌اکنون به همراه خانواده در کشور کانادا ساکن هستم و به عنوان پژوهشگر پسا دکتری در دانشگاه نیو برانزویک فعالیت دارم. در تالیف و گردآوری بیش از 10 کتاب و در انتشار بیش از 200 مقاله مشارکت داشته‌ام. کسب افتخاراتی چون پژوهشگر برتر دانشگاه محقق اردبیلی و پژوهشگر برتر استان اردبیل را در کارنامه خود دارم. جزو یک درصد برتر داوران حوزه علم مواد هستم و به تازگی نیز در فهرست یک درصد برتر دانشمندان و نخبگان علمی جهان قرار گرفتم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: گیاهخوار هستم و به عکاسی و نقاشی علاقه دارم.

تماشاخانه