رنج اجاره‌نشینی و پایان خوش‌نشینی

زمانی نه چنان دور، بیان این جمله به مستاجر که «انشالله همین خانه را بخری» نقل زبان ها بود و آرزویی دست یافتنی اما امروزه نه تنها خنده تلخی بر لبان مستاجران می‌نشاند بلکه جوابی جز «دعا کن اجاره همین را بتوانم بدهم» ندارد.

به گزارش ایرنا، نگاهی به برگه های چسبیده به شیشه بنگاه مسکن می اندازد و سری تکان می دهد و از سر ناامیدی وارد بنگاه می شود. در پاسخ به پرسش صاحب بنگاه که میزان پرداخت ودیعه و اجاره را می خواهد بداند، زبانش بند می آید و با خجالت آن را می گوید.

از نگاه بنگاه دار جوابش را می گیرد و می فهمد با این میزان اندوخته، نه تنها بودجه پرداخت را ندارد بلکه باید محله و منطقه زندگی را هم تغییر دهد بلکه بتواند با متراژی کمتر جایی برای سکنی پیدا کند. تمام این موارد از یکسو، شرمساری جلوی زن و بچه از سویی دیگر دلش را آتش می زند؛ «به آنها چه بگویم که سال گذشته وعده خرید خانه را داده بودم.»

این نه قصه است و نه روایت، بلکه تراژدی واقعی زندگی جمع کثیری از افراد جامعه است که در سایه شیوع کرونا و افزایش ناگهانی مسکن این روزها، رویا و قدرت خرید مسکن را از آنان گرفته شده است. مستاجرانی که به ناچار به شرایط رهن و اجاره تن می دهند و طلا و هر آنچه قابل فروش است را به حراج می گذارند تا بلکه بتوانند یکسال دیگر سرپناه داشته باشند.

اجاره نشین هایی که براساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حدود ۳۰ درصد جمعیت ایران هستند که این نسبت در استان تهران بیش از ۵۱ درصد و در شهر تهران حدود ۴۴ درصد است و در سال‌های اخیر به ‌دلیل جهش‌های چندباره در قیمت مسکن و فقدان هر نوع برنامه حمایتی از مستاجران و کنترل اجاره‌بها، تاثیر هزینه مسکن بر سفره مستاجران تاثیر شگرفی گذاشته است.

شهلا کاظمی پور روز چهارشنبه در گفت وگو با ایرنا به تشریح تبعات گرانی مسکن و تاثیر آن بر مستاجران پرداخت و گفت: یکی از پیامدهای روانی - اجتماعی افزایش اجاره بها، افزایش استرس و نگرانی سرپرست خانوار نسبت به جابجایی مدرسه فرزندان و محل کار است که ترافیک و آلودگی زیست محیطی هم به آن اضافه می شود.

وی تصریح کرد: این نگرانی به سایر اعضای خانواده هم منتقل می شود به این معنا که وقتی برنامه ریزی زندگی یکباره با افزایش اجاره بها به هم می ریزد، لاجرم سقف خورد و خوراک و رفاه خانواده کوتاه می شود تا امکان پرداخت اجاره بها فراهم شود.وقتی برنامه ریزی زندگی یکباره با افزایش اجاره بها به هم می ریزد، لاجرم سقف خورد و خوراک و رفاه خانواده کوتاه می شود تا امکان پرداخت اجاره بها کوتاه شدن سقف رفاه خانواده، به کاهش سطح بهداشت، تغذیه، تحصیل فرزندان و موارد رفاهی دیگر منجر می شود و اختلافات زناشویی را دامن می زند که خود افت کیفیت زندگی و ایجاد انواع بیماری ها و استرس ها به دنبال خواهد داشت.

وی ادامه داد: کمرنگ شدن عدالت اجتماعی، نابرابری توزیع درآمد و افزایش خط فقر ناهنجاری هایی است که متعاقب خود تضعیف وضعیت اقتصادی قشر فقیر جامعه و تقویت قشر بالای جامعه را به همراه دارد. فاصله طبقاتی روز به روز بیشتر می شود علیرغم اینکه همواره برنامه ها بر برابری اجتماعی و تلاش برای کاهش میزان فقر در جامعه چیده شده است.

این جامعه شناس، ابتلا به کرونا در میان افراد جامعه را مثال زد و گفت: در بحث کرونا هم شاهد هستیم افرادی که سطح رفاه بهتری دارند کمتر مبتلا شده و افرادی که نیاز مالی داشته و مجبور به حضور در صحنه های کار و اقتصاد بودند بیشتر گرفتار شده اند.

کاظمی پور در بخشی دیگر از این گفت وگو، با انتقاد از اینکه این افزایش ناگهانی همواره پیش آمده و دیگر نمی توان انگ غافلگیری به آن زد، گفت: افزایش اجاره بها اگر ناگهانی و در کوتاه مدت اتفاق می افتاد، می توان گفت غافلگیر کننده بود اما وقتی در چند سال این تکرار می شود دیگر غافلگیری مطرح نیست و بحث عدم نظارت معنا پیدا می کند.

وی یادآور شد: عواقب این امر ناخوشایند، افزایش مسایل اجتماعی، کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی است که به فقر بیشتر آحاد جامعه دامن می زند زیرا کسی که اجاره نشین است از توده نیمه پایین جامعه است که وسع کمی دارد و خود را به آب و آتش می زند تا سرپناهی داشته باشد. اما وقتی با سونامی قیمت ها مواجه می شود کاخ آمال خود را خراب شده می بیند و دیگر اعتمادی به بهبودی ندارد.

این استاد دانشگاه نسبت به افزایش فاصله طبقاتی و کاهش اعتماد عمومی به مسئولان هشدار داد و یادآور شد: چطور یک کالا قیمت و بها دارد اما مسکن در این سال ها نتوانسته به خود قیمت و روند رو به رشد مشخص ببیند؟ مگر اینکه دست های پشت این ماجرا باشد که فقط به منافع خود می اندیشد و مانع از تصمیم گیری و تصمیم سازی مسولان برای رفع این معضل می شود.

کانال عصر ایران در تلگرام